Liryka rewolucyjna Wadysława Broniewskiego











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Współczesność >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Liryka rewolucyjna
Wadysława Broniewskiego










kategoria:   J.polski
zakres:   Współczesność
dodano:   1999-12-24




Liryka rewolucyjna
Wadysława Broniewskiego Rozwój polskiej liryki rewolucyjnej
wiąże się w dwudziestoleciu międzywojennym przede wszystkim z
nazwiskiem Władysława Broniewskiego. W jego domu żywe były
tradycje walk o wolność. Również w gimnazjum, do którego
uczęszczał, panowała atmosfera patriotyczna. Należał do tego
samego pokolenia, co poeci "Skamandra" i futuryści, lecz miał
inne doświadczenia życiowe i w związku z tym inny nieco stosunek
do tradycji literackich. Interesował się nowymi prądami w sztuce i
osiągnięciami młodej poezji, lecz właściwym zapleczem tradycji,
znajdujących się w ścisłej korelacji z jego przeżyciami i
postawą, było przyswojone w młodości dziedzictwo poezji
romantycznej i niepodległościowej. Cała jego twórczość silnie
była nasycona pierwiastkami autobiograficznymi o charakterze
bezpośredniego pamiętnika lirycznego. Jednocześnie rodzaj tych
osobistych przeżyć nie był przez niego traktowany jako jego
własność. A więc nie wyodrębniał go, lecz łączył z przeżyciami
szerokiego odłamu społeczeństwa. Były to przede wszystkim
przeżycia pokolenia, które walczyło o wolną Polskę, poznało
gorzki smak wojny, jej tragizm. Broniewski nie apoteozuje wojny,
lecz ukazuje cały rozmiar jej grozy i okrucieństwa, a także swój
własny do tego stosunek. Swoją twórczość z lat międzywojennych
Broniewski zamknął niezwykle mocnym akordem. Stanowi go wiersz
"Bagnet na broń", opublikowany w kwietniu 1939 roku, w chwili
gdy Hitler wysunął wobec Polski swe roszczenia do Pomorza i Gdańska.
Wiersz ten stał się jednym z najpopularniejszych utworów
poetyckich w latach okupacji. Otworzył on nowy okres w
twórczości Broniewskiego; okres, w którym jego poezja
towarzyszyła w walce już całemu narodowi, a nie jedynie polskiej
klasie robotniczej. "Bagnet na broń" jest klasycznym przykładem
liryki apelu i jest wezwaniem do walki w obronie zagrożonej
ojczyzny. Wiersz ten ukazuje w romantyczny sposób rolę poety,
który głęboką treścią wyrażanych myśli porywa, zagrzewa do
walki, stanowi niejako czynnik pobudzający uśpione i nie
rozwinięte niekiedy uczucie patriotyzmu, którego udziału w
kształtowaniu się świadomości społecznej i poczucia wagi chwili
nie wolno było przecenić. Lecz jednocześnie w słowach: "(...)
poeto, nie w pieśni troska. Dzisiaj wiersz - to strzelecki rów
(...)" Broniewski wykazuje głęboki utylitaryzm poezji w
niesionych za jej pomocą treściach. Wiersz ten nie dość, że
manifestuje przekonanie autora o użyteczności poezji w przełomowych
wydarzeniach życia narodu, to jeszcze jest mistrzowskim
reprezentantem tej kreatywnej tendencji, o czym może świadczyć
chociażby fakt, że był on przedrukowywany wielokrotnie w
podziemnej prasie i recytowany na konspiracyjnych wieczorach
poetyckich. Broniewski korzystał z wzorów przeszłości, zwłaszcza
tych, jakich dostarczała wielka poezja narodowa. Oczywiście nie
ograniczał się tylko do czerpania pomysłów z tamtych wzorców,
lecz potrafił harmonijnie zespolić dawną, dobrze znaną nutę
romantycznej poezji z nową romantyką współczesnej walki, romantyczne
słownictwo z potocznym językiem swoich czasów i swoich
bohaterów. Nadał walor poetycki nawet utartym zwrotom z gazet i
manifestów, wprowadzając do swej liryki konkretną rzeczywistość
społeczną i polityczną. Sposób wypowiedzi podmiotu lirycznego,
który zwraca się bezpośrednio do czytelnika, używając
jednocześnie wykrzykników, np. "Stań u drzwi, bagnet na broń!"
odzwierciedla zawarte w wierszu cechy liryki apelu. W drugiej i
trzeciej strofie poeta umieścił wypowiedzi w 1. osobie l.m.
"(...) ale krwi nie odmówi nikt: wysączymy ją z piersi i z
pieśni (...)" i "A gdyby umierać przyszło, przypomnimy, co rzekł
Cambronne (...)" ukazując tym swoją chęć zespolenia uczuciowego
z całym narodem. Poeta zwraca się jako przedstawiciel narodu, a
nie jego wódz, chcąc obudzić w każdym Polaku poczucie
współodpowiedzialności za losy ojczyzny, jednak bezpośrednio i
arbitralnie go nie narzucając. Oddziaływuje przez taką formę
wypowiedzi na sumienie czytelnika, przenikając do jego uczuć na
płaszczyźnie jego własnych przekonań i uczuć, jednocześnie nie
burząc ich i dając jedynie silny bodziec do rozważenia w tak
przeszywający sposób przekazanego apelu. Budowa wiersza jest bardzo
interesująca. Pod maską pozornej prostoty kryje się cały
kunsztowny zabieg literacki. Broniewski stworzył własną poetykę,
sobie tylko właściwą i w gruncie rzeczy niepowtarzalną. Dotyczy
to całej jego twórczości poetyckiej. Do jej cech
charakterystycznych należy np. częste posługiwanie się wierszem
tonicznym, to znaczy opartym nie na równej liczbie sylab, lecz
na równej liczbie akcentów w wersie. Wiersz toniczny zmniejsza
monotonię regularnej strofy i potęguje jej dynamikę. Innym
elementem charakterystycznym dla jego poezji jest umiejętność
mistrzowskiego zestawiania romantycznych słów ze słowami z
języka żołnierskiego, czego przykładem może być zwrot "(...)
Ogniomistrzu i serc, i słów (...)", dzięki czemu zostają nadane
nowe, poetyckie walory słowom i zwrotom utartym lub pozornie
tych walorów pozbawionym. To, co czyni wrażenie wielkiej
prostoty, jest wynikiem świadomego kunsztu i artyzmu. Zawiera w
sobie zarówno elementy związku z tradycją, jak i nowatorskiego
stosunku do stylu i języka.







Autor: KULA

Ocena : 0.0 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000