METODY ASEKURACJI
PODSTAWY
Wybór odpowiedniej metody
asekuracyjnej jest kluczowym
elementem sytemu ochrony
Powierzchnia osłonięta S
cianami o wysokoS
ci min. 1,5 m
R
rodki ochrony zbiorowej:
pracownika przed zagrożeniami
lub wyposażona w inne stałe konstrukcje chroniące
siatki i balustrady ochronne.
wynikającymi z pracy na wysokoS
ci.
przed upadkiem.
(należy stosować wszędzie
(praca wykonywana na tej powierzni nie jest pracą
tam gdzie jest to możliwe)
na wysokoS
ci)
W sytuacji, gdy z powodów organizacyjnych,
technicznych lub ekonomicznych nie można
zainstalować stałych konstrukcji
zapobiegających zagrożeniu upadkiem z
wysokoS
ci należy stosować S
rodki ochrony
zbiorowej, takie jak siatki lub balustrady
ochronne. Częstym rozwiązaniem jest
wykorzystywanie rusztowań, podnoS
ników lub
ruchomych pomostów zapewniających
wygodny i bezpieczny dostęp.
Indywidualny sprzęt
chroniący przed upadkiem
Jeżeli jednak żadna z powyższych metod nie
z wysokoS
ci.
(tę metodę zabezpieczenia
jest możliwa do realizacji, należy stosować
należy stosować jeżeli
indywidualny sprzęt chroniący przed
nie ma możliwoS
ci użycia
innych S
rodków ochronnych)
upadkiem z wysokoS
ci. Dotyczy to zarówno
sytuacji, gdy praca odbywa się na
niezabezpieczonych powierzchniach, jak
również podczas pracy na słupach, masztach, R
rodki ochrony przed upadkiem z wysokoS
ci
konstrukcjach wieżowych oraz podczas
korzystania z technik dostępu linowego.
Zasadnicze funkcje jakie musi spełniać
Praca na masztach, konstrukcjach
indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem Dostęp linowy i techniki
wieżowych i kominach
pozycjonowania
z wysokoS
ci to:
- wymaga stosowania
- z tych metod pracy można
1) ustalanie pozycji podczas pracy lub indywidualnych
korzystać gdy inne bezpie-
systemów ochrony przed
czniejsze metody nie są
niedopuszczanie do przyjęcia przez pracownika
upadkiem
możliwe do zastosowania.
położenia, w którym istnieje możliwoS
ć upadku
Należy przy tym przestrzegać
z wysokoS
ci, zgodnie z PN-EN 358:2002 przepisów szczególnych
dotyczących korzystania
(Indywidualny sprzęt ochronny ustalający
z wejS
ć linowych i technik
pozycję podczas pracy i zapobiegający
pozycjonowania a przede
wszystkim stosować
upadkom z wysokoS
ci);
indywidualne systemy
2) w sytuacji zaistnienia upadku - zatrzymanie
ochrony przed upadkiem.
upadku w powietrzu i ograniczenie siły
towarzyszącej zatrzymaniu oraz umożliwienie
poszkodowanemu na bezpieczne oczekiwanie
Dostęp przy pomocy
na nadejS
cie pomocy, zgodnie z PN-EN
rusztowań i ruchomych
363:2005 (Indywidualny sprzęt chroniący
platform
- jeżeli praca przebiega
przed upadkiem z wysokoS
ci - systemy
w sposób niewymagający
powstrzymywania spadania).
od pracownika wychylania się
poza obrys urządzenia lub
przyjmowania innych
Prawidłowy wybór metod i sprzętu
wymuszonych pozycji - nie
chroniącego przed upadkiem z wysokoS
ci
ma koniecznoS
ci stosowania
indywidualnego sprzętu
może jedynie zapewnić specjalistyczne
chroniącego przed upadkiem
przeszkolenie pracowników i kadry
z wysokoS
ci.
kierowniczej.
Metody dostępu
PN-EN 358
PN-EN 363
System ochronny ustalający pozycję podczas pracy (1)
System powstrzymywania spadania
i zapobiegający upadkom z wysokoS
ci (2)
2
1
SYSTEM POWSTRZYMYWANIA SPADANIA
4
PODSTAWY
System powstrzymywania spadania musi
zawierać trzy podstawowe składniki:
Punkt kotwiczący
PrzenoS
ny
Punkt kotwiczący stanowi pierwsze i kluczowe ogniwo
punkt kotwiczący
indywidualnego sytemu ochrony przed upadkiem. Jest on
zgodny z PN-EN 795-B)
związany ze stanowiskiem pracy a jego zadaniem jest
zaczepienie podzespołu łącząco-amortyzującego do
konstrukcji noS
nej. Wymagania jakie musi spełniać punkt
kotwiczący okreS
la norma PN-EN 795.
Punkty kotwiczące mogą być stałe (np. systemy poziome
z liną stalową, słupki kotwiczące) oraz przenoS
ne
(statywy bezpieczeństwa, włókiennicze poziome liny
kotwiczące , zaczepy linkowe, zaczepy taS
mowe, belki
zaczepowe).
Punkty kotwiczące muszą być połączone ze stałymi
elementami konstrukcji, które posiadają odpowiednią
wytrzymałoS
ć i stabilnoS
ć.
Szelki bezpieczeństwa
Podzespół łącząco-amortyzujący
zgodne z PN-EN 361
Podzespół łącząco-amortyzujący łączy klamrę zaczepową
szelek bezpieczeństwa, z punktem kotwiczącym.
W przypadku gdy nastąpi spadanie podzespół łącząco-
amortyzujący musi zatrzymać upadek oraz złagodzić siłę
powstającą w czasie wyhamowania upadku. Podzespół
łącząco-amortyzujący pochłania energię kinetyczną i
ogranicza siłę udarową do bezpiecznej wartoS
ci (poniżej
6 kN), eliminując zagrożenie wystąpienia niebezpiecznych
dla organizmu następstw nagłej utraty prędkoS
ci
spadania.
Funkcje podzespołu łącząco-amortyzyjąceg mogą pełnić:
Podzespół
amortyzatory z linką bezpieczeństwa, urządzenia
łącząco-amortyzujący
samohamowne, urządzenia samozaciskowe i inne.
zgodny z PN-EN 355
Szelki bezpieczeństwa
Podstawowym zadaniem szelek bezpieczeństwa jest
utrzymanie ciała człowieka w trakcie spadania oraz
bezpieczne rozłożenie sił dynamicznych towarzyszących
powstrzymywaniu spadania. Ponadto po zatrzymaniu
konstrukcja szelek powinna umożliwić bezpieczne i w
System powstrzymywania
miarę wygodne oczekiwanie na nadejS
cie pomocy. Podzespół systemu
spadania może być użytkowany
powstrzymywania
Konstrukcja szelek bezpieczeństwa została S
ciS
le
spadania
łącznie z systemem ustalającym
okreS
lona normą europejską PN-EN 361, którą muszą
pozycję przy pracy.
spełniać szelki stosowane jako sprzęt ochronny dla
Konfiguracja tego typu umożliwia
pracowników.
Urządzenie do ustalania
wygodne wykonywanie pracy na
pozycji przy pracy
Tylko pełne szelki bezpieczeństwa czyli posiadające pasy
słupach, kominach lub innych z linką regulowaną
barkowe i udowe są urządzeniami dopuszczonymi do
zgodne z PN-EN 358
konstrukcjach.
użytkowania jako zabezpieczenie przed upadkiem z
Składnikami systemu ustalają-
wysokoS
ci. Niedopuszczalne jest stosowanie pasów
cego pozycję przy pracy są:
biodrowych, pasów monterskich oraz alpinistycznych
1) szelki bezpieczeństwa z
uprzęży udowych.
pasem biodrowym (składnik
Dobre szelki bezpieczeństwa powinny posiadać
wspólny z systemem
ergonomiczną konstrukcję i zapewniać odpowiedni
Szelki bezpieczeństwa
powstrzymywania spadania)
komfort pracy. W zależnoS
ci od typu, szelki z pasem biodrowym
2) urządzenie do ustalania zgodne z PN-EN 361
bezpieczeństwa posiadają jeden lub więcej punktów
i PN-EN 358
pozycji przy pracy - najczęS
ciej
zaczepowych współpracujących z podzespołem łącząco-
linka włókiennicza o regulowanej
amortyzującym oraz linką urządzenia ustalającego
długoS
ci zgodna z normą PN-EN
pozycję przy pracy (w szelkach z pasem biodrowym).
358.
IloS
ć i rozmieszczenie punktów zaczepowych decyduje o
funkcjonalnoS
ci szelek bezpieczeństwa.
INTERNETOWE CENTRUM DYSTRYBUCJI SP. Z O.O.
ul. Tatrzańska 19, 81-814 SOPOT
tel.: [phone]; fax. [phone]
www.icd.pl [e-mail]
SYSTEM POWSTRZYMYWANIA SPADANIA
5
PODSTAWY
Zastosowanie indywidualnego systemu
powstrzymywania spadania jest metodą
ostateczną, właS
ciwą wtedy, gdy inne S
rodki
zabezpieczające nie mogą być użyte. Minimalna wolna przestrzeń
- przykładowe obliczenie
Zadaniem systemu nie jest zapobieganie
upadkowi lecz bezpieczne zatrzymanie
spadającego człowieka oraz złagodzenie
niebezpiecznych następstw nagłej utraty
prędkoS
ci.
DługoS
ć linki
Aby zapewnić odpowiedni poziom
bezpieczeństwa
2,0 m.
z amortyzatorem
bezpieczeństwa, podczas konfiguracji
i zatrzaS
nikami
indywidualnego systemu powstrzymywania
spadania, należy uwzględnić następujące
WielkoS
ć
Maksymalne
czynniki ryzyka: minimalnej
wydłużenie
1,2 m.
amortyzatora
wolnej
bezpieczeństwa
przestrzeni
Minimalna wolna przestrzeń
= 6,2 m.
Bezpieczne zatrzymanie spadającego człowieka musi
WysokoS
ć
2,0 m.
człowieka
nastąpić w powietrzu (po fazie tzw. swobodnego
upadku). Jeżeli nastąpi uderzenie w podłoże lub
przeszkodę konsekwencje będą zawsze grox
ne dla życia
Margines
lub zdrowia. Aby zapobiec takiemu niebezpieczeństwu
1,0 m.
bezpieczeństwa
należy zapewnić  wolną przestrzeń poniżej
użytkownika. Jest to przestrzeń pozbawiona przeszkód o
które można uderzyć podczas upadku. OkreS
lając
wielkoS
ć wolnej przestrzeni należy uwzględnić parametry
Położenie punktu kotwiczącego
podzespołu łącząco-amortyzującego oraz położenie
punktu kotwiczącego w stosunku do użytkownika.
Położenie punktu kotwiczącego
Droga swobodnego spadania zawsze powinna być jak
najkrótsza. WysokoS
ć położenia punktu kotwiczącego w
stosunku do położenia użytkownika systemu determinuje
długoS
ć drogi swobodnego spadania. Jeżeli punkt
kotwiczenia podzespołu łącząco-amortyzującego znajduje
się nad pracownikiem droga spadania będzie
maksymalnie zmniejszona. Natomiast położenie punktu
Punkt kotwiczący położony
kotwiczącego poniżej pracownika znacznie zwiększy
powyżej głowy użytkownika
- współczynnik ryzyka niski
drogę spadania, co może doprowadzić do uderzenia w
powierzchnię znajdującą się poniżej lub spowodować Punkt kotwiczący
położony na wysokoS
ci
zagrożenie związane z przekroczeniem siły udarowej
klamry zaczepowej
szelek bezpieczeństwa
towarzyszącej powstrzymywaniu spadania. W sytuacji
- współczynnik ryzyka S
redni
Punkt kotwiczący położony
gdy istnieje alternatywa, użytkownik powinien wybierać
poniżej stóp użytkownika
- współczynnik ryzyka wysoki
punkt kotwiczący płożony możliwie najwyżej.
Efekt wahadła
Efekt wahadła
Jest to niebezpieczne zjawisko polegające na
- poziom zagrożenia okreS
la się wielkoS
cią kąta zawartym pomiędzy linią pionu, a linią łącząca
wahadłowym charakterze swobodnego upadku, podczas
punkt zaczepowy szelek bezpieczeństwa z punktem kotwiczącym
którego istnieje ryzyko uderzenia w przeszkody
znajdujące się z boku. Oddalenie się użytkownika od
pionu wyznaczanego przez linię poprowadzoną od punktu Kąt odchylenia od pionu < 30 Kąt odchylenia od pionu > 30
- zagrożenie wystąpienia - zagrożenie wystąpienia
kotwiczącego, zwiększa możliwoS
ć wystąpienia efektu
efektu wahała niskie efektu wahadła wysokie
wahadła. Efekt wahadła może także powodować
niewłaS
ciwe działanie niektórych typów podzespołów
łącząco-amortyzujących np. urządzeń samohamownych.
Dlatego przy wyborze punktu kotwiczącego należy dążyć
do zmniejszenia zagrożenia związanego z efektem
wahadła.
Ponieważ ocena ryzyka musi uwzględniać
parametry użytych podzespołów indywidualnego
systemu powstrzymywania spadania, zawsze
przed konfiguracją i użyciem systemu należy
zapoznać się z informacjami zawartymi w
instrukcjach użytkowania poszczególnych
urządzeń.
SYSTEM POWSTRZYMYWANIA SPADANIA
6
PODSTAWY
P r z y k ł a d o w e k o n f i g u r a c j e s y s t e m u p o w s t r z y m y w a n i a s p a d a n i a .
1 - Szelki bezpieczeństwa (PN-EN 361)
2 - Amortyzator bezpieczeństwa
z podwójną linką (PN-EN 355)
1 - Szelki bezpieczeństwa (PN-EN 361)
2 - Urządzenie samohamowne (PN-EN 360)
1 - Szelki bezpieczeństwa (PN-EN 361)
3 - PrzenoS
ny punkt kotwiczący (PN-EN 795)
2 - Lina do pracy na dachu
3 - Urządzenie samohamowne (PN-EN 360)
1 - Szelki bezpieczeństwa (PN-EN 361)
2 - Amortyzator bezpieczeństwa
z linką (PN-EN 355)
3 - Stały punkt kotwiczący (PN-EN 795)
1 - Szelki bezpieczeństwa (PN-EN 361)
2 - Urządzenie samozaciskowe-przesuwne
1 - Szelki bezpieczeństwa (PN-EN 361)
z włókienniczą liną roboczą (PN-EN 353-2)
3 - Stały system asekuracji pionowej
ze sztywną prowadnicą i mechanizmem
samozaciskowym (PN-EN 353-1)
1 - Szelki bezpieczeństwa (PN-EN 361)
2 - Urządzenie samozaciskowe-przesuwne
z włókienniczą liną roboczą (PN-EN 353-2)
3 - Stały system kotwiczący
z liną stalową (PN-EN 795)
INTERNETOWE CENTRUM DYSTRYBUCJI SP. Z O.O.
ul. Tatrzańska 19, 81-814 SOPOT
tel.: [phone]; fax. [phone]
www.icd.pl [e-mail]