5 Zaburzenia stanu odżywienia u dzieci (konspekt)

2011-10-23
1
Zaburzenia stanu odżywienia u dzieci
Iwona Ligenza
Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości
2
3
Rozpoznanie zaburzeń stanu odżywienia
�%Badanie antropometryczne
�%Ocena tłuszczu ustrojowego (rezerwy energetycznej)
�%Ocena masy mięśniowej (rezerwa białek somatycznych
�%Ocena białek surowicy (albuminy, transferyna, fibronektyna)
�%Ocena immunologiczna (stężenie immunoglobulin, całkowita liczba limfocytów)
4
Badanie antropometryczne
1
�%Odniesienie wysokości i masy ciała do norm wiekowych
�%Stosunek masy rzeczywistej (faktycznej) do masy należnej
5
Wskaznik ramienno- głowowy
1
Iloraz obwód ramienia i obwodu głowy
Wartości wskaznika >0,31 stan prawidłowy
Wartości wskaznika <0,30 - hypotrofia
6
Hipotrofia (niedobór masy ciała)
1
�%I stopnia 85% - 90% masy należnej
�%II stopnia 75% - 85% masy należnej
�%III stopnia < 75%
7
Niedobór masy ciała
1
�%Masa ciała utrzymuje się stale < 3 centyla dla danego wieku
�%Masa ciała jest niższa niż 80% masy należnej (idealnej dla danej wysokości)
�%Nagły spadek masy ciała
8
Przyczyny niedoboru masy
1
�%Dostarczenie nieodpowiedniej ilości kalorii przez osoby opiekujące się dzieckiem z
powodu:
ż� Ubóstwa
ż� Niezwykłych poglądów dietetycznych
ż� Choroby psychicznej rodziców (np. depresji)
9
Przyczyny niedoboru masy
1
�%Trudności przyjęcia odpowiedniej ilości kalorii spowodowane:
ż� Wadami anatomicznymi (np. refluksem żołądkowo - przełykowym)
ż� Chorobami OUN (np. mózgowe porażenie dziecięce)
ż� Niewydolnością oddechowo-krążeniową (wrodzone wady serca, dysplazja
oskrzelowo -płucna)
ż� Utrudnionym kontaktem z dzieckiem (np. autyzmem)
ż�
10
Przyczyny niedoboru masy
1
�%Niemożność wykorzystania odpowiedniej ilości kalorii zależna od:
ż� Ch. przewodu pokarmowego (np. celiakii, zapaleń nerek)
ż� Ch.nerek (np. kwasicy nerkowej)
ż� Zaburzeń endokrynologicznych (cukrzyca, niedoczynność tarczycy)
ż� Ch.metabolicznych (ch. spichrzeniowe)
11
Przyczyny niedoboru masy c.d.
1
1
10
1
2011-10-23
11
Przyczyny niedoboru masy c.d.
1
�%Ch.infekcyjne (przewlekle zapalenia, AIDS)
�%Ch.rozrostowe
�%Ch.serca
�%Mukowiscydoza
�%Wewnątrzmaciczny niedobór liczby komórek
�%
12
13
Otyłość (nadmiar masy ciała)
1
�%Stosunek masy ciała do masy należnej wysokości, wiekowi i płci większy niż 120%
�%
�%110-120% masy należnej - nadwaga
14
Epidemia otyłości
( Report of a WHO Consultation on Obesity,1997 )
1
Wnioski
1.Otyłość narasta na świecie w alarmującym tempie
2.Problem otyłości dotyczy częściej krajów rozwiniętych ekonomicznie i jest
spowodowany nadmierną podażą pokarmów gł tłuszczów oraz zmniejszoną
aktywnością ruchową.
3.Otyłość częściej dotyczy kobiet, natomiast nadwaga częściej występuje u mężczyzn.
4.W przypadku utrzymywania się obecnego tempa narastania otyłości, w 2230 roku
100% populacji amerykańskiej stanowić będą osoby otyłe.
5. Częstość występownia otyłości w Europie wzrosła w ostatnich 10 latach o 10-40%
15
Otyłość dziecięca
�% globalna epidemia (Raport WHO-1998r)
�% nowa pandemia nowego tysiąclecia (Kimm SY i wsp. Pediatrics
2002,Nov110(5)1003-7
�% stały wzrost występowania otyłości u dzieci, który w minionej dekadzie wynosił 12-
16% (Polskie Towarzystwo Patogenezy i Terapii Otyłości-komunikat z 01.08.1998r)
�% 40-80% otyłych dzieci pozostaje otyłymi w wieku dojrzałym (Janssen i wsp.
Obes.Rev 2005 May 6(2) 123-32
16
Definicja i ocena otyłości dziecięcej
1
O otyłości mówimy gdy u osobnika obecny jest patologiczny nadmiar tkanki
tłuszczowej
(the European Childhood Obesity Group-1996)
Indeks masy ciała (BMI) dla dzieci w wieku 0-19 lat
BMI> lub = 95 centyla: otyłość
BMI>85 95 centyla: nadwaga
(Ogden CL: MdMed.2004,Summer 5(3) 19-21)
Inne metody oceny:
- Masa ciała
- Grubość fałdów skórno-tłuszczowych
-
2
2011-10-23
17
Częstość występowania otyłości dziecięcej
(wg Livingstone B: Eur J Pediatr,2000,159[Suppl 1] S14-S34)
1
�%Włochy: 6 - 17%
�%Węgry: 4,2 7,7%
�%Norwegia: 2,5 3,8%
�%Francja: 1,4 1,9%
�%Szwajcaria: 6 -7%
�%Wielka Brytania: 12 16%
�%
18
Częstość występowania otyłości dziecięcej
(wg.McLennan,Aust.Fam.Physician 2004 Jan-Feb 33(1-2)33-6)
Australia - 20% dzieci charakteryzuje się nadwagą i otyłością
19
Częstość występowania nadwagi i otyłości w krajach Ameryki Aacińskiej
(BMI>25)
(wg Filozof C i wsp. Obes.Rev. 2001 May 2(2) 99-106
1
�%Argentyna: 60%
�%Brazylia: 35%
�%Meksyk: 60%
�%Paragwaj: 68%
�%Peru: 53%
Obserwowany jest także znaczący wzrost częstości otyłości dziecięcej, także w
mniejszości indiańskiej
20
21
Podział kliniczny otyłości
1
�%Otyłość prosta, bez innych zaburzeń, ujawniająca się w określonych warunkach
środowiskowych
�%Otyłość uwarunkowana genetycznie:
ż� Ch.Pradera-Labharta-Williego
ż� Ch.Laurence-Moon-Bardet-Biedla
22
Podział kliniczny otyłości c.d.
1
�%Otyłość związana z zaburzeniami hormonalnymi (zespół i ch. Cushinga, insulinoma,
zespół Mauriaca, menopauza, hipogenitalizm)
�%Otyłość związana z uszkodzeniem OUN (ch. Babińskiego Froehlicha,nacieki
białaczkowe mózgu, uszkodzenia pozapalne, pourazowe)
23
Podział kliniczny otyłości c.d.
1
�%Otyłość egzogenna
np wskutek unieruchomienia, przekarmienia
24
Cechy antropometryczne i wskazniki pochodne przydatne do oceny otyłości
1
3
22
1
2011-10-23
23
1
24
Cechy antropometryczne i wskazniki pochodne przydatne do oceny otyłości
1
�%Masa i wysokość ciała
�%Wskazniki wagowo-wzrostowe
�%Fałdy skórno-tłuszczowe
�%Masa tłuszczowa i beztłuszczowa
�%Wskaznik talia - biodro
�%
25
Wskaznik masy ciała (BMI)
1
Masa
Wysokość2
26
Badanie przedmiotowe dziecka otyłego
1
�%Postawa ciała (ew wady: koślawość kolan, płaskostopie)
�%Typ otłuszczenia
�%Rozstępy skórne
�%Ocena gruczołu tarczowego
�%Ocena rozwoju cech płciowych
�%Pomiar ciśnienia tętniczego
27
Genetyka molekularna otyłości
28
Regulacja głodu i sytości
1
�%1950 pobór pokarmu zależy od masy tłuszczowej
�%1970 80 cholecystokinina, bombesina, glucagon i inne
�%1990 leptyna, adiponectyna, resistina, grelina, peptyd YY3-36
29
Gen ob
1
�%Produkt genu leptyna
�%Białko 16-kd
�%Zmniejsza apetyt
�%Zwiększa wydatek energetyczny
�%Zwiększa utlenianie tłuszczów
�%Mutacja genu powoduje zmniejszone wytwarzanie leptyny
�%Izolowany defekt w genie ob. U ludzi występuje rzadko
30
Mechanizm działania leptyny
31
Ghrelina
32
Grelina
33
Ghrelina
34
Ocena składu ciała
1
�%Ocena tłuszczu
�%Ocena masy beztłuszczowej
35
Ocena tłuszczu
1
�%Pomiar grubości fałdów skórnych
�%Hydrodensytometria
�%Ocena zawartości wody w całym organizmie
�%Ocena zawartości potasu
�%Aktywacja neutronowa
�%Techniki obrazowe (TK,rezonans)
�%Podwójna absorbcja fotonów lub promieni X
�%Ocena impedancji bioelektrycznej
�%Całkowite przewodnictwo elektryczne
36
Ocena masy mięśniowej
1
�%Obwód ramienia
37
4
38
1
35
1
2011-10-23
36
1
�%Obwód ramienia
�%Powierzchnia mięśni ramienia
�%Pomiar dynamometryczny siły dłoni
�%Wskaznik kreatyninowo-wzrostowy
37
38
Wczesne powikłania otyłości dziecięcej
1
�%Wygląd fizyczny (pseudoginekomastia, pseudohypogenitalizm, hirsutyzm, trądzik)
�%Problemy psychospołeczne
�%Problemy ortopedyczne
�%Zaburzenia metaboliczne (hiperlipidemia, cukrzyca)
�%Nocna hypowentylacja i zespół bezdechów sennych
�%Niedomykalność zastawki tętnicy płucnej
�%Większa częstość zapaleń oskrzeli i zakażeń górnych dróg oddechowych
�%Problemy skórne (zakażenia, trądzik, rozstępy, wyprzenia)
�%Mniejsza wydolność fizyczna
�%Wyższe ciśnienie krwi i nadciśnienie
�%Otłuszczenie wątroby i kamica dróg żółciowych
�%
39
Pózne powikłania otyłości
�%Przetrwanie chorób powstałych wcześniej
(zespół metaboliczny)
�%Otyłość dorosłych
�%Choroby układu krążenia
�%Choroby nowotworowe
40
41
Metody leczenia otyłości
1
�%Dieta
�%Aktywność fizyczna
�%Modyfikacja zachowań
�%Zabiegi chirurgiczne
�%Farmakoterapia
42
Techniki terapii behawioralnej
43
Postępowanie terapeutyczne w otyłości dziecięcej
1
�%Nie jest to leczenie w sensie dosłownym
�%Nie stosuje się środków farmakologicznych
�%Wskazanie właściwej drogi postępowania
�%Nawiązanie dobrego kontaktu z rodziną i dzieckiem
44
Plan redukcji masy ciała
1
�%Tempo małymi kroczkami
�%Optymalnie 1-2 kg na miesiąc
�%Lub dążenie do utrzymania masy ciała na tym samym poziomie przez jak najdłuższy
czas
�%Utrzymanie prawidłowego metabolizmu przy minimalnym poczuciu głodu
45
Zalecenia żywieniowe etap I
1
�%Uregulowanie częstości posiłków (4-5 w ciągu dnia)
�%Ujednolicenie pór spożywania posiłków
�%Ostatni posiłek ok. 19-20
�%Wyeliminowanie nawyku ciągłego pogryzania!
46
Zalecenia żywieniowe etap II
1
�%Powolne wprowadzanie diety małoenergetycznej
5
44
1
45
1
2011-10-23
46
1
�%Powolne wprowadzanie diety małoenergetycznej
�%Do 1300-1600 kcal/dobę
�%Prawidłowe pokrycie zapotrzebowania na białko
�%20-25% dziennego zapotrzebowania tj ok. 65g
�%Z tego �-2/3 białko zwierzęce
�%Wykluczenie cukrów prostych!!!
ż� Słodycze, słodkie desery, napoje gazowane, słodkie soki, cukier
ż� Można stosować bez ograniczeń warzywa, owoce niskokaloryczne, niesłodzone soki
�%
�%
47
Tłuszcze
1
�%Preferujemy produkty gotowane i pieczone
�%Wybieramy chude gatunki mięsa i wędlin
�%Widoczny tłuszcz usuwamy
�%Do potraw dodajemy oleje roślinne
�%Ograniczamy spożycie tłustego mleka, serów żółtych i topionych, masła
�%Unikamy produktów typu fast food :hamburgery, cheeseburgery, hot-dogi,
pizza,frytki
�%
48
Płyny
1
�%Nie ogranicza się ilości płynów
�%Koryguje się ich jakość
�%Zaleca się niegazowaną wodę mineralną
�%Nie mniej niż 1 l płynów dziennie
�%
49
Jadłowstręt psychiczny
1
Zaburzenie łaknienia typowe dla okresu młodzieńczego występujące głównie u
dziewcząt. Charakteryzuje się utratą 15% lub więcej masy ciała pierwotnej lub
należnej, zaburzeniami wyobrażenia własnego ciała, brakiem co najmniej dwóch
kolejnych miesiączek u dziewcząt już miesiączkujących
50
Objawy kliniczne
1
�%Niska samoocena
�%Nastroje depresyjne
�%Zachowania aspołeczne
�%Samookaleczenia
�%
51
Objawy niedostatecznej podaży energii
1
�%Fizyczne
ż� Brak miesiączki
ż� Zimne ręce i stopy
ż� Zaparcia
ż� Sucha skóra i włosy
ż� Bóle głowy
ż� Omdlenia lub zawroty głowy
ż� Ospałość, brak energii
ż� Jadłowstręt
�%Psychiczne/emocjonalne
ż� Trudności w koncentracji
ż� Drażliwość
ż� Wycofanie z życia społecznego
52
6
1
51
1
2011-10-23
ż� Wycofanie z życia społecznego
ż� Obsesje na punkcie jedzenia
ż�
ż�
52
Oznaki niedostatecznej podaży energii
1
�%Dodatnie
ż� Hipotermia i sinica kończyn
ż� Bradykardia i niedociśnienie
ż� Ortostatyczne spadki ciśnienia
ż� Ubytek masy mięśniowej
ż� Obrzęki
ż� Hipoglikemia
ż� Leukopenia
�%Ujemne
ż� Prawidłowe dno oka i pole widzenia
ż� Brak organomegalii
ż� Brak limfadenopatii
ż� Brak zaniku piersi
53
Zmiany w układzie hormonalnym
1
�%Układ GH IGF1 IGFBP
�%Układ podwzgórze przysadka tarczyca
�%Układ podwzgórze przysadka nadnercza
�%Układ podwzgórze przysadka - gonady
�%
54
Wykluczenie chorób układowych
1
�%Zapalne choroby jelit
�%Guz przysadki
�%Nowotwory złośliwe
�%Depresja, schizofrenia
55
Bulimia
1
Powtarzające się napady żarłoczności z towarzyszącym pozbywaniem się treści
pokarmowej poprzez wymioty oraz nadużywanie środków przeczyszczających i
moczopędnych
Głównie starsza młodzież, dziewczęta i kobiety
W populacji ogólnej: 5 19 promille
56
Bulimia
1
�%Etymologicznie nazwa bulimia pochodzi od bulimis, co dosłownie oznacza byczy
głód (limos - głód; bous - byk). Jako pierwszy użył tego określenia w II wieku n.e.
Galen, do opisania choroby zwanej inaczej "wilczym głodem".
�%Dopiero po 1979 roku londyński psychiatra Gerald Russell wyodrębnił pewną liczbę
swoich pacjentek z anoreksją, które cierpiały na "złowieszczą odmianę" tej choroby.
Polegała ona na okresowych napadach żarłoczności z utratą kontroli nad ilością
spożywanych pokarmów.
�%
57
Przyczyny bulimii
1
�%brak bliskiej osoby, z czym chory nie potrafi sobie poradzić
�%brak samoakceptacji
�%konflikty rodzinne
7
56
1
2011-10-23
57
1
�%konflikty rodzinne
�%zaburzenia mechanizmów samoregulacji i samokontroli
�%uszkodzenie ośrodka sytości w mózgu
�%emocjonalne zaniedbanie dziecka w dzieciństwie
�%brak akceptacji przez grupę rówieśniczą (wiążący się często ze zmianą środowiska)
Czynniki genetyczne
�%Badania przeprowadzone w 2003 roku ujawniły powiązanie powstawania bulimii z
miejscem 10p chromosomu. Ten dowód popiera tezę, że podatność na rozwinięcie
zaburzeń w odżywianiu jest silnie powiązana z czynnikami genetycznymi.
Predyspozycje rodzinne występują, gdy członkowie rodziny cierpieli na otyłość i
zaburzenia depresyjne.
�%
58
Typy bulimii
typ przeczyszczający czyli taki, w którym po napadzie żarłoczności następuje
prowokowanie wymiotów oraz używanie środków przeczyszczających.
typ nieprzeczyszczający, w którym zamiast przeczyszczania się środkami
farmakologicznymi i wymuszania wymiotów, chorzy w ramach działań
kompensacyjnych stosują ścisłą dietę (często głodówkę), ograniczając ilość
spożywanych pokarmów do minimum, bądz też wykonują dużo wyczerpujących
ćwiczeń fizycznych (tzw. bulimia sportowa). Na podstawie objawów diagnozuje się
chorobę, ale nim rozpocznie się stosowanie jakiejkolwiek terapii, należy wykluczyć
schizofrenię oraz uszkodzenie mózgu, które także mogą być przyczynami
nadmiernego łaknienia.
�%
59
Powikłania zdrowotne
1
�%Zapalenie przełyku
�%Wiotkość żołądka, możliwość jego pęknięcia
�%Zachłyśnięcia
�%Zaburzenia rytmu serca
�%Zapalenie trzustki
�%Alkaloza połączona z hipochloremią i hipokalcemią
�%Obrzęk ślinianek przyusznych i podżuchwowych
�%Kłopoty z uzębieniem: ubytki szkliwa,zębiny,próchnica,wypadanie zębów
60
Kryteria rozpoznawania bulimii
�%Możemy podejrzewać bulimię, gdy osoba: ma nawracające okresy żarłoczności, kiedy
zjada olbrzymie ilości pokarmu w ciągu dnia (w okresie 2 godzin) czuje, że traci
kontrolę nad swoim zachowaniem w czasie napadu żarłoczności, regularnie stosuje
metody zapobiegające przyrostowi wagi ciała, takie jak: prowokowanie wymiotów,
nadużywanie środków przeczyszczających i moczopędnych, ścisła dieta, głodówka lub
bardzo wyczerpujące ćwiczenia fizyczne, ma minimum dwa napady żarłoczności w
tygodniu (i stosuje po nich sposoby prowadzące do zmniejszenia wagi), przez co
najmniej trzy miesiące, przesadnie skupia uwagę na swojej sylwetce i wadze.
Opisywane zaburzenia w odżywianiu się nie występują dodatkowo w przebiegu
anoreksji.
�%
61
Bulimia
8
60
2011-10-23
61
Bulimia
�%Specyfika choroby
�%Schorzenie to należy odróżnić od zaburzeń związanych z objadaniem się. Chorzy na
bulimię, choć zdają sobie sprawę z utraty kontroli nad własnym zachowaniem
związanym z odżywianiem się, przejadają się bardzo często, a następnie stosują
sposoby kontrolowania masy ciała, które mogą być niebezpieczne dla zdrowia.
�%Jest to choroba o podłożu psychicznym, a chorzy na nią zwykle czują się głodni
nawet bezpośrednio po jedzeniu. Czasami po wymiotach odczuwają tak wielką ulgę,
że przejadają się po to by ponownie je wywołać. Większość pacjentów dotkniętych
bulimią to kobiety. Dzielą one dni na "dobre", gdy nie odczuwają przymusu objadania
się, i "złe" kiedy nie mogą powstrzymać łaknienia. Są świadome tego, że niepokój,
nuda, stres i uczucie przykrości mogą wyzwalać okresy obżarstwa.
�%Bulimia bardzo często dotyka osoby, które nie akceptują swojego wyglądu, wagi, nie
czują się dobrze w swoim ciele i pragną za wszelką cenę polepszyć swoje
samopoczucie. Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, pracującego
nad uściśleniem kryteriów rozpoznawania bulimii, występuje ona od 4 do 6 razy
częściej niż anoreksja.
�%
9

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia dzieci w wieku przedszkolnym (ang )
wplyw diety eliminac bezmlecznej na odzywienie dzieci do 2 r z
Emiluta Rozya Badania przesiewowe do wykrywania zaburzeń rozwoju mowy u dzieci
Zaburzenia wydzielania hormonów płciowych KONSPEKT
Zaburzenia zachowania wśród dzieci i młodzieży
ocena odzywienia dzieci gimnazjalnych
Krzyżanowska Zbucka, Okołoporodowe zaburzenia psychiczne, a krzywdzenie dzieci
Antropometryczna ocena stanu odzywienia
odżywianie dzieci w wieku szkolnym (2)
Jak wyeliminować agresywne zachowania u dzieci konspekt
09 Określanie stanu odżywienia człowieka
IMiD Test przesiewowy do wykrywania zaburzen w rozwoju fizycznym u dzieci
09 Określanie stanu odżywienia człowieka 2
ocena stanu odzywienia

więcej podobnych podstron