10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Dopłaty zwrotne wniesione do spółki z o.o.
Generalnie celem wniesienia dopłat do spółki z o.o. jest jej okresowe dokapitalizowanie.  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki
Minimalna wysokość kapitału zakładowego określona w prawie handlowym nie jest wysoka (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem  X z tytułu dopłat),
 kapitał ten powinien wynosić co najmniej 50.000 zł. Stanowi o tym art. 154 ż 1 Kodeksu  Ma konto 75-0  Przychody finansowe .
spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.). W spółkach z o.o., których 4. WB  wniesienie dopłat wraz z odsetkami przez wspólnika  X 60.567 zł
kapitał zakładowy określony został na minimalnym poziomie, częstym zjawiskiem jest  Wn konto 13-0  Rachunek bieżący ,
brak środków (kapitału) na prowadzenie bieżącej działalności. Instytucja dopłat mająca  Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki
charakter kapitałowo-pożyczkowy pozwala więc na pozyskanie przez spółkę dodatkowych (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem  X z tytułu dopłat).
środków finansowych bez zaciągania kredytu bankowego. 5. Uchwała wspólników w sprawie częściowego zwrotu dopłat:
Dopłaty mogą być bezzwrotne  wówczas najczęściej wnoszone są przez wspólników na a) zmniejszenie kapitału rezerwowego 75.000 zł
pokrycie straty wykazanej w jej rocznym sprawozdaniu finansowym. Temat ten omówiono  Wn konto 81-2  Kapitał rezerwowy
w poprzednim numerze Gazety Podatkowej. (w analityce: Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników),
Wspólnicy spółki z o.o. mogą także podjąć uchwałę o wniesieniu tzw. dopłat zwrotnych b) zobowiązanie wobec wspólnika  X 30.000 zł
 przykładowo na rozwój spółki, bądz
w celu poprawy trudnej sytuacji finansowej  gdy  Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki
występuje zagrożenie utraty płynności finansowej przez spółkę. (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem  X z tytułu dopłat),
Zasady wnoszenia dopłat regulują przepisy art. 177 178 K.s.h. Natomiast zasady doko- c) zobowiązanie wobec wspólnika  Y 45.000 zł
nywania zwrotu dopłat uregulowane są w art. 179 K.s.h. Z przepisu tego wynika, że dopłaty  Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki
mogą być zwracane wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty bilansowej (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem  Y z tytułu dopłat).
wykazanej w sprawozdaniu finansowym. 6. WB  wypłata dopłat wspólnikom:
Zwrot dopłat może nastąpić po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia o zamie- a) wspólnikowi  X 30.000 zł
rzonym zwrocie w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń spółki, tj. w Monitorze Sądowym  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki
i Gospodarczym. W tej sprawie wymagane jest podjęcie uchwały przez wspólników spółki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem  X z tytułu dopłat),
z o.o. Wynika to z art. 228 pkt 5 K.s.h. b) wspólnikowi  Y 45.000 zł
Zwrot dopłat powinien być dokonany równomiernie wszystkim wspólnikom (art. 179  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki
ż 3 K.s.h.). (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem  Y z tytułu dopłat),
Uchwalone dopłaty zwiększają kapitał rezerwowy spółki z o.o. Wynika to z art. 36 c) razem zwrot dopłat 75.000 zł
ust. 2e ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). Dopłaty  na  Ma konto 13-0  Rachunek bieżący
podstawie uchwały wspólników  ujmuje się w księgach rachunkowych, zapisem:
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem Księgowania
z tytułu dopłat),
Konto 24  Pozostałe roz- Konto 24  Pozostałe roz-
 Ma konto 81-2  Kapitał rezerwowy (w analityce: Kapitał rezerwowy z dopłat
rachunki (w analityce: rachunki (w analityce:
wspólników).
Konto 13-0  Rachunek Rozrachunki ze wspólni- Rozrachunki ze wspólni-
W sytuacji kiedy do dnia bilansowego część wspólników spółki z o.o. nie wpłaciła
bieżący kiem  X z tytułu dopłat) kiem  Y z tytułu dopłat)
uchwalonych dopłat, na koncie 24 pozostaje saldo (po stronie Winien), które należy wy-
2) 90.000 75.000 (6c 1a) 60.000 60.567 (4 1b) 90.000 90.000 (2
kazać w bilansie, w pasywach, w odrębnej pozycji kapitału własnego  Należne dopłaty na
4) 60.567 3) 567 30.000 (5b 6b) 45.000 45.000 (5c
poczet kapitału rezerwowego (wielkość ujemna). Należy wskazać, że we wzorze bilansu
135.000
6a) 30.000 135.000
(załącznik nr 1 do ustawy o rachunkowości) nie wymieniono tej pozycji. Dlatego na for-
90.567
90.567
mularzu bilansu po poz. A.VI, a przed A.VII należy wprowadzić dodatkową pozycję dla
wykazania (w wielkości ujemnej) dopłat niewniesionych przez wspólników. Taki sposób
ujęcia urealnia (zmniejsza) wartość kapitałów własnych spółki z o.o. wykazywanych w jej
Konto 81-2  Kapitał rezer-
rocznym sprawozdaniu finansowym.
Konto 75-0  Przychody wowy (w analityce: Kapitał re-
Odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowego wniesienia dopłat przez wspólników ujmuje
finansowe zerwowy z dopłat wspólników)
się w księgach rachunkowych, zapisem:
567 (3 5a) 75.000
150.000 (1c
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta wspólników  rozrachunki
75.000 (S.k.
z tytułu należnych odsetek),
 Ma konto 75-0  Przychody finansowe .
Uchwalony zwrot dopłat wspólnikom zmniejsza kapitał rezerwowy spółki z o.o. Na koniec roku kapitał rezerwowy z dopłat wspólników wynosi 75.000 zł (saldo
Ewidencja operacji księgowych związanych ze zwrotem dopłat może przebiegać zapi- Ma konta 81-2). Zostanie on wykazany w bilansie w poz. A.VI. Pozostałe kapitały (fundusze)
sami: rezerwowe w dodatkowej pozycji, np.  w tym: kapitał rezerwowy z dopłat wspólników.
1. Uchwała wspólników o zwrocie dopłat  po upływie trzech miesięcy od dnia ogło-
Ewa Gruchot
szenia:
 Wn konto 81-2  Kapitał rezerwowy (w analityce: Kapitał rezerwowy z dopłat
wspólników),
Porady eksperta
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem
z tytułu dopłat).
2. Zwrot dopłat  na podstawie wyciągu bankowego:
Miejsce przechowywania dokumentów księgowych
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikami
z tytułu dopłat), Od 1 stycznia 2007 r. prowadzę księgi rachunkowe. W poprzednich
 Ma konto 13-0  Rachunek bieżący . latach rozliczałem się z podatku dochodowego od osób fizycznych na
Ewidencja w księgach rachunkowych operacji związanych z wniesieniem i zwrotem podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jak w przepisach
dopłat może przebiegać w sposób przedstawiony w przykładzie. uregulowana jest sprawa prowadzenia i przechowywania ksiąg w obu
tych przypadkach?
Przykład
Gdzie prowadzić i przechowywać księgi rachunkowe?
Założenia
1. Kapitał zakładowy spółki z o.o. wynosi: 50.000 zł. Zagadnienia dotyczące prowadzenia i przechowywania ksiąg rachunkowych oraz
2. W kwietniu 2008 r. w związku z trudną sytuacją finansową spółki wspólnicy podjęli dokumentów z nimi związanych regulują przepisy ustawy o rachunkowości.
uchwałę o wniesieniu dopłat w kwocie 150.000 zł proporcjonalnie do objętych udzia- Co do zasady, księgi rachunkowe prowadzi się w siedzibie jednostki (przedstawi-
łów, tj.: cielstwa lub oddziału zagranicznej osoby prawnej). Stanowi o tym art. 11 ust. 1 ustawy
a) wspólnik  X posiadający 40% udziałów  kwota dopłaty wynosi 60.000 zł, o rachunkowości. Jednostki posiadające oddziały (zakłady) mogą prowadzić księgi
b) wspólnik  Y posiadający 60% udziałów  kwota dopłaty wynosi 90.000 zł. rachunkowe oddziałów (zakładów) w siedzibie jednostki albo oddziałów (zakładów).
3. Wspólnik  X nie wniósł dopłaty w terminie i w związku z tym został zobowiązany Księgi rachunkowe mogą być prowadzone poza siedzibą jednostki (oddziału,
do uiszczenia odsetek za zwłokę w kwocie 567 zł. zakładu) w razie powierzenia ich prowadzenia podmiotowi uprawnionemu do
4. We wrześniu 2008 r. w związku ze znaczną poprawą sytuacji finansowej spółki wspól- usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (biuru rachunkowemu). Wynika
nicy podjęli uchwałę o zwrocie dopłat w 50% (łącznie 75.000 zł). to z art. 11 ust. 3 ustawy. Chodzi tu o sytuację, w której prowadzenie ksiąg rachunko-
5. Wypłaty dopłat wspólnikom spółka dokonała w grudniu 2008 r. wych firmy powierza się osobie fizycznej, osobie prawnej lub jednostce nieposiadającej
osobowości prawnej, uprawnionej do świadczenia takich usług. W takim przypadku
Dekretacja kierownik jednostki obowiązany jest powiadomić właściwy urząd skarbowy o miejscu
1. Uchwała zobowiązująca wspólników do wniesienia dopłat: prowadzenia ksiąg w terminie 15 dni od dnia wydania ksiąg poza siedzibę jednostki
a) wspólnik  X 60.000 zł (oddziału, zakładu). Musi także zapewnić dostępność ksiąg rachunkowych do bada-
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki nia przez upoważnione organy kontroli zewnętrznej w siedzibie jednostki (oddziału,
(w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem  X z tytułu dopłat), zakładu).
b) wspólnik  Y 90.000 zł Natomiast o miejscu przechowywania ksiąg rachunkowych, dowodów księgowych,
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki dokumentów inwentaryzacyjnych, sprawozdań finansowych i dokumentacji przyjętych
(w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem  Y z tytułu dopłat), zasad rachunkowości stanowi art. 73 ustawy. Po zatwierdzeniu sprawozdania finan-
c) wartość dopłat razem 150.000 zł sowego za dany rok obrotowy, dokumenty te przechowuje się w siedzibie zarządu
 Ma konto 81-2  Kapitał rezerwowy lub oddziału (zakładu) jednostki w oryginalnej postaci (art. 73 ust. 3 ustawy). Księgi
(w analityce: Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników). powinny być przechowywane w ustalonym porządku, dostosowanym do sposobu
2. WB  wniesienie dopłat przez wspólnika  Y (pkt 2b założeń): 90.000 zł prowadzenia ksiąg rachunkowych, w podziale na okresy sprawozdawcze, w sposób
 Wn konto 13-0  Rachunek bieżący , pozwalający na ich łatwe odszukanie.
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki ze wspólnikiem Należy zauważać, że aktualnie przechowywanie ksiąg rachunkowych jest moż-
 Y z tytułu dopłat). liwe wyłącznie w siedzibie jednostki. Zatem biuro rachunkowe nie może przecho-
3. Obciążenie wspólnika  X odsetkami za zwłokę  na podstawie wywać dokumentacji księgowej jednostki, której prowadziło księgi. Dokumentacja
noty obciążeniowej: 567 zł
ciąg dalszy na str. 11
Gazeta Podatkowa nr 29 " 10.04.2008 r.