10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Wniesienie przedsiębiorstwa osoby fizycznej
do spółki jawnej
W celu pokrycia obejmowanych udziałów w spółce jawnej osoba fizyczna może wnieść
3. Materiały: 14.000 zł 14.000 zł
aportem całe swoje przedsiębiorstwo. W tym przypadku dochodzi do likwidacji działal-
4. Należności od odbiorców: 7.000 zł 7.000 zł
ności prowadzonej indywidualnie przez tę osobę. Natomiast spółka niemająca osobowo-
5. Środki pieniężne (na rachunku bankowym): 2.000 zł 2.000 zł
ści prawnej, do której osoba fizyczna wniosła przedsiębiorstwo, wstępuje we wszelkie
6. Aktywa razem: 64.000 zł 79.000 zł
przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiÄ…zki osoby wnoszÄ…cej
przedsiębiorstwo. Wynika to z art. 93a ż 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2005 r.
7. Zobowiązania z tytułu dostaw: 15.000 zł 15.000 zł
nr 8, poz. 60 ze zm.).
8. Aktywa netto (6-7): 49.000 zł 64.000 zł
Zamknięcie ksiąg rachunkowych na dzień zakończenia działalności
3. Cena nabycia jednostki (wartość nominalna objętych udziałów) jest wyższa od warto-
Z przepisów ustawy o rachunkowości wynika, że księgi rachunkowe zamyka się m.in. ści godziwej przejętych aktywów netto. Powstała więc wartość firmy w wysokości 6.000 zł
na dzień zakończenia działalności jednostki, w tym również jej sprzedaży, zakończenia li- (70.000 zł  64.000 zł).
kwidacji lub postępowania upadłościowego, o ile nie nastąpiło jego umorzenie (art. 12 ust. 2 4. Spółka jawna amortyzuje wartość firmy przez 5 lat.
pkt 2 ustawy o rachunkowości). Wniesienie całego przedsiębiorstwa osoby fizycznej w for-
mie wkładu niepieniężnego na pokrycie obejmowanych udziałów w spółce osobowej prawa Dekretacja
handlowego oznacza zakończenie prowadzenia indywidualnej działalności gospodarczej
Konto
Opis operacji Kwota
przez tę osobę. Na dzień wykreślenia osoby fizycznej z ewidencji działalności gospodarczej
Wn Ma
powinny zostać zamknięte księgi rachunkowe. W związku z tym należy także na ten dzień
1. Wartość nominalna udziałów obejmowanych przez wspólnika
przeprowadzić inwentaryzację składników aktywów i pasywów oraz sporządzić sprawozdanie
 zgodnie z umową spółki jawnej: 70.000 zł 24 80
finansowe (art. 26 ust. 4 i art. 45 ust. 1 ustawy o rachunkowości).
2. Aktywa wniesionego przedsiębiorstwa (według wartości godziwej
Ewidencja majątku wniesionego do spółki osobowej
określonej w umowie spółki):
a) środki trwałe 55.000 zł 01
Otrzymanie w formie wkładu niepieniężnego (aportu) całego przedsiębiorstwa osoby
b) wartości niematerialne i prawne 1.000 zł 02
fizycznej stanowi dla spółki jawnej jedną z form jego nabycia. Dla celów bilansowych
c) materiały 14.000 zł 31
przyjmuje się, że wyceny składników majątku (aktywów i pasywów) wchodzących w skład
d) należności od odbiorców 7.000 zł 20
przedsiębiorstwa dokonują wspólnicy w wartości rynkowej. Wartość tę określać powinna
e) środki pieniężne 2.000 zł 13-0
umowa spółki.
f) aktywa ogółem 79.000 zł 24
W księgach rachunkowych do ewidencji aportu w postaci przedsiębiorstwa osoby fi-
3. Zobowiązania wchodzące w skład wniesionego aportem przedsię-
zycznej służy konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem
biorstwa: 15.000 zł 24 21
z tytułu wkładów). Po stronie Ma tego konta ujmuje się wartość aktywów wchodzących
4. Wartość firmy (saldo Wn konta 24):
w skład przedsiębiorstwa w korespondencji z odpowiednimi kontami służącymi do ewiden-
(70.000 zł + 15.000 zł)  79.000 zł = 6.000 zł 02 24
cji składników majątku trwałego i obrotowego. Natomiast po stronie Wn konta 24 ujmuje się
5. Miesięczny odpis amortyzacyjny:
wartość przejętych zobowiązań wchodzących w skład przedsiębiorstwa w korespondencji
(6.000 zÅ‚ × 20%) : 12 miesiÄ™cy = 100 zÅ‚ 76-1 07
z odpowiednimi kontami służącymi do ewidencji zobowiązań.
Ewidencja operacji wniesienia aportem przedsiębiorstwa w księgach rachunkowych
spółki jawnej otrzymującej ten aport może przebiegać zapisami: Księgowania
1. Umowa spółki  zadeklarowane wkłady na poczet kapitału:
Konto 07  Odpisy
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem
Konto 01 Konto 02  Wartości umorzeniowe wartości
z tytułu wkładów),
 Środki trwałe niematerialne i prawne niematerialnych i prawnych
 Ma konto 80  Kapitał zakładowy .
2a) 55.000 zł 2b) 1.000 100 (5
2. Aktywa wchodzące w skład przedsiębiorstwa wniesionego aportem:
4) 6.000
 Wn różne konta, np. konto 01  Środki trwałe , konto 02  Wartości niematerialne
i prawne , konto 13-0  Rachunek bieżący , konto 20  Rozrachunki z odbiorcami ,
konto 22  Rozrachunki publicznoprawne , konto 23  Rozrachunki z pracownikami ,
Konto 13-0 Konto 20 Konto 21
konto 31  Materiały , konto 33  Towary ,
 Rachunek bieżący  Rozrachunki z odbiorcami  Rozrachunki z dostawcami
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem
2e) 2.000 2d) 7.000 15.000 (3
z tytułu wkładów).
3. Zobowiązania wchodzące w skład przedsiębiorstwa:
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem
Konto 24  Pozostałe
z tytułu wkładów),
rozrachunki (w analityce:
 Ma różne konta, np. konto 21  Rozrachunki z dostawcami , konto 22  Rozrachunki
Rozrachunki ze wspólnikiem Konto 31 Konto 76-1  Pozostałe
publicznoprawne , konto 23  Rozrachunki z pracownikami . z tytułu wkładów)  Materiały koszty operacyjne
Należy zaznaczyć, że spółka, do której wniesione zostało przedsiębiorstwo osoby
1) 70.000 79.000 (2f 2c) 14.000 5) 100
fizycznej, ujmuje w księgach rachunkowych otrzymane składniki majątku wchodzące
3) 15.000 6.000 (4
w skład tego przedsiębiorstwa uwzględniając art. 33 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Z tego
85.000 85.000
przepisu wynika, że różnica między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej
jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto stanowi wartość
Konto 80
firmy. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości
 Kapitał zakładowy
godziwej przejętych aktywów netto, różnica stanowi ujemną wartość firmy.
70.000 (1
Jeśli na koncie 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem
z tytułu wkładów) powstanie saldo Wn (saldo debetowe), oznacza ono wartość firmy.
Wartość firmy zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych oraz ujmuje w księgach W sytuacji gdy cena nabycia jednostki, tj. wartość nominalna objętych udziałów przez
rachunkowych zapisem: wspólnika, jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, na koncie 24
 Wn konto 02  Wartości niematerialne i prawne (w analityce: Wartość firmy),  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem z tytułu wkładów)
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem). powstanie saldo po stronie Ma (saldo kredytowe) stanowiące ujemną wartość firmy.
Od wartości firmy dokonuje się odpisów amortyzacyjnych przez okres nie dłuższy Ujemną wartość firmy rozlicza się w sposób określony w art. 44b ust. 11 ustawy rachun-
niż 5 lat. W uzasadnionych przypadkach kierownik jednostki może wydłużyć ten okres kowości, tj.:
do lat 20. Wydłużenie okresu amortyzacji należy podać w informacji dodatkowej wraz 1) do wysokości nieprzekraczającej wartości godziwej nabytych aktywów trwałych,
z jego uzasadnieniem. Wynika to z art. 44b ust. 10 ustawy o rachunkowości. Ten przepis z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych
określa także, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje się metodą liniową i zalicza się je rynkach, zalicza się do rozliczeń międzyokresowych przychodów, zapisem:
do pozostałych kosztów operacyjnych. Ewidencja odpisów amortyzacyjnych od wartości  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem
firmy przebiega więc zapisem: z tytułu wkładów),
 Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne ,  Ma konto 84  Rozliczenia międzyokresowe przychodów
 Ma konto 07  Odpisy umorzeniowe wartości niematerialnych i prawnych . (ujemną wartość firmy ujętą na koncie 84 rozlicza się przez okres będący średnią ważoną
okresu ekonomicznej użyteczności nabytych i podlegających amortyzacji aktywów),
Przykład 2) w wysokości przekraczającej wartość godziwą aktywów trwałych, z wyłączeniem
Założenia długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach, zalicza
1. Zgodnie z umową spółki jawnej wspólnik będący osobą fizyczną obejmuje udziały się do pozostałych przychodów operacyjnych, zapisem:
w jej kapitale zakładowym o wartości 70.000 zł.  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem
2. Na pokrycie obejmowanych udziałów wspólnik wniósł aport w postaci swojego przed- z tytułu wkładów),
siębiorstwa. Wartość poszczególnych składników aktywów i pasywów wchodzących w skład  Ma konto 76-0  Pozostałe przychody operacyjne .
jego przedsiębiorstwa (wycenionych według wartości księgowej oraz według wartości Uwzględnienia wymaga także art. 44b ust. 12 ustawy o rachunkowości. W myśl tego
godziwej) przedstawia tabela: przepisu ujemną wartość firmy odpisuje się w pozostałe przychody operacyjne do wyso-
kości, w jakiej dotyczy oszacowanych w sposób wiarygodny przyszłych strat i kosztów,
Wartość Wartość godziwa
ustalonych przez spółkę przejmującą na dzień nabycia. Odpis ten następuje w okresie
Lp. Wyszczególnienie
księgowa określona w umowie spółki
sprawozdawczym, w którym straty i koszty wpływają na wynik finansowy. Jeżeli straty
1. Środki trwałe:
i koszty te nie zostały poniesione w uprzednio przewidywanych okresach sprawozdawczych,
a) wartość początkowa 110.000 zł
to dotyczącą ich ujemną wartość firmy odpisuje się w sposób określony w art. 44b ust. 11
b) dotychczasowe umorzenie 70.000 zł 40.000 zł 55.000 zł
ustawy o rachunkowości.
2. Wartości niematerialne i prawne:
Podstawa prawna: ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.).
a) wartość początkowa 5.000 zł
Ewa Kowalska
b) dotychczasowe umorzenie 4.000 zł 1.000 zł 1.000 zł
Gazeta Podatkowa nr 69 " 30.08.2010 r.