ANALIZA FINANSOWA
prof. UE dr hab. Gabriela A
ukasik
06.10.2011r.
Egzamin: pytania otwarte, bez obliczeń, np. uzasadnij konkretną sytuację finansową
Literatura:
" Maria Sierpińska, Tomasz Jachna: '
" M. Sierpińska, T. Jachna: 'Metody podejmowania decyzji finansowych' wyd. PWN
" T. Waśniewski, W. Skoczylas: 'Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie'
2004
" pod red. H. Buk: 'Sprawozdawczość i analiza finansowa'
" pr. zb. 'Analiza finansowa w procesie decyzyjnym współczesnego przedsiębiorstwa'
" Ustawa o rachunkowości
Analiza finansowa zajmuje się oceną finansowej strony działalności przedsiębiorstwa, tj.
oceną wielkości ekonomicznych będących konsekwencją przeszłych i planowanych zdarzeń
gospodarczych w ujęciu pieniężnym. Najogólniej jej rola polega na przygotowaniu informacji
zarówno z otoczenia jak i wewnętrznych obszarów działania przedsiębiorstwa dla podejmowania
decyzji finansowych. Można to rozpatrywać w aspekcie tzw. triady informacji, której schemat
przedstawia się następująco.
Rzeczywistość gospodarcza
identyfikacja pozycji jak jest analiza jak powinno być strategie i
przedsiębiorstwa w finansowa scenariusze
otoczeniu
sprawozdawczość dlaczego tak jest użytkownik
przyczyny
Analiza może być prowadzona w dwóch wzajemnie powiązanych układach, jako:
" analiza retrospektywna (tradycyjna) uwzględniająca skutki finansowe i efektywność
podejmowanych decyzji i działań w przeszłości, w określonych warunkach otoczenia,
zmierzająca do analizy i oceny aktualnej pozycji przedsiębiorstwa w otoczeniu rynkowym
" analiza prospektywna (planistyczno-decyzyjna) uwzględniająca efektywność i
konsekwencje finansowe przyszłych decyzji i działań przedsiębiorstwa wraz z projekcją
przyszłych warunków otoczenia (przewidywanych stanów otoczenia)
Analiza retrospektywna pozwala na przygotowanie podstaw do formułowania wariantów
przyszłych decyzji przedsiębiorstwa, z równoczesną oceną i weryfikacją słuszności decyzji
podejmowanych w przeszłości. Analiza prospektywna pozwala ocenić perspektywy rozwoju
przedsiębiorstwa, jego zdolności do rozwoju, niezbędna zmiany strukturalne, konstrukcję
scenariuszy zmian w różnych warunkach funkcjonowania, z równoczesnym uwzględnieniem
zmiennej wartości pieniądza w czasie i odpowiadające temu roli dyskontowania i wyznaczania
wartości bieżącej, oraz wyznaczania wartości przyszłych i kapitalizacji spodziewanych przyszłych
korzyści.
Analiza prospektywna może być prowadzona w dwóch układach, jako:
" prospektywna analiza krótkoterminowa, związana z decyzjami dotyczącymi bieżących
problemów na szczeblu operacyjnym. Są to nierzadko decyzje korekcyjne, krótkoterminowe
prognozy wybranych procesów umożliwiających zachowanie ich ciągłości
" prospektywna analiza długoterminowa, z wyróżnieniem
Analizę prospektywną można rozpatrywać również w aspekcie koncepcji strategicznego
zarządzania przedsiębiorstwem, wynikającej z:
" oceny potencjalnych słabości i siły przedsiębiorstwa oraz ich związków z szansami i
zagrożeniami (służy temu analiza SWOT)
" kojarzenia elementów otoczenia z zasobami w celu zapewnienia przetrwania i rozwoju
przedsiębiorstwa w dłuższej perspektywie
" zabezpieczenia przewagi konkurencyjnej, będącej kluczowym problemem w zarządzaniu
strategicznym, gwarantującym zabezpieczenie długoterminowych sukcesów
Analiza retrospektywna pozwala na ocenę:
" czy i w jakim stopniu zrealizowano podstawowe cele finansowe przedsiębiorstwa?
" czy i w jakim zakresie zachowano równowagę finansową?
" czy w sposób prawidłowy i efektywny wykorzystano stojący do dyspozycji kapitał i
majątek?
" obszarów ryzyka i wynikające z tego zagrożenia dla przedsiębiorstwa (przyczyny zagrożeń,
czynniki decydujące o zagrożeniu)?
" szans przedsiębiorstwa i jego mocnych stron?
Problem równowagi finansowej może być w różny sposób rozumiany, z uwzględnieniem
głównie ocen w zakresie:
" zabezpieczenia równowagi pomiędzy wymaganiami kapitałodawców a możliwościami
realizacji, bez zagrożenia dla ewentualnych rezerw i bez naruszenia substancji majątkowej
" zachowania złotej zasady bilansowej i finansowej w zakresie wyboru kierunku alokacji
kapitału, w powiązaniu z terminami wymagalności zobowiązań wobec kapitałodawców,
czyli nie powinniśmy krótkoterminowego kapitału lokować długoterminowo
" stopnia spełnienia warunków długo i krótkoterminowej płynności finansowej
Podmiotowa struktura informacji analitycznej:
1. właściciele i zarząd:
- ocena zabezpieczenia interesów w zakresie oczekiwanej stopy zwrotu w ramach
akceptowanego ryzyka
- ocena dalszej strategii postępowania
- wybór kierunku bieżącego zarządzania przedsiębiorstwem
2. wierzyciele:
- ocena stopnia zagrożenia interesów i ryzyka wierzyciela
- ocena wiarygodności kredytowej
- wyznaczenie oczekiwanej stopy zwrotu
3. potencjalni inwestorzy:
- element wyboru strategii inwestowania
- element analizy fundamentalnej
Do podstawowych sprawozdań finansowych stanowiących specyficzne zbiory informacji
należą:
" bilans
" rachunek zysków i strategicznego
" rachunek przepływów pieniężnych z uzupełniającą rolą zestawienia zmian w kapitale
własnym i ewentualną informacją dodatkową. Jest to zgodne ze schematem opisu i oceny
przedsiębiorstwa e formie następującej:
majątkowe finansowe
zasoby strumienie
kapitałowe czynniki pieniężne
Bilans przedsiębiorstwa jest pewnym obrazem przedsiębiorstwa na dany dzień. Trzeba do
niego podejść z punktu widzenia oceny strukturalnej przedsiębiorstwa w rozumieniu majątkowym i
kapitałowym. Ujęcie strumieniowe (dynamiczne), czyli pewne strumienie finansowe, pieniężne lub
potencjalne i realne dotyczą tych dwóch rachunków. Dotyczą danego okresu, a nie konkretnego
momentu w przeszłości. Te strumienie możemy rozpatrywać jako szeroko rozumiane strumienie
finansowe (potencjalne), czyli takimi strumieniami przedsiębiorstwo powinno dysponować. Są one
rejestrowane i oceniane zgodnie z zasadą memoriałową. Drugie spojrzenie od strony realnych
strumieni finansowych, czyli gdy przedsiębiorstwo faktycznie nimi dysponuje, a więc mają
charakter pieniężny. Tutaj obowiązuje zasada kasowa.
Bilans uwzględnia (MSR  pozycje bilansowe):
" zasoby, którymi gospodaruje przedsiębiorstwo z uwzględnieniem wielokierunkowej
działalności
" zasoby o wiarygodnie ustalonej wartości, które spowodują w przyszłości określone korzyści
ekonomiczne
" kierunki alokacji kapitału z wyróżnieniem składników majątkowych i sfer działalności
przedsiębiorstwa
" miejsce składników majątkowych w cyklu krążenia kapitału z uwzględnieniem różnego
stopnia ich płynności
" identyfikację kapitałodawców, ich pozycji prawnej i wynikających z tego praw i
obowiązków
" zakres zobowiązań wobec kapitałodawców z uwzględnieniem terminów ich wymagalności,
logika przedstawiona w bilansie jest logiką wzrastającej wymagalności zobowiązań wobec
kapitałodawców
20.10.2011
Treść podstawowych sprawozdań finansowych (ogólna charakterystyka)
Rachunek zysków i strat uwzględnia:
" identyfikację przychodów przedsiębiorstwa w przekroju głównych obszarów działalności
" identyfikacja kosztów działalności przedsiębiorstwa
" wyniki finansowe z różnych obszarów działalności przedsiębiorstwa
" finansowe skutki nadzwyczajnych zdarzeń gospodarczych (straty i zyski nadzwyczajne)
" finansowe konsekwencje opodatkowania dochodu
Rachunek przepływów pieniężnych uwzględnia:
" wpływy pieniężne w głównych obszarach działania przedsiębiorstwa
" podstawowe wydatki pieniężne w głównych obszarach działania przedsiębiorstwa
" zmiany stanu środków pieniężnych
" realną możliwość samofinansowania wydatków finansowych i inwestycyjnych
Podstawowe obszary decyzyjne przedsiębiorstwa:
Obszary działalność działalność działalność
działania operacyjna inwestycyjna finansowa
przychody strumienie
Wyniki i koszty pieniężne w
operacyjne działalności
operacyjnej
Efektywność
Ryzyko ryzyko operacyjne ryzyko inwestycyjne ryzyko finansowe
ANALIZA EFEKTYWNOŚCI DZIAA
ALNOŚCI
GOSPODARCZEJ PRZEDSI
BIORSTWA
Czy przedsiębiorstwo działało efektywnie?
Efektywność działalności można oceniać z wykorzystaniem miar bezwzględnych lub odpowiednich
wskaz
ników rentowności. Dla spółek giełdowych uwzględnia się dodatkowo wskaz
niki rynku
kapitałowego.
Mierzenie efektywności w ujęciu bezwzględnym pozwala na ustalenie rozmiarów efektu bieżącej
działalności  wyniku finansowego. Osiągnięty przez przedsiębiorstwo efekt działalności może być
mierzony jako różnica między odpowiednimi porównywanymi wielkościami ekonomicznymi, czyli
w ujęciu księgowym
Są to w szczególności:
" wynik księgowy, określany też jako wynik bilansowy będący zyskiem bądz
stratą. Jest on
przedmiotem krytyki, gdyż jest on neutralny wobec ryzyka, czasu, inflacji, kosztu kapitału
" wynik ekonomiczny, jest to najczęściej wartość ekonomiczna, pojawia się tu już koszt
kapitału
" wynik podatkowy wyrażający się jako dochód bądz
strata podatkowa
" wynik strumieniowy, stanowiący rezultat kasowego ujęcia zdarzeń gospodarczych. Jaką
faktycznie gotówkę dysponujemy
W ujęciu księgowym przez wynik finansowy rozumiemy różnicę między przychodami osiąganymi
przez przedsiębiorstwo z różnych tytułów a kosztami związanymi z osiągnięciem tych przychodów
oraz innymi obciążeniami. Tak pojmowany wynik finansowy jest rezultatem ujmowania zdarzeń
według zasady memoriału i ustalany jest w oparciu o zapisy w księgach rachunkowych. Istotne jest
pokazanie jaki jest wynik z działalności operacyjnej.
Można to ująć następująco:
WF = ( P + Zn ) - ( K + Sn + Pd )
gdzie:
P  przychody
Zn  zyski nadzwyczajne
K  koszty poniesione dla uzyskania przychodów
Sn  straty nadzwyczajne
Pd  podatek dochodowy
ETAPY TWORZENIA I PODZIAA
U WYNIKU FINANSOWEGO
przychody netto ze sprzedaży
(-)
koszty sprzedanych produktów
(+/-)
pozostałe przychody i koszty operacyjne
(=)
WYNIK FINANSOWY Z DZIAA
ALNOŚCI OPERACYJNEJ
(+)
przychody finansowe
(-)
koszty finansowe
(=)
WYNIK FINANSOWY Z DZIAA
ALNOŚCI GOSPODARCZEJ
(+/-)
zyski i straty nadzwyczajne
(=)
WYNIK FINANSOWY BRUTTO
Przychody finansowe najczęściej są dodatnią konsekwencją inwestycji finansowych w
przedsiębiorstwie. Zmiana tych przychodów może korespondować z aktywami przedsiębiorstwa.
Koszty finansowe najogólniej są konsekwencją wyboru struktury kapitału w przedsiębiorstwie.
Zwykle związane są ze zwiększeniem kapitału pożyczkowego w przedsiębiorstwie.
ZYSK BRUTTO
(-)
podatek dochodowy
(=)
ZYSK (STRATA) NETTO
zysk zatrzymany dywidenda
(-)
podatek od dywidendy
zmiana kapitału własnego wypłata dla właścicieli
Wstępna analiza wyniku finansowego zwiera analizę dynamiki oraz struktury poszczególnych
elementów rachunku zysków i strat. Badanie dynamiki pozwala na ustalenie i ocenę zmian
poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat w czasie i określenie z
ródeł wyniku finansowego.
Elementem wstępnej analizy jest również analiza struktury rachunku zysków i strat. Badając
strukturę tego rachunku można wziąć pod uwagę różne relacje.
Szczegółowa analiza wyniku finansowego:
1. analiza przychodów ze sprzedaży produktów i pozostałych przychodów operacyjnych  w
jakim stopniu na zmianę sprzedaży wpłynęły:
a) wielkość sprzedaży
b) ceny
c)czy zmieniła się struktura asortymentowa
2. analiza kosztów działalności operacyjnej (relacja: przychody  koszty zmienne  koszty
stałe)  księgowy próg rentowności (księgowy próg rentowności wyznacza taką wielkość
sprzedaży, która zrównoważy przychody z kosztami, a by w ogóle mówić o zysku z
działalności operacyjnej. Póki jesteśmy poniżej tego progu nie powinniśmy zwiększać
swojego zadłużenia. Nie mylić z kasowym progiem rentowności!!)