Prowadzący: prof. dr hab. Lidia Cierpiałkowska
Kontakt: [e-mail]
Przedmiot: Mechanizmy i zjawiska w psychoterapii
Forma: wykład
Forma zaliczenia: test pisemny z wykładu i literatury obowiązkowej
Cele zajęć:
Celem wykładów jest prezentacja mechanizmów terapeutycznych uaktywnianych w szkołach
psychoterapii psychodynamicznej, dialektycznej zachowania i humanistycznej, w których
stosuje się odmienne strategie postępowania. W ramach tych szkół prowadzi się
krótkoterminową i długoterminową psychoterapię. Punktem wyjścia będzie przedstawienie
aktualnych badań nad efektywnością szkół terapeutycznych, zwłaszcza pokazaniu znaczenia
czynników specyficznych i wspólnych w uzyskiwanych efektach leczenia. Działanie tych
dwóch grup czynników leczących jest związane z pewnymi mechanizmami i zjawiskami
pojawiającymi się u pacjenta i terapeuty na płaszczyz
nie intrapsychicznej i interpersonalnej w
terapii. Owo rozróżnienie między procesem i treścią prowadzącą do zmiany w psychoterapii
zostanie przedstawione w kontekście różnych zjawisk w relacji pacjent-terapeuta. Szczególną
uwagÄ™ zajmujÄ… zagadnienia zwiÄ…zane ze znaczeniem sojuszu terapeutycznego dla przebiegu
zjawisk facylitujÄ…cych i hamujÄ…cych zmianÄ™ i efekty psychoterapii.
Wykład 1
Ogólna charakterystyka teorii mechanizmów zmiany w psychoterapii krótkoterminowej i
długoterminowej
Szkoły terapii a mechanizmy zmiany - terapie skoncentrowane na wglądzie,
korekcyjnym emocjonalnym doświadczeniu, zmianie schematów poznawczych i
nabywaniu umiejętności
żð Psychoterapia krótkoterminowa i dÅ‚ugoterminowa  podobne czy różne mechanizmy i
cele zmiany
żð Badania nad efektywnoÅ›ciÄ… psychoterapii  znaczenie czynników leczÄ…cych
specyficznych i niespecyficznych
żð Jakie sÄ… warunki osiÄ…gania maksymalnego dziaÅ‚ania specyficznych i nie specyficznych
czynników leczących
Wykład 2
Model konfliktu i deficytu a mechanizmy zmiany w psychoterapii psychodynamicznej
żð Perspektywa rozwojowa, ksztaÅ‚towanie siÄ™ poziomów organizacji osobowoÅ›ci
żð Zjawiska w psychoterapii a styl przywiÄ…zania
żð Poziomy organizacji osobowoÅ›ci a mechanizmy zmiany
żð Model konfliktu i deficytu w podejÅ›ciu psychodynamicznym
Wykład 3
Mechanizmy zmiany w długoterminowej psychoterapii skoncentrowanej na przeniesieniu
żð Taktyki i relacja terapeutyczna w terapii skoncentrowanej na przeniesieniu
żð Etapy psychoterapii i strategie postÄ™powania terapeutycznego
żð Proces i mechanizmy zmiany psychoterapii skoncentrowanej na przeniesieniu
żð Wskaz
niki osiągnięcia zmiany
Wykład 4
Dialektyczna terapia zachowania
żð Koncepcja zaburzeÅ„ psychicznych i z
ródeł zachowań samobójczych M. Linehan
żð Deficytu rozwojowe a myÅ›lenie dialektyczne
żð Cele i mechanizmy zmian dezadaptacyjnych przekonaÅ„ i wzorców zachowania
żð Miejsce pacjenta w terapii dialektycznej
Wykład 5
Zjawiska i mechanizmy zmiany w dialektycznej terapii zachowania
żð Program i moduÅ‚y terapii dialektycznej
żð Strategie dialektyczne, strukturalne, stylistyczne i prowadzenia przypadku
żð Zjawiska i mechanizmy zmiany w trzech podstawowych moduÅ‚ach terapii
żð Kondycja psychospoÅ‚eczna terapeutów  przygotowanie zawodowe terapeutów (moduÅ‚
czwarty DTZ)
Wykład 6
Relacja terapeutyczna i korekcyjne emocjonalne doświadczenie jako z
ródło zmiany w
terapii
żð ZaÅ‚ożenia ogólne o mechanizmach zmiany w terapii interpersonalnej i humanistycznej
żð Relacja strategiczna i dialogowa a mechanizmy zmiany poprzez naÅ›ladownictwo i
introjekcjÄ™
żð Cykl doÅ›wiadczania a praca w dialogu
żð Korekcyjne emocjonalne doÅ›wiadczenie
Wykład 7
Relacja terapeutyczna  czynniki modyfikujÄ…ce efekty terapii
żð Relacja i sojusz terapeutyczny
żð Wskaz
niki właściwego i zakłóconego przebiegu relacji terapeutycznej
żð Strategie terapeutyczne a wahania sojuszu terapeutycznego
żð Czynniki wpÅ‚ywajÄ…ce na przebieg relacji terapeutycznej  po stronie pacjenta i po
stronie terapeuty
Wykład 8
Przeniesienie i przeciwprzeniesienie w relacji terapeutycznej
żð Przeciwprzeniesienie i przeniesienie w modelu indywidualistycznym
żð Identyfikacja projekcyjna a przeciwprzeniesienie
żð UjÄ™cie transakcyjne przeciwprzeniesienia i przeniesienia
żð Koluzje w relacji terapeuta  pacjent i ich konsekwencje
Literatura obowiÄ…zkowa:
Cierpiałkowska, L., (2005). Terapia skoncentrowana na przeniesieniu W: L. Cierpiałkowska, J.
Gościniak (red.). Współczesna psychoanaliza. Modele konfliktu i deficytu (s. 247-276).
Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Cooper, M. (2010). Efektywność psychoterapii i poradnictwa psychologicznego (r. 4, 5, 6).
Warszawa: IPZ PTP.
Wallin, D.J. (2011). Przywiązanie w psychoterapii (część IV - Wzorce przywiązania w
psychoterapii). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Linehan, M.M. (2007). Zaburzenia osobowości z pogranicza. Terapia poznawczo-
behawioralna (część III, r. 7, 8, 10). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego.
Literatura uzupełniająca:
Corey G. (201). Teoria i praktyka poradnictwa psychologicznego. Poznań: Wydawnictwo Zysk
i S-ka.
Grzesiuk, L. (red.). (2006). Psychoterapia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Houston, G., (2006). Gestalt. Terapia krótkoterminowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne
Mander G. (2006). Psychodynamiczna terapia krótkoterminowa. Gdańsk: GWP.
Murgatroyd, S. (2000). Poradnictwo i pomoc. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Mellibruda, J. (2010). Siedem ścieżek integracji w psychoterapii. Warszawa IPZ PTP.
Sills, Ch., Fish, S., Lapworth, P. (1999). Pomoc psychologiczna w ujęciu Gestalt. Warszawa:
Instytut Psychologii Zdrowia.