2011-03-09
dr Tomasz Gabrusewicz
tomasz.gabrusewicz@ue.poznan.pl
Istota i rola analizy finansowej w
przedsiębiorstwie
" Analiza w ujęciu ogólnym " Analiza to metoda badawcza
oznacza rozczłonkowanie, polegająca na rozło\eniu
rozdzielenie, rozbiór danej całości na jej elementy
zło\onego przedmiotu składowe i badaniu ka\dego
badawczego na elementy z nich z osobna
składowe w celu lepszego (Encyklopedia powszechna
poznania i wyjaśnienia tego PWN, Warszawa 1995, s.
przedmiotu oraz jego części 153)
składowych
Cechą wspólną analizy we wszystkich zastosowaniach jest
to, \e jest ona środkiem poznania i oceny zło\onych zjawisk i
procesów
dr Tomasz Gabrusewicz 2
1
2011-03-09
A N A L I Z A
" w sensie abstrakcyjnym,
" w sensie czysto
myślowym
fizycznym
- proces myślowy prowadzący
- kiedy dokonujemy
od zjawisk zło\onych do
faktycznego rozbioru
zjawisk czÄ…stkowych,
przedmiotu badawczego
pozwalający poznać
zjawiska zło\one za pomocą
ich części składowych
dr Tomasz Gabrusewicz 3
ANALIZA JAKO METODA POSTPOWANIA
BADAWCZEGO
" ANALIZA
" ANALIZA
PRZYCZYNOWO-
STRUKTURALNA
SKUTKOWA
- poznanie elementów
- poznanie mechanizmów
składowych całości, funkcjonowania badanej
całości, zmian jakie w niej
ustalenie relacji i powiązań
zachodzÄ…, identyfikacji
występujących pomiędzy
czynników
elementami strukturalnymi
oddziaływujących na tę
oraz pomiędzy całość oraz siły i kierunku
natę\enia wpływu
poszczególnymi elementami
poszczególnych czynników
a całością
na stwierdzone zmiany
dr Tomasz Gabrusewicz 4
2
2011-03-09
Wszechstronne poznanie analizowanego przedmiotu
wymaga zbadania elementów składowych całości oraz
poznanych wyników analizy przyczynowo-skutkowej w
JEDNOŚCI, WYKRYCIE ISTOTNYCH ZWIZKÓW
W BADANEJ CAAOÅšCI ORAZ WYSTPUJCYCH
W NIEJ PRAWIDAOWOÅšCI
POWYŻSZE CELE OSIGA SI ZA POMOC S Y N
T E Z Y
dr Tomasz Gabrusewicz 5
ANALIZA
SAUśY
SYNTEZIE
ANALIZA I SYNTEZA UZUPEANIAJ SI
WZAJEMNIE
ANALIZA BEZ SYNTEZY TO:
Dostarczanie wyników cząstkowych, nie
uogólniających o małej wartości poznawczej !!!
dr Tomasz Gabrusewicz 6
3
2011-03-09
ANALIZA EKONOMICZNA
Analiza zajmujÄ…ca siÄ™ badaniem zjawisk gospodarczych
PRZEDMIOT
ZJAWISKA I PROCESY GOSPODARCZE
Występujące w poszczególnych podmiotach
Występujące w całej
gospodarczych
gospodarce
Analiza mikroekonomiczna
Analiza makroekonomiczna
Analiza ekonomiczna jako działanie praktyczne
podstawowy instrument zarzÄ…dzania
Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa
Wykorzystuje metody badawcze w celu:
(Analiza ekonomiczna)
" oceny wielkści i zmian w czasie procesów i zjawisk
zachodzących w przedsiębiorstwie
" ustalenia odchyleń rozpatrywanych zjawisk i wyjaśnia
ścisły Podejście teoretyczne, naukowe:
przyczyny ich powstania
zwiÄ…zek
" tworzenie nowych metod badawczych
" ustalenia struktury zjawisk i związków przyczynowo
skutkowych pomiędzy nimi
" adaptacja sposobów i narzędzi
badawczych oraz ich weryfikacja
" ujawnienia rezerw i sposobów ich wykorzystania
dr Tomasz Gabrusewicz
" projektowania działań korekcyjnych 7
ANALIZA DZIAAALNOÅšCI PRZEDSIBIORSTWA
ANALIZA EKONOMICZNA ANALIZA OTOCZENIA
Analiza Analiza otoczenia Analiza powiązań
Analiza Analiza
otoczenia szczegółowego przedsiębiorstwa
gospodarcza finansowa
ogólnego (mikrootoczenia) z otoczeniem
" ilość i asortyment produkcji
" analiza sytuacji
(makrootoczenia)
" zasilanie
" konkurencja w
majÄ…tkowej
" metody wytwarzania
przedsiębiorstwa
Uwarunkowania
sektorze
" analiza sytuacji finansowej
" zdolności produkcyjne
" odbiorcy,
" ekonomiczne
" nowe produkty
dostawcy, koperanci
" analiza wyniku
" zatrudnienie
" technologiczne
" substytuty
finansowego i rentowności
" powiÄ…zania i
" płace
" społeczne
" dostawcy
uwarunkowania
" analiza przychodów
" wydajność pracy
lokalne
" demograficzne
" nabywcy
" analiza kosztów
" gospodarka materiałowa
" polityczne i prawne
" analiza przepływów
pieniÄ™\nych
" międzynarodowe
Atrybut zmiany analizy ekonomicznej w
gospodarce rynkowej
dr Tomasz Gabrusewicz 8
4
2011-03-09
ANALIZ AFINANSOWA JEST CZÅšCI SKAADOW ANALIZY EKONOMICZNEJ I
ZAJMUJE SI OCEN EFEKTYWNOÅšCI DZIAAALNOÅšCI PRZEDSIBIORSTWA
ORAZ JEGO SYTUACJ MAJTKOW I FINANSOW
ANALIZA FINANSOWA ODPOWIADA NA PYTANIA:
" jaka była efektywność przedsiębiorstwa, czy uległa poprawie czy pogorszeniu oraz jak
kształtuje się ona w przyszłości?
" czy zgromadzone środki rzeczowe i zespół pracowników są wykorzystywane racjonalnie i?
gwarantują wykonywanie bie\ących zadań i przyszły rozwój przedsiębiorstwa?
" jaki wpływ na wyniki finansowe przedsiębiorstwa wywierają czynniki wewnętrzne, a jaki jest
wpływ czynników zewnętrznych?
" czy stan finansowy przedsiębiorstwa gwarantuje terminową realizację bie\ących płatności?
" jakie są mocne i słabe strony przedsiębiorstwa?
" jakie występują bariery w rozwoju przedsiębiorstwa i jakie są mo\liwości ich
przezwyciÄ™\enia?
OTWARTA NA:
ANALIZA FINANSOWA TRAKTUJE PRZEDSIBIORSTWO JAKO PODMIOT
potrzeby zapotrzebowanie
SAMODZIELNY O OTWARTY I NASTAWIONY NIE
wewnętrzne zewnętrzne
SZEROKIM ZAKRESIE POWIZANY Z TYLKO NA
OTOCZENIEM PRZETRWANIE ALE I NA
dr Tomasz Gabrusewicz 9
ROZWÓJ
PRZEDMIOTEM ANALIZY FINANSOWEJ S WIELKOÅšCI W
UJCIU PIENIśNYM
RÓśNE POGLADY NA PRZEDMIOT ANALIZY FINANSOWEJ
J. Skowroński
T. Waśniewski E. Kurtys B. Wersty J. Szczepaniak L. Bednarski
(koncepcje UE)
" majÄ…tek
" efektywnośc " efektywność
" przychody " płynność
gospodarowania gospodarowania " efektywność
" zródła pokrycia
finansowa
" koszty własne
działalności
majÄ…tku
" płynność " siła dochodowa
" zadłu\enie
" wynik
finansowa " płynność
" zdolność płatnicza
" rentowność
finansowy " zarzÄ…dzanie
finansowa
" zadłu\enie
" przychody, koszty i
aktywami
" sytuacja
" rentowność
" renowność
wynik finansowy
" ryzyko firmy majÄ…tkowa
" rentowność
kapitałów
" efektywność
" organizacja i metody
" aktywnośc " sytuacja
przedsięwzięć " wartość
" rentowność
gospodarowania
ekonomiczna finansowa
rynkowa
lokat
" stan finansowy
" rynek kapitałowy kapitałowych
dr Tomasz Gabrusewicz 10
5
2011-03-09
ZAKRES ANALIZY FINANSOWEJ ZALEśY OD:
" TEGO KTO PRZEPROWADZIA ANALIZ
" W JAKIM CELU ANALIZA ZOSTAAA PRZEPROWADZONA
" JAKIMI DANYMI LICZBOWYMI DYSPONOWANO PRZEPROWADZAJC ANALIZ
KTO PRZEPROWADZA ANALIZ
Analiza zewnętrzna
Analiza
(płytka brak powiązań
Przeprowadzana
wewnętrzna
Przewa\nie na
przyczynowo-skutkowych)
na podstawie
podstawie danych ze
(głęboka)
wielu danych
sprawozdania
finansowego
dr Tomasz Gabrusewicz 11
PRZEDMIOT I ZAKRES ANALIZY FINANSOWEJ
ANALIZA ZEWNTRZNA dotyczy celów poznawczych działalności
przedsiębiorstwa
Przykład:
BANKI Interesuje przede wszystkim:
" zdolność kredytowa przedsiębiorstwa
" zabezpieczenie spłaty kredytów w terminie wraz z
odsetkami (płynność, rentowność, wynik finansowy)
WIERZYCIELE
Interesuje ocena płynności finansowej
AKCJONARIUSZE
Interesuje ich głównie:
" wysokość zysku
" rentowność zaangażowanego kapitału
" wysokość dywidend
" wzrost wartości przedsiębiorstwa
dr Tomasz Gabrusewicz 12
6
2011-03-09
PRZEDMIOT I ZAKRES ANALIZY
FINANSOWEJ
ZAKRES PODMIOTOWY
" przedsiębiorstwo jako całość
" samodzielne jednostki wewnętrzne
przedsiębiorstwa
ZAKRES PRZEDMIOTOWY
ZAKRES PRZESTRZENNY
" przychody
" rozwiÄ…zania systemowe
" koszty
ZAKRESY " uwarunkowania rynkowe
" wynik finansowy
ANALIZY
" konkurenci
" efektywność FINANSOWEJ
" pozycja przedsiębiorstwa na
" płynność finansowa
rynku
" majÄ…tek
" kapitały
" sytuacja finansowa
ZAKRES CZASOWY
" działalność przeszła
" działalność bie\ąca
dr Tomasz Gabrusewicz 14
" działalność przyszła
7
2011-03-09
GAÓWNE KRYTERIA PODZIAAU I RODZAJE
ANALIZY FINANSOWEJ
1. PRZYJTA METODA BADAC
2. ZAKRES PRZEDMIOTOWY BADAC 3. SZCZEGÓAOWOŚĆ BADAC
" analiza funkcjonalna
" analiza całościowa " analiza ogólna
" analiza kompleksowa
" analiza odcinkowa " analiza szczegółowa
" analiza decyzyjna
4. FORMY BADAC 5. CZAS OBJTY ANALIZ
" analiza retrospektywna
" analiza wskaznikowa
" analiza bieżąca
" analiza rozliczeniowa
" analiza prospektywna
6. ZAKRES PRZESTRZENNY
7. PRZEZNACZENIE ANALIZY
BADAC
" analiza pojedynczego przedsiębiorstwa " analiza wewnetrzna
" analiza międzyzakładowa " analiza zewnętrzna
dr Tomasz Gabrusewicz 15
METODY ANALIZY FINANSOWEJ
W ANALIZIE
METODA W UJCIU
FINANSOWEJ METODA
OGÓLNYM OZNACZA:
OZNACZA:
Przyjęte sposoby zbierania,
porzÄ…dkowania, oceny i
Åšwiadomy i
interpretacji danych
uporządkowany sposób
empirycznych dotyczÄ…cych
badania rzeczy i zjawisk
wyników, sytuacji majątkowej i
prowadzÄ…cy do
finansowej przedsiębiorstwa,
zamierzonego celu
prowadzące do wyjaśnienia
przyczyn ich zmian
dr Tomasz Gabrusewicz 16
8
2011-03-09
ANALIZA FINANSOWA POSAUGUJE SI
NASTPUJCYMI METODAMI
METODAMI
METODAMI OGÓLNYMI
SZCZEGÓAOWYMI
" METODA INDUKCJI
METODY ANALIZY
METODY
" METODA DEDUKCJI
JAKOÅšCIOWEJ
ANALIZY
(OPISOWEJ)
" METODA REDUKCJI
ILOÅšCIOWEJ
" metody
deterministyczne
" metody
stochastyczne
dr Tomasz Gabrusewicz 17
OGÓLNE METODY ANALIZY FINANSOWEJ
Ogólne metody analizy finansowej są oparte na poprawnym
myśleniu, kojarzeniu faktów i skutków oraz na trafnym
wnioskowaniu
dr Tomasz Gabrusewicz 18
9
2011-03-09
ZASADY LOGIKI ZALETY WADY
Analiza zjawisk
Synteza
METODA
czÄ…stkowych
" obiektywna
" trudna
INDUKCJI
" pracochłonna
" do przyczyn do skutków
(scalania)
" od czynników do wyniku
" od szczegółu do ogółu
Analiza zjawisk
Synteza
" prostsza " mo\liwy
METODA
czÄ…stkowych
subiektywizm
DEDUKCJI " mniej
wyników
" od ogółu do szczegółu
pracochłonna
" od wyniku do czynników
" od skutków do przyczyn
Podsumowanie i
Tezy i wnioski
ocena końcowa
" najtrudniejsza
wstępne
" najmniej
" weryfikuje
pracochłonna
METODA
Synteza
Synteza
Analiza tylko
końcowa
REDUKCJI
wstępna
sformułowane
(WERYFIKACJI)
tezy i wnioski
Weryfikacja tez i
wstępne
wniosków wstępnych
dr Tomasz Gabrusewicz 19
Podział metod szczegółowych
METODY ANALIZY ILOÅšCIOWEJ
METODY ANALIZY
JAKOÅšCIOWEJ
METODY DETERMINISTYCZNE METODY STOCHASTYCZNE
PODSTAWOWE METODY:
PODSTAWOWE METODY:
" metoda podstawień
" metody statystyczne
łańcuchowych
" metody ekonometryczne
" metoda ró\nicowania
" metody taksonomiczne
" metoda ró\nic cząstkowych
" metody dyskryminacyjne
" metoda funkcyjna
dr Tomasz Gabrusewicz 20
10
2011-03-09
SYSTEMATYKA METOD SZCZEGÓAOWYCH
METODY ANALIZY JAKOÅšCIOWEJ METODY ANALIZY ILOÅšCIOWEJ
PRZEDSTAWIAJA ZWIZKI I
POZWALAJ NA KWANTYFIKACJ
ZALEśNOŚCI POMIDZY ZJAWISKAMI
ZALEśNOŚCI ISTNIEJCYCH
W FORMIE OPISOWEJ, WERBALNEJ I
POMIDZY BADAN ZMIENN A
NIE NADAJ IM MIERZALNEGO
OKREÅšLAJCYMI J CZYNNIKAMI
WYRAZU
METODY STOCHASTYCZNE
METODY DETERMINISTYCZNE
Ukazują podstawowe zale\ności funkcyjne pomiędzy
SÄ… bardziej precyzyjne ni\ metody deterministyczne,
zjawiskami występującymi w przedsiębiorstwie:
gdy\ uwzględniają nie tylko wpływ czynników
" określenie najwa\niejszych czynników wpływających
podstawowych na badane zjawisko, lecz równie\ wpływ
na koszty bezpośrednie i pośrednie
czynników drugorzędnych i przypadkowych. Stanowią
dobre uzupełnienie metod deterministycznych.
" określenie czynników wpływających na przychody ze
sprzeda\y
" określenie czynników wpływających na wielkość zysku
ze sprzeda\y produktów
dr Tomasz Gabrusewicz 21
Bardzo ważnym kryterium podziału metod szczegółowych
jest STOPIEC WNIKLIWOÅšCI BADAC
METODY SZCZEGÓAOWE
METODY PORÓWNAC METODYBADANIA
PRZYCZYNOWEGO
BADANE ZJAWISKO - PODSTAWA RÓWNANIA = ODCHYLENIE BEZWZGLDNE
ODCYLENIE BEZWZGLDNE = BADANE ZJAWISKO
(PODSTAWA PORÓWNANIA * WD / 100)
dr Tomasz Gabrusewicz 22
11
2011-03-09
Analiza sytuacji majÄ…tkowej
przedsiębiorstwa
yródła danych w analizie finansowej
WEWNTRZNE
ZEWNTRZNE
PODSTAWOWE
- BILANS
OBOWIZEK PUBLIKOWANIA
- RZCHUNEK ZYSKÓW I STRAT RACHUNEK
WYNIKÓW
PRZEPAYWÓW ŚRODKÓW PIENIśNYCH
- ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITAAACH
- INFORMACA DODATKOWA
KONTROLE ZEWNTRZNE
Z URZDZEC
EWIDENCYJNE
KSIGOWYCH
INFORMACJE Z WYWIADOWNI
- księgowość
POZAEWIDENCYJNE
- kalkulacja WYWIAD GOSPODARCZY
- sprawozdania
- sprawozdawczość
- protokoły
- inwentaryzacja
- materiały organów nadzorczych
OPRACOWANIA
- wyniki kontroli MAKROEKONOMICZNE
- materiały studyjne, pomocnicze i inne
opracowania
dr Tomasz Gabrusewicz 24
12
2011-03-09
ANALIZA SYTUACJI MAJTKOWEJ PRZEDSIBIORSTWA
CELE ANALIZY SYTUACJI MAJTKOWEJ PRZEDSIBIORSTWA:
" DOKONANIE KLASYFIKACJI I USTALENIE NAJWAśNIEJSZYCH CECH
POSIADANEGO MAJTKU, ZWAASZCZA JEGO ELASTYCZNOÅšCI I
OBCIśENIA RYZYKIEM
" ZBADANIE WIELKOŚCI ZMIAN ZAPASÓW MAJTKU W CZASIE
" ROZPATRZENIE STRUKTURY ZASOBÓW MAJTKOWYCH
PRZEDSIBIORSTWA
" ZBADANIE EFEKTYWNOÅšCI WYKORZYSTANIA MAJTKU
" ZAPROPONOWANIE NIEZBDNYCH ZMIAN W WYKORZYSTANIU
MAJTKU I POLITYCE INWESTYCYNEJ NA RZECZ INTENSYWNEGO
WPAYWU NA OSIGANIE ZYSKU PRZEDSIBIORSTWA
dr Tomasz Gabrusewicz 25
BILANS JAKO PODSTAWA ANALIZY SYTUACJI MAJTKOWEJ I KAPITAAOWEJ
IDEOWY SCHEMAT BILANSU ANALITYCZNEGO
Nie określony okres
AKTYWA PASYWA
używania
K
Duże ryzyko zwrotu
KAPITAA WAASNY
A
Brak gwarancji zwrotu
Niska obrotowość P
KW
I Dywidenda
Zużycie stopniowe i
T
A
rozłożone w czasie AKTYWA TRWAAE
A
K
Niejednolite składniki
Długi okres używania
AT DAUGOTERMINOWY S
A
T
P
Może pokrywać
A
I Kod
majÄ…tek
A
T
długookresowy
Y
Szybki obrót
A
A
Stosunkowo małe
ryzyko
O
AKTYWA OBROTOWE Oznaczone prawnie i
KRÓTKOTERMINOWY
Zużycie w jednym
B
umownie terminy
procesie produkcyjnym
C
AO
płatności
Kokr
Y
Niejednolite składniki
AKTYWA OGÓAEM PASYWA OGÓAEM
dr Tomasz Gabrusewicz 26
13
2011-03-09
ANALIZA WIELKOÅšCI (ZMIAN) I DYNAMIKI MAJTKU
Wpływ inflacji
Wskaznik dynamiki majątek całkowity rozpatrywanego okresu x 100
majÄ…tku
=
całkowitego
majątek całkowity poprzedniego okresu
Wskaznik dynamiki aktywa trwałe rozpatrywanego okresu x 100
aktywów
=
trwałych
aktywa trwałe poprzedniego okresu
Sposób
wyceny
Wskaznik dynamiki aktywa obrotowe rozpatrywanego okresu*100
majÄ…tku;
aktywów
=
obrotowych
szczególnie AT
aktywa obrotowe poprzedniego okresu
Wskaznik zmian (majÄ…tek rozpatrywanego okresu majÄ…tek poprzedniego okresu) x 100
=
tempa
majÄ…tek poprzedniego okresu
dr Tomasz Gabrusewicz 27
ANALIZA STRUKTURY AKTYWÓW
ROZPATRUJC STRUKTUR PRZEDSBIORSTWA ZMIERZAMY DO USTALENIA:
" w czym jest ulokowany majątek przedsiębiorstwa
" jakie występują relacje pomiędzy składnikami majątku
" jakie wystąpiły zmiany w strukturze majątku i co było przyczyną owych zmian
" czy struktura majątku odpowiada potrzebom przedsiębiorstwa
" jaki jest wpływ struktury majątku na zdolność przedsiębiorstwa do osiągania zysku
OGÓLNA I SZCZEGÓAOWA
OGÓLNA I SZCZEGÓAOWA
ANALIZA STRUKTURY AKTYWÓW
" wielkości bezwzględne (kwotowe)
" syntetyczne wskazniki struktury
Wskazniki struktury
Wielkości bezwzględne " wskazniki relacji
wyrażają udział procentowy Wskazniki relacji
charakteryzujÄ… rozmiary
poszczególnych grup i
poszczególnych składników
składników majątkowych w przedstawiają stosunek pomiędzy
majątku w wyrażeniu
globalnej wielkości majątku poszczególnymi składnikami majątku
kwotowym
na określony moment
dr Tomasz Gabrusewicz 28
14
2011-03-09
PODSTAWOWE WSKAyNIKI OCENY STRUKTURY AKTYWÓW
UWAGI DO INTERPRETACJI
" majątek przedsiębiorstwa jest
mało elastyczny, ponieważ jego
aktywa trwałe x 100
Wskaznik udziału
zdolność dostosowawcza do zmian
majÄ…tku =
trwałego
otoczenia jest niska
majątek całkowity
" majątek przedsiębiorstwa jest
ryzykowny w wypadku zmian sytuacji
aktywa obrotowe x 100 rynkowych
Wskaznik udziału
majÄ…tku =
obrotowego
majątek całkowity
" taki majatek kreuje koszty w postaci
amortyzacji
relatywnie niska jest zdolność
majÄ…tku do osiÄ…gania zysku
dr Tomasz Gabrusewicz 29
PODSTAWOWE WSKAyNIKI OCENY STRUKTURY AKTYWÓW
STRUKTURA MAJTKU ZDOMINOWANA PRZEZ
MAJTEK OBROTOWY JEST DLA
PRZEDSIBIORSTWA KORZYSTNIEJSZA, GDYÅ»:
aktywa trwałe
Wskaznik unieruchomienia
=
majÄ…tku
" w większym stopniu wpływa na wzrost przychodów
majÄ…tek obrotowy
ze sprzedaży i poprawę obrotowości majątku
" przyczynia się do wzrostu zysku na sprzedaży
poprawia płynność finansową majątku
majÄ…tek rzeczowy
Wskaznik produkcyjności
=
majÄ…tku
" stwarza lepsze możliwości dostosowania majątku
majÄ…tek finansowy
do potrzeb rynku, czyli jest to majątek o większej
elastyczności i mniejszym ryzyku
UWAGA:
INWESTYCJE DAUGO I KRÓTKOTERMI-NOWE MOG
POWODOWAĆ ODWRÓCENIE TENDENCJI W
KSZTAATOWANIU SI WW. WSKAyNIKÓW
dr Tomasz Gabrusewicz 30
15
2011-03-09
ANALIZA STRUKTURY AKTYWÓW
ANALIZA RODZAJOWEJ STRUKTURY RZECZOWYCH
ANALIZA WIEKOWA
AKTYWÓW TRWAAYCH
RZECZOWYCH AKTYWÓW TRWAAYCH
NAZWA WSKAyNIKA FORMUAA OBLICZENIA
WNiP * 100 Umorzenie ÅšT * 100
Wsk udziału WNiP =
Wsk umorzenia ÅšT =
Majątek całkowity
Wartość początkowa ŚT
RzAT * 100
Wsk udziału RzAT = Wartość netto ŚT * 100
Wsk wartości netto ŚT =
Majątek całkowity
Wartość początkowa ŚT
ÅšT * 100
Wsk udziału ŚT =
AT z inwestycji * 100
Majątek całkowity
Wsk odnowy ÅšT =
Wartość początkowa ŚT
Inwestycje długot * 100
Wsk udziału Inwestycji
Wart zlikwidowanych ÅšT * 100
długoterminowych
Majątek całkowity Wsk likwidacji ŚT =
Wartość początkowa ŚT
Należności długot * 100 ŚT przekazane do inwestycji
Wsk udziału Należności
Wsk relacji =
długoterminowych
Majątek całkowity Wart zlikwidowanych ŚT
dr Tomasz Gabrusewicz 31
PODSTAWOWE SKAADNIKI AKTYWÓW OBROTOWYCH
STRUKTURA RODZAJOWA
NALEŻNOŚCI INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE
ZAPASY
KRÓTKOTERMINOWE KRÓTKOTERMINOWE ROZLICZENIA
MIDZYOKRESOWE
STRUKTURA STRUKTURA STRUKTURA STRUKTURA
RODZAJOWA RODZAJOWA CZASOWA RODZAJOWA
STRUKTURA WEDAUG
" do 3 m-cy
ODBIORCÓW
" od 3 m-cy do 6 m-cy
" od 6 m-cy do 12 m-cy
" od roku do 3 lat
Należności z tyt dostaw i usług * 100
Wsk cyklu inkasa należności =
Przychody ze sprzed prod, tow i usług
PODSTAWOWE WSKAyNIKI STRUKTURY RODZAJOWEJ AKTYWÓW
OBROTOWYCH:
" Wsk udziału zapasów = zapasy * 100/aktywa " Wsk udziału inwest krter = inwest krter * 100/aktywa
" Wsk udziału należn krter = nal krter * 100/aktywa
" Wsk udziału śr pień = śr pień * 100/aktywa
dr Tomasz Gabrusewicz 32
16
2011-03-09
ANALIZA EFEKTYWNOÅšCI WYKORZYSTANIA MAJTKU
PODSTAWOWE WSKAyNIKI OCENY WSKAyNIKI OBROTU MAJTKU
ILE ZAOTÓWKA MAJTKU GENERUJE
Przychody ze sprzedaży
MAX
PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY
Wsk obrotu majÄ…tku =
(PRODUKCYJNOŚĆ)
Przeciętny stan majątku
ODWROTNOŚĆ
ILE POTRZEBA ZAANGAŻOWAĆ
Przeciętny stan majątku
MIN
MAJTKU, ABY OSIGNĆ 1
Wsk zaangażowania majątku =
ZAOTÓWK PRZYCHODÓW
Przychody ze sprzedaży
WSKAyNIKI OBROTU MAJTKU:
Przychody ze sprzedaży
Wsk obrotu MC (AO) =
Przychody ze sprzedaży
Przeciętny stan MC (AO)
Wsk obrotu AO =
Przychody ze sprzedaży
Przeciętny stan AO
Wsk obrotu RzAT =
Przeciętny stan RzAT
Przychody ze sprzedaży
Przychody ze sprzedaży
Wsk obrotu zapasów =
Wsk obrotu AT =
Przeciętny stan zapasów
Przeciętny stan AT
dr Tomasz Gabrusewicz 33
IM WYŻSZA JEST WARTOŚĆ WSKAyNIKA TYM SYTUACJA JEST KORZYSTNIEJSZA,
GDYŻ CZAS OBROTU JEST KRÓTSZY
WSKAyNIKI ROTACJI ODNOSZ SI
GAÓWNIE DO AKTYWÓW
OBROTOWYCH
WSKAyNIKI ROTACJI MAJTKU OBROTOWEGO:
IM CYKL JEST KRÓTSZY,
Przeciętny stan zapasów * 365 dni
TYM SPRAWNIEJSZE JEST
Wsk rotacji zapasów =
GOSPODAROWANIE
Przychody ze sprzedaży
Przeciętny stan zapasów materiałów * 365 dni
Wsk rotacji zapasów materiałów =
Zużycie materiałów
Przeciętny stan zapasów produkcji w toku * 365 dni
Wsk rotacji zapasów produkcji w toku =
Koszt wytworzenia produkcji
Przeciętny stan zapasów wyr gotowych * 365 dni
Wsk rotacji zapasów wyrobów gotowych =
Koszt własny sprzedanych wyrobów
Przeciętny stan należności * 365 dni
Wsk rotacji należności =
Przychody ze sprzedaży
WSKAyNIK ROTACJI x WSKAyNIK OBROTOWOÅšCI = 365 DNI
WSKAyNIK ROTACJI x WSKAyNIK OBROTOWOÅšCI = 365 DNI
365 DNI
Wsk OBROTOWOÅšCI
=
dr Tomasz Gabrusewicz 34
Wsk ROTACJI
17
2011-03-09
Przykład 1
Na podstawie danych z bilansu i wybranych danych ze sprawozdania finansowego
przedsiębiorstwa ATG należy:
1. Zbadać wielkość, strukturę i dynamikę majątku badanego przedsiębiorstwa
2. Zbadać i ocenić rentowność majątku badanego przedsiębiorstwa
3. Przeprowadzić analizę płynności finansowej oraz ocenić sprawność zarządzania zapasami i
należnościami przedsiębiorstwa ATG
dr Tomasz Gabrusewicz 35
Tabela 1. Dane liczbowe charakteryzujące majątek i zródła jego finansowania przedsiębiorstwa ATG na przełomie 3 lat
Wyszczególnienie 1998 1999 2000
AKTYWA
A. Majątek trwały 1524197,76 1632795,69 1728213,05
I. Wartości niematerialne i prawne 40034,57 31491,86 18528,23
II. Rzeczowy majątek trwały 1464893,29 1586344,93 163299,82
III. Finansowy majątek trwały 19269,9 14968,9 16385
B MajÄ…tek obrotowy 15098992,99 15487319,13 15867922,46
I. Zapasy 9710274,85 8719535,87 8966715,41
II. Nale\ności i roszczenia 5162421,7 4378823,05 3361876,14
III. Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu 0 0 1538552
IV. Åšrodki pieniÄ™\ne 226296,44 2388960,21 200778,91
Suma aktywów 16910735,93 17560970,12 17869582,81
PASYWA
A. Kapitał własny 10127580,61 12412993,76 13886835,49
I. Kapitał podstawowy 557570 557570 557570
II. Kapitał zapasowy 391022 576093,03 581581,42
III. Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny 307187,18 29733,38 291844,99
IV. Wynik finansowy netto roku obrotowego 2190215,35 2380200,05 1574204,33
B. Rezerwy 0 0 156,88
C. Zobowiązania długoterminowe 674928,00 487448,00 337464,00
D. Zobowiązania krótkoterminowe i fundusze specjalne 6061231,63 4603764,25 3621953,88
I. Zobowiązania krótkoterminowe 5500532,33 4178009,39 3297794,27
II. Fundusze specjalne 560699,3 425754,86 324159,61
E Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów 46995,69 56764,11 23172,56
dr Tomasz Gabrusewicz 36
Suma pasywów 16910735,93 17560970,12 17869582,81
18
2011-03-09
Tabela 2. Kształtowanie się dynamiki majątku w latach 1998-2000 (1998=100)
Wyszczególnienie 1999 2000
majątek ogółem 103,85 105,67
majątek trwały 107,12 113,39
majÄ…tek obrotowy 102,72 105,09
yródło: Obliczenia własne na podstawie danych tabeli 1.
" RozpatrujÄ…c wskazniki dynamiki przedstawione w tabeli 2 zauwa\amy, \e w rozpatrywanych
latach majątek badanego przedsiębiorstwa uległ zwiększeniu o 5,67%. Przedsiębiorstwo
szybciej inwestowało w majątek trwały ni\ w majątek obrotowy. Wskaznik dynamiki majątku
trwałego wynosił bowiem 113,39%, natomiast majątku obrotowego 105,09%.
" Powy\sze tendencje rozwojowe podstawowych grup majÄ…tku nie sÄ… korzystne w
przedsiębiorstwie handlowym, w którym po\ądana jest silniejsza dynamika majątku
obrotowego w stosunku do majątku trwałego.
dr Tomasz Gabrusewicz 37
Tabela 3. Struktura majÄ…tku w latach 1998-2000 (w %)
Wyszczególnienie xxxx xxxx+1 xxxx+2
MAJTEK TRWAAY 9,01 9,30 9,67
1. Wartości niematerialne i prawne 0,24 0,18 0,10
2. Rzeczowy majątek trwały 8,66 9,03 9,48
3. Finansowy majątek trwały 0,11 0,09 0,09
MAJTEK OBROTOWY 89,29 88,19 88,80
1. Zapasy 57,42 49,65 50,18
2. Nale\ności i roszenia 30,53 24,93 18,81
3. Papiery wartościowe - - 8,61
4. Åšrodki pieniÄ™\ne 1,34 13,61 11,20
ROZLICZENIA MIDZYOKRESOWE 1,70 2,51 1,53
RAZEM 100,00 100,00 100,00
yródło: Obliczenia własne na podstawie danych tabeli 1.
dr Tomasz Gabrusewicz 38
19
2011-03-09
Wykres1. Struktura aktywów przedsiębiorstwa w latach np. 1998-2000
100%
80%
60%
40%
20%
0%
Majątek trwały Majątek obrotowy
yródło: Opracowanie własne na podstawie obliczeń ujętych w tabeli 3.
dr Tomasz Gabrusewicz 39
Wnioski: Struktura aktywów przedsiębiorstwa w latach np. 1998-2000
" Sytuacja finansowa jest w dużym stopniu zależna od struktury majątku. Bezpośrednio do
osiągania zysku przyczynia się majątek obrotowy, który dzięki swym stałym przemianom
tworzy nową wartość przy każdym obrocie. Dlatego majątku trwałego, zwłaszcza w
przedsiębiorstwie handlowym powinno być tylko tyle, ile jest niezbędne do prowadzenia
działalności w ustalonych rozmiarach. Natomiast przedsiębiorstwo powinno dążyć do
zapewnienia relatywnie wysokiego udziału majątku obrotowego.
" Wysoki udział majątku obrotowego w strukturze majątku ma jeszcze tę zaletę, że zwiększa tzw.
płynność majątkową. Przedsiębiorstwo może bowiem szybciej pozbyć się majątku obrotowego
niż majątku trwałego.
" Rozpatrując strukturę poszczególnych grup majątku zauważamy, że podstawowym składnikiem
majątku trwałego jest rzeczowy majątek trwały, na który składają się budynki magazynowe,
urządzenia oraz środki transportu. Natomiast głównym składnikiem majątku obrotowego są
zapasy (blisko 50% ogółu aktywów) i należności. Przy czym zapasy wykazują minimalną
tendencję do wzrostu, natomiast udział należności systematycznie spada. W rozpatrywanym
okresie udział należności uległ obniżeniu o 11,72 punktu procentowego.
dr Tomasz Gabrusewicz 40
20
2011-03-09
RENTOWNOŚĆ MAJTKU PRZEDSIBIORSTWA
Dane:
1. ZYSK NETTO - Tabela 1. Pasywa, Kapitał Własny, poz. IV. oraz dane dotyczące
wielkości majątku
2. ZBRUTTO:
Tabela 4. Zysk brutto przedsiębiorstwa ATG
Wyszczególnienie xxxx xxxx+1 xxxx+2
Zysk brutto 3580740,14 3818500,81 2456165,8
1
dr Tomasz Gabrusewicz 41
Tabela 5. Wskazniki rentowności majątku przedsiębiorstwa ATG
Rentowność majątku
Rentowność majątku netto 12,95 13,55 8,81
Zysk netto x 100
Majątek ogółem
Rentowność majątku brutto Zysk brutto x 100 21,18 21,74 13,75
Majątek ogółem
Rentowność majątku trwałego Zysk netto x 100 143,70 145,77 91,09
Majątek trwały
Rentowność majątku Zysk netto x 100 14,23 14,94 9,75
obrotowego
MajÄ…tek obrotowy
dr Tomasz Gabrusewicz 42
21
2011-03-09
Wnioski:
" Obliczenia zawarte w tabeli 5 potwierdzają ogólną tendencję zmian wyników
finansowych ukazanych w wielkościach bezwzględnych.
" Wielkości relatywne, zaprezentowane w tabeli 5, w postaci wskazników rentowności
równie\ wykazują wyrazny spadek w roku 2000. pomimo tego spadku nale\y
stwierdzić, \e wskazniki rentowności kształtują się na stosunkowo wysokim poziomie.
" Przedsiębiorstwo osiąga zadowalającą rentowność majątku.
dr Tomasz Gabrusewicz 43
Pomiar i ocena płynności finansowej
Z krótkoterminowych AO
Dane:
wyłączono krótkoterminowe
rozliczenia mokr
1. Krótkoterminowe aktywa obrotowe
1998 1999 2000
MajÄ…tek obrotowy 15098992,99 15487319,13 15867922,46
2. Krótkoterminowe zobowiązania
1998 1999 2000
Zobowiązania krótkoterminowe 5500532,33 4178009,39 3297794,27
dr Tomasz Gabrusewicz 44
22
2011-03-09
3. Krótkoterminowe inwestycje
1998 1999 2000
Inwestycje krótkoterminowe 226296,44 2388960,21 216164,43
4. Krótkoterminowe należności
1998 1999 2000
Nale\ności krótkoterminowe 5162421,7 4378823,05 3361876,14
dr Tomasz Gabrusewicz 45
Pomiar i ocena płynności finansowej
Wskaznik bieżącej płynności finansowej = krótkoterminowe AO / zobowiązania krótkoterminowe
1998 1999 2000
2,75 3,71 4,81
Wskaznik syzbki płynności finansowej = krótkoterminowe inwestycje + należności / zobowiązania
krótkoterminowe
1998 1999 2000
0,98 1,62 1,20
Wskaznik gotwkowy płynności finansowej = środki pieniężne / pasywa bieżące
1998 1999 2000
0,04 0,52 0,06
dr Tomasz Gabrusewicz 46
23
2011-03-09
Wskaznik bieżącej płynności finansowej
" pokazuje stopień pokrycia zobowiązań krótkoterminowych AO
" jego wartości w poszczególnych okresach poddanych badaniu kształtowały się na
poziomie od 2,75 do 4,81 co oznacza, iż przedsiębiorstwo ATG ma w roku 1998
2,71 zł na każdą złotówkę zobowiązań bieżących lub, że aktywa obrotowe są 2,71
razy wyższe od zobowiązań bieżących
" jego wartość określana w literaturze za poprawną to przedział od 1,6 do 2,0
Interpretacja w zależności od
branży przedsiębiorstwa
Wskaznik szybki płynności finansowej
" jego wartość zależy od branży !!! a zwłaszcza od cyklu produkcyjnego
" jego wartość zależy od branży !!! a zwłaszcza od cyklu produkcyjnego
" wzorcowa jego wartość to 1:1
Wskaznik gotówkowy płynności finansowej
" ważny dla wierzycieli, finansujących przedsiębiorstwo w krótkim okresie
" zależy min od dostępności do kredytów krótkoterminowych
" zalecana wielkość nie powinna być mniejsza od 1:5 czyli 0,2
dr Tomasz Gabrusewicz 47
ANALIZA SYTUACJI
KAPITAAOWEJ
24
2011-03-09
BILANS JAKO PODSTAWA ANALIZY SYTUACJI
MAJTKOWEJ I KAPITAAOWEJ
IDEOWY SCHEMAT BILANSU ANALITYCZNEGO
Nie określony okres
AKTYWA PASYWA
używania
K
Duże ryzyko zwrotu
KAPITAA WAASNY
A
Brak gwarancji zwrotu
Niska obrotowość P
KW
I Dywidenda
Zużycie stopniowe i
T
A
rozłożone w czasie AKTYWA TRWAAE
A
K
Niejednolite składniki
Długi okres używania
AT DAUGOTERMINOWY S
A
T
P
Może pokrywać
A
I Kod
majÄ…tek
A
T
długookresowy
Y
Szybki obrót
A
A
Stosunkowo małe
ryzyko
O
AKTYWA OBROTOWE Oznaczone prawnie i
KRÓTKOTERMINOWY
Zużycie w jednym
B
umownie terminy
procesie produkcyjnym
C
AO
płatności
Kokr
Y
Niejednolite składniki
AKTYWA OGÓAEM PASYWA OGÓAEM
dr Tomasz Gabrusewicz 49
KLASYFIKACJA KAPITAAÓW
KRYTERIA KLASYFIKACJI KAPITAAÓW
KRYTERIUM WAASNOŚCI KRYTERIUM TERMINOWOŚCI KRYTERIUM yRÓDEA
POCHODZENIA
KAPITAAY
KAPITAAY KAPITAAY
Kapitały
Długoterminowe Zewnętrzne
własne
Kapitały Własne Własne
podstawowe
Kapitał Kapitał
Kapitały pozostałe
zało\ycielski zało\ycielski
Obce Obce
Kapitały obce
Kredyty,
Kredyty,
zobowiÄ…zania
zobowiÄ…zania
Kredyty, po\yczki
Krótkoterminowe Wewnętrzne
ZobowiÄ…zania
WÅ‚asne WÅ‚asne
Zyski z przeznaczeniem na
dywidendy
Obce
Kapitały samofinansujące,
pochodzÄ…ce z zysku
ZobowiÄ…zania bie\Ä…ce i
dywidendy
dr Tomasz Gabrusewicz 50
25
2011-03-09
NAZWY KAPITAAÓW WAASNYCH
FORMA ORGANIZACYJNO
NAZWA KAPITAAÓW
PRAWNA PRZEDSIBIORSTWA
Podstawowego Pozostałych kapitałów
" SPÓAKA JAWNA, SPÓAKA CYWILNA, SPÓAKA KAPITAA ZAKAADOWY " KAPITAA ZAPASOWY
KOMANDYTOWA, KOMANDYTOWO-
" KAPITAA REZERWOWY Z
AKCYJNA PRZESZACOWANIA
" POZOSTAAE KAPITAAY
REZERWOWE (z akt wyc)
" SPÓAKA CYWILNA KAPITAA WAAŚCICIELI
" OSOBA FIZYCZNA KAPITAA WAAÅšCICIELA
" SPÓAKA Z OGRANICZON KAPITAA ZAKAADOWY " KAPITAA ZAPASOWY
ODPOWIEDZIALNOÅšCI
(KAPITAA UDZIAAOWY) " KAPITAA REZERWOWY Z
" SPÓAKA AKCYJNA PRZESZACOWANIA
" POZOSTAAE KAPITAAY
REZERWOWE
SPÓAKA AKCYJNA KAPITAA ZAKAADOWY " KAPITAA ZAPASOWY
(KAPITAA UDZIAAOWY) " KAPITAA REZERWOWY Z
PRZESZACOWANIA
" POZOSTAAE KAPITAAY
REZERWOWE
PRZEDSIBIORSTWO PACSTWOWE FUNDUSZ " FUNDUSZ PRZEDSIBIORSTWA
ZAAOśYCIELSKI
" FUNDUSZ ZAKAADU
FUNDUSZ
SAMODZIELNY NZOZ (SPZOZ)
ZAAOśYCIELSKI
SPÓADZIELNIA FUNDUSZ UDZIAAOWY " FUNDUSZ ZASOBOWY
dr Tomasz Gabrusewicz 51
SKAADNIKI KW I ICH CHARAKTERYSTYKA
1. KAPITAA (FUNDUSZ) PODSTAWOWY W zale\ności od formy org-prawn jednostki
-Kapitał zakładowy; spółki kapitałowe i osobowe
- Kapitał właścicielski; sp cywilne i os fiz
- Fundusz zało\ycielski; PP i SP ZOZ
- Fundusz udziałowy; spółdzielnie
2. NALEśNE WPAATY NA KAPITAA Występują jedynie spółkach akcyjnych, w których
PODSTAWOWY (wielkość ujemna) nie ma obligo do opłacania akcji w pełnej
wysokości przed rejestracją.
!!! W sp zoo mamy pełną wysokość na pokrycie kap
zakładowego (zgodnie z art.. 163 pkt 2 KSH
3. UDZIAAY, AKCJE WAASNE (wielkość ujemna) Własne akcje i udziały przeznaczone do
sprzeda\y pomniejszające kapitał podstawowy
4. KAPITAA (FUNDUSZ) ZAPASOWY Kapitał zapasowy jest częścią kapitału
samofinansowania i mo\e być tworzony z dopłat
właścicieli.
W spółce akcyjnej jest tworzony obligatoryjnie
(8% z zysku netto a\ do osiągnięcia 1/3 kap
zakładowego)
5. KAPITAA (FUNDUSZ) Z AKTUALIZACJI 1.01.1995r:&
:&
:&
:&
WYCENY
Nie mo\na go dzielić
Zobacz UoR art. 29, 30, 35, 37
dr Tomasz Gabrusewicz 52
26
2011-03-09
SKAADNIKI KW I ICH CHARAKTERYSTYKA
6. POZOSTAAE KAPITAAY (FUNDUSZE) Tworzone zgodnie ze statutem lub umowÄ…
REZERWOWE spółki, zob Uor i KSH
7. ZYSK (STRATA) Z LAT UBIEGAYCH Kwota niepodzielonego zysku i niepokryta
strata
8. ZYSK (STRATA) NETTO
9. ODPISY Z ZYSKU NETTO W CIGU Je\eli w myśl odrębnych przepisów są
ROKU OBROTOWEGO (wielkość ujemna) dokonywane w ciągu roku obrotowego odpisy
z zysku netto to ujmyjemy je w poz 9 z
ujemnym znakiem
dr Tomasz Gabrusewicz 53
FUNKCJE KAPITAAÓW
KAPITAAY WAASNE
WAASNYCH W
" Funkcja zało\ycielska posiadanie określonego zasobu kapitału stanowi
PRZEDSIBIORSTWIE
podstawę uruchomienia przedsiębiorstwa i finansowanie jego działalności
(FUNKCJE
" Funkcja finansowa kapitał własny jest bezzwrotnym zródłem finansowania
MIKROEKONOMICZNE)
majątku przedsiębiorstwa
" Funkcja gwarancyjna kapitał własny jest zródłem pokrycia strat i gwarancją dla wierzycieli
spłaty wobec nich wszelkich zobowiązań, gdy\ straty w pierwszej kolejności obcią\ają kapitał
własny
" Funkcja wyrównawcza kapitał zapasowy (rezerwy kapitałowe) pozwala na kompensatę
bie\ących strat i zachowanie ciągłości wypłaty dywidendy
" Funkcja pomiarowa kapitał własny jest podstawą podziału dywidendy
" Funkcja reprezentacyjna poziom kapitałów własnych, ich struktura i udział w sumie
bilansowej są świadectwem stabilności finansowej firmy
" Funkcja zabezpieczenia przedsiębiorstwa przez swoje istnienie i przejmowanie strat
kapitał własny tworzy i podtrzymuje kredyt zaufania dla przedsiębiorstwa
" Funkcja inicjatywna kierownictwa przedsiębiorstwa dzięki kapitałowi własnemu
przedsiębiorstwo zachowuje suwerenność i niezale\ność wobec otoczenia, co umo\liwia
kierowanie i realizowanie przedsięwzięć o du\ym ryzyku
KAPITAAY WAASNE NIE S
JEDNOLITE I OBEJMUJ
" kapitały pierwotne powstające z wkładów właściciela przedsiębiorstwa, wpłat udziałów wspólników lub
wpłat akcjonariuszy za nabyte akcje
" kapitały powstałe na podstawie przepisów zobowiązujących do ich utworzenia
" rezerwy na fundusze celowe tworzone z zysku po opodatkowaniu
" zyski nie rozliczone w latach poprzednich oraz zyski zatrzymane z roku bie\Ä…cego
dr Tomasz Gabrusewicz 54
27
2011-03-09
Nie ma potrzeby częstego
KAPITAAY OBCE
odnawiania
STRUKTURA KAPITAAÓW OBCYCH
Kapitał stały =kapitały własne + kapitały obce długoterminowe
Kapitały obce
Mo\e być traktowany jako
stałe zródło finansowania
Długoterminowe Krótkoterminowe
KREDYTY I ZOBOWIZANIA
KRÓTKOTERMINOWE
Kredyty
Kredyty
bankowe, ZobowiÄ…zania
Po\yczki
bankowe,
obligacje handlowe,
WIELOKROTNE ZMIANY W CIGU
obrotowe
bud\etowe i inne
ROKU
CECHY KAPITAAÓW OBCYCH NA TLE
NA ROZMIARY
PRZESTRZEGANIE
KAPITAAÓW WAASNYCH SPRAWIAJ, śE TE
WYKORZYSTYWANYC
TERMINÓW SPAAT
PIERWSZE PREFERUJE SI JAKO ISTOTNE
H KAPITAAÓW
NIEPRZESTRZEGANIE
yRÓDAO ZASILANIA FINANSOWEGO Z
OBCYCH MAJ
TERMINÓW SPAAT
NASTPUJACYCH POWODÓW:
WPAYW
" koszt pozyskania
" brak dostatecznych zasobów kapitałów własnych kapitałów obcych
WYśSZE KOSZTY OBSAUGI
" efektywność działalności
" łatwiejsza mo\liwość pozyskania kapitałów obcych
przedsiębiorstwa
" ni\szy koszt pozyskania kapitałów obcych
" struktura majÄ…tku
" zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem
" mo\liwość rozwoju
POGORSZENIE PAYNNOÅšCI
dochodowym o odsetki od kapitałów obcych
przedsiębiorstwa
FINANSOWEJ I
" wzrost rentowności kapitałów własnych przez
" polityka finansowa firmy
RENTOWNOÅšCI
efektywne wykorzystanie kapitałów obcych
dr Tomasz Gabrusewicz 55
CECHY SZCZEGÓLNE KAPITAAÓW WAASNYCH I OBCYCH
KAPITAAY WAASNE KAPITAAY OBCE
1. BRAK KONIECZNOÅšCI SPAATY
1. KONIECZNOŚĆ SPAATY KREDYTÓW,
POśYCZEK I ZOBOWIZAC
2. WYPAATA DYWIDENDY
2. OBLIGATORYJNOŚĆ SPAATY ODSETEK
NIEOBOWIZKOWA
3. DYWIDENDA NIE WPAYWA NA 3. ODSETKI STANOWI KOSZT
UZYSKANIA PRZYCHODU I ZMNIEJSZAJ
PODSTAW OPODATKOWANIA
PODSTAW OPODATKOWANIA
4. WIKSZY UDZIAA ZWIKSZA RYZYKO
4. WIKSZY UDZIAA STANOWI O SILE
FINANSOWE
I NIEZALEśNOŚCI FINANSOWEJ
5. MOśLIWOŚĆ WPROWADZENIA
OGRANICZEC W KORZYSTANIU
5. SWOBODA WYKORZYSTANIA
(CELOWOŚĆ PRZEZNACZENIA)
6. WPAYW NA DECYZJE
6. BRAK WPAYWU DAWCY KAPITAAU NA
PRZEDSIBIORSTWA
DECYZJE W PRZEDSIBIORSTWIE
7. ZWROT KAPITAAU PO 7. UPRZYWILEJOWANIE W KWESTJACH
ZASPOKOJENIU ROSZCZEC ZWROTU
WIERZYCIELI
8. GWARANCJA ZWROTU
8. BRAK GWARANCJI ZWROTU
dr Tomasz Gabrusewicz 56
28
2011-03-09
KOSZT KREDYTU = KOSZT ODSETEK + KOSZTY MANIPULACYJNE
KOSZT REALNY
+
= KOSZT ODSETEK X(1-T) KOSZTY MANIPULACYJNE
KREDYTU
ZOBOWIZANIA WOBEC DOSTAWCÓW
JAKO yRÓDAO FINANSOWANIA GAÓWNIE
(!) MAJTKU OBROTOWEGO
POZORNIE DARMOWE yRÓDAO
FINANSOWANIA
KOSZTEM KREDYTU HANDLOWEGO JEST POZBAWIENIE MOśLIWOŚCI
SKORZYSTANIA Z OPUSTÓW PRZY ZAPAACIE Z ODROCZONYM
TERMINEM PAATNOÅšCI
W WARUNKACH SPRZEDAśY NA KREDYT DOSTAWCA USTALA
PROCENTOW TERMIN KORZY- TERMIN ZAPAATY FAKTURY W
STOP OPUSTU STANIA Z OPUSTU PEANEJ WYSOKOÅšCI
% opustu 365 dni
KOSZT KREDYTU HANDLOWEGO W
WYPADKU NIESKORZYSTANIA Z = x
100 - % okres kredytu okres
OPUSTU
dr Tomasz Gabrusewicz opustu opustu (rabatu) 57
ANALIZA WIELKOŚCI I ZMIAN KAPITAAÓW
ZMIANY W APITALE WAASNYM DODATKOWE SPRAWOZDANIE
I. KAPITAA WAASNY NA POCZTEK OKRESU (BO) & & & & ..
BILANS OTWARCIA ZMIANY BILANS ZAMKNICIA
1. Kapitał podstawowy
2. Nale\ne wpłaty na kapitał podstawowy
3. Udziały (akcje) własne do umorzenia
4. Kapitał zapasowy
5. Kapitał z aktualizacji wyceny
6. Pozostałe kapitały rezerwowe
RAZEM & & & & & ...
7.1. Zysk z lat ubiegłych + +/-
7.2. Strata z lat ubiegłych + +/-
RAZEM & & & & & ...
8. Wynik netto +/-
a) zysk netto +
b) strata netto -
c) odpisy z zysku -
RAZEM & & & & & ...
II. KAPITAA WAASNY NA KONIEC OKRESU (BZ) & & & & & ..
II. KAPITAA WAASNY PO UWZGLDNIENIU PODZIAAU ZYSKU & & & & & .
dr Tomasz Gabrusewicz 58
(POKRYCIA STRATY)
29
2011-03-09
WSKAyNIKI DYNAMIKI KAPITAAÓW
kapitały całkowite w rozpatrywanym okresie x 100
Wskaznik dynamiki kapitałów całkowitych
=
kapitały całkowite w poprzednim okresie
kapitały własne w rozpatrywanym okresie x 100
Wskaznik dynamiki kapitałów własnych kapitały własne w poprzednim okresie
=
kapitały obce w rozpatrywanym okresie x 100
kapitały obce w poprzednim okresie
Wskaznik dynamiki kapitałów obcych =
dr Tomasz Gabrusewicz 59
ANALIZA STRUKTURY KAPITAAÓW
WYSOKI UDZIAA
WSKAyNIKI OPARTE NA
KRYTERIUM WAASNOÅšCI
MOCNE PODSTAWY
FINANSOWE
Wskaznik udziału Kapitały własne
=
NALEśY SZUKAĆ
kapitałów własnych
Kapitały całkowite
POZIOM OGÓLNEGO
KOMPROMISU
ZADAUśENIA
MIDZY WYśSZYMI
Wskaznik udziału Kapitały obce
ZYSKAMI DLA
=
ZBYT WYSOKI
kapitałów obcych
Kapitały całkowite
WAAÅšCICIELI Z
TYTUAU
SYTUACJA NIEKORZYSTNA
FINANSOWANIA SI
DAUGIEM A
DUśE RYZYKO
UZUPEANIENIE:
POZIOMEM RYZYKA
WSKAyNIKI RELACJI
MOśLIWOŚĆ PODNIESIENIA
OPROCENTOWANIA
Wskaznik relacji Kapitały obce
DyWIGNIA FINANSOWA MAXIMUM KORZYÅšCI !
=
kapitałów obcych do
Kapitały własne
kapitałów własnych
Wskaznik relacji
Ile razy kapitały obce
Kapitały własne
Wskaznik przekładni
kapitałów obcych do
= są wy\sze od kapitałów
kapitałowej
kapitałów własnych
Kapitały obce
własnych
Miara skali
samofinansowania
TYM SYTUACJA
IM WYśSZE S W UJCIU DYNAMICZNYM
TENDENCJA PRAWIDAOWA
FINANSOWA
KAPITAAY WAASNE (RÓWNIEś UDZIAA W
(PRAWIDAOWOŚĆ)
PRZEDSIBIORSTWA
KAPITALE CAAKOWITYM I WYśSZA RELACJA
JEST LEPSZA (UMACNIA
dr Tomasz Gabrusewicz 60
WSKAyNIK KW / KO)
SI)
30
2011-03-09
ANALIZA STRUKTURY KAPITAAÓW
wskazniki struktury kapitałów własnych
UDZIAA W KAPITAAACH
Nazwa wskaznika
WAASNYCH CAAKOWITYCH
Kapitał podstawowy x 100 Kapitał podstawowy x100
Wskaznik udziału kapitału
1.
podstawowego
kapitały własne kapitały całkowite
kapitał zapasowy x 100 kapitał zapasowy x 100
Wskaznik udziału kapitału
2.
zapasowego
kapitały własne kapitały całkowite
Wskaznik udziału kapitału kapitał rezerwowy x 100 kapitał rezerwowy x 100
3. rezerwowego z aktualizacji
kapitały własne kapitały całkowite
wyceny
wynik z lat ubiegłych x 100 wynik z lat ubiegłych x 100
Wskaznik udziału wyniku z lat
4.
ubiegłych
kapitały własne kapitały całkowite
wynik roku bie\Ä…cego x
wynik roku bie\Ä…cego x 100
Wskaznik udziału wyniku roku
100
5.
bie\Ä…cego
kapitały własne kapitały całkowite
dr Tomasz Gabrusewicz 61
ANALIZA STRUKTURY KAPITAAÓW
wskazniki struktury kapitałów obcych
UDZIAA W KAPITAAACH
Nazwa wskaznika
WAASNYCH CAAKOWITYCH
ZOBOWIZANIA DAUGOTERMINOWE ZOBOWIZANIA
Wskaznik udziału zobowiązań
X 100 DAUGOTERMINOWE X 100
1.
długoterminowych
kapitały obce kapitały całkowite
kapitał stały x 100 kapitał stały x 100
Wskaznik udziału kapitału
2.
stałego
kapitały obce kapitały całkowite
zobowiÄ…zania bie\Ä…ce x 100 zobowiÄ…zania bie\Ä…ce x 100
Wskaznik udziału zobowiązań
3.
bie\Ä…cych
kapitały obce kapitały całkowite
kredyty krótkoterminowe x 100 kredyty krótkoterminowe x 100
Wskaznik udziału kredytów
4.
krótkoterminowych
kapitały obce kapitały całkowite
zobowiązania z tytułu dostaw i usług x 100 zobowiązania z tytułu dostaw i usług x 100
Wskaznik udziału zobowiązań z
5.
tytułu dostaw i usług
kapitały obce kapitały całkowite
Wskaznik udziału Wskazniki struktury kapitałów pod względem terminowości
Kapitały długoterminowe * 100
kapitałów
=
długoterminowych Kapitały całkowite
Wskaznik relacji kapitałów
Kapitały długoterminowe
długoterminowych do
=
Wskaznik udziału krótkoterminowych Kapitały krótkoterminowe
Kapitały krótkoterminowe * 100
kapitałów
=
długoterminowych Kapitały całkowite
dr Tomasz Gabrusewicz 62
31
2011-03-09
JAK OCENIĆ, CZY PRZEDSIBIORSTWO MA OPTYMALN STRUKTUR KAPITAAOW?
DECYZJE PRZEDSIBIORSTWA, KSZTAATUJCE WIELKOÅšC I STRULTUR KAPITAAOWA POLEGAJ
NA:
" rozpoznaniu zródeł dostępnych kapitałów
" analizie warunków korzystania z każdego z tych zródeł
" analizie struktury kapitałowej obecnej, a także rozważanej na przyszłe okresy
ANALIZA KAPITAAÓW PRZEDSIBIORSTWA
WSTPNA ANALIZA ANALIZA KAPITAAÓW W
KAPITAAÓW ODNIESIENIU DO
PRZYSZAOÅšCI
" określamy składnik strukturalne
" narzędzie wspomagające decyzje
kapitałów
przedsiębiorstwa, mogące zmienić jego
strukturę kapitałową
" na podstawie uzyskanych wyników
dokonujemy oceny
" powinna opierać się na kilku kryteriach i
korzystać nie tylko z oceny wskaznikowej a
również z analizy wrażliwości czy metody
scenariuszowej
dr Tomasz Gabrusewicz 63
POSZUKIWANIE NAJEFEKTYWNIEJSZEJ
STRUKTURY FINANSOWANIA DZIAAALNOSCI
PRZEDSIEBIORSTWA
" WSKAyNIK RENTOWNOÅšCI
KAPITAAU WAASNEGO (ROE)
" DyWIGNIA FINANSOWA
" KAPITAA OBROTOWY NETTO
(KON)
dr Tomasz Gabrusewicz 64
32
2011-03-09
WSKAyNIK RENTOWNOÅšCI KAPITAAU WAASNEGO (ROE)
ZYSK (STRATA NETTO) * 100
ROE =
KAPITAA WAASNY
" Informuje o związkach struktury " Pomaga w badaniu i prognozowaniu różnych
kapitałowej przedsiębiorstwa z jego wariantów struktury kapitałowej odnoszącej się
rentownością do przyszłych okresów
UWAGI !!!
NALEŻY PRZYJĆ JEDNOLIT METOD UJCIA KW
KW w Pasywach to suma pozycji: KW to cała suma pozycji A Pasywów
bilansu
AI Kapitał (fundusz) podstawowy
AII Należne wpłaty na AI
AIII dr Tomasz Gabrusewicz
Udziały (akcje) własne
65
WSKAyNIK RENTOWNOÅšCI KAPITAAU WAASNEGO (ROE)
wartość ROE można porównać z oprocentowaniem lokat długoterminowych
" ROE powinien być wyższy od nich (szczególnie przy założeniu, że KW = AI +
AII + AIII
ROE stanowi syntetyczny miernik oceny struktury kapitałowej
" Ukazuje zależności w relacji A VIII (zysk netto) do KW
" jeżeli majątek jest finansowany w dużym stopniu przez KW to:
- niższe zadłużenie generuje niższe odsetki
- niższe odsetki = wyższy zysk !!!
dr Tomasz Gabrusewicz 66
33
2011-03-09
DODATKOWE POJCIA:
Zysk (strata) netto * 100
ROA stopa zwrotu z aktywów =
Aktywa
ROE ROA = SPOSÓB FINANSOWANIA MAJTKU
Aktywa
MN (mnożnik) =
KW
Struktura kapitałowa
ROE = ROA * MN
Zysk (strata) netto * 100 Zysk (strata) netto * 100 Aktywa
x
=
KW Aktywa KW
EBIT ZYSK PRZED SPAATA ODSETEK I OPODATKOWANIEM !!!
dr Tomasz Gabrusewicz 67
DyWIGNIA FINANSOWA
" TO PROCES POZYTYWNEGO ODZIAAYWANIA WZROSTU POZIOMU ZADAUŻENIA
PRZEDSIBIORSTWA NA RENTOWNOŚĆ KW
" ZBYT MAAE POSIAKOWANIE SI ZOBOWIAZANIAMI MOŻE ZAHAMOWAĆ ROZWÓJ
PRZEDSIBIORSTWA
" ZBYT DUŻE WYKORZYSTANIE KObcych MOŻE SPOWODOWAĆ UTRAT PAYNNOŚCI
FINANSOWEJ (w długim okresie = BANKRUCTWO)
BADAJC MOŻLIWOŚCI FINANSOWE RÓŻNYMI INSTRUMENTAMI NALEŻY
ANALIZOWAĆ WPAYW WIELKOŚCI GENEROWANYCH ZYSKÓWNA
RENTOWNOŚĆ KW I RYZYKO ZWIZANE Z TYMI ZYSKAMI
dr Tomasz Gabrusewicz 68
34
2011-03-09
EFEKT DyWIGNI FINANSOWEJ
POZYTYWNY NEGATYWNY
" wraz ze wzrostem udziału
" wraz ze wzrostem udziału
zadłużenia w finansowaniu majątku
zadłużenia w finansowaniu majątku
stopa ROE rośnie
stopa ROE maleje
Mechanizm ten oznacz Tzw. Maczuga finansowa
wsparcie dzwiganie stopy ujemny efekt dzwigni
ROE KObcymi finansowej
EBIT
EBIT
Koszt KObcego
d"Koszt KObcego
e"
KCałk KCałk
dr Tomasz Gabrusewicz 69
PRZYKAAD 1
Przykład 1
WARIANTY
A B C D E
Aktywa 100 100 100 100 100
Kapitał własny 100 75 66,7 50 40
Kapitał obcy 0 25 33,3 50 60
Zysk netto 10 10 9 6,5 4
Mno\nik (MN) 1 1,33 1,5 2 2,5
ROA (Zysk/Aktywa) 10% 10% 9% 6,5% 4%
ROE (ROA/MN) 10% 13,3% 13,5% 13% 10%
Wzrost MN (czyli udziału Dalszy wzrost zadłu\enia
zadłu\enia) powoduje obni\a zysk netto (ze
wzrost ROE przy stałej, a względu na odsetki) i
nawet wy\szej wielkości mimo wzrostu MN
ROA ROE spada
dr Tomasz Gabrusewicz 70
35
2011-03-09
Wnioski do przykładu 1
" warianty A, B, C charakteryzujÄ… DODATNI EFEKT DyWIGNI FINANSOWEJ
rośnie udział zadłużenia i rośnie ROE
" warianty D, E charakteryzują UJEMNY EFEKT DyWIGNI FINANSOWEJ rośnie
udział zadłużenia i MALEJE ROE
" WSKAyNIKI ROA i ROE POWINNY BYĆ OBSERWOWANE ACZNIE !!!
" ZNACZCA RÓŻNICA MIDZY NIMI OZNACZA STOSUNKOWO WYSOKI UDZIAA
ZADAUŻENIA W FINANSOWANIU PRZEDSIBIORSTWA
" (gdy ROE jest 2-krotnie wyższy niż ROA)
dr Tomasz Gabrusewicz 71
PRZYKAAD 2
Przykład 2
Wariant A Wariant B Wariant C
Aktywa 6000,00 6000,00 6000,00
KW 6000,00 4000,00 3000,00
KObcy 0,00 2000,00 3000,00
Oprocentowanie KObcego 15%
EBIT 800,00 1050,00 800,00 1050,00 800,00 1050,00
Koszty odsetek 0,00 0,00 300,00 300,00 450,00 450,00
Zysk brutto 800,00 1050,00 500,00 750,00 350,00 600,00
Podatek doch. 20% 160,00 210,00 100,00 150,00 70,00 120,00
Zysk netto 640,00 840,00 400,00 600,00 280,00 480,00
ROE 10,67% 14,00% 10,00% 15,00% 9,33% 16,00%
dr Tomasz Gabrusewicz 72
36
2011-03-09
Dzwignia finansowa
Wyższy EBIT
16,00%
14,00% 15,00%
10,67%
Niższy EBIT 10,00%
R
9,33%
O
E
0,00%
10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00%
Udział kapitału obcego
dr Tomasz Gabrusewicz 73
Wnioski do przykładu 2
Mamy 3 warianty finansowania aktywów:
A w całości KW
B 2/3 aktywów finansuje KW
C ½ aktywów finansowana jest KW a ½ KObcym
Zadłużenie jest oprocentowane na poziomie 15 %, co określa kwotę odsetek
W każdym z wariantów obliczono ROE przy EBIT (800) oraz EBIT (1050),
stÄ…d:
" dla niższego zysku EBIT wzrost udziału zadłużenia w finansowaniu aktywów
powoduje malejącą stopę ROE jest to objaw działania ujemnego efektu dzwigni
finansowej
" dla wyższego zysku EBIT wzrost udziału zadłużenia w finansowaniu aktywów
powoduje rosnącą stopę ROE jest to objaw działania dodatniego efektu dzwigni
finansowej
dr Tomasz Gabrusewicz 74
37
2011-03-09
LEASING CZY KREDYT?
PRZYKAAD POMOCNICZY:
OKREŚLENIE STRATY Z POWODU ROZAOŻENIA W CZASIE TARCZY PODATKOWEJ
Założenia:
-cena nabycia przedmiotu = 300 000 zł.
Przy dopisaniu tego wydatku jednorazowo do kosztów miesiąca, w którym dokonano zakupu,
w miesiÄ…cu tym powstaje tarcza podatkowa (zmniejszenie odprowadzonego podatku) w
wysokości 114 000 zł, przy stopie podatkowej w 2000 r. 38%, jeżeli przedsiębiorstwo wykazuje
zysk do opodatkowania.
Na ogół jednak trzeba taki zakup amortyzować, tj. podzielić jego koszt na określone równe lub
malejące części i odpisywać w koszty poszczególnych miesięcy.
dr Tomasz Gabrusewicz 75
PRZYKAAD 3 OBLICZENIE SPOSÓB I:
Przepływy specyficzne dla wariantu z kredytem:
Przepływy w kredycie 0 2000 2001 2002
Prowizja od kredytu - 3000
1
Odsetki - 81000 - 54000 - 27000
2
Amortyzacja przedmiotu - 150000 - 75000 - 75000
3
Tarcza podatkowa 1140 87780 46440 34680
4
Spłata kapitału - 100000 - 100000 -100000
5
Razem przepływy (1+2+3+4+5) - 1860 - 93220 - 107560 - 92320
6
Przepływy specyficzne dla wariantu z leasingiem:
Przepływy w leasingu 0 2000 2001 2002
1 Prowizja od kredytu - 15000
2 Czynsz wstępny (inicjalny) - 30000
3 Czynsz miesięczny (raty) - 324000
4 Realizacja opcji wykupu - 3000
5 Tarcza podatkowa 17100 123120 0 0
6 Razem przepływy (1+2+3+4+5) - 27900 - 203880 0 0
dr Tomasz Gabrusewicz 76
38
2011-03-09
Przepływy ró\nicowe (wariant z leasingiem stosunku do wariantu kredytowego)
przedstawiają się następująco:
Przepływy ró\nicowe 0 2000 2001 2002
1 Nominalne - 26040 - 110660 107560 92320
2 Zdyskontowane (stopa 30%) - 26040 - 85123 63645 42021
3 NPV - 5497
dr Tomasz Gabrusewicz 77
Ja widać z obliczeń przy takim wariancie założeń, nominalne przepływy różnicowe SA silnie
ujemne w 2000 r. co jest spowodowane poniesieniem wszystkich kosztów związanych z
leasingiem (z wyjątkiem opcji odkupu) w tym roku. W dwóch kolejnych latach przepływy SA
silnie dodatnie, gdyż w leasingu nie są już ponoszone żadne płatności, natomiast wariancie
kredytowym pojawiają się duże przepływy ujemne związane ze spłata kredytu.
Suma nominalnych przepływów różnicowych wynosi 63 180 zł i jest silnie dodatnia, co oznacz,
że gdyby nie uwzględniać zmiennej wartości pieniądz w czasie, zastosowanie wariantu
leasingowego zamiast kredytowego poniosłoby łączną korzyść netto w takiej właśnie
wysokości. Jednak sprowadzenie przepływów różnicowych do momentu zerowego poprzez
zdyskontowanie kosztem kapitału firmy powoduje, ze wartość obecna przepływów
różnicowych jest ujemna i wynosi 5497 zł, co w tym przypadku oznacza przewagę wariantu
kredytowego.
Analiza punktu przełamania wskazuje, że oba warianty SA równoważne (NP. przepływów
różnicowych wynosi 0), gdy:
- odsetki od kredytu = 29,91% nominalnie w skali roku, lub
- stopa miesięcznych czynszów leasingowych wynosi 8,86% (104,16% w skali roku), lub
- prowizja i opłaty manipulacyjne pobrane przez firmę leasingow wynoszą 2,04%.
W tym sposobie obliczenia dokonano w dużym uproszczeniu tj. dokonane zostało wyjęcie
fragmentu finansów firmy.
dr Tomasz Gabrusewicz 78
39
2011-03-09
ANALIZA SPRZEDAŻY
ANALIZA PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY
ZASADNICZY
W GOSPODARCE RYNKOWEJ ISTNIEJE STOSUNKOWA
CZYNNIK
AATWOŚĆ PRODUKCJI I BARDZO DUśA TRUDNOŚĆ WEJŚCIA
CIA
OKREÅšLAJCY
NA RYNEK I SPRZEDAśY
ZNACZENIE
SPRZEDAśY
DO INNYCH CZYNNIKÓW NALEśY ZALICZYĆ:
SPRZEDAś JEST yRÓDAEM DOPAYWU ŚRODKÓW PIENIśNYCH DO PRZEDSIBIORSTWA
SPRZEDAś JEST PODSTAW KREOWANIA DOCHODÓW DO BUDśETU (SYSTEM PODATKOWY)
SPRZEDAś NASTPUJE NA ZEWNTRZ , NA RYNKU; KONIECZNOŚĆ ANALIZY INFORMACJI Z
RYNKU, PODSTAWA KSZTAATOWANIA WIELKOÅšCI I STRUKTURY PRODUKCJI; RYNEK DECYDUJE CO I
ILE PRODUKOWAĆ, GDZIE I JAK SPRZEDAWAĆ
ROZMIARY SPRZEDAśY; AKCEPTACJA SPOAECZNA I UMIEJTNOŚĆ ZARZDZANIA SPRZEDAś
SPRZEDAś TO JEDNA Z NAJWAśNIEJSZYCH KATEGORII EKONOMICZNYCH
ROZSTRZYGAJCA O EFEKTYWNOÅšCI GOSPODAROWANIA
ANALIZA
DECYZJE POPRAW OKREÅšLENIE STRUKTURY
POPRAW POZYCJI
SPRZEDAśY
UMOśLIWIA- OPAACALNOŚCI SPRZEDAśY I STRATEGII
PRZEDSIBIOR-
JCE WZROST SPRZEDAśY JEJ KSZTAATOWANIA W
POWINNA
STWA NA RYNKU
SPRZEDAśY PRZYSZAOŚCI
UAATWIĆ
dr Tomasz Gabrusewicz 80
40
2011-03-09
ANALIZA WIELKOŚCI SPRZEDAśY
1. PRZYCHODY Z DZIAAALNOÅšCI PODSTAWOWEJ (OPERACYJNEJ)
PRZEDSIBIORSTWO
" SPRZEDAś WYTWORZONYCH PRODUKTÓW (DÓBR I USAUG)
UZYSKUJE PRZYCHODY ZE
" SPRZEDAś TOWARÓW (PRZEDSIBIORSTWO HANDLOWE)
SPRZEDAśY Z RÓśNYCH
2. PRZYCHODY NIE ZWIZANE Z PODSTAWOWYM RODZAJEM
yRÓDEA, KTÓRE
DZIAAALNOÅšCI, PRZYCHODY SPORADYCZNE, POZOSTAAE
KLASYFIKUJE SI W
PRZYCHODY OPERACYJNE
TRZECH GRUPACH
" SPRZEDAś ZBDNYCH SKAADNIKÓW MAJTKOWYCH
(RZECZOWE AKTYWA TRWAAE, ZAPASY)
ZASADNICZY UDZIAA " OTRZYMANE DAROWIZNY
PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAśY " KARY, GRZYWNY, ODSZKODOWANIA, ODSETKI ZA ZWAOK
3. PRZYCHODY FINANSOWE
" PRZYCHODY Z TYTUAU POSIADANYCH UDZIAAÓW (AKCJI)
" PRZYCHODY Z UZYSKIWANYCH ODSETEK
" PRZYCHODY ZE SPRZEDAśY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH,
DZIAAALNOŚĆ
PODSTAWOWA INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH
" PRZYCHODY Z TYTUAU DODATNICH RÓśNIC KURSOWYCH,
ITP.
LICZBA SPRZEDANYCH PODSTAWOWY CZYNNIK
n
PRODUKTÓW KSZTAATUJCY WIELKOŚĆ
PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAśY
PS = (q " p )
" ZALEśY OD:
i =1
" ROZSZERZENIA RYNKU
" NOWYCH PRODUKTÓW O LEPSZEJ JAKOŚCI
" WZBOGACENIA STRUKTURY ASORTYMENTOWEJ
gdzie:
" AKTYWNYCH DZIAAAC MARKETINGOWYCH
q - liczba sprzedanych produktów " POJAWIENIA SI NOWYCH ODBIORCÓW I ODEJŚCIA
DOTYCHCZASOWYCH
p - cena
" ZMIANY CEN
dr Tomasz Gabrusewicz " ZAMOśNOŚCI NABYWCÓW (KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ) 81
ANALIZA WIELKOŚCI SPRZEDAśY
PORÓWNANIE Z
SPRZEDAÅ› = ZAPAS POCZTKOWY + PRODUKCJA - ZAPAS KOCCOWY
PRODUKCJ
SPRZEDAś NALEśY PRZYPISAĆ DO
MOMENT SPRZEDAśY
ODPOWIEDNIEGO OKRESU
" SPRZEDAÅ›
MOMENT PRZEKAZANIA TOWARU ODBIORCY I
GOTÓWKOWA
W ANALIZIE WIELKOŚĆI UZYSKANIE ZAPAATY
PRZYCHODÓW ZE SPRZE-
DAśY WYKORZYSTUJE SI
" SPRZEDAÅ› MOMENT POSTAWIENIA DO DYSPOZYCJI, WYSAANIA
METODY PORÓWNAC I
LUB PRZEJCIA TOWARU PRZEZ ODBIORC. POD DAT
BEZGOTÓWKOWA
METODY BADANIA
POWINNA BYĆ WYSTAWIONA FAKTURA
PRZYCZYNOWEGO
" SPRZEDAÅ›
MOMENT PRZEKROCZENIA GRANICY
PORÓWNANIA:
EKSPORTOWA
POTWIERDZONEGO DOKUMENTEM CELNYM (SAD)
" w czasie
" w stosunku do poniesionych kosztów
EKSPORT PRZEZ JEDNOSTK HANDLU ZAGRANICZNEGO; JAK PRZY
" w relacji do zaangażowanych zasobów
SPRZEDAŻY KRAJOWEJ BEZGOTÓWKOWEJ
" z wielkością produkcji
" ze sprzedażą innych przedsiębiorstw
PORÓWNANIE W CZASIE PORÓWNANIE W STOSUNKU DO PONIESIONYCH KOSZTÓW
KOSZTY WAASNE SPRZEDAŻY
WSKAyNIK POZIOMU
"PS = PS1 - PS2
KOSZTÓW
PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY
ODCHYLENIE BEZWZGLDNE " koszty w okresie są niższe od przychodów
dr Tomasz Gabrusewicz " koszty rozpatrywane w czasie charakteryzują się niższą dynamiką od przychodów 82
41
2011-03-09
ANALIZA WIELKOŚCI SPRZEDAśY
SPRZEDAÅ» A ZASOBY
Przychody ze sprzedaży
Wskaznik zasobo- Majątek ogółem Wskaznik produktywności
chłonności sprzedaży majątku
Przychody ze sprzedaży Majątek ogółem
ANALIZA DYNAMIKI SPRZEDAśY
Przychody ze sprzeda\y okresu * 100
TENDENCJE W SPRZEDAśY STWIERDZA Wskaznik dynamiki sprzeda\y =
SI W WYNIKU BADANIA JEJ DYNAMIKI Przychody ze sprzeda\y okresu przeszłego
"
DYNAMIKA SPRZEDAśY JEśELI SPRZEDAś " produkty przedsiębiorstwa odpowiadają społecznemu
zapotrzebowaniu
ODZWIERCIEDLA STAN STOSUNKÓW WZRASTA, TO:
PRZEDSIBIORSTWA Z OTOCZENIEM " przedsiębiorstwo cieszy się uznaniem na rynku
" sprzeda\ jest dobrze zarzÄ…dzana
" sprzeda\ jest dobrze zarzÄ…dzana
JEśELI SPRZEDAś MALEJE TO PRZYCZYN TEGO FAKTU NALEśY SZUKAĆ W POGORSZENIU
STOSUNKÓW PRZEDSIBIORSTWA Z RYNKIEM
KONIECZNOŚĆ KOREKTY PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAśY O
ZMIANY CEN SKUTKI INFLACJI
WSKAyNIKI WZROSTU CEN ODPOWIEDNIO:
" wskaznik cen detalicznych
" wskaznik cen hurtowych
" wskaznik cen środków produkcji
wskaznik dynamiki przychodów ze sprzeda\y w cenach bie\ących x 100
Wskaznik dynamiki sprzeda\y =
w cenach stałych wskaznik wzrostu cen
dr Tomasz Gabrusewicz 83
KSZTAATOWANIE SI WIELKOŚCI PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAśY ORAZ ICH DYNAMIKI W
CENACH BIEśCYCH I CENACH STAAYCH W LATACH 1997 - 2001
Wskaznik
Wskaznik
dynamiki
Przychody ze sprzeda\y Wskaznik
sprzeda\y w dynamiki
Lata w cenach bie\Ä…cych wzrostu cen
cenach sprzeda\y w
(w tys. złotych) (1997=100)
bie\Ä…cych
cenach stałych
(1997=100)
1997 12 500 100,0 100,0 100,0
1998 14 700 117,5 106,1 110,8
1999 13 800 115,4 112,3 102,7
2000 18 900 151,2 128,5 117,6
2001 22 560 180,5 136,9 131,8
190
180
170
160
150
140
130
120
110
100
1997 1998 1999 2000 2001
Lata
ceny bie\ące ceny stałe
dr Tomasz Gabrusewicz 84
42
Dynamika (w %)
2011-03-09
DYNAMIKA SPRZEDAśY NA TLE BRANśY
DYNAMIKA SPRZEDAśY DYNAMIKA SPRZEDAśY
PRZEDSIBIORSTWA PRZEDSIBIORSTWA
I. II.
SILNIEJSZA OD DYNAMIKI SAABSZA OD DYNAMIKI
SPRZEDAśY W BRANśY SPRZEDAśY W BRANśY
SPADEK DYNAMIKI SPADEK DYNAMIKI
SPRZEDAśY SPRZEDAśY
II. II.
PRZEDSIBIORSTWA PRZEDSIBIORSTWA
WOLNIEJSZY OD SPADKU SILNIEJSZY OD SPADKU
DYNAMIKI W BRANśY DYNAMIKI W BRANśY
dr Tomasz Gabrusewicz 85
ANALIZA STRUKTURY SPRZEDAśY
WYSOKA RANGA STRUKTURY SPRZEDAśY WYNIKA Z NASTPUJCYCH UWARUNKOWAC:
" DYWERSYFIKACJA STRUKTURY SPRZEDARZY CZYNIK WZROSTU SPRZEDAśY
" RÓśNICOWANIE SPRZEDAśY yRÓDAO POPRAWY WYNIKÓW FINANSOWYCH W
KRÓTKIM I DAUGIM OKRESIE
STRATEGIA DO MAX ZYSKU W
ZDARZENIA
WARUNKACH KONKURENCJI
INCYDENTALNE
" RÓśNICOWANIE SPRZEDAśY CZYNNIK BEZPIECZECSTWA RYNKOWEGO I FINANSOWEGO
PRZYCHODY Z RÓśNYCH
OCENA STRUKTURY
UJCIE POZIOME
RODZAJÓW DZIAAALNOŚCI LUB
SPRZEDAśY
RÓśNYCH PRODUKTÓW
Przychody finansowe * 100
Wskaznik udziału
przychodów finansowych
UJCIE PIONOWE
Przychody ogółem
Wskaznik udziału Przychody z pozostałej działalności operacyjnej * 100
pozostałych przychodów
operacyjnych Przychody ogółem
PRZYCHODY ZE SPRZEDAśY
NIEWIELU PRODUKTÓW Wskaznik udziału Przychody z podstawowej działalności operacyjnej * 100
OKREŚLONEJ GRUPY przychodów z podstawowej
TOWAROWEJ, ALE W WIELU działalności operacyjnej Przychody ogółem
dr Tomasz Gabrusewicz 86
ODMIANACH I RODZAJACH
43
2011-03-09
ANALIZA STRUKTURY SPRZEDAŻY
Przychody ze sprzedaży wyrobów
Przychody ze sprzedaży wyrobów
Przychody ze sprzedaży usług
PRAWIDAOWOŚCI JEST, ŻE NAJWIKSZY UDZIAA W SPRZEDAŻY
PRAWIDAOWOŚCI JEST, ŻE NAJWIKSZY UDZIAA W SPRZEDAŻY
Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów
PRZYPADA NA PRZYCHODY Z PODSTAWOWEJ DZIAAALNOÅšCI
Inne przychody
OPERACYJNEJ
PRAWIDAOWOŚCI JEST RÓWNIEŻ, ŻE ZASADNICZA WIELKOŚĆ
UJCIE
PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY PRZYPADA NA SPRZEDAŻ WYROBÓW
PIONOWE
(przedsiębiorstwa przemysłowe), TOWARÓW (przedsiębiorstwa
.Passat
handlowe), USAUG (przedsiębiorstwa usługowe np. budownictwo
.Golf
konsulting, itp.)
.Polo
KRYTERIUM
.Lupo
RYNKU ....
KRAJ
EKSPORT
SPRZEDAÅ› ZEWNTRZNA
BEZPOÅšREDNIA POÅšREDNIA
KRYTERIUM
SPRZEDAÅ›
GEOGRAFICZNE
WEWNTRZNA
KRYTERIUM Inwestycje
RYNEK LOKALNY
NAJWIKSZYCH
Działalność socjalna
RYNEK REGIONALNY
ODBIORCÓW
RYNEK KRAJOWY Działalność
Odbiorca 1 Odbiorca 2 handlowa
Odbiorca 3 ................ n
Zu\ycie własne
dr Tomasz Gabrusewicz 87
ANALIZA STRUKTURY SPRZEDAśY
STRUKTURA PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAśY PRODUKTÓW, TOWARÓW I
USAUG POWINNA BYĆ USTALONA DLA:
- SPRZEDAśY WEDAUG LAT WPROWADZENIA DO PRODUKCJI
- MACIERZY PORTFELOWEJ SPRZEDAWANYCH PRODUKTÓW
Macierz analizy portfelowej wyrobów
DOJNE KROWY: STOSUNKOWO
Udział w rynku
WYSOKI UDZIAA W RYNKU, NISKIE
TEMPO WZROSTU SPRZEDAśY
PROBLEMY: NIEWIELKI UDZIAA W
Tempo
Wysoki Niski
RYNKU, NISKIE TEMPO WZROSTU
wzrostu sprzeda\y
SPRZEDAśY / SPADEK
Nowe wyroby o silnej Nowe wyroby
pozycji rynkowej (II wprowadzone na rynek (I
Wysokie
faza) gwiazdy faza) następcy
(dylematy)
Wyroby w okresie Wyroby w okresie
NASTPCY: RELATYWNIE NISKI
dojrzałości (III faza) starzenia się (IV faza)
UDZIAA W RYNKU, WYSOKIE TEMPO
Niskie
dojne krowy problemy (balasty, psy)
WZROSTU SPRZEDAśY
GWIAZDY: RELATYWNIE
WYSOKIomasz Gabrusewicz RYNKU, WYSOKIE
UDZIAA W
dr T 88
TEMPO WZROSTU SPRZEDAśY
44
2011-03-09
Sprzeda\ wyrobów według lat wprowadzenia do produkcji
Wyroby wprowadzone do produkcji
Nazwa
w ostatnim od roku od 3 do 5 od 5 do Powy\ej 10
wyrobu
roku do 3 lat lat 10 lat lat
A
B
C
D
POZYCJA RYNKOWA WYROBÓW WIśE SI Z ICH CYKLEM śYCIA. JEST TO CZAS OD
WPROWADZENIA DO WYCOFANIA WYROBU. CZTERY FAZY śYCIA WYROBU
" wprowadzenie na rynek
" szybki wzrost
" okres dojrzałości
" okres schyłkowy
wartość sprzeda\y nowych produktów wprowadzonych na
Wskaznik sprzeda\y
rynek w ostatnim okresie x 100
=
nowych
produktów sprzeda\ ogółem
dr Tomasz Gabrusewicz 89
ANALIZA PRZYCZYNOWA SPRZEDAśY PRODUKTÓW
(TOWARÓW, USAUG).
SCHEMAT UNIWERSALNY
PORÓWNANIE WIELKOŚCI SPRZEDAŻY
PORÓWNANIE WIELKOŚCI SPRZEDAŻY
USTALENIE WIELKOŚCI SPRZEDAŻY
USTALENIE WIELKOŚCI SPRZEDAŻY
Z PODSTAW ODNIESIENIA
Z PODSTAW ODNIESIENIA
INTERPRETACJA WYNIKÓW; ROZLICZENIE ODCHYLENIA USTALENIE ODCHYLENIA
INTERPRETACJA WYNIKÓW; ROZLICZENIE ODCHYLENIA USTALENIE ODCHYLENIA
WNIOSKI BEZWZGLDNEGO WG PRZYCZYN BEZWZGLDNEGO
WNIOSKI BEZWZGLDNEGO WG PRZYCZYN BEZWZGLDNEGO
dr Tomasz Gabrusewicz 90
45
2011-03-09
ANALIZA KOSZTÓW
PRZEDSIBIORSTWA
Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
Studia podyplomowe - Rachunkowość
ISTOTA, CEL I ZAKRES ANALIZY KOSZTÓW
DZIAAALNOŚĆ KAśDEGO KOSZTY POWSTAJ
DZIAAALNOŚĆ KAśDEGO KOSZTY POWSTAJ
PRZEDSIBIORSTWA JEST WEWNTRZ
IMMANENTNIE ZWIZANA PRZEDSIBIORSTWA
Z PONOSZENIEM KOSZTÓW S KATEGORI
WEWNTRZN
CHARAKTER KATEGORII
CHARAKTER KATEGORII
KOSZTÓW MA BARDZO
ISTOTNE ZNACZENIE DLA
ANALIZY KOSZTÓW I
RACJONALNEGO ICH
KSZTAATOWANIA
KOSZTY S PIENIśNYM WYRAśENIEM NAKAADÓW PONOSZONYCH
W ZWIZKU Z DZIAAALNOÅšCI PRZEDSIBIORSTWA
dr Tomasz Gabrusewicz 92
46
2011-03-09
NAKAADY PRACY śYWEJ NAKAADY PRACY UPRZEDMIOTOWIONEJ
NIEKTÓRE WYDATKI NIE ODZWIERCIEDLAJCE ZUśYCIA
-surowce, materiały
-Wynagrodzenia
- koszty transferowe -maszyny, budynki
-narzuty na
(podatki, opłaty lokalne,
-paliwa, energia, itp.
wynagrodzenia
itp.)
KOSZTY WAASNE
CEL ANALIZY
CAAOŚĆ (GLOBALNA SUMA) WSZYSTKICH KOSZTÓW DOTYCZCA DZIAAALNOŚCI GOSPODARCZEJ
ANALIZA STRUKTURY I WIELKOÅšCI NA
USTALENIE ZMIAN POZIOMU
TLE PODSTAWY PORÓWNANIA !!!
KOSZTÓW
CZYNNIKÓW KSZTAATUJCYCH TE ZMIANY
ORAZ
ZAPROPONOWANIE PRZEDSIWZIĆ MAJCYCH NA
CELU POPRAW EFEKTYWNOÅšCI DZIAAALNOÅšCI
GOSPODARCZEJ
dr Tomasz Gabrusewicz 93
ISTOTA, CEL I ZAKRES ANALIZY KOSZTÓW cd.
POZNANIE WIELKOŚCI, STRUKTURY I DYNAMIKI KOSZTÓW
POZNANIE WIELKOŚCI, STRUKTURY I DYNAMIKI KOSZTÓW
WAASNYCH PRZEDSIBIORSTWA, JEGO CZÅšCI LUB KONKRETNYCH
WAASNYCH PRZEDSIBIORSTWA, JEGO CZÅšCI LUB KONKRETNYCH
RODZAJÓW DZIAAALNOŚCI W ROZPATRYWANYM OKRESIE
RODZAJÓW DZIAAALNOŚCI W ROZPATRYWANYM OKRESIE
USTALENIE ODCHYLEC KOSZTÓW FAKTYCZNYCH W STOSUNKU DO
USTALENIE ODCHYLEC KOSZTÓW FAKTYCZNYCH W STOSUNKU DO
PRZYJTEJ PODSTAWY PORÓWNANIA
PRZYJTEJ PODSTAWY PORÓWNANIA
ROZPOZNANIE GAÓWNYCH CZYNNIKÓW DETERMINUJCYCH,
ROZPOZNANIE GAÓWNYCH CZYNNIKÓW DETERMINUJCYCH,
OKREÅšLENIE SIAY I KIERUNKU ICH ODDZIAAYWANIA NA KOSZTY
OKREÅšLENIE SIAY I KIERUNKU ICH ODDZIAAYWANIA NA KOSZTY
WYKRYCIE NIEGOSPODARNOÅšCI I WSKAZANIE DZIAAAC
WYKRYCIE NIEGOSPODARNOÅšCI I WSKAZANIE DZIAAAC
PROWADZCYCH DO OBNIśKI KOSZTÓW
PROWADZCYCH DO OBNIśKI KOSZTÓW
DOSTARCZENIE DANYCH DO PLANOWANIA (BUDśETOWANIA)
DOSTARCZENIE DANYCH DO PLANOWANIA (BUDśETOWANIA)
KOSZTÓW W OKRESACH PRZYSZAYCH
KOSZTÓW W OKRESACH PRZYSZAYCH
dr Tomasz Gabrusewicz 94
47
2011-03-09
CELE I ZADANIA ANALIZY KOSZTÓW ZAKRES ANALIZY KOSZTÓW
CELE I ZADANIA ANALIZY KOSZTÓW ZAKRES ANALIZY KOSZTÓW
ANALIZA CAAKOWITYCH KOSZTÓW
NIEZALEŻNIE OD CELÓW I
PRZEDSIBIORSTWA
ZADAC
" koszty podstawowej działalności
operacyjnej
ANALIZA KOSZTÓW
" koszty pozostałej działalności
JEDNOSTKOWYCH
operacyjnej
" koszty finansowe
" ogólna analiza kosztów
" szczegółowa analiza kosztów
" identyfikacja czynników
wpływających na koszty
CzÄ…stkowa (problemowa) analiza
" zaproponowanie przedsięwzięć
kosztów
prowadzÄ…cych do obni\ki
kosztów
" ukazanie wpływu zmian
ANALIZA CAAOŚCIOWA KOSZTÓW
kosztów na wynik finansowy
" wielkość, dynamika i struktura kosztów rodzajowych
" koszty w układzie kalkulacyjnym
" koszty poszczególnych, wewnętrznych jednostek
organizacyjnych przedsiębiorstwa
" koszty przedprodukcyjne, koszty produkcji i koszty
poprodukcyjne
" koszty zarzÄ…dzania
" koszty jednostkowe
dr Tomasz Gabrusewicz 95
ANALIZA KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM
ANALIZA KOSZTÓW WAASNYCH KOSZTY WAASNE OBEJMUJ BARDZO DLATEGO MUSZ BYĆ
ANALIZA KOSZTÓW WAASNYCH KOSZTY WAASNE OBEJMUJ BARDZO DLATEGO MUSZ BYĆ
POWINNA BYĆ ROZPOCZTA OD ICH WIELE RÓŻNYCH SKAADNIKÓW POGRUPOWANE WEDAUG
OCENY W SUMACH GLOBALNYCH KOSZTÓW OKREŚLONYCH KRYTERIÓW
PODSTAWOWYM KRYTERIUM PODZIAAU
UKAAD RODZAJOWY
CAAKOWITYCH KOSZTÓW WAASNYCH JEST
ICH RODZAJ
STOSOWANY W EWIDENCJI I SPRAWOZDAWCZOÅšCI UKAAD
RODZAJOWY KOSZTÓW
DO KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM NIE ZALICZA SI
.ZUŻYCIE MATERIAAÓW I ENERGII
.USAUGI OBCE, PODATKI I OPAATY
.ZUŻYCIA ENERGII, PÓAFABRYKATÓW I USAUG
WYTWARZANYCH WE WAASNYM ZAKRESIE S .WYNAGRODZENIA, ÅšWIADCZENIA NA RZECZ
TO KOSZTY ZAOŻONE PRACOWNIKÓW
.KOSZTÓW PROSTYCH POZOSTAAEJ DZIAAALNOSCI .AMORTYZAJCA, POZOSTAAE KOSZTY
OPERACYJNEJ
.KOSZTÓW DZIAAALNOŚCI INWESTYCYJNEJ,
FINANSOWEJ, FUNDUSZY SPECJALNYCH
KOSZTY PODSTAWOWEJ
DZIAAALNOÅšCI OPERACYJNEJ
dr Tomasz Gabrusewicz 96
48
2011-03-09
ANALIZA KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM
UKAAD RODZAJOWY KOSZTÓW
Koszty pracy żywej Koszty pracy I. KOSZTY MATERIALNE
I. KOSZTY MATERIALNE
" Wynagrodzenia uprzedmioto- wionej
" Narzuty na " Amortyzacja 1Amortyzacja
wynagrodzenia " Zużycie materiałów i energii 2Materiały
+
" Podróże służbowe " Usługi obce
3Energia
4Obróbka obca
5Usługi transportowe
6Usługi remontowe
" Pozostałe koszty rodzajowe
7Inne usługi materialne
II. KOSZTY NIEMATERIALNE
II. KOSZTY NIEMATERIALNE
1Wynagrodzenia
2Narzuty na wynagrodzenia
3Odpisy na fundusze specjalne
4Podróże służbowe
5Inne usługi niematerialne i podatki
dr Tomasz Gabrusewicz 97
I + II =
RAZEM KOSZTY WG UKAADU RODZAJOWEGO
" UKAAD RODZAJOWY KOSZTÓW JEST JEDNOLITY W
CAAEJ GOSPODARCE, DLATEGO POSZCZEGÓLNE
RODZAJE KOSZTÓW S ZE SOB PORÓWNYWALNE !!!
" PORÓWNYWALNOŚĆ KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM NIE JEST
MOśLIWA, GDY NASTPI ZMIANA ASORTYMENTÓW WYTWARZANYCH
WYROBÓW !!!
" ZMIANA CEN, TARYF I OPAAT (NOŚNIKÓW KOSZTÓW) UTRUDNIA
PORÓWNYWALNOŚĆ KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM, ALE JEST ONA
MOśLIWA PO DOPROWADZENIU DANYCH DO PORÓWNYWALNOŚCI !!!
dr Tomasz Gabrusewicz 98
49
2011-03-09
ANALIZA KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM
ANALIZA KOSZTÓW W UKAADZIE SPOSOBY ANALIZY KOSZTÓW W
ANALIZA KOSZTÓW W UKAADZIE SPOSOBY ANALIZY KOSZTÓW W
RODZAJOWYM MA CHARAKTER WSTPNY UKAADZIE RODZAJOWYM
ROZPOZNAWCZY POZWALAJCY NA
ANALIZA ANALIZA
ANALIZA ANALIZA
WYTYCZENIE KIERUNKU BADAC
STATYCZNA DYNAMICZNA
SZCZEGÓAOWYCH
PORZDEK ANALIZY KOSZTÓW W UKAADZIE
RODZAJOWYM
.Porównanie kosztów faktycznych badanego 4. Rozpoznanie czynników powodujących
okresu z kosztami planowanymi na ten zmiany wielkości i struktury kosztów
okres i kosztami faktycznymi poprzednich rodzajowych
okresów
5. Porównanie wskazników struktury
.Ustalenie dynamiki kosztów rodzajowych rodzajowego układu kosztów badanego
przedsiębiorstwa ze wskaznikami struktury
.Ocena struktury kosztów rodzajowych
innych przedsiębiorstw
dr Tomasz Gabrusewicz 99
ANALIZA KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM MA CHARAKTER SPOSOBY ANALIZY KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM
ANALIZA KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM MA CHARAKTER SPOSOBY ANALIZY KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM
WSTPNY ROZPOZNAWCZY POZWALAJCY NA WYTYCZENIE
KIERUNKU BADAC SZCZEGÓAOWYCH
ANALIZA STATYCZNA ANALIZA DYNAMICZNA
ANALIZA STATYCZNA ANALIZA DYNAMICZNA
PORZDEK ANALIZY KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM
4. Rozpoznanie czynników powodujących zmiany
.Porównanie kosztów faktycznych badanego okresu z
wielkości i struktury kosztów rodzajowych
kosztami planowanymi na ten okres i kosztami
5. Porównanie wskazników struktury rodzajowego
faktycznymi poprzednich okresów
układu kosztów badanego przedsiębiorstwa ze
.Ustalenie dynamiki kosztów rodzajowych
wskaznikami struktury innych przedsiębiorstw
.Ocena struktury kosztów rodzajowych
RÓŻNE RODZAJE KOSZTÓW RÓŻNIE Zmniejszenie Zwiększenie
Koszty
Koszty wytworzenia
ZACHOWUJ SI NA TLE DYNAMIKI stanu stanu
+ -
rodzajowe
produkcji gotowej
=
PRODUKCJI produktów produktów
SPRAWDZIĆ PRAWIDAOWOŚCI
PODSTAWOWE PRAWIDAOWOÅšCI
" wzrost udziału kosztów amortyzacji
" spadek udziału płac oraz odpowiedniego wzrostu udziału kosztów
materiałowych
" wzrost udziału kosztów energii i kosztów usług remontowych, jako
wynik wzrostu technicznego uzbrojenia pracy
dr Tomasz Gabrusewicz 100
50
2011-03-09
ANALIZA KOSZTÓW W UKAADZIE KALKULACYJNYM
W WYPADKU ZRÓŻNICOWANEJ DZIAAALNOŚCI GOSPODARCZEJ, W TYM WYPADKU POWSZECHNIE STOSOWANY JEST
W WYPADKU ZRÓŻNICOWANEJ DZIAAALNOŚCI GOSPODARCZEJ, W TYM WYPADKU POWSZECHNIE STOSOWANY JEST
GRUPOWANIE KOSZTÓW W UKAADZIE RODZAJOWYM JEST
UKAAD KALKULACYJNY
NIEWYSTARCZAJCE
UKAAD WYRÓB GOTOWY
KALKULACYJNY
KOSZTÓW GRUPUJE JEDNOSTK KALKULACYJN CZŚĆ WYROBU GOTOWEGO
KOSZTY ZE WZGLDU
NA WYODRBNIONA CZŚĆ PROCESU TECHNOLOGICZNEGO
dr Tomasz Gabrusewicz 101
ANALIZA KOSZTÓW W UKAADZIE KALKULACYJNYM cd.
KOSZTY WEDAUG UKAADU RODZAJOWEGO
KOSZTY BEZPOÅšREDNIE KOSZTY POÅšREDNIE
MATERIAAY
KOSZTY WYDZIAAOWE
BEZPOÅšREDNIE
-koszty ruchu
WYNAGRODZENIA
BEZPOŚREDNIE -koszty ogólnowydziałowe
ZADANIA UKAADU
KALKULACYJNEGO: POZOSTAAE KOSZTY
BEZPOÅšREDNIE
KOSZTY OGÓLNEGO
TAKIE ZGRUPOWANIE KOSZTÓW, ABY MOŻNA
- zu\ycie narzędzi i ZARZDU
BYAO OCENIĆ WIELKOŚĆ I STRUKTUR
przyrządów specjalnych (OGÓLNOZAKAADOWE)
KOSZTÓW JEDNOSTKOWYCH ORAZ
u\ywanych do wytwarzania
-koszty
CAAKOWITYCH KOSZTÓW WYTWORZONEJ
określonych wyrobów
ogólnoadministracyjne
I SPRZEDANEJ PRODUKCJI
-koszty usług obcych
-koszty ogólne
związanych bezpośrednio
-strata na brakach
z procesem produkcyjnym
danego wyrobu
UKAAD KALKULACYJNY SAUŻY:
KOSZTY SPRZEDAśY
-koszty przygotowania i
-materiały, paliwa,
uruchomienia produkcji
OCENIE OPAACALNOÅšCI PRODUKCJI
opakowania
nowych wyrobów
POJEDYNCZEGO WYROBU I CAAEJ
-przewóz
PRODUKCJI
-reklama, promocja
-pozostałe koszty sprzeda\y
dr Tomasz Gabrusewicz 102
51
2011-03-09
UKAAD KALKULACYJNY KOSZTÓW CAAKOWITE KOSZTY WAASNE
KOSZTY STAAE KOSZTY ZMIENNE
(WZGLDNIE STAAE)
FUNKCJA FUNKCJA
Materiały bezpośrednie
CZASU PRODUKCJI
Robocizna bezpośrednia
Inne koszty bezpośrednie
Część kosztów Koszty ogólnego
KOSZTY BEZPOÅšREDNIE
wydziałowych zarządu
RAZEM KOSZTY BEZPOÅšREDNIE
" PROPORCJONALNE
" PROPORCJONALNE
+ Koszty wydziałowe " DEGRESYWNE
" DEGRESYWNE
(mniej ni\ proporcjonalne)
Koszty ogólnowy- Koszty ogólno- (mniej niż
" PROGRESYWNE
TECHNICZNY KOSZT WYTWORZENIA proporcjonalne)
działowe administracyjne;
(więcej ni\ proporcjonalne)
koszty ogólne
" PROGRESYWNE
+ Koszty ogólnego zarządu
(więcej niż
proporcjonalne)
+ Strata na brakach
ZAKAADOWY KOSZT WYTWORZENIA
CZŚĆ KOSZTÓW
+ Koszty sprzeda\y
WYDZIAAOWYCH
CAAKOWITY KOSZT WAASNY
SPRZEDAśY
KOSZTY WYDZIAAOWE RUCHU
dr Tomasz Gabrusewicz 103
" należy dążyć do zwiększenia udziału kosztów bezpośrednich i zmniejszenia udziału kosztów
PODSTAWOWE RELACJE MIDZY
PODSTAWOWE RELACJE MIDZY
pośrednich
KOSZTAMI BEZPOÅšREDNIMI I
" wewnętrzne relacje pomiędzy kosztami wydziałowymi a kosztami ogólnymi zarządu powinny
POÅšREDNIMI
kształtować się na korzyść kosztów wydziałowych
PRAWIDAOWOÅšCI
" wewnętrzne relacje kosztów wydziałowych powinny zmierzać do zwiększenia udziału kosztów ruchu
" porównaniu kosztów faktycznych badanego okresu z kosztami planowanymi na ten okres oraz z
ANALIZA KOSZTÓW W UKAADZIE
ANALIZA KOSZTÓW W UKAADZIE
kosztami poniesionymi w okresach poprzednich
KALKULACYJNYM MA CHARAKTER
" ustaleniu dynamiki całkowitych kosztów oraz dynamiki poszczególnych pozycji kalkulacyjnych i
ANALIZY OGÓLNEJ I OBEJMUJE
porównaniu dynamiki kosztów z dynamiką produkcji
" ocenie struktury kosztów w układzie kalkulacyjnym
" porównaniu wskazników struktury kosztów układu kalkulacyjnego badanego przedsiębiorstwa z innymi
podobnymi przedsiębiorstwami
" rozpoznaniu czynników powodujących zmiany w wielkości i strukturze całkowitych kosztów własnych
dr Tomasz Gabrusewicz 104
52
2011-03-09
KREATYWNA RACHUNKOWOŚĆ
A
TEORIA ODPOWIEDZIALNOÅšCI
PROBLEMATYKA ZAGADNIENIA
" yródła i formy informacji finansowej
" Ogólna teoria rachunkowości
" Ró\nice w koncepcjach rachunkowości w kwestii
odpowiedzialności
" Responsibility a accountability
" Rachunkowość a etyka teoria kontra praktyka
" Zakres przedmiotowy sprawozdania finansowego
" Metody manipulacji bilansowej
" Obszary sprawozdania finansowego o wysokim ryzyku
manipulacji bilansowej
" Rola audytora i techniki badania sprawozdań finansowych
" Co zrobić aby uniknąć kolejnych Enronów ?
dr Tomasz Gabrusewicz
53
2011-03-09
DEFINICJE
KREATYWNA RACHUNKOWOŚĆ
RACHUNKOWOŚĆ KREATYWNA RACHUNKOWOŚĆ AGRESYWNA
Pod pojęciem rachunkowość kreatywna Jak zatem postrzegać agresywną
(Creative Accounting) rozumie się księgowość?
innowacje w sposobach liczenia wielkości
prezentowanych w sprawozdaniach
finansowych mieszczÄ…ce siÄ™ w granicach,
jakie sÄ… wyznaczone przez obowiÄ…zujÄ…ce
zasady pomiaru lub wykraczajÄ…ce
poza nie
dr Tomasz Gabrusewicz
ÅšRODOWISKA BIZNESU
dr Tomasz Gabrusewicz
54
2011-03-09
Rola odpowiedzialności wzrasta wraz z coraz
wyrazniejszym i bardziej znaczącym wpływem działalności
gospodarczej na kierunek rozwoju cywilizacyjnego
Odpowiedzialności rozumianej jako kształtowanie
przyszłości
Odpowiedzialności rozumianej jako współtworzenie
dr Tomasz Gabrusewicz
U podstaw tej odpowiedzialności le\y teoria
odpowiedzialność, teoria accountability
- prawne zobowiÄ…zanie do nale\ytego
postępowania lub wywiązania się ze swoich
powinności
- odpowiedzialność dająca się przedstawić w
liczbach
dr Tomasz Gabrusewicz
55
2011-03-09
Obie te odpowiedzialności mają charakter
odpowiedzialności restrykcyjnej. Zasadzają się na
ograniczonej odpowiedzialności wobec wąskiej grupy, której
nale\y się zysk, i w przypadku jego nieosiągnięcia zespół
zarządzający firmą zostaje rozliczony, czyli pociągnięty
do odpowiedzialności
ACCONTABILITY RESPONSIBILITY
Odpowiedzialność związana z
Odpowiedzialność związana z
obliczalnością
moralnym zobowiÄ…zaniem
(dająca się przedstawić w
(odpowiedzialność za
liczbach)
działanie)
(odpowiedzialność za efekty
dr Tomasz Gabrusewicz
działań)
Odpowiedzialność przedsiębiorstwa ze
względu na przyczynę jej przyjmowania
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
NARZUCONA WYMUSZONA ÅšWIADOMA
dr Tomasz Gabrusewicz
56
2011-03-09
Sprawozdanie finansowe jako zródło
informacji
" Sprawozdanie finansowe produkt zmiennej teorii i definicji
rachunkowości
" Teoria transakcyjna a teoria wartości
" Podstawy prawne rachunkowości a standardy środowiskowe
" Rachunkowość finansowa a przepisy podatkowe
" Co powoduje ró\nice pomiędzy wartością księgową
przedsiębiorstwa a jego wartością rynkową?
" Nowoczesne sprawozdanie finansowe prognoza a nie tylko
historyczna statystyka
Informacje o zysku
Informacje o elementach
zrealizowanym i
tworzÄ…cych zysk w
aktualnej wartości
przyszłości w celu
zasobów
prognozy wartości
przedsiębiorstwa
dr Tomasz Gabrusewicz
Ró\nice w koncepcjach rachunkowości
dlaczego sprawozdanie finansowe mo\e dawać zmienne
obrazy rentowności bez naruszania
obowiązujących przepisów?
" Moment ujęcia transakcji w księgach rachunkowych
" Transakcja bilansowa i pozabilansowa
" Moment ujęcia przychodu
" Zasady rozliczania przychodów i kosztów na
poszczególne okresy
" Zasady wyceny aktywów i pasywów
" Zakres i charakter informacji dodatkowej
" Przepisy podatkowe
dr Tomasz Gabrusewicz
57
2011-03-09
Sprawozdanie finansowe
w świetle prowadzonej działalności
Działalność produkcyjna
" Przychodu, techniczny koszt wytworzenia, mar\a
" Wycena czynników produkcyjnych
" Zapasy, kalkulacyjna wycena wartości
Działalność Handlowa
" Przychody i koszt własny sprzedanych towarów, mar\a handlowa
" Wycena i rotacja zapasów
" Cykl płatności nale\ności i zobowiązań
Działalność Usługowa
" Przychodu, techniczny koszt wytworzenia usług, mar\a
" Wycena wartości niematerialnych i prawnych
" Cykl płatności nale\ności i zobowiązań
dr Tomasz Gabrusewicz
Zysk bilansowy
a przyrost środków pienię\nych
" Cash is the King
" Zysk bilansowy a przepływy pienię\ne
" Wydatek a koszt kalkulacyjny
" Krótka charakterystyka rachunku przepływów
pieniÄ™\nych
" Planowanie finansowe pogotowie płatnicze
dr Tomasz Gabrusewicz
58
2011-03-09
Sprawozdanie finansowe jako podstawa
wyceny wartości przedsiębiorstwa
" Metoda księgowa
" Metoda dochodowa
" Metoda zdyskontowanych przepływów pienię\nych DCF
" Inne metody np. procent przychodu
" Wartość przedsiębiorstwa lub poszczególnych składników
jako zabezpieczenie banku
dr Tomasz Gabrusewicz
Wycena wartości przedsiębiorstwa
w świetle zasad rachunkowości
WYCENA WG WARTOÅšCI KSIGOWEJ
Zalety
" ogólnie znana
" prosta w zastosowaniu
" oparta na prawnie uregulowanych zasadach rachunkowości
Wady
" podkreśla poniesione nakłady, ale tylko w ograniczonym zakresie
daje obraz efektywności (rentowności)
Metoda jest zalecana dla banków, funduszy inwestycyjnych itp.
dr Tomasz Gabrusewicz
59
2011-03-09
Wycena wartości przedsiębiorstwa
w świetle zasad rachunkowości
METODA DOCHODOWA PRICE/EARNINGS
Zalety
" podstawą wyceny przedsiębiorstwa jest jego rentowność
" metoda jest prosta w zastosowaniu
Wady
" wycena jest zale\na od zastosowanych zasad wyceny (ok. 50-70%
ka\dego bilansu i znacznej części zysku to wartości szacunkowe)
" zakłada utrzymanie zysku na obecnym, stałym poziomie
" nie uwzględnia płynności
" trudności związane ze znalezieniem odpowiedniego wskaznika P/E
Metoda mo\e być powszechnie stosowana w jednostkach o
stabilnych dochodach / płynności
dr Tomasz Gabrusewicz
Wycena wartości przedsiębiorstwa
w świetle zasad rachunkowości
METODA DCF
Zalety
" uwzględnia płynność i wartość pieniądza w czasie
" uwzględnia inwestycje - koszt finansowy i rentowność nakładów
" wartość przedsiębiorstwa jest ściśle związana z okresem zwrotu
nakładów
Wady
" wymaga opracowania wieloletnich planów finansowych (7-10 lat)
" wra\liwa na istotne parametry takie jak koszt pieniÄ…dza w czasie,
wielkość przyszłych inwestycji, okresu planowania
Metoda jest zalecana dla du\ych kompleksowych przedsiębiorstw o
zmiennej rentowności i du\ych nakładach inwestycyjnych
dr Tomasz Gabrusewicz
60
2011-03-09
Opis zastosowanych zasad rachunkowości
" Zasady rozliczania przychodów i kosztów (leasing,
kontrakty usługowe, ró\nice kursowe, odsetki, dywidendy,
wkłady rzeczowe itp.)
" Zasady wyceny aktywów i pasywów, zwłaszcza wartości
niematerialnych i prawnych, aktywa finansowe, produkcja
w toku, nale\ności, rozliczenia międzyokresowe.
" Zasady tworzenia rezerw i zobowiązań warunkowych
" Aktywa i zobowiązania z tytułu podatku odroczonego
" Przychody i koszty warunkowe
" Instrumenty finansowe
dr Tomasz Gabrusewicz
Jak czytać pisemne sprawozdanie zarządu
" Charakterystyka prowadzonej działalności
" Struktura organizacyjna, inwestycje kapitałowe
" Istotne zdarzenia w minionym roku w tym informacje
o mo\liwości lub zagro\eniu kontynuacji działalności
" Trudności z wyceną lub sporządzeniem bilansu
zmiany w zasadach wyceny
" Inwestycje operacyjne
" Plany na przyszłość
dr Tomasz Gabrusewicz
61
2011-03-09
Opis zastosowanych zasad rachunkowości
" Zasady rozliczania przychodów i kosztów (leasing,
kontrakty usługowe, ró\nice kursowe, odsetki,
dywidendy, wkłady rzeczowe itp.)
" Zasady wyceny aktywów i pasywów, zwłaszcza wartości
niematerialnych i prawnych, aktywa finansowe,
produkcja w toku, nale\ności, rozliczenia
międzyokresowe.
" Zasady tworzenia rezerw i zobowiązań warunkowych
" Aktywa i zobowiązania z tytułu podatku odroczonego
" Przychody i koszty warunkowe
" Instrumenty finansowe
dr Tomasz Gabrusewicz
Jak czytać rachunek zysków i strat
" Jakie czynniki kształtują przychody i jaka jest ich
wysokość?
" Jakie czynniki kształtują koszty i jaka jest ich relacja do
przychodów?
" Na czym polega ryzyko operacyjne i w jakim stopniu
jednostka jest wra\liwa na zmiany w przychodach lub
kosztach?
" Jak mierzyć zadowalającą rentowność?
" Jak kształtują się przychody i koszty w stosunku do
bilansu (poniesionych nakładów i zobowiązań)?
" Jakie wskazniki mo\na stosować?
dr Tomasz Gabrusewicz
62
2011-03-09
Jak czytać bilans
" Jakie czynniki produkcyjne są istotne dla działalności
jednostki?
" Jakie wycenia czynniki produkcyjne?
" Czym są pozostałe aktywa i jak są one wyceniane?
" Charakter i wielkość zobowiązań
" Jaka jest struktura finansowa jednostki i czy jest ona
typowa dla prowadzonej działalności?
" Jakie sÄ… zobowiÄ…zania pozabilansowe?
" Jakie wskazniki finansowe mo\na stosować?
dr Tomasz Gabrusewicz
Jak czytać rachunek
przepływów pienię\nych
" Jakie główne pozycje tworzące cash flow i czy jest on
typowy dla prowadzonej działalności?
" Jakie przychody i koszty mają wyłącznie charakter
memoriałowy i jaka jest ich skala?
" Czy przyrost przepływów pienię\nych jest
wystarczający w stosunku do potrzeb kapitału
obrotowego i obsługi zobowiązań?
" Jakie sÄ… realizowane inwestycje i jak sÄ… one
finansowane?
" Jakie są transfery do właścicieli jednostki?
dr Tomasz Gabrusewicz
63
2011-03-09
Metody manipulacji bilansowej
" Pozycje bilansowe i pozabilansowe
" Aktywowanie składników o wątpliwych wartościach
" Przyspieszanie momentu ujęcia przychodów
" Błędna periodyzacja przychodów lub kosztów
" Elastyczność RMC i RMB
" Manipulacja rezerwami i dochodami przyszłych okresów
" Dekretacje z pominięciem rachunku zysków i strat
" Przesunięcia rezerw do zobowiązań warunkowych
" Zmiany w zastosowanych zasadach rachunkowości
" Korekta błędów z lat ubiegłych z pominięciem rachunku
zysków i strat
dr Tomasz Gabrusewicz
Obszary o wysokim
ryzyku manipulacji bilansowej
" Zawy\one wartości będące przedmiotem aportu
" Zawy\one wartości rzeczowych składników majątku trwałego w
wyniku aktualizacji, nieprawidłowa lub niewystarczająca amortyzacja
majątku trwałego i wartości niematerialnych i prawnych
" Zawy\ony techniczny koszt wytworzenia rzeczowych składników
majątku trwałego w wyniku aktywowania zawy\onych odsetek i ró\nic
kursowych
" Długoterminowe aktywa finansowe brak odpisu z tytułu trwałej
wartości
" Długoterminowe, nie oprocentowane aktywa finansowe, objęte
postępowaniem układowych
" Udziały w jednostkach zale\nych i stowarzyszonych, brak odpisu z
tytułu trwałej wartości brak bie\ącej wyceny metodą praw własności,
" Zapasy i produkcja w toku zawy\onych techniczny koszt
wytworzenia, koszty nieefektywne, aktywowanie kosztów
finansowych nie spełniających wymogów ustawy
dr Tomasz Gabrusewicz
64
2011-03-09
Obszary o wysokim
ryzyku manipulacji bilansowej
" Przychody z tytułu usług niezakończonych błędny
stopień zaawansowania, błędna periodyzacja
przychodów i kosztów (metoda cząstkowa)
" Leasing, zawy\one opłaty wstępne, brak prawidłowych
odpisów wartości rezydualnej. Błędne zasady rozliczeń
kosztów finansowych
" Nale\ności krótkoterminowe - brak odpisów z tytułu
nale\ności wątpliwych
" Nale\ności krótkoterminowe - zawierają odsetki od
nale\ności przeterminowanych nie objętych odpisami
wartościach tytułu utraty wartości
dr Tomasz Gabrusewicz
Obszary o wysokim
ryzyku manipulacji bilansowej-cd.
" Rozliczenia międzyokresowe czynne i bierne brak
konkretnych korzyści, (koszty przedkontraktowe, np.
jednostki budowlane lub fundusze emerytalne w
zakresie kosztów z tytułu akwizycji, ofert, reklamy
szkoleń itp.)
" Rezerwy na zobowiÄ…zania i potencjalne ryzyko
" Rezerwy na odroczony podatek dochodowy (brak
rezerw, błędny set-off)
" Zobowiązania podatkowe brak spójności w prawach
podatkowych
dr Tomasz Gabrusewicz
65
2011-03-09
Transakcje z podmiotami powiÄ…zanymi
kapitałowo lub osobowo, transfer pricing
" Formy prawne prowadzonych jednostek gospodarczych
(spółki cywilne, komandytowe, z ograniczoną
odpowiedzialnością i akcyjne)
" Transakcje podmiotów w ramach grupy kapitałowej
skonsolidowane sprawozdanie finansowe
" Transakcje podmiotów z podmiotami powiązanymi
kapitałowo, innymi ni\ jednostkami wchodzącymi skład
grupy kapitałowej np. osobami fizycznymi, nie
podlegajÄ…cymi konsolidacji
" Transfer pricing
dr Tomasz Gabrusewicz
Ryzyko manipulacji bilansowej w
skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
" Charakterystyka grupy kapitałowej
" Zasady sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych
" Jak czytać skonsolidowane sprawozdania finansowe
Obszary o du\ym, ryzyku błędów lub manipulacji bilansowej:
" Miękka definicja pojęcia kontroli
" Zawę\ony skład grupy kapitałowej
" Błędna wycena aktywów netto na dzień nabycia udziałów
" Zawy\ona wartość firmy
" Brak wyłączeń zysków powstałych w ramach grupy kapitałowej
" Brak informacji o transakcjach z podmiotami powiązanymi kapitałowo,
nie podlegajÄ…cymi konsolidacji
" Spółki specjalnego przeznaczenia - Enron
dr Tomasz Gabrusewicz
66
2011-03-09
Przekształcenia, fuzje
i podział przedsiębiorstw
" Charakterystyka wkładów rzeczowych w świetle KHS i
prawa bilansowego
" Fuzje, wydzielenie, podział i przekształcenia
przedsiębiorstw w świetle KSH, prawa bilansowego i
podatkowego
" Brak kontroli wyceny w sądach w przypadku spółek z
ograniczoną odpowiedzialnością
dr Tomasz Gabrusewicz
Przekształcenia, fuzje
i podział przedsiębiorstw
Istotne obszary ryzyka
" Wątpliwa rewaloryzacja aktywów w wyniku
przekształcenia, fuzji lub podziału
" Wadliwa zastosowana metoda nabycia lub połączenia w
przypadku fuzji
" Aktywowanie własnej wartości firmy i innych składników w
wyniku błędnego zastosowania metody nabycia i metody
łączenia udziałów lub zwykłego przekształcenia
" Wkłady rzeczowe bez wartości u\ytecznej dla
działalności jednostki
" Ryzyko z tytułu nie przewidzianych zobowiązań
podatkowych, wynikających z często zmienianych
dr Tomasz Gabrusewicz
przepisów opodatkowania wkładów rzeczowych
67
2011-03-09
Badanie sprawozdań finansowych
" Cel badania sprawozdania finansowego
" Principles-based approach
" Kryteria prawidłowości i rzetelności
(Klauzula generalna rozwiązania szczegółowe)
" Istotność
" Techniki i metody badania, normy zawodowe
(Etyka i Å‚ad korporacyjny systemy kontroli
wewnętrznej)
" Opinia i raport z badania
dr Tomasz Gabrusewicz
Cele badania sprawozdania finansowego
" Celem badania sprawozdania finansowego jest wyra\enie
przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem
o tym, czy sprawozdanie finansowe jest prawidłowe oraz
rzetelnie i jasno przedstawia sytuacjÄ™ majÄ…tkowÄ… i
finansowÄ…, jak te\ wynik finansowy badanej jednostki
(art. 65 ust 1 ustawy o rachunkowości)
" Badanie sprawozdania finansowego przeprowadza biegły
rewident spełniający warunki do wyra\enia bezstronnej i
niezale\nej opinii o tym sprawozdaniu
(art. 66 ust 1 ustawy o rachunkowości)
dr Tomasz Gabrusewicz
68
2011-03-09
Opinia biegłego rewidenta
" Opinia, powinna w szczególności stwierdzać, czy badane
sprawozdanie finansowe:
1) zostało sporządzone na podstawie prawidłowo
prowadzonych ksiÄ…g rachunkowych,
2) zostało sporządzone zgodnie z określonymi ustawą
zasadami rachunkowości,
3) jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi
jednostkÄ™ przepisami prawa, statutem lub umowÄ…,
4) przedstawia rzetelnie i jasno wszystkie istotne dla
oceny jednostki informacje, a w odniesieniu do
sprawozdania z działalności jednostki, czy informacje
zawarte w tym sprawozdaniu zgodne sÄ… z informacjami
zawartymi w rocznym sprawozdaniu finansowym.
dr Tomasz Gabrusewicz
Jak stworzyć efektywny Komitet
Audytorów
" Idea Komitetu Audytorów
" Zadania i atrybuty Komitetu Audytorów
sformułowanie kodeksu postępowania dla
pracowników i kierownictwa
niezale\ność
niezłomność zasad
właściwa pozycja wobec organów spółki i audytora
zewnętrznego
wysokie kwalifikacje i du\e doświadczenie
odpowiednia organizacja pracy
dr Tomasz Gabrusewicz
69
2011-03-09
DZIKUJ ZA UWAG :&
:&
:&
:&
dr Tomasz Gabrusewicz
Dziękuję za uwagę :&
dr Tomasz Gabrusewicz 140
70
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
analiza finansowa wyklad KONanaliza finansowa wyklad Analiza wstepna i poziomaAnaliza Finansowa Wykład 05 02 12 09analiza finansowa wykładyanaliza finansowa wyklad Zdolnosc obslugi dluguAnaliza Finansowa Wykład 06 16 12 09Analiza Finansowa Wykład 03 04 11 09analiza finansowa wyklad strukturaanaliza finansowa wyklad ?zy porownananaliza finansowa wyklad zobowiazaniaanaliza finansowa wyklad Ocena rentownosciAnaliza Finansowa Wykład 01 07 10 09analiza finansowa wyklad Analiza2analiza finansowa wyklad Cykleanaliza finansowa wyklad Ocena zadluzeniaAnaliza Finansowa Wykład 07 13 01 10analiza finansowa wyklad Wydajnosc pracyanaliza finansowa wyklad RZiSwięcej podobnych podstron