Historia sztuki nowoczesnej polskiej malarstwo 20 02


Historia sztuki nowoczesnej polskiej - malarstwo 20.02.2004 file:///G:/hs%20III%20rok/ihs040611/www/luba040220.html
powrót drukuj
przedmiot: Historia sztuki nowoczesnej polskiej - malarstwo
prowadzący: dr Luba data: 20.02.2004 aktualizacja: 21.03.2004
kontakt zapisz
9. Impresjonizm w malarstwie
W malarstwie polskim był to tylko krótki epizod, nie było impresjonizmu jako takiego. Tak jak inne
zjawiska artystyczne kierunek ten pojawił się w Polsce z dużym opóznieniem - ok. 20 lat po powstaniu
impresjonizmu we Francji. Zajmowała się nim niewielka grupka artystów, trwało to tylko kilka lat. W
okresie, gdy na zachodzie formował się impresjonizm, w Polsce była zupełnie odmienna sytuacja: brak
szkół artystycznych, malarze kształcili się w Niemczech (Monachium) lub Rosji (Petersburg), natomiast
nie we Francji. W kraju nikt nie znał malarstwa impresjonistycznego z pierwszej ręki, nawet artyści,
którzy ówcześnie jezdzili do Francji zwracali uwagę na inne zjawiska.
W okresie, gdy więcej polskich artystów zaczęło jezdzić do Francji i impresjonizm pojawił się także w
Polsce w samej Francji był już kierunkiem przejrzałym, w jego miejsce pojawiły się nowe tendencje. W
efekcie trwał w kraju bardzo krótko, wiązało się to także z brakiem akceptującej go krytyki i
publiczności, równocześnie funkcjonowały też inne kierunki, które go wypierały - np. symbolizm.
Podsumowując, impresjonizm trwał w Polsce krótko, bo:
- było duże zapóznienie artystyczne w stosunku do Francji
- był znany głównie z drugiej, trzeciej ręki - np. poprzez uprawiających go artystów monachijskich
- brakowało akceptującej go publiczności i krytyki
- sami artyści porzucili go szybko na rzecz symbolizmu
Podkowiński i Pankiewicz
Najważniejsi twórcy polskiego impresjonizmu. Dotarli do Paryża w 1889 r - kiedy to odbyła się
retrospektywa Moneta, ostatnia wystawa (post)impresjonistów, a modne były już inne trendy. Obaj byli
młodzi, pod silnym wpływem realizmu w wydaniu monachijskim.
W Polsce z impresjonizmu przejmowano głównie układy (choć te rozwiązania były też znane z
Turnera, drzeworytu japońskiego, Constable'a), natomiast nie technikę (puentylizm). Żaden polski
artysta nie utrzymywał kontaktów z impresjonistami.
Cechy impresjonizmu:
- kadr fotograficzny lub japoński
- zerwanie z "podobaniem się", które było dotychczas najważniejsze - malowanie z potrzeby, a nie pod
publiczność
- wykorzystanie ikonografii miejskiej (w Polsce się to nie pojawiło)
- zainteresowanie sztucznymi zródłami światła (np. nokturny z lampami gazowymi)
- częste mgliste poranki, mżawka itd.
- pleneryzm (był już wcześniej - od ok. 1840 r)
- łapanie i przedstawianie impresji - krótkich, ulotnych chwil
- istotna jest konstrukcja obrazu - jest to bardziej kreacja, niż podejście realistyczne
- wykorzystanie optyki, badań w tej dziedzinie
- brak związku z Akademią (ale w Polsce impresjonizmem zajmowali się artyści związani z
akademiami)
- odejście od barw ciemnych (w Polsce nie było to tak konsekwentne)
- nacisk na akcent chromatyczny, nie walorowy
- subiektywne widzenie, odejście od sztywności akademizmu
- malowanie alla prima, bez szkiców
- zestawianie plam czystego koloru
- wykorzystanie możliwości techniki pastelowej (stała się bardzo popularna)
W Polsce zostały wykorzystanie tylko niektóre elementy impresjonizmu, nigdy wszystkie. Kierunek był
najsilniejszy na przełomie lat 80. i 90. Powtarzano pewne motywy, ale bez rozumienia ich.
Zygmunt Andrychewicz: Pijąca absynt(?)
Ok. 1890 r, centralizacja, uspokojenie.
Józef Szermentowski: W parku
Silne, ostre światło, obraz malowany swobodnie, ale kompozycja centralna, poprawny kadr. Brak
złudzeń optycznych, konwencjonalizm, scenka banalna.
1 z 3 2008-02-28 10:03
Historia sztuki nowoczesnej polskiej - malarstwo 20.02.2004 file:///G:/hs%20III%20rok/ihs040611/www/luba040220.html
Maksymilian Gierymski
Szkic do W altanie, lata 80. - zainteresowanie światłem (przenika obraz, jednak nie zmienia barw
przedmiotów), kadr ucięty - widoczne analogie do impresjonizmu, jednak nie jest on pełny.
Opera paryska nocą, malowany jeszcze podczas pobyty w Paryżu - studiował dokonania
impresjonistów, jednak trudno powiedzieć, czy widział ich odrębność. Widoczne zainteresowanie
głównie światłem - ukazane błyski, rozświetlenia itd. - jest ono głównym tematem dzieła (ani
przechodnie, ani budynek Opery nie są istotne). Był artystą poszukującym, najbliżej z Polaków zbliżył
się do impresjonizmu. Popełnił też inne nokturny, np.:
Wieczór nad Sekwaną, 1893 r - więcej elementów impresjonistycznych: rozwibrowana woda,
swobodna, rozedrgane malowanie, światło przygaszone (pora: świt lub zmierzch), kłęby dymu,
punktowe światło, srebrzystości. Widoczne inspiracje tworzącym w Monachium Whistlerem - używał
rozwiązań impresjonistycznych, silnie wpłynął na Gierymskiego.
Gierymski próbował pogodzić malarstwo akademickie z impresjonizmem.
Wiele impresjonistycznych obrazów z tego okresu było równocześnie symbolistyczne - często trudno
rozpoznać.
Józef Pankiewicz
Targ za Żelazną Bramą, 1888 r - realistyczny: wyrazny kolor, iluzja rzeczywistości, precyzja.
Targ na kwiaty - odejście od realizmu: rozbielenie palety, bardzo ostre światło, malowany
nieprecyzyjnie, bez szczegółów, światło zmienia kolory - ta przemiana dokonała się w przeciągu dwóch
lat.
Wóz z sianem (Pankiewicz?) 1890 r, nawiązanie do póznego Moneta, żywe kolory, brak ciemnych
"sosów", technika puentylistyczna.
Kwiaty na łące - brazy takie jak ten malował po okresie impresjonistycznym - zupełnie nowy sposób
malowania, nawiązania do .....................
Podkowiński:
Nad Sekwaną, Paryż, szkic pastelem, ale i tak dość konserwatywny
Aubin w słońcu - gry światłem i kolorem
Poranek w Chrzęsnem, 1892 r, ostre, szkicowe światło, silnie malowane - ostre, ciepłe
W ogrodzie, 1892 r, gry kolorem, wykorzystanie złudzeń optycznych
Dzieci w ogrodzie, 1892 r
Chłopiec w stawie, 1892 r, brak szczegółów, odejście od centralizacji.
Brug(?), lata 90., malowany impresyjnie, szkicowo
Krajobraz Sobótki ze stogiem, 1893 r
Widok Nowego Światu z okna, przykład wykorzystywania nowej ikonografii, np. widoków miejskich
Był w 1874 r we Francji, ale zignorował impresjonizm, zainteresowanie dopiero od lat 90.
Leon Wyczółkowski
studium do Gry w krokieta x2
Rybacy, 1892 r, tematyka chłopska była już wcześniej obecna w Polsce, zastosowany tradycyjny kadr,
brak puentylizmu, natomiast istotne światło, zainteresowanie nim
studium do Rybaków, 1891 r
Rybak, 1896 r
Orka na Ukrainie, wiele obrazów o tym temacie namalował (np. 1892 r) - jednak zainteresowanie nie
tematem, lecz efektami malarskimi, grą świateł itd.
Woły u wodopoju, szkic, prawie abstrakcyjny
Kopanie buraków, ok. 1900 r, kolejna mało atrakcyjna scena, same buraki są nierozpoznawalne,
ważne są rozwiązania malarskie x3
Ogród, 1904 r
Las - okolice Zakopanego, 1905 r, pastel, zainteresowanie krajobrazem, światłem
Sosny w Połędze, 1908 r, pastel i in
Mnich nad Morskim Okiem, 1904 r
Morskie Oko, 1905 r, kadr a la drzeworyt japoński - wycinkowy, nie pokazuje całości. Widoczne
przejście od impresjonizmu do symbolizmu młodopolskiego (brak symboli ukazanych wprost, ale
wycinek natury staje się symbolem czegoś - z założenia ówcześnie pejzaż zawsze był symbolem,
2 z 3 2008-02-28 10:03
Historia sztuki nowoczesnej polskiej - malarstwo 20.02.2004 file:///G:/hs%20III%20rok/ihs040611/www/luba040220.html
oddawał stan duszy itd.)
Skamieniały Druid, 1892 r, bardzo swobodny szkic - skała, symbol, pomnik
Giewont, lata 90.
Władysław Ślewiński
Zetknął się z Degasem, w pewnym momencie malował bardzo podobnie do niego, potem poszedł
własną drogą. Tworzył malarstwo nie impresjonistyczne, lecz symboliczne.
Ludwik de Laveaux: Zachód słońca
Lata 90, połączenie dwóch konwencji: morze realistyczne, ciemne, " w sosie", wyżej puentylistyczne,
rozedrgane niebo i słońce.
Olga Boznańska
Nie malowała impresjonistycznie, ale wykorzystała pewne dokonania tego kierunku.
Dziewczynka z chryzantemami, 1894 r, malowana w okresie monachijskim - srebrzysta, szare tony a
la Whisteler
Dziewczynka, 1894 r, okres paryski - inny, swobodniejszy sposób malowania
Katedra w Pizie, ok. 1905 r, budowla na pustym tle.
Teodor Axentowicz
Deklarował się jako wróg impresjonizmu, jednak niektóre obrazy mówią co innego:
Nad morzem, 1883 r, klimaty zbliżone do impresjonistów, nawiązania do Whistlera, Serganta,
Renoira, Moneta. Postać dziewczyny malowana akademicko, jednak co nieco od impresjonistów
przyswoił.
Dziewczynka (córka) z szarfą, 1908 r malowana już po obrazach huculskich, pastel, widoczne pewne
nawiązania do Renoira.
Pojedyncze nawiązania do impresjonizmu pojawiały się także u innych artystów (Mehoffer,
Wyspiański), jednak nigdy nie stosowali oni w pełni zasad tego kierunku.
powrót kontakt drukuj zapisz
3 z 3 2008-02-28 10:03


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Historia sztuki nowoczesnej polskiej malarstwo 07 11
Historia sztuki nowoczesnej polskiej malarstwo 22 11
Historia sztuki nowoczesnej polskiej malarstwo 17 10
Historia sztuki nowoczesnej polskiej malarstwo 16 01
Historia sztuki nowoczesne architektura (12)
Historia państwa i prawa Polski Testy Tablice
arkusz Jezyk polski poziom p rok 02?7 MODEL
Metodologia nauk o sztuce literatura (Historia sztuki UMK 2010 2011)
Nauki Pomocnicze Historii Sztuki (2)
20 02

więcej podobnych podstron