Na podstawie: Mazanowski, Antoni (1858-1916), Wypisy polskie na
VII klasę gimnazyalną, [s.n.], Kraków, 1914
Wersja lektury on-line dostępna jest na stronie wolnelektury.pl.
Ten utwór nie jest chroniony prawem autorskim i znajduje się
w domenie publicznej, co oznacza, że możesz go swobodnie wy-
korzystywać, publikować i rozpowszechniać.
JULIUSZ SA
OWACKI
Testament mój
Poeta
Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami;
Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny:
�
iś was rzucam i dalej idę w cień  z duchami,
A jak gdyby tu szczęście było, idę smętny.
Nie zostawiłem tutaj żadnego ó
ieó
icaą
Ani dla mojej lutni�, ani dla imienia:
Imię moje tak przeszło, jako błyskawica,
I bęó
ie, jak dz
więk pusty, trwać przez pokolenia.
Ojczyzna, Okręt,
Lecz wy, coście mnie znali, w podaniachł przekażcie,
Patriota, �
ieó
ictwo
Żem dla ojczyzny sterałt moje lata młode;
A póki okręt walczył, sieó
iałem na maszcie,
A gdy tonął, z okrętem poszedłem pod wodę&
Ale kiedyś, o smętnych losach zadumany
Mojej biednej ojczyzny, pozna, kto szlachetny,
Że płaszcz na moim duchu był nie wyżebrany,
Lecz świetnościami moich dawnych przodków świetny.
Matka, Przyjaz
ń, Serce
Niech przyjaciele moi w nocy się zgromaó
ą
I biedne serce moje spalą w aloesieu ,
I tej, która mi dała to serce, oddaó
ą:
Tak się matkom wypłaca świat, gdy proch odniesie&
Przyjaz
ń, Duch, Pogrzeb
Niech przyjaciele moi siędą przy pucharze
I zap3
ą mój pogrzeb  oraz własną biedę:
Jeżeli będę duchem, to się im pokażę,
Jeśli Bóg mnie uwolni od męki, nie przyjdę& v
Obowiązek, Naród,
Lecz zaklinam: niech żywi nie tracą naó
iei
Nauka
I przed narodem niosą oświaty kaganiecw ;
A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,
ą e  spadkobierca.
� tn a  tu: symbol poezji, sztuki poetyckiej.
ł an e  utwór prozatorski, przekazywany ustnie, podejmujący ważną tematykę społeczną. Opo-
wiadanie dotyczące wydarzeń historycznych lub legendarnych.
t ste a  tu: stracić.
u a es  uprawna roślina lecznicza, używana do balsamowania ciał zmarłych; poeta odwołuje się tu
właśnie do tej praktyki  unieśmiertelniania .
v e e em n e j  na temat wierzeń dotyczących duchów zmarłych i ich kon-
taktowania się z żyjącymi wiele informacji znajduje się w a a Adama Mickiewicza.
w a an e  roó
aj oświetlenia: naczynie, wewnątrz którego płonął ogień; częściej spotyka się formę
zdrobn.: kaganek).
Jak kamienie, przez Boga rzucane na szaniecx !
Przyjaz
ń, Samotnik
Co do mnie  ja zostawiam maleńką tu drużbęy
Tych, co mogli pokochać serce moje dumne;
Znać, że srogą spełniłem, twardą Bożą służbę,
I zgoó
iłem się tu mieć niepłakaną trumnę.
Duch
Kto drugi tak bez świata oklasków się zgoó
i
Iść?& taką obojętność, jak ja, mieć dla świata?
Być sternikiem duchami napełnionej łoó
i
I tak cicho odlecieć, jak duch, gdy odlata?
Nieśmiertelność, Anioł
Jednak zostanie po mnie ta siła fatalnaąp ,
Co mi żywemu na nic, tylko czoło zdobi;
Lecz po śmierci was bęó
ie gniotła niewió
ialna,
Aż was, zjadacze chleba  w aniołów przerobi.
x s an e  umocnienie polowe, wyznaczające linię walk; składa się z wału i rowu.
y a  życzliwość, przyjaz
ń; tu: grupa przyjaciół.
ąp ata n  tu: z góry przeznaczony, nieuchronny, nieunikniony jak los, fatum.
Testament mój 2