Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
System
projektowania
modułowego
część 9
średnio odbierany z wyjścia 3 IC1 cha-
W części tej zostaną opisane układy
Generatory impulsów
rakteryzuje się długimi impulsami i krót-
generujące krótkie impulsy. Jest to
W niektórych systemach stosuje się
kimi przerwami. Jeżeli jest wymagany
krótkie impulsy o dużej mocy, po których
technika bardzo oszczędna jeśli
sygnał odwrotny, to można go odwrócić
następuje długa przerwa. Na przykład sy-
chodzi o pobór mocy i ilość
za pomocÄ… bramki NOT (inwertera), albo
stem promieniowania podczerwonego
tranzystora TR1, tak jak na schemacie.
przesyłanych danych. Stosuje się ją
jest znacznie wydajniejszy, gdy wiÄ…zka
Jak już to omówiono w części 4 (rys.
na przykład w systemach sieci
podczerwieni jest emitowana w postaci
4.11) czas trwania impulsu (T1) na wy-
pakietu bardzo krótkich impulsów. Czas
komputerowych i w przenośnych
jściu 3 układu 555 oblicza się ze wzoru:
życia baterii jest wtedy dłuższy i można
telefonach cyfrowych.
T1 = 0,7×(R1+R2) ×C
stosować wiązki o znacznie większej
a czas przerwy ze wzoru
Opisane zostaną następujące
mocy bez przeciążania nadajnika.
T2 = 0,7×R2×C
moduły:
Kondensator szeregowy zamienia falÄ™
Odwrócony sygnał z kolektora TR1
prostokątną w ciąg impulsów o niskim
Moduły wejściowe: przerzutniki
doskonale nadaje siÄ™ do sterowania
współczynniku wypełnienia, czyli o krót-
astabilne o niskim współczynniku
układów nadawczych o większej mocy
kich impulsach i długich przerwach. Za-
w impulsie (oczywiście w granicach do-
wypełnienia.
sadę tę opisano w części 2 w punkcie
puszczonych przez rezystor ograniczajÄ…-
Moduły procesorowe: detektory
o sprzężeniu zmiennoprądowym.
cy R2).
Niektóre moduły przerzutników asta-
braku impulsów.
Układ 555 jest niemal idealny do tego
bilnych, opisane w części 4, także dają
Moduły wyjściowe: przekaz
niki
rodzaju zastosowań, jednak trzeba pa-
się przystosować do generacji sygnałów
miętać, jak wspomniano w części 4, że
języczkowe.
rysu-
o małym wypełnieniu, jak pokazuje rysu-
rysu-
rysu-
rysu-
współpraca standardowego 555 z ukła-
nek 9.1
nek 9.1
nek 9.1.
nek 9.1
nek 9.1
Poniżej są opisane trzy przerzutniki
astabilne, działające z niskim współczyn-
nikiem wypełnienia.
Przerzutnik astabilny 555
Czasowy układ scalony 555 w konfi-
guracji przerzutnika astabilnego szcze-
gólnie nadaje się do generacji sygnału
o niskim wypełnieniu.
Rys. 9.1. Ciąg impulsów o współczyn-
rys.
Przyjrzawszy siÄ™ schematowi na rys.
rys.
rys.
rys.
niku wypełnienia różnym od jedności.
9.2 łatwo spostrzec, że sygnał bezpo-
9.2
9.2
9.2
9.2
24 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
bramki AND, IC1, a z drugim jego we-
jściem jest połączone wyjście przerzutni-
ka.
W niektórych mniej krytycznych przy-
padkach zamiast bramki logicznej, jak na
rys, 9.5a, można użyć diodowej bramki
AND. Idea bramki diodowej została omó-
wiona w części 7, a na rys. 9.5b. przed-
stawiono jeden z jej wariantów. Gdy
stan wyjścia przerzutnika jest wysoki,
przez diodę nie przepływa prąd i na wy-
jściu, we wspólnym punkcie D1 i R1,
można odebrać ten sam sygnał jaki do-
Rys. 9.2. a) Schemat układu czasowego 555, skonfigurowanego do generacji tarł do wejścia.
impulsowego sygnału o współczynniku wypełnienia różnym od jedności, z inwer- Jeżeli wyjście przerzutnika przerzuci
terem TR1. b) Wykres czasowy. siÄ™ do stanu niskiego, zacznie ono pobie-
rać prąd przez rezystor i diodę, w wyniku
czego sygnał wejściowy przestanie do-
dami logicznymi CMOS może napotkać
Przerzutnik astabilny
cierać do wyjścia bramki. Nie jest to
na trudności, oraz że układ standardowy
z bramek NAND bramka idealna. Dioda nie jest idealnym
pobiera z zasilacza większy prąd.
przewodnikiem, a rezystor ogranicza
Przerzutnik astabilny równie łatwo jak
prąd przepływający z wejścia do wyjścia,
Przerzutnik astabilny
z bramek NOR można także zestawić
gdy bramka jest otwarta. Jest on po-
z bramek NOR z bramek NAND, jak przedstawiono na
trzebny dla zapobieżenia zwarciu w cza-
rys. 9.4 Warto zapamiętać, że stany
rys. 9.4
rys. 9.4.
rys. 9.4
rys. 9.4
Przerzutnik astabilny zmontowany
sie gdy wyjście przerzutnika jest w sta-
wyjść bramek NAND są odwrotne niż
z bramek NOR, którego schemat jest po-
nie niskim. Oporność 10kW jest dobrą
w układzie z bramek NOR na rys. 9.3.
rys. 9.3
kazany na rys. 9.3
rys. 9.3, umożliwia niezależne
rys. 9.3
rys. 9.3
wartością na początek. W bramce moż-
Oba układy różnią się także obwodem
dobieranie czasów impulsu i przerwy.
na użyć każdej diody sygnałowej, jak np.
rozruchowym, którego elementy R1 i C1
Jest to modyfikacja modułu opisanego
1N4148. Jeżeli prąd dopuszczony przez
są odwrócone miejscami i górne wejście
w części 4. Zawiera on obwód rozrucho-
rezystor jest dla następnego stopnia wy-
IC1a (na rys. 9.4) jest utrzymywane
wy R1-C1, zapewniający każdorazowe
starczający, to taka prosta bramka działa
w stanie wysokim przez R1. W momen-
uruchomienie przerzutnika po włączeniu zupełnie dobrze.
cie włączenia zasilania wejście to jest
zasilania.
w stanie niskim (0V), ale po naładowaniu
Moduły detekcji braku
Czas trwania impulsu zależy od po-
siÄ™ kondensatora C1 przechodzi w stan
impulsów
jemności kondensatora C2 i oporności
wysoki, umożliwiający wzbudzenie się
rezystora R2, a czas przerwy od C3 i R3.
Klasycznym zastosowaniem detekto-
oscylacji.
Stan wyjścia IC1b jest wysoki przez czas
ra braku impulsów jest monitor rytmu
Sterowanie modułem
T1 = 0,7×R2×C2
serca. Jeżeli czas pomiędzy dwoma ude-
Jak zwykle, najwygodniej jest wyra-
Zadaniem opisanych przerzutników rzeniami serca okaże się dłuższy od za-
żać oporność w MW, a pojemność w µF,
jest generacja fali prostokątnej o niskim danego, zostaje włączony alarm. Istnieje
otrzymujÄ…c czas w sekundach. Wysoki
współczynniku wypełnienia, służącej do jeszcze wiele innych jego zastosowań,
stan wyjścia IC1a trwa przez T2 =
sterowania innym układem. Na przykład a szczególnie użyteczny i oszczędzający
0,7×R3×C3
opisany w części 5 nadajnik podczerwie- energię sposób monitorowania różnych
Nie należy zapominać, że gdy wyjście
ni, zastosowany w dołączonym projek- funkcji polega na wysyłania w regular-
IC1a jest w stanie wysokim, to wyjście
cie przykładowym, wchodzi w skład
IC1b jest w stanie niskim i na odwrót.
urzÄ…dzenia alarmowego i musi wobec
Sygnał może być odbierany z każdej
tego działać ciągle. Jednakże znacznie
z bramek. Układ ten jest bardziej uniwer- wydajniejsze od nadawania sygnału ciąg-
salny niż przerzutnik 555, ponieważ czas
łego jest nadawanie krótkich zakodowa-
trwania impulsu i czas przerwy dobiera
nych pakietów podczerwieni. Moduły
się niezależnie. Jednakże jego częstotli- pokazane na rys. 9.5
rys. 9.5
rys. 9.5 umożliwiają stero-
rys. 9.5
rys. 9.5
wość jest bardziej podatna na wpływy
wanie takim nadajnikiem.
Rys. 9.5. Dwie metody bramkowania
temperatury i fluktuacji napięcia zasilają- W układzie 9.5a strumień danych jest
danych.
cego.
doprowadzony do jednego z wejść
Rys. 9.3. Schemat przerzutnika astabilnego z bramek NOR. Rys. 9.4. Schemat przerzutnika astabilnego z bramek NAND.
25
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Jeżeli jednak przed upływem czasu
T będą nadchodziły następne ujemne
impulsy, będą one za pośrednictwem
tranzystora TR1 rozładowywały konden-
sator C1, wstrzymując powrót przerzut-
nika do stanu spoczynkowego.
Własności detektora braku impulsów
z rys. 9.6 można podsumować w nastę-
pujący sposób: nieprzerwany ciąg impul-
sów na wejściu będzie utrzymywał wy-
jście w stanie wysokim. Gdy impulsów
zabraknie, wyjście powróci do stanu nis-
kiego. VR1 może być potencjometrem
montażowym, chyba że przewiduje się
Rys. 9.6. Schemat monitora impulsów z układem 555.
częste zmiany czasu. Po ustaleniu częs-
totliwości monitorowanych impulsów
nych odstępach czasu tylko komunikatu rzutnikiem monostabilnym, takim jak na należy ustalić czas przerzutnika. Powi-
 wszystko w porządku . rys. 2.10 w części 2. Wprowadzony do- nien on być dłuższy od przerw pomiędzy
Na przykład może on służyć do wysy- datkowy tranzystor pnp TR1 umożliwia impulsami. Przeważnie czas ten nie jest
łania ze szklarni do domu sygnału radio- dopływającym impulsom nieustanne krytyczny i VR1 może zostać pominięty,
wego (prawnie dozwolonego), zapew- rozładowywanie kondensatora C1 zanim należy wtedy zwiększyć R3 do wymaga-
niającego o utrzymywaniu się poprawnej napięcie na nim osiągnie poziom wyma- nej oporności i połączyć bezpośrednio
temperatury. W przypadku zasilania na- gany do przerzutu układu do stanu spo- z TR1 i C1.
dajnika z baterii jego nieustanna praca czynkowego.
Monitor impulsów
byłaby bardzo kosztowna. Jeżeli jednak Rezystor R1 utrzymuje wejście 2 IC1
z bramek NOR
system ma nadawać tylko wtedy, gdy oraz bazę (b) tranzystora TR1 w stanie
temperatura nie jest poprawna, brak wysokim. Jest to tranzystor pnp (taki jak
Detektor braku impulsów, którego
sygnału może oznaczać zarówno nie- BC214L lub podobny), który w stanie
schemat pokazano na rys. 9.7, składa się
właściwą temperaturę jak i awarię nadaj- spoczynkowym jest zablokowany. Jeżeli
z bramek NOR. Numeracja wyprowa-
nika. Ale gdy system, przy poprawnej wejście zostanie wprowadzone w stan
dzeń na schemacie jest zgodna cztero-
temperaturze ma nadawać tylko krótki niski, IC1 przerzuci się, a jego wyjście
bramkowym układem CMOS 4001B. Po-
impuls, na przykład co 10 sekund, będzie przejdzie w stan wysoki. Jeżeli nie nade-
szczególne bramki mogą zostać użyte
on odporny na awarie, i będzie zużywał jdzie więcej ujemnych impulsów, prze-
w dowolnej kolejności. Można też zasto-
bardzo mało energii. Układ odbiorczy bę- rzutnik powróci do stanu spoczynkowe-
sować inny układ z bramkami, np.
dzie monitorował ciąg impulsów, włą- go po upływie czasu wyznaczonego
74HC02, trzeba jednak być przygotowa-
czajÄ…c alarm tylko po wykryciu ich braku. wzorem:
nym na inne rozmieszczenie wyprowa-
Dalej zostanÄ… opisane trzy moduÅ‚y T = 1,1×R×C
dzeń (zob. rys. 1.14 w części 1).
procesorowe detekcji braku impulsów. Aby otrzymać czas w sekundach,
Układ ten wymaga trzech bramek
rys. 9.6
W pierwszym (rys. 9.6 wykorzystano oporność R musi być wyrażona
rys. 9.6)
rys. 9.6
rys. 9.6
NOR, z których dwóch używa się jako in-
układ scalony przerzutnika 555, w dru- w omach, a pojemność C w faradach.
werterów NOT łącząc razem ich wejścia.
rys 9.7
gim bramki CMOS NOR (rys 9.7 Znacznie wygodniejsze jednak jest uży-
rys 9.7),
rys 9.7
rys 9.7
W praktycznych układach wygodniej-
rys
a w trzecim bramki CMOS NAND (rys cie MW dla opornoÅ›ci i µF dla pojemnoÅ›-
rys
rys
rys
szym może okazać się użycie zwykłych
9.8 ci. Mega (M) znosi siÄ™ z mikro (µ) i wynik
9.8
9.8).
9.8
9.8
inwerterów NOT, czy też bramek NAND
otrzymuje się w sekundach. Jeżeli na
ze zwartymi wejściami. Wybór zależy od
Monitor impulsów
przykład sumaryczna oporność potencjo-
potrzeb pozostałej części układu i rodza-
z układem 555
metru VR1 i rezystora R3 wynosi 1MW,
ju niewykorzystanych bramek.
to czas przerzutu (w sekundach) będzie
Na rysunku 9.6 przedstawiono układ Moduł ten wzoruje się na przerzutniku
detektora braku impulsów z układem w przybliżeniu równy pojemności kon- monostabilnym CMOS, opisanym
czasowym 555. IC1 w zasadzie jest prze- densatora C1 (w µF). w części 2 (rys. 2.8). W spoczynku jego
Rys. 9.7. Schemat monitora impulsów z bramkami NOR. Rys. 9.8. Schemat monitora impulsów z bramkami NAND.
26 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
wejście, a także wyjście, jest w stanie nie, wyjście powróci do stanu wysokiego.
niskim. Gdy wejście przejdzie w stan
Ponownie przekaz
niki
wysoki, wyjście przerzuci się także
w stan wysoki na czas: Układ wyjściowy z przekaz
nikiem zo-
T = 0,7×R×C staÅ‚ omówiony w części 1 tej serii. Jest
rys. 9.9
rys. 9.9,
rys. 9.9
rys. 9.9
gdzie on powtórzony na rys. 9.9 ponieważ
T = czas przerzutu wymaga kilku uwag. Cewka przekaz
nika
R = całkowita oporność R2 + VR1 jest zazwyczaj włączona w obwód kolek-
C = pojemność C1 torowy tranzystora, w tym wypadku
Tak jak poprzednio można posłużyć TR1. Gdy tylko napięcie wejściowe
się przybliżoną zależnością, według któ- w układzie na rys. 9.9 wzrośnie do około
0,7V, tranzystor zostanie włączony
rej dla oporności 1MW czas w sekun- Rys. 9.9. Przekaz
nik sterowany
i wzbudzi cewkÄ™ przekaz
nika. W cewce
dach wynosi około dwóch trzecich po- tranzystorem.
jemnoÅ›ci w µF. powstaje pole magnetyczne, w skutek
Jeżeli wejście będzie mogło powrócić jścia. W praktycznych układach wygod- czego zostaje przyciągnięta kotwica, któ-
do stanu niskiego, dodatkowa bramka niejszym może okazać się użycie zwyk- ra porusza stykami.
IC1c nie ma żadnego wpływu na prze- łych inwerterów NOT, czy też bramek Sposób działania przekaz
nika prze-
rzutnik, ponieważ dioda D1 zapobiega NAND ze zwartymi wejściami. Wybór za- ważnie nie ma wielkiego znaczenia dla
przepływowi prądu z wyjścia 10 IC1c do leży od potrzeb pozostałej części układu obwodu w którym jest zastosowany, ale
kondensatora C1. Jeżeli jednak do we- i rodzaju niewykorzystanych bramek. w przeciwieństwie do większości podze-
jścia nadejdzie dodatkowy dodatni im- Podobnie jak monitor z 555 na rys. społów elektronicznych, przekaz
nik jest
puls, to wyjście 10 IC1c przerzuci się 9.6, układ wymaga ujemnych impulsów urządzeniem elektromechanicznym. Zu-
w stan niski i rozładuje powoli ładujący wejściowych (przerzutów ze stanu wy- żywa się zatem po pewnej liczbie zadzia-
się kondensator C1. Wyjście 4 IC1b na- sokiego do 0V). Skutkiem takiego impul- łań (zwykle bardzo dużej) i nie może
dal pozostanie zatem w stanie wysokim. su jest przerzut wyjścia 3 IC1a, jak rów- przełączać bardzo szybko.
Własności detektora braku impulsów nież wejść 5 i 6 IC1b do stanu wysokie- Nie byłoby na przykład rozsądne za-
z rys. 9.7 można podsumować jak nastę- go, a wyjścia 4 IC1b do stanu niskiego. stosowanie przekaz
nika do przełączania
puje: nieprzerwany ciąg impulsów na Napięcie na wejściach 5 i 6 IC1b obniża świateł dyskotekowych. Nieustanne isk-
wejściu będzie utrzymywał wyjście się jednak w miarę jak ładuje się konden- rzenie pomiędzy zestykami ogromnie
w stanie wysokim. Gdy impulsów za- sator C1, i prąd ładowania w R2 i VR1 skróciłoby jego żywotność. Jednak prze-
braknie, wyjście powróci do stanu nis- maleje. Po upływie wyznaczonego czasu kaz
niki są urządzeniami bardzo użytecz-
kiego. wyjście 4 IC1b przerzuca się z powro- nymi. Jeżeli nie jest wymagane szybkie
Zadaniem diody D2 jest niedopusz- tem do stanu wysokiego. Czas przerzutu i powtarzalne przełączanie, są przydatne
czenie do obniżenia się napięcia wejść oblicza się tak samo jak dla układu z rys. w układach wymagających izolacji ob-
5 i 6 IC1b poniżej zera (z dokładnością 9.7: wodów, zwłaszcza gdy napięcie w ob-
do spadku napiÄ™cia na diodzie). Bez niej T = 0,7×R×C wodzie sterowanym różni siÄ™ znacznie
mogłoby się tak zdarzyć w czasie, gdy Zadaniem dodatkowej bramki IC1c od napięcia w obwodzie sterującym.
napięcie to jest utrzymywane na pozio- jest podciąganie wejść 5 i 6 IC1b przez Rys. 9.9 przedstawia tranzystor
mie 0V przez wyjście 10 IC1c, a wyjście diodę D1 z powrotem do pełnego napię- z przekaz
nikiem, tworzące jeden moduł.
3 IC1a przerzuci się do stanu niskiego. cia za każdym ujemnym impulsem we- Przekaz
nik może oczywiście zostać uży-
Dioda D2 do tego nie dopuści. Wewnęt- jściowym, a zatem utrzymywanie wy- ty w postaci oddzielnego modułu bez in-
rys. 9.10,
rys. 9.10
rys. 9.10
rys. 9.10
rzne diody zabezpieczają bramki przed jścia 4 IC1b w stanie niskim. Dopiero nych elementów, jak na rys. 9.10 jego
takimi zdarzeniami, a D2 jest zabezpie- gdy ujemny impuls wejściowy nie poja- cewkę włącza się po prostu za pomocą
czeniem dodatkowym. Obie diody, D1 wi się przez czas przerzutu przerzutnika, wyłącznika. Obwód wejściowy na rys.
i D2, mogą być diodami krzemowymi do- wyjście przerzuci się do stanu wysokie- 9.10 sprowadza się jedynie do cewki,
wolnego typu, jak 1N4148. go. a wyjściowy do zestyków.
VR1 może być potencjometrem mon- Dioda D2 zapobiega wzrostowi napię- Nowoczesne przekaz
niki mogą być
tażowym, chyba że przewiduje się częs- cia wejść 5 i 6 IC1b powyżej napięcia za- bardzo małe i niezawodne. Nigdy dotąd
te zmiany czasu i będzie potrzebny nor- silania. Zadanie to jest analogiczne, ale nie było tak szerokiego wyboru przekaz
-
malny potencjometr z pokrętłem. Po odwrócone, do zadania diody D2 w ukła- ników i dobranie najlepszego do danego
ustaleniu częstotliwości monitorowa- dzie z rys. 9.7. Jako diod D1 i D2 można zastosowania nie jest prostym zada-
nych impulsów, należy ustalić czas prze- użyć dowolnej diody krzemowej, np. niem. Wybór parametrów cewki i wybór
rzutnika. Powinien on być dłuższy od 1N4148. parametrów zestyków to zupełnie od-
przerw pomiędzy impulsami. Przeważnie Uwagi dotyczące potencjometru VR1 dzielne procedury.
czas ten nie jest krytyczny i VR1 może i doboru bramek w monitorze wersji
zostać pominięty, należy wtedy zwięk- NOR mają zastosowanie i w tym przy-
szyć R3 do wymaganej oporności i połą- padku. Proponowanym IC1 jest układ
czyć bezpośrednio z zasilaniem. scalony CMOS z bramkami NAND typu
4011B, ale można także zastosować
Monitor impulsów
74HC00, pamiętając jednak, że roz-
mieszczenie jego wyprowadzeń jest in-
z bramek NAND
ne (zob. część 1, rys. 1.14).
Przerzutnik może także być zmonto-
Własności detektora braku impulsów
wany z bramek NAND, jak pokazany na
z rys. 9.8 można podsumować jak nastę-
rys. 9.8. Układ ten wymaga tylko jednej
puje: nieprzerwany ciąg impulsów na
Rys. 9.10. Bezpośrednio sterowany
bramki NAND, a dwóch używa się jako
wejściu będzie utrzymywał wyjście
przekaz
nik.
inwerterów NOT łącząc razem ich we- w stanie niskim. Gdy impulsów zabrak-
27
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Klocki elektroniczne
Napięcie zestyków całkowicie szczelne dla ochrony styków
Cewka
przed zabrudzeniem.
Napięcie zestyków jest to najwyższe
Napięcie
napięcie, jakie może być przełączane.
Przekaz
niki języczkowe
Napięcie cewki musi odpowiadać na- Można często spotkać się z napięciem
Przekaz
niki języczkowe składają się
pięciu zasilania obwodu sterującego. Ty- zestyków 120V zmiennoprądowym. Ta-
z hermetycznych zespołów stykowych,
powymi napięciami cewek przekaz
ników kie przekaz
niki nie mogą być używane
umieszczonych wewnÄ…trz cewki. SÄ… one
są: 3V, 5V, 6V, 12V, 24V. Przeważnie za- do napięcia sieciowego 240V.
zwykle mniejsze od tradycyjnych, opor-
sila się je napięciem stałym, ale istnieją Warto zwrócić uwagę na fakt, że mak-
ność ich cewek zazwyczaj jest większa,
także cewki na napięcie zmienne sieci symalne dopuszczalne napięcie stałe ze-
a zatem pobierają mniej prądu. Często
230/250V. Przekaz
nik może działać styków często jest sporo niższe od na-
są przeznaczone do bezpośredniego
w pewnym zakresie napięć zasilania pięcia zmiennego. Jest to spowodowa-
montażu na płytce drukowanej.
cewki. Na przykład przekaz
nik 6V będzie ne większą podatnością na iskrzenie sty-
Maksymalne napięcie i maksymalny
także działał pod napięciem 5V. Więk- ków rozwieranych pod napięciem stałym
prąd zestyków języczkowych są zwykle
szość danych technicznych można zna- niż pod zmiennym. W dobrym katalogu
mniejsze niż standardowych przekaz
ni-
lez
ć w dobrym katalogu. powinno się znalez
ć wyraz
nie podane
ków, co ogranicza ich zastosowanie. Są
maksymalne napięcia stałe i zmienne ze-
Oporność
jednak często używane w systemach
styków.
Od oporności cewki zależy natężenie
alarmowych. Na przykład praktycznie
Prąd zestyków
pobieranego przez nią prądu. Ogólnie
wszystkie detektory PIR (bierne pod-
biorąc, im większa oporność tym lepiej. Maksymalne natężenie przełączane- czerwieni) zawierają przekaz
nik języcz-
Jednakże oporność cewek niskonapię- go prądu większości zwyczajnych prze- kowy.
ciowych musi być na tyle niska, aby wy- kaz
ników zarówno może być niższe od
Projekt przykładowy
starczyło mocy do sterowania zestyka- 1A jak wyższe od 10A. Nie należy być
mi. Oporność cewek przekaz
ników z ze- zbyt  oszczędnym , lepiej zastosować
Projektem przykładowym jest system
społem wielu zestyków musi być niższa przekaz
nik na prąd większy niż niezbęd- alarmowy z podwójną wiązką podczer-
od cewek przekaz
ników z zestykami po- ny.
wieni.
jedynczymi.
Pozostałe parametry Część 10
Zestyki
W niektórych przypadkach rozmiary  System projektowania modułowe-
i fizyczny kształt przekaz
nika mogą być go kończy się na części 10. Zostaną
Rodzaj zestyków
istotne. SÄ… przekaz
niki przystosowane w niej omówione zbliżeniowe czujniki
Najprostsze zestyki tworzą jednoob- do bezpośredniego montażu na płytkach magnetyczne, przetwarzanie częstotli-
wodowy wyłącznik. Po wzbudzeniu cew- drukowanych. Inne wstawia się w spe- wości na napięcie i liniowy wyświetlacz
ki zestyki zwierajÄ… siÄ™. Wiele przekaz
ni- cjalne podstawki, które trzeba kupować głośności. Projekt przykładowy przedsta-
ków ma zestyki przełączane. Sporo prze- oddzielnie. Wiele jest wyposażonych wia sposób wykonania wyświetlacza
kaz
ników ma szereg zespołów zesty- w końcówki lutownicze. Większość szybkości obrotowej osi. Idealne urzą-
ków. Są one nieco droższe i pobierają przekaz
ników mieści się w plastyko- dzenie dla rowerzysty!
nieco większy prąd. wych obudowach, a niektóre z nich są
Max Horsey
Max Horsey
Max Horsey
Max Horsey
Max Horsey
ERRARE HUMANUM EST
W numerze 7/96 EdW popełniliśmy następujące błędy:
· W spisie treÅ›ci na stronie 3 pojawiÅ‚y siÄ™ nieprawidÅ‚owe numery stron artykułów różnych. Prosimy wpisać wÅ‚aÅ›ciwe
numery stron:
Easytrax - to naprawdę proste, część 7 - str. 36
Mikroprocesor - a co to takiego? Część 2 - str. 51
Kondensatory stałe, część 5 - str. 54
Historia elektroniki, część 7 - str. 58.
Prosimy też wykreślić ze spisu treści pozycję: Ręczny sygnalizator akustyczno-optyczny z grupy Elektronika 2000
(był w EdW 6/96).
· W ramce  Bity i bajty na stronie 53 (artykuÅ‚  Mikroprocesor - a co to takiego? ) prosimy dopisać dokoÅ„czenie
ostatniego zdania: Np. przestrzeń adresowa  widziana przez mikroprocesor 386 firmy Intel sięga 64TB.
· Na schemacie ideowym przetwornicy na stronie 43 bÅ‚Ä™dnie oznaczono doprowadzenie plusa zasilania (+5V) do kos-
tki U1. Oczywiście chodzi o nóżkę 14, a nie nóżkę 7. Schemat montażowy, czyli rysunek 3, jest dobry.
· Na stronie 8 w artykule  Centralka alarmowa na rysunku 4 zamieniono podpisy diod zielonej i czerwonej. OczywiÅ›-
cie R oznacza red - czerwony, a G - green, czyli zielony.
· Na rysunku 2 na stronie 26 ("Klocki elektroniczne - "UkÅ‚ad czasowy ) wystÄ™pujÄ… dwa rezystory o oznaczeniu R1. Jak
się łatwo domyślić, dolny rezystor powinien mieć oznaczenie R2 i wartość zgodną z wykazem elementów, czyli
47kW.
Nagrodę-niespodziankę wylosował Piotr Kwadrans z Jeleniej Góry.
28 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96