WETERYNARIA W PRAKTYCE TEMAT NUMERU
lek. wet. Rafał Ciągarlak
Stosowanie produktów
leczniczych u zwierząt
i wystawianie recept przez lekarzy weterynarii
Stosowanie nie ma on więc istotnych barier ustawo-
Celem niniejszego artykułu jest
produktów leczniczych wych utrudniających stosowanie w le-
przedstawienie uregulowań praw-
przez lekarzy weterynarii czeniu zwierząt produktów leczniczych
nych obowiązujących w odnie-
Zasady stosowania produktów leczni- przeznaczonych dla ludzi (3). Ogra-
sieniu do stosowania produktów
czych u zwierząt i wystawiania recept niczenia pojawiają się jednak w Roz-
leczniczych u zwierząt i wystawia-
przez lekarzy weterynarii opierają się porządzeniu Ministra Zdrowia z dnia
nia recept przez lekarzy wetery-
na kilku aktach prawnych (tab. 1, s. 8). 27 listopada 2008 r. w sprawie sposobu
narii.
Lekarzowi weterynarii przysługuje postępowania przy stosowaniu produk-
swoboda wyboru metod rozpoznaw- tów leczniczych w sytuacji, gdy brak jest
Ignorantia iuris nocet (Nieznajomość czych, leczenia i profilaktyki, jeśli prze- odpowiedniego produktu leczniczego do-
prawa szkodzi). Zgodnie z art. 5 Ko- pisy nie stanowią inaczej (art. 22 Ko- puszczonego do obrotu dla danego gatun-
deksu etyki lekarza weterynarii lekarz deksu etyki lekarza weterynarii). Lekarz ku zwierząt i Rozporządzeniu Ministra
weterynarii ma obowiązek znać aktu- weterynarii jest uprawniony do stoso- Zdrowia z dnia 9 maja 2003 roku w spra-
alny stan prawny w zakresie wykony- wania produktów leczniczych niebędą- wie wystawiania przez lekarzy weterynarii
wanego zawodu. Pod koniec ubiegłego cych produktami leczniczymi wetery- recept na produkty lecznicze lub leki re-
roku Rzecznik Odpowiedzialności Za- naryjnymi. Stosowna delegacja prawna cepturowe przeznaczone dla ludzi, które
wodowej Warszawskiej Izby Lekarsko- znajduje się w art. 69 ust. 2 Ustawy Pra- będą stosowane u zwierząt. Dopuszczal-
Weterynaryjnej skierował pismo, znak wo farmaceutyczne   Lekarz weteryna- ne jest wystawianie przez lekarza wete-
027/64/2011/V, do Prezesa Rady Le- rii w celu ratowania życia lub zdrowia rynarii recepty na produkty lecznicze,
karsko-Weterynaryjnej Warszawskiej zwierząt, a w szczególności ogranicze- jeżeli brak jest odpowiedniego produk-
Izby Lekarsko-Weterynaryjnej z prośbą nia cierpienia zwierząt, stosuje produk- tu leczniczego dopuszczonego do ob-
o zwrócenie uwagi lekarzom weteryna- ty lecznicze. Produktem leczniczym jest rotu dla danego gatunku zwierząt lub
rii świadczącym usługi lekarsko-wetery- substancja lub mieszanina substancji, dla innych gatunków zwierząt.
naryjne na narastający w środowisku przedstawiana jako posiadająca właści- W przypadku gdy brak jest na tery-
problem w odniesieniu do prowadze- wości zapobiegania lub leczenia cho- torium Rzeczypospolitej Polskiej odpo-
nia dokumentacji lekarsko-weteryna- rób występujących u ludzi lub zwierząt wiedniego produktu leczniczego wete-
ryjnej, a w szczególności dotyczący lub podawana w celu postawienia dia- rynaryjnego dopuszczonego do obrotu,
obrotu produktami leczniczymi przez gnozy lub przywrócenia, poprawienia w drodze wyjątku właściwy lekarz wete-
zakłady lecznicze dla zwierząt (1). lub modyfikacji fizjologicznych funkcji rynarii może, na własną odpowiedzial-
Podobne w treści pismo, znak WIF. organizmu poprzez działanie farmako- ność, w celu uniknięcia niemożliwego
WA.I.MK.0501/14/08, w sprawie nie- logiczne, immunologiczne lub meta- do zaakceptowania cierpienia zwierząt,
prawidłowości w wystawianiu przez boliczne . Natomiast produktem lecz- stosować produkty lecznicze wg nastę-
lekarzy weterynarii recept na produk- niczym weterynaryjnym jest produkt pującego schematu (ryc. 1, s. 12):
ty lecznicze, wystosował Mazowiecki o wyżej wymienionych cechach stoso- 1. Produkty lecznicze weterynaryjne
Wojewódzki Inspektor Farmaceutycz- wany wyłącznie u zwierząt. posiadające pozwolenie do stosowa-
ny do Powiatowego Lekarza Wetery- Możliwość stosowania u zwierząt nia u innego gatunku zwierząt lub
narii w Warszawie (2). Z powyższego produktów leczniczych przeznaczo- dla tego samego gatunku, z innymi
wynika, że lekarze weterynarii nie prze- nych dla ludzi dotyczy sytuacji ra- wskazaniami do stosowania.
strzegają obowiązujących uregulowań towania życia lub zdrowia zwierząt, 2. W przypadku braku produktów lecz-
prawnych w odniesieniu do stosowa- a w szczególności ograniczania ich niczych weterynaryjnych:
nia produktów leczniczych u zwierząt cierpienia. W praktyce przesłanka ra- a) produkty lecznicze posiadające po-
i wystawiania recept. Zasadne wydaje towania życia lub zdrowia nie jest ni- zwolenie do stosowania u ludzi;
się więc przypomnienie przepisów pra- czym innym jak codzienną praktyką b) produkty lecznicze weterynaryjne
wa regulujących to zagadnienie. lekarza weterynarii. W konsekwencji dopuszczone do obrotu w innym
WRZESIEC
" 9/2012
7
www.weterynaria.elamed.pl
TEMAT NUMERU WETERYNARIA W PRAKTYCE
Lp. Nazwa aktu prawnego
1. Ustawa Prawo farmaceutyczne (Dz.U. 2008, nr 45, poz. 271 z póz
n. zm.)
2. Ustawa o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych (Dz.U. 2009 nr 93, poz. 767, 2010 nr 200, poz. 1326)
3. Ustawa o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz.U. 2010 nr 112, poz. 744, 2011 nr 54 poz. 278)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 maja 2003 r. w sprawie wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki
4.
przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane u zwierząt (Dz.U. 2003 nr 97, poz. 891, 2010 nr 10, poz. 56)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 listopada 2008 r. w sprawie sposobu postępowania przy stosowaniu produktów leczniczych
5. w sytuacji, gdy brak jest odpowiedniego produktu leczniczego dopuszczonego do obrotu dla danego gatunku zwierząt (Dz.U. 2008 nr 217,
poz. 1388)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie środków odurzających, substancji
6.
psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawierających te środki lub substancje (Dz.U. 2011 nr 10, poz.50)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie podmiotów uprawnionych do zakupu produktów leczniczych w hurtowni
7.
farmaceutycznej (Dz.U. 2002, nr 216, poz. 1831)
Tab. 1. Lista aktów prawnych regulujących zasady stosowania produktów leczniczych u zwierząt i wystawiania recept przez lekarzy weterynarii
Lp. Nazwa
firma lub nazwa, pod jaką działa wystawiający receptę lekarz weterynarii, siedziba, adres, oznaczenie formy prawnej wykonywanej
1. działalności oraz imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres lekarza weterynarii działającego pod firmą lub nazwą, a w przypadku
osoby fizycznej  jej imię i nazwisko
2. określenie specjalizacji wystawiającego receptę lekarza weterynarii oraz nr zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu
dane właściciela zwierzęcia (firma lub nazwa posiadacza zwierzęcia, jego siedziba i adres, a w przypadku osoby fizycznej  imię
3.
i nazwisko, adres)
dane zwierzęcia (gatunek, płeć, rasa  w przypadku pojedynczego zwierzęcia  lub gatunek, płeć, rasa oraz liczba zwierząt  w przypadku
4.
większej liczby zwierząt)
nazwa i ilość produktu leczniczego, a w odniesieniu do leku recepturowego  nazwa i ilość surowców farmaceutycznych potrzebnych
5.
do sporządzenia tego leku oraz, w miarę potrzeby, postać, w jakiej lek ma być wydany
6. sposób dawkowania lub adnotacja  wiadomo
7. okres karencji w przypadku zwierząt, których tkanki lub produkty mogą być przeznaczone do spożycia przez ludzi
8. data wystawienia recepty
Tab. 2. Dane umieszczane na recepcie
państwie członkowskim EOG produktu leczniczego zwierzęciu po- leczniczego. Ryzykiem użycia produk-
 dopuszczone do stosowania winno wynikać z faktycznej potrze- tu leczniczego jest każde zagrożenie
u tego samego lub innego gatunku by jego zastosowania oraz być oparte zdrowia zwierząt związane z jakością,
zwierząt, z tymi samymi lub innymi na aktualnym stanie wiedzy weteryna- bezpieczeństwem lub skutecznością
wskazaniami do stosowania. ryjnej i algorytmach postępowania te- produktu leczniczego oraz każde zagro-
3. W przypadku braku produktów rapeutycznego. Zastosowanie produk- żenie niepożądanym wpływem na śro-
leczniczych określonych w punkcie tu leczniczego u zwierzęcia wiąże się dowisko. Stosunkiem korzyści do ry-
2  produkt leczniczy weterynaryjny, z ryzykiem terapeutycznym. Jest rzeczą zyka jest ocena pozytywnych skutków
który jest lekiem recepturowym. oczywistą, że ryzyko może dotyczyć nie terapeutycznych produktu leczniczego
Zapis punktu 2b dotyczy procedury tylko działania, ale także jego zaniecha- w odniesieniu do ryzyka związanego
określanej jako import docelowy. Po- nia. Lekarz weterynarii, stosując u zwie- z użyciem produktu leczniczego, z wy-
zwala ona na zastosowanie w leczeniu rząt produkty lecznicze zarejestrowane łączeniem zagrożenia niepożądanym
zwierząt produktu leczniczego wetery- dla ludzi, powinien mieć świadomość, wpływem na środowisko. Ryzyko zwią-
naryjnego nieposiadającego pozwole- że postępowanie takie wiąże się z ryzy- zane z użyciem produktu leczniczego
nia na dopuszczenie do obrotu wyda- kiem. W związku z powyższym lekarz obejmuje głównie działania niepożą-
nego przez właściwy organ. weterynarii, stosując produkt leczniczy dane powodowane przez produkt lecz-
Lekarz weterynarii w swojej pracy w leczeniu zwierząt, musi uwzględnić niczy. Zgodnie z art. 25 Kodeksu etyki
zawodowej ma obowiązek stosowania ryzyko użycia produktu leczniczego lekarza weterynarii lekarz weterynarii zo-
naukowo uznanych metod leczenia. i stosunek korzyści do ryzyka wynika- bowiązany jest informować odpowied-
W związku z powyższym przepisanie jący z zastosowania danego produktu nie instytucje i organy o stwierdzonym
WRZESIEC
" 9/2012
8
www.weterynaria.elamed.pl
WETERYNARIA W PRAKTYCE TEMAT NUMERU
przez siebie szkodliwym działaniu pro- ryjną lub zakład leczniczy dla zwierząt lekarza weterynarii podczas wykonywa-
duktów leczniczych. Każde działanie jest podmiotem uprawnionym do zaku- nia przez niego praktyki lekarsko-wete-
medyczne musi być uzasadnione celem, pu produktów leczniczych w hurtow- rynaryjnej lub przez właściciela zwie-
jaki chcemy osiągnąć, i nie może stano- ni farmaceutycznej produktów leczni- rzęcia. W pierwszym przypadku lekarz
wić dla zwierzęcia większego niebez- czych, które będą stosowane wyłącznie weterynarii wystawia receptę z adno-
pieczeństwa jak to, które przy jego po- w sytuacji, gdy brak jest odpowiedniego tacją  ad usum proprium (do użytku
mocy chcemy usunąć. W razie zamiaru produktu leczniczego dopuszczonego własnego) i nabyte przez siebie w ten
stosowania nowych, niesprawdzonych do obrotu dla danego gatunku lub in- sposób produkty lecznicze stosuje wy-
metod postępowania lekarz weteryna- nych gatunków zwierząt. łącznie przy wykonywaniu praktyki le-
rii powinien poinformować o tym wła- Art. 1 ust.1 pkt 9 Ustawy z dnia karsko-weterynaryjnej. Zgodnie art.
ściciela lub opiekuna zwierzęcia i uzy- 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza 68 ust. 4a nie uznaje się za obrót deta-
skać jego zgodę (najlepiej na piśmie). weterynarii i izbach lekarsko-weteryna- liczny bezpośredniego zastosowania
Użycie produktów leczniczych przezna- ryjnych nadaje uprawnienia lekarzo- u zwierzęcia przez lekarza weteryna-
czonych dla ludzi u zwierząt jest stoso- wi weterynarii do wystawiania recept rii produktów leczniczych, których po-
wane w interesie konkretnego pacjenta, na produkty lecznicze, które będą trzeba zastosowania wynika z rodzaju
w sytuacji gdy zaaplikowane dotąd pro- stosowane u zwierząt. Wykonywanie świadczonej usługi lekarsko-weteryna-
dukty lecznicze weterynaryjne okazały zawodu lekarza weterynarii polega ryjnej. Istnieją jednak określone ograni-
się bezskuteczne, mało skuteczne lub na ochronie zdrowia zwierząt oraz we- czenia nabywanych w ten sposób pro-
brak jest określonych produktów lecz- terynaryjnej ochronie zdrowia publicz- duktów leczniczych:
niczych weterynaryjnych, a propono- nego i środowiska, a w szczególności  ich zapas nie może przekraczać 14-
wana metoda pozwala spodziewać się między innymi na wydawaniu recept dniowego średniego zużycia;
korzyści dla chorego zwierzęcia. Pozy- na produkty lecznicze, które będą sto-  będą przechowywane zgodnie z wy-
tywne skutki wynikające z zastosowa- sowane u zwierząt, z wyłączeniem pro- maganiami określonymi dla tych pro-
nia produktu leczniczego mogą powo- duktów leczniczych weterynaryjnych. duktów w Charakterystyce Produktu
dować przedłużenie życia zwierzęcia, W aptekach ogólnodostępnych mogą Leczniczego;
zahamowanie progresji choroby, popra- być wydawane na podstawie recepty  lekarz weterynarii będzie prowadził
wę jakości życia pacjenta lub przywró- lekarza weterynarii produkty leczni- dokumentację ich obrotu, dokonując
cenie zdrowia. cze lub leki recepturowe przeznaczo- stosownych zapisów w dokumentacji
ne dla ludzi, które będą stosowane leczenia zwierzęcia.
y
ródła zaopatrzenia u zwierząt (art. 86 ust. 5 Ustawy Prawo W drugim przypadku właściciel zwie-
w produkty lecznicze farmaceutyczne). Na receptach wetery- rzęcia nabywa na podstawie recepty
Lekarz weterynarii może nabywać pro- naryjnych mogą być wypisywane pre- lekarza weterynarii produkt leczniczy
dukty lecznicze poprzez bezpośredni paraty zawierające środki odurzające, w aptece i samodzielnie  ale pod kon-
zakup produktów leczniczych w hur- substancje psychotropowe lub prekur- trolą lekarsko-weterynaryjną  stosuje
towni farmaceutycznej lub wystawienie sory kategorii 1. produkt leczniczy u zwierzęcia. Lekarz
recepty na produkty lecznicze. Nabyte na podstawie recepty lekarza weterynarii zobowiązany jest w takim
Lekarz weterynarii prowadzący zare- weterynarii produkty lecznicze lub leki wypadku dokonać stosownej adnotacji
jestrowaną praktykę lekarsko-weteryna- recepturowe mogą być stosowane przez w książce leczenia zwierząt.
WRZESIEC
" 9/2012
9
www.weterynaria.elamed.pl
TEMAT NUMERU WETERYNARIA W PRAKTYCE
Kłopoty z definicją recepty wane u zwierząt (wraz z póz
niejszymi chotropowe jest w kolorze różowym,
w prawie farmaceutycznym zmianami). z biegnącym po przekątnej jasnozielo-
Polskie prawo farmaceutyczne jest pra- Wystawienie recepty polega na czy- nym paskiem.
wie w całości oparte na prawie wspól- telnym naniesieniu na awersie recepty Zaopatrzenie w druki recept prowa-
notowym. Prawo wspólnotowe definiuje treści obejmującej dane określone w roz- dzą hurtownie farmaceutyczne produk-
pojęcie recepty lekarskiej i recepty we- porządzeniu (tab. 2, s. 8) oraz złożeniu tów leczniczych weterynaryjnych.
terynaryjnej. Niestety, definicja i poję- własnoręcznego podpisu przez wysta-
cie recepty nie zostały implementowane wiającego receptę lekarza weterynarii. Kontrola stosowania
do polskiego porządku prawnego. Art. Nazwy produktów leczniczych poda- produktów leczniczych
1 pkt 21 Dyrektywy 2001/82/WE Parla- je się w brzmieniu ustalonym w Reje- i wystawiania recept
mentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listo- strze Produktów Leczniczych dopusz- Organami uprawnionymi do kontroli re-
pada 2001 r. w sprawie wspólnotowego ko- czonych do obrotu na terytorium RP. cept wystawianych przez lekarzy wete-
deksu odnoszącego się do weterynaryjnych Nazwą produktu leczniczego jest na- rynarii są Inspekcja Weterynaryjna i In-
produktów leczniczych definiuje receptę zwa nadana produktowi leczniczemu, spekcja Farmaceutyczna. Uprawnienia
weterynaryjną jako jakąkolwiek recep- która może być nazwą własną niestwa- Inspekcji Farmaceutycznej są w tym za-
tę na weterynaryjny produkt leczniczy, rzającą możliwości pomyłki z nazwą kresie ograniczone. Zgodnie z art. 109
wydaną przez osobę zawodowo wykwa- powszechnie stosowaną albo nazwą Ustawy Prawo farmaceutyczne do zadań
lifikowaną do takich czynności zgod- powszechnie stosowaną lub naukową, Inspekcji Farmaceutycznej należy mię-
nie z właściwym prawem krajowym. Jak opatrzoną znakiem towarowym lub na- dzy innymi kontrolowanie aptek i in-
widać z powyższego, odnosi się ona zwą podmiotu odpowiedzialnego. Na- nych jednostek prowadzących obrót
wyłącznie do produktów leczniczych zwa powszechnie stosowana to nazwa detaliczny i hurtowy produktami lecz-
weterynaryjnych i nie uwzględnia pro- międzynarodowa zalecana przez Świa- niczymi oraz kontrolowanie obrotu
duktów leczniczych. Definicję recepty tową Organizację Zdrowia, a jeżeli ta- środkami odurzającymi, substancjami
lekarskiej znajdziemy w artykule 1 pkt kiej nie ma  nazwa potoczna produktu psychotropowymi i prekursorami gru-
19 Dyrektywy 2001/83/WE Parlamentu leczniczego. Lekarz weterynarii wpisu- py 1. Zakład leczniczy dla zwierząt moż-
Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada jący na recepcie nazwę międzynarodo- na by zaliczyć do kategorii innych jed-
2001 r. w sprawie wspólnotowego kodek- wą produktu leczniczego nie naruszy nostek prowadzących obrót detaliczny
su odnoszącego się do produktów lecz- więc przepisów prawa farmaceutycz- produktami leczniczymi, ale nie uzna-
niczych stosowanych u ludzi. Z uwagi nego. Recepty na produkty lecznicze je się za obrót detaliczny bezpośred-
na fakt, że dyrektywa 2001/83/WE od- zasadniczo wystawia się w jednym eg- niego zastosowania u zwierzęcia przez
nosi się do produktów leczniczych dla zemplarzu, z zastrzeżeniem sytuacji, lekarza weterynarii produktów leczni-
ludzi, pojęcie recepty lekarskiej nie do- w której produkty lecznicze przezna- czych, których potrzeba wynika z ro-
tyczy recept wystawianych przez leka- czone są do stosowania u zwierząt, dzaju świadczonej usługi lekarsko-we-
rzy weterynarii. Dodatkowo w polskim których tkanki lub produkty mogą być terynaryjnej. W konsekwencji kontrola
prawie farmaceutycznym istnieje (jako przeznaczone do spożycia przez ludzi, realizacji recept na produkty lecznicze
 produkt z pogranicza ) niezdefiniowa- oraz na produkty lub leki zawierające prowadzona przez Inspekcję Farmaceu-
ne pojęcie recepty lekarza weterynarii. środki odurzające, substancje psycho- tyczną obejmuje badania i ocenę prawi-
Jaką receptę w świetle przepisów unij- tropowe lub inne leki, oznaczone sym- dłowości działań osób wydających pro-
nych wystawia lekarz weterynarii or- bolem  Rpw . Recepty na ww. produk- dukty lecznicze na podstawie recepty
dynujący produkt leczniczy? Nie jest ty wystawia się z kopią, która pozostaje wystawionej przez lekarza weterynarii,
to może chaos terminologiczny, ale u wystawiającego receptę lekarza we- a w szczególności prawidłowości ilości
z pewnością brak jest jednoznacznego terynarii i stanowi część dokumenta- wydawanych produktów leczniczych
określenia zakresu tych pojęć i ujedno- cji medycznej. oraz przestrzegania terminów realiza-
licenia ich znaczenia. Wydaje się zasad- cji recept, z wyjątkiem recept na pre-
na konieczność uregulowania i usys- Wzór recepty paraty zawierające środki odurzające,
tematyzowania powyższych definicji. Wzór recepty na produkty lecznicze substancje psychotropowe lub prekur-
Na marginesie warto jeszcze zauwa- lub leki recepturowe określa załącznik sory kategorii 1, które będą stosowa-
żyć brak konsekwencji ustawodawcy do Rozporządzenia Ministra Zdrowia ne u zwierząt. Zdecydowanie większe
w używaniu pojęć wystawianie/wyda- z dnia 9 maja 2003 r. w sprawie wysta- uprawnienia posiada Inspekcja Wete-
wanie recepty. wiania przez lekarzy weterynarii recept rynaryjna. Prowadzi ona kontrolę w za-
na produkty lecznicze lub leki recepturo- kresie wystawiania przez lekarzy wete-
Wystawianie recepty we przeznaczone dla ludzi, które będą sto- rynarii recept na produkty lecznicze
Sposób wystawiania recept przez leka- sowane u zwierząt. oraz stosowania produktów leczniczych
rzy weterynarii na produkty lecznicze Blankiet recepty na produkty lecz- przy wykonywaniu przez nich praktyki
opisuje Rozporządzenie Ministra Zdro- nicze jest w kolorze białym, z biegną- lekarsko-weterynaryjnej. Inspekcja We-
wia z dnia 9 maja 2003 r. w sprawie wy- cym po przekątnej jasnozielonym pa- terynaryjna prowadzi kontrolę wysta-
stawiania przez lekarzy weterynarii recept skiem. Blankiet recepty na produkty wiania recept na produkty lecznicze
na produkty lecznicze lub leki recepturowe lecznicze zawierające w swoim składzie obejmującą badanie i ocenę prawidło-
przeznaczone dla ludzi, które będą stoso- środki odurzające lub substancje psy- wości działań osób wystawiających re-
WRZESIEC
" 9/2012
10
www.weterynaria.elamed.pl
WETERYNARIA W PRAKTYCE TEMAT NUMERU
cepty. Kontrola dotyczy w szczególno- rząt albo upoważnionego przez niego karz weterynarii, wykonując czynności
ści zgodności danych umieszczonych lekarza weterynarii lub w przypadku lekarsko-weterynaryjne, podlega odpo-
na recepcie z prowadzoną dokumenta- indywidualnej praktyki lekarsko-wete- wiedzialności zawodowej, karnej i cy-
cją lekarsko-weterynaryjną oraz prawi- rynaryjnej  lekarza wystawiającego wilnej. Odpowiedzialność zawodowa
dłowości wystawienia recepty. Kontro- recepty. Na kontrolowanym spoczy- określona jest w Ustawie o zawodzie le-
la stosowania produktów leczniczych wa obowiązek umożliwienia sprawne- karza weterynarii i izbach lekarsko-wete-
prowadzona przez Inspekcję Wetery- go i efektywnego przebiegu kontroli. rynaryjnych. Odpowiedzialność karna
naryjną obejmuje badanie i ocenę pra- Pracownik Inspekcji podczas kontroli określona jest w Ustawie Kodeks karny
widłowości działań lekarza weterynarii ma prawo sporządzania odpisów lub i aktach pozakodeksowych, w tym m.in.
używającego nabytych produktów lecz- kopii dokumentów. Kontrola kończy się w Ustawie Prawo farmaceutyczne.
niczych wyłącznie przy wykonywaniu sporządzeniem przez inspektora proto- Kto udaremnia lub utrudnia dzia-
przez niego praktyki lekarsko-wetery- kołu. Po przeprowadzeniu kontroli in- łalność organów Inspekcji Weteryna-
naryjnej, a w szczególności zasadność spektor sporządza protokół w dwóch ryjnej, podlega karze aresztu, ogra-
stosowania produktów leczniczych, pra- egzemplarzach, po jednym egzempla- niczenia wolności albo grzywny. Kto
widłowość przechowywania i stosowa- rzu dla każdej ze stron. W przypadku osobie uprawnionej do przeprowadze-
nia produktów leczniczych, prawidłowe stwierdzonych nieprawidłowości do- nia kontroli w zakresie inspekcji far-
udokumentowanie stosowania produk- tyczących wystawiania, realizacji re- maceutycznej udaremnia lub utrudnia
tów leczniczych oraz prawidłowe usta- cept lub stosowania produktów leczni- wykonywanie czynności służbowych,
lenie okresów karencji (jeśli dotyczy). czych, kontrolujący wydaje zalecenia podlega grzywnie albo karze pozba-
Kontrolę przeprowadzają pracowni- pokontrolne, obligując podmiot kontro- wienia wolności do lat 2, albo obu tym
cy Inspekcji na podstawie imiennego lowany do złożenia w terminie 14 dni karom łącznie (art. 132 Ustawy Prawo
upoważnienia. Uprawnieniem podmio- informacji o podjętych działaniach na- farmaceutyczne). Wymienione wyżej
tu, który jest kontrolowany, jest prawo prawczych. czyny zabronione stanowią przestęp-
do bycia obecnym osobiście lub przez stwa, nie zaś wykroczenia. Przepisy
upoważnioną przez siebie osobę pod- Odpowiedzialność karna  nie przewidują możliwości nieumyśl-
czas czynności kontrolnych. Kontrola Nulla poena sine lege nego popełnienia wymienionych czy-
przeprowadzana jest w obecności kie- Zgodnie z zasadą Ubi lex, ibi poena nów zabronionych. W związku z po-
rownika zakładu leczniczego dla zwie- (Gdzie jest prawo, tam jest i kara) le- wyższym wszystkie przestępstwa mają
WRZESIEC
" 9/2012
11
www.weterynaria.elamed.pl
TEMAT NUMERU WETERYNARIA W PRAKTYCE
Produkt leczniczy weterynaryjny posiadający
aktualne pozwolenie na dopuszczenie do obrotu
na terytorium RP dla określonego gatunku
zwierząt
brak
Produkt leczniczy weterynaryjny posiadający
pozwolenie do stosowania u innego gatunku
zwierząt lub dla tego samego gatunku, z innymi
wskazaniami do stosowania
brak brak
Produkty lecznicze weterynaryjne dopuszczone
do obrotu w innym państwie członkowskim EOG,
Produkty lecznicze posiadające pozwolenie
dopuszczone do stosowania u tego samego
na dopuszczenie do obrotu na terytorium
gatunku zwierząt lub innego gatunku zwierząt,
RP dopuszczone do stosowania u ludzi
z tymi samymi wskazaniami lub innymi
wskazaniami do stosowania
brak brak
Produkt leczniczy weterynaryjny,
który jest lekiem recepturowym
Ryc. 1. Schemat sposobu postępowania przy stosowaniu produktów leczniczych w sytuacji, gdy brak jest na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej odpowiedniego produktu leczniczego
weterynaryjnego dopuszczonego do obrotu przeznaczonego dla danego gatunku zwierząt
charakter umyślny i stosownie do ar- szli lekarze weterynarii zobowiązują cej się do pracy lekarza weterynarii,
tykułu 9 ż 1 Kodeksu karnego, ozna- się do wykonywania zawodu lekarza w tym stosowania produktów leczni-
cza to, że sprawca, dokonując czynu weterynarii zgodnie z Kodeksem ety- czych i wystawiania recept, oraz moż-
zabronionego, ma zamiar jego popeł- ki lekarza weterynarii oraz obowiązu- liwych konsekwencji prawnych z tym
nienia, tj. chce go popełnić albo prze- jącymi przepisami prawa. Współcze- związanych, jest sprawą o kluczowym
widując możliwość jego popełnienia, sne ustawodawstwo przyjmuje zasadę znaczeniu dla osób wykonujących ten
godzi się na to. pełnej odpowiedzialności za postę- zawód. Znajomość przepisów praw-
powanie i jego skutki  bez względu nych przez lekarzy weterynarii stano-
Podsumowanie na znajomość przepisów. Nie ulega wi punkt wyjścia do kierowania się za-
Paremia przywołana na początku niniej- wątpliwości, że jak najszersza znajo- sadami prawa i jego poszanowania.
szego artykułu, chociaż sformułowana mość zagadnień prawnych związanych
Piśmiennictwo dostępne u autora.
w starożytnym Rzymie, zachowuje ak- z wykonywanym zawodem jest przydat-
tualność obecnie. W przyrzeczeniu na, a w wielu przypadkach niezbędna.
składanym przez absolwentów wydzia- Możliwie pełna znajomość problema- lek. wet. Rafał Ciągarlak
łów medycyny weterynaryjnej przy- tyki prawa farmaceutycznego odnoszą- Warszawa
WRZESIEC
" 9/2012
12
www.weterynaria.elamed.pl