Greccy Bogowie
" AFRODYTA:
Narodzona z morskiej piany. Nie miała ojca ani matki. Powstała z nasienia Kronosa, które wypłynęło z
jego członka odciętego, przez jego syna. Zaraz po tym gdy wynurzyła się z morskiej wody u wybrzeży
Cypru, napotkała bóstewka, która od tej chwili miały kroczyć w jej orszaku, sypiąc jej płatki kwiatów
pod nogi. Były tam m.in. Uśmiechy, Igraszki, Wdzięki itd. Gdy przybyła na Olimp, wszystkie boginie
patrzyły na nią z zazdrością.
Afrodyta i adonis:
Pierwszą jej miłością był śmiertelnik Adonis, któremu codziennie towarzyszyła na polowaniu. Była
przyzwyczajona do największych wygód, ale mimo to poświęcała się dla ukochanego, raniła delikatne
stopy, jej powiewne szaty darły się o złowieszcze ciernie. Niestety nie wszystko co dobrze musi się tak
skończyć. Pewnego razu Adonis napotkał na wzgórzach Libanu dzika. Ku rozpaczy bogini, dzikie zwierze
rozszarpało młodziana. Afrodyta przybyłą za póz
no, schwyciła ciało ukochanego i zaczęła płakać. Polała
jego krew nektarem, przez co ta zmieniła się w cudowny kwiat zwany anemonem. Piękna bogini poszła
do Zeusa i wybłagała, by na sześć miesięcy w roku ej kochanek był na ziemi, a na kolejne wracał do
Hadesu. Stało się tak. Adonis miał również w Grecji swoje ośmiodniowe święto. Przez pierwsze cztery
dni opłakiwano jego śmierć, a przez kolejne weselono z jego zmartwychwstania.
Cud w domu Pigmaliona:
Pigmalion był królem Cypry, który zamiast głowić się nad losami państwa wolał rzez
bić. Pewnego razu
wyrzez
bił najcudowniejszą kobietę na ziemi. Niestety istniała ona tylko w jego wyobraz
ni, i jako rzez
ba.
Nieszczęsny król zakochał się w niej. Niestety cierpiał, bo marmur nie odwzajemniał jego uczuć.
Pewnego razu gdy stał odwrócony do posągu poczuł rękę na swoim ramieniu. Okazało się, że dobra
bogini miłości przemieniła rzez
bę w kobietę. Kobieta stała się żoną Pigmaliona i dała mu syna Pafosa,
sama natomiast nosiła imię Galatea. Jej syn założył miasto w którym postawił świątynię Afrodycie.
Kult:
dni jej poświęcone obchodzono najczęściej na wiosnę. Nie lubiła ofiar krwawych. Krążyły legendy, że
sama w świątyni na górze Eryks na Sycylii obmywa ołtarz z krwi zwierząt. Przedstawiano ją jako kobietę
odzianą w długą suknię do kostek, trzymającą jakiś owoc, a u jej stóp siedziały gołębie. Potem
przedstawiano ją na wpół nagą, lub wynurzającą się z wody.
" APOLLO
Apollo Był synem Zeusa i Latony. Jego narodziny odmieniły, skalistą niegdyś wyspę Delos. Gdy bowiem
nadszedł moment rozwiązania, wyspę otoczyły zwartym kołem łabędzie i zaczęły śpiewać. Skały
zostały ożywione przez radosną zieleń wszelakich roślin.
Boski Apollo na pewno był najpiękniejszym ze wszystkich bóstw męskich. Wysoki, smukły, o
przejrzystych oczach i jasnych włosach. Wiecznie młody Apollo był panem wieszczów, śpiewaków i
poetów. Dawał dar jasnowidzenia.
Opowieść I:
Apollo był uznanym śpiewakiem. Raz wdał się w kontury z Marsjasem, śmiertelnikiem. O werdykcie
miała zadecydować rada złożona z pasterzy. Człowiek był pierwszy. Grał na flecie, perfekcyjnie oddając
najpiękniejsze ziemskie dz
więki, śpiew słowika, szmer z
ródeł. Był już niemal pewien zwycięstwa, ale do
chwili, gdy Apollo zaczął grać na cytrze i śpiewać. Jego głos wyzwalał reakcje takie jak płacz, a zaraz
potem radość. Przegrany Marsjas został przywiązany do drzewa i żywcem obdarty ze skóry.
Opowieść II:
Nieco śmieszne są dalsze dzieje Apolla. Otóż był tam obecny król Midas, i był on jedynym zwolennikiem
pokonanego. Nie podobała mu się gra Apollona. Bóg zemścił się. Odtąd króla 'zdobiły' ośle uszy. By je
ukryć, zawsze miał na głowie czapkę. Jedynie jego fryzjer znał tą tajemnicę. Bał się jednak o swoje
życie, więc nikomu tego ni powiedział. Bowiem król groził mu. Ale fryzjer nie mógł już wytrzymać,
trzymając tą tajemnicę za ustami. Pobiegł więc nad brzeg morza i tak krzyknął: 'Król Midas ma ośle
uszy'. Za sprawą bogów na tym miejscu wyrosło pole trzciny, która, przy powiewie wiatru powtarzała:
'Król Midas ma ośle uszy'. Tak więc ta wiadomość rozeszła się po całym kraju.
Apollo, bóg muzyki i poezji, był bliskim przyjacielem muz, 9 cór Zeusa i Mnemosyne (Pamięć). Ich
mieszkaniem były szczyty gór na Helikonie i Parnasie. Ale najchętniej przebywały na Pierii niedaleko
Olimpu. Muzom powierzono sprawowanie opieki nad sztukami.
Muzy:
Kalliope(Pięknolica)- pieśń bohaterska [trzyma rylec i tabliczkę do pisania]
Klio(Głosząca sławę)- historia [trzyma zwój pergaminu]
Euterpe(Radosna)- liryka [gra na flecie]
Taleja(Rozkoszna)- komedia [ma komiczną maskę]
Melpomene(śpiewająca)- tragedia [ ma smutną maskę]
Terpsychora (Kochająca taniec)- taniec [ ma lirę]
Erato(Umiłowana)- pieśni miłosne [gra na cytrze]
Polihymnia- patronuje tym co piszą wiersze i pieśni pobożne [twarz ma zakrytą zasłoną]
Urania(Niebiańska)- gwiaz
dziarstwo [trzyma astralny globus
" ARES
Bóg wojny, utożsamiany z rzymskim bogiem Marsem; syn Zeusa i Hery.
Ares prowadził raczej brudną wojnę. Brutalny, wrogi ludziom i bogom. Atena, bogini wojny roztropnej
nienawidziła Aresa.
Symbolem Aresa w Grecji był miecz, a w Rzymie włócznia. Ze zwierząt poświęcono mu psa, sępa i
wilka.Mordował chętnie i obficie, zwłaszcza słabszych, kapryśny, gardząc prawem walczył po jednej lub
drugiej stronie wraz ze swą siostrą Eris i synami Dejmosem (trwoga) i Fobosem (strach). Posługiwał się
raczej siłą i przemocą niż rozumem. Podczas igraszek miłosnych z Afrodytą dał się pochwycić wraz z nią
w sieć jej małżonka Hefajstosa i został wystawiony na pośmiewisko przed innymi bogami. Jednak nadal
utrzymywał stosunki z Afrodytą, z czego narodzili się Dejmos, Fobos, Harmonia, Eros i Anteros. W
czasie wojny trojańskiej walczył po stronie Trojańczyków; został zraniony przez Diomedesa.W astrologii
Mars jest kojarzony ze znakiem zodiakalnym Baran. Był to najmniej lubiany bóg na Olimpie. Zawsze
chmurny, gniewny i brutalny. W dłoniach trzymał miecz i włócznię. Był bratem Hefajstosa i Ateny.
Jako dziecko nie umiał nic. Rodzice chcieli go czegoś nauczyć, dali więc go na wychowanie jednemu z
tytanów. Ten ponieważ, sam nie wiele umiał, zajął chłopca ćwiczeniami fizycznymi. Jednocześnie
nauczał go, że najważniejszym i najlepszym zajęciem jest wojna. Po powrocie, byłe beztalencie
zamówiło cały arsenał wszelakiej broni o olimpijskiego kowala. Dotychczas ludzie nie umieli
dostatecznie dobrze walczyć. Ich oręż stanowiły kuje i kamienie. Wszelaka walka pozbawiona była ładu.
Dopiero Ares i wszystkiego nauczył. Pokazał jak się walczy, dał za wzór swoją broń.
Wojna gigantów:
W czasie owego buntu Ares nie wykonał nic wspaniałego, ani godnego większej uwagi. Zastanawiające
jest, że po wygranej wszystkim opowiadał jakich to on dokonał wyczynów. Ale po jakimś czasie zniknął
bez śladów. Dopiero Hermes, po długich poszukiwaniach odnalazł go w lochu zamkniętego przez 2
zbójów. Od tego czasu Ares przestał pokazywać się na Olimpie. Większość czasu przebywał w Tracji.
Tam opowiadał o swoich wielkich wyczynach. Jez
dził tam na rydwanie, zaprzężonym w Bojaz
ń i Strach,
a Niezgoda i Mord trzymały mu lejce. Rzucał się w największe wiry walki. Mordował, tratował, łamał...
Dotkliwa rana:
Ares i Atena nie byli w przyjaz
ni. Bogini sprawiedliwości szukała zwady, by móc go pokonać i
upokorzyć. Pewnego razu rzuciła w niego włócznią i trafiła.... w pachwinę. Rozwścieczony uciekł na
skargę do ojca. Ten jednak spojrzał na niego i kazał się uspokoić. Westchnął -'jesteś najnieznośniejszym
z bogów. Zawsze ci tylko wojna w głowie.'
W Grecji:
Kult Aresa choć nie był zaniedbywany, to miał raczej drugorzędne znaczenie. Grecy nie stawiali mu
świątyń poza paroma kapliczkami. Jedynie większą cześć oddawano mu w Sparcie (ofiarowywano mu
tam psy) oraz w Tebach. Być może miał świątynię w Atenach, dzieląc ją z innymi bogami. Z imieniem
boga wiąże się ateńskie wzgórze sądów Areopag (Areios pagos - Góra Aresa). Według mitologii Ares był
pierwszą osobą sądzoną na tym wzgórzu. Zabił on u stóp wzgórza syna Posejdona, gdyż ten chciał
zniewolić córkę Aresa. Bogowie uwzględniając wszystkie okoliczności zdarzenia uniewinnili Aresa.
Sztuka przedstawiała Aresa jako młodego, silnego mężczyznę. Początkowo z brodą i w pełnej zbroi,
potem nagiego i bez zarostu.
" ATENA
Została również nazwana Minerwą. Starożytny świat grecki opanowany był przez niestworzone rzeczy,
dziwne dla nas praktyki, itp. To samo tyczy się Ateny, a konkretniej jej narodzin. Pewnego dnia Zeus
odczuwał niezwykle silne bóle głowy. Rozkazał Hefajstosowi rozłupać swoją czaszkę, by zobaczyć co
jest przyczyną tego dyskomfortu. Kowal zrobił to co mu rozkazano. Z rozłupanej głowy Zeusa
wyskoczyła mała Atena. Był to już znak, że zostanie boginią mądrości. Była jednocześnie ulubienicą
ojca. Siadała najwyżej, ze wszystkich braci i sióstr. Jej zwierzęciem była sowa, utożsamiana z
mądrością.
Niedostępna:
Atena różniła się pod jednym od innych bóstw. Nie zajmowała ją miłość, małżeństwo, etc. Była
niedostępną dziewicą. Nie byłą jednak oziębła. Po prostu nie miała czasu na miłość. Zasłynęła tak, że
za patronkę uważali ją filozofowie i uczeni.
Wojna mym domem:
Atena miała zamiłowanie do wojny. Jednak do wojny w słusznej sprawie. Poświęcone jej drzewo oliwne
było symbolem zgody pomiędzy zwaśnionymi miastami.
Panatenaje:
Było to sierpniowe święto u czci Ateny, w jej mieście, czyli w Atenach. Odbywały się co 4 lata.
Odbywały się wyścigi wozów, zapasy atletów, koncerty wokalno-instrumentalne. Ze wszystkich stron
zbierali się artyści, by walczyć o małą ilość oliwy, wyciśniętej ze świętych oliwek Ateny. Do obchodów
należał również bieg z pochodniami, czy wyścigi żaglówek.
Liczne zajęcia:
Atena miała być odwzorowaniem najlepszych, czyli wszystkich, cech samych Aten.
Mówiono o niej:
Ergane- Pracownica,
Polias- Patronka Miast,
Promachos- Pani Zastępów,
Pallas- Panna,
Partenos- Dziewica.
Opowieść:
Atena słynęła z zamiłowania do wszelkich robót tkackich. Wieść o jej talencie opłynęła cały świat.
Jednak znalazła się śmiertelniczka, która śmiałą twierdzić, że jest jej równa. Obie stanęły więc do
zawodów. Arachne wyszywała tak pięknie, a jej dzieło było niczym żywe. Znajdowały tam miejsce
wszystkie najważniejsze historie z życia bogów. Gdy Atena zobaczyła, że przegrała, wpadła w złość i
podarła tkaninę. Biedna śmiertelniczka, w rozpaczy powiesiła się na drzewie. Dopiero teraz bogini
dostrzegła, jak zaślepił ją gniew. W skrusze wskrzesiła Arachne, ale pod postacią pająka.
" DEMETER
Demeter to pani przyrody. Ciekawa jest historia miłości Hadesa do córki Demeter, Kory.
Demeter i Kora:
Demeter i jej córka (nazywana również Persefoną) bardzo się kochały. Pewnego, typowego dnia,
usłyszała krzyk swego dziecka, poczym ta zniknęła. Matka wpadła w przygnębienie. Dnie i noce
chodziła i szukała 'małej'. Aż dziesiątego dnia zlitował się nad nią Helios i powiedział, że Korę porwał
Hades by uczynić ją królową w Królestwie Cieni. By odszukać Persefonę, Demeter przybrała postać
niepozornej staruszki i zeszłą na ziemię. W końcu trafiła do Eleuzis. Gdy odpoczywała koło studni, w
cieniu uroczych drzew oliwnych, nadeszły córki króla Keleosa. Udała się z nimi, by zostać mamką ich
brata Demofoonta. (HOMER): 'Dziecko rosło niezwykle szybko, rozwijało się jak bogowie, gdyż Demeter
nocą karmiła je ambrozją i ogrzewała przy ogniu. Chciała bowiem, by dziecko stało się nieśmiertelne.'
Na jej nieszczęście ,rodowita matka dostrzegła owe praktyki, wówczas czary uleciały a dziecko zmarło.
By wynagrodzić stratę Demeter ofiarowała rodzicom drugiego syna Triptolemosa, oraz wóz zaprzężony
w skrzydlate smoki. Demeter była panią urodzaju, to dzięki niej rosły zboża, a rolnicy zbierali obfite
plony. Jednak podczas jej pobytu w Eleuzis ziemia stała się nieurodzajna i jałowa, a ludzie zaczęli
przymierać głodem. Bogowie ulitowali się nad biednymi śmiertelnikami i uprosili Demeter by
przywróciła płodność ziemi. W zamian za to Hades obiecał, że co roku na 2 miesiące jego żona
Persefona powróci na ziemię. Tak to więc co roku 2 miesiące są pełne radości, i słońca, natomiast 2 są
zimne i chłodne, ponieważ Pani Urodzaju opłakuje rozstanie z córką. Hades był panem podziemi ,
strażnikiem umarłych, a jego atrybutami niewidzialny hełm, oraz róg obfitości
" DIONIZOS [BACHUS]
Był synem Zeusa i Semele. By zemścić się na niewiernym mężu Hera, namówiła Semele, by poprosiła
Zeusa o to by ukazał się, w swojej najwspanialszej postaci. Niestety, tą postacią była błyskawica.
Dziewczyna nie wytrzymałą blasku i spłonęła żywcem. Zanim wydała z siebie ducha wydała na świat
Dionizosa. Ojciec dał go na wychowanie nimfom górskim. Tam poznawał taniec i śpiew, mistrzem dla
niego był Sylen. Gdy Dionizos był jeszcze mały wybuchłą wojna z gigantami. Walczył tam też, ale pod
postacią lwa.
Nauczanie:
Dionizos był jednym z pierwszych bogów, który zszedł na ziemię. Umiał oczarować każdą, nawet
najstraszniejszą bestię. Był otwarty i bardzo lubiany. To on nauczył ludzi jak uprawiać winną latorośl,
ubóstwianą przez niego roślinę. By podzielić się tym dobrem ze wszystkimi ludz
mi, przemierzał wielkie
odległości. Podróżował w towarzystwie wielu stworzeń, które tworzyły:
Orszak Dionizosa:
Na początku szły osły niosąc wielkie skórzane wory z winem. Otaczały je szeregi dziwnych
rozbawionych stworzeń, o kosmatych nóżkach ,różach i ogonkach. Potem jechał na ośle starzec.
Rozbawiony, bardzo gruby. Prowadził rozmowy ze swymi kompanami. Co chwilę ktoś napełniał mu
kielich, a ten z rozkoszą zatapiał w winie swe tłuste wargi. Obwieszony był girlandami kwiatów. Potem
biegły dziewczęta odziane w specjalne stroje. W końcu jechał zaprzęg złożony z 2 panter, 2 lampartów i
pary lwów. W tym właśnie zaprzęgu jechał prawie nagi młodzieniec, to był właśnie Dionizos.
Wyobrażenia:
Dionizos wyobrażany był jako duch wina. Rządził rodzeniem, śmiercią i zmartwychwstaniem. Od niego
pochodziły 3 cudowne panny: Ojno, Spermo i Elais, mające moc przemieniania wszystkiego w wino,
oliwę i ziarno.
Święta:
Twierdzono, że Dionizos śpi zimą a budzi się na wiosnę. Najbardziej był jednak czczony podczas
zimowego przesilenia. Uroczystości odbywały się w grudniowe noce. Były to orgie, tak nazywano tą
uroczystość, podczas której kobiety z zapalonymi świecami biegły w dół wąwozu(nazwa pochodzi od
słowa orge- czyli podniecenie). Tańce, śpiewy w takt ogłaszającej muzyki wytwarzały ekstazę. Dlatego
uznawano Dionizosa za boga ekstazy. Innym świętem Dionizosa były, obchodzone w Atenach, Małe
Dionizje(jesienią- święto winobrania), Lenaje(w styczniu- święto wytłaczania wina), Antesterie(w końcu
lutego- święto otwierania beczek z młodym winem) oraz Wielkie Dionizje(w końcu marca i z początkiem
kwietnia). Te ostatnie były najokazalsze. Pierwszego dnia uroczyście śpiewano dytyramb. Aż do
wieczora ulicami przetłaczały się tłumy ludzi uwieńczone bluszczem. Każdy niósł naczynie z winem.
Popijano sobie, rozmawiano, śpiewano. Następnego dnia ruszała procesja z Lenajonu, czyli małej
świątyni na południowym stoku Akropolis.
" Hades
Był bratem Zeusa, panem piekieł.
Królestwo Piekieł:
Każda religia kreuje swoją wizję tego co się dzieje po śmierci. Wejście do greckiego królestwa piekieł
znajduje się na końcu świata. Tam gdzie nie ma już światła. Samo wejście poprzedza wielka równina
osłonięta czarną zasłoną. W samym przedsionku gość może spotkać takich towarzyszy jak Nędza,
Smutek czy Starość.
Żeby dostać się do świata umarłych trzeba przebyć m.in. najdłuższą rzekę podziemia, czyli Styks. Nie
jest to możliwe bez pomocy Charona, syna Nocy. Oczywiście przewóz nie jest darmowy, trzeba za niego
zapłacić jednego obola. Nie jest to wiele, problematyczne może być to, że trzeba go mieć przy sobie..
po śmierci. Dlatego jedną z greckich tradycji chowania zmarłych było kładzenie na oczach zmarłego
drobnych miedzianych monet- oboli.
Po opuszczeniu łodzi dusze napotykają na najstraszniejszego strażnika piekieł- Cerbera. Jest to wieli
pies o trzech głowach, niezwykle uprzejmy dla wchodzących, ale i bezwzględny dla niedoszłych
uciekinierów.
Samo królestwo to wielka równina, ciemna, chłodna i wietrzna. Dusze zebrane są tam w grupki, osobno
mordercy, osobno urzędnicy, osobno dzieci etc. Każda nowoprzybyła dusza musi się stawić przed
wielką radą trzech mężów- Minosa, Ajkosa i Radamantysa. Ci ważą jej uczynki i wskazują w jaki kraniec
piekła ma się udać.
Dalej, za mokradłami, bagnami i równinami, za ostrymi skałami znajduje się majestatyczny zamek króla
ciemności- Hadesa. Przed samym zamkiem znajduje się miejsce najgorszych kaz
ni dla zbrodniarzy.
Tam pod okiem trzech sióstr, Erynii, przestępcy pokutują za zło które uczynili. Tam znajduje się ów
złowrogi Tartar, najciemniejsze miejsce w Hadesie.
Oczywiście w Hadesie jest też miejsce dla sprawiedliwych, jest to Wyspa Błogosławionych. Miejsce
wiecznej szczęśliwości, gdzie rośliny nie znają jesieni, a dusze odziane w szaty z kruchych pajęczyn
mieszkają w mieście z kości słoniowej. Owo miasto znajduje się na tzw. Polu Elizejskim, czyli na łące,
której piękno opiewali nie tylko poeci tacy jak Wergili czy Porfiriusz ale i filozofowie, np.: Platon czy
Sokrates. Ciekawa jest historia jego miłości do córki Demeter, Kory.
Demeter i Kora:
Demeter i jej córka (nazywana również Persefoną) bardzo się kochały. Pewnego, typowego dnia,
usłyszała krzyk swego dziecka, poczym ta zniknęła. Matka wpadła w przygnębienie. Dnie i noce
chodziła i szukała 'małej'. Aż dziesiątego dnia zlitował się nad nią Helios i powiedział, że Korę porwał
Hades by uczynić ją królową w Królestwie Cieni. By odszukać Persefonę, Demeter przybrała postać
niepozornej staruszki i zeszłą na ziemię. W końcu trafiła do Eleuzis. Gdy odpoczywała koło studni, w
cieniu uroczych drzew oliwnych, nadeszły córki króla Keleosa. Udała się z nimi, by zostać mamką ich
brata Demofoonta. (HOMER): 'Dziecko rosło niezwykle szybko, rozwijało się jak bogowie, gdyż Demeter
nocą karmiła je ambrozją i ogrzewała przy ogniu. Chciała bowiem, by dziecko stało się nieśmiertelne.'
Na jej nieszczęście ,rodowita matka dostrzegła owe praktyki, wówczas czary uleciały a dziecko zmarło.
By wynagrodzić stratę Demeter ofiarowała rodzicom drugiego syna Triptolemosa, oraz wóz zaprzężony
w skrzydlate smoki. Demeter była panią urodzaju, to dzięki niej rosły zboża, a rolnicy zbierali obfite
plony. Jednak podczas jej pobytu w Eleuzis ziemia stała się nieurodzajna i jałowa, a ludzie zaczęli
przymierać głodem. Bogowie ulitowali się nad biednymi śmiertelnikami i uprosili Demeter by
przywróciła płodność ziemi. W zamian za to Hades obiecał, że co roku na 2 miesiące jego żona
Persefona powróci na ziemię. Tak to więc co roku 2 miesiące są pełne radości, i słońca, natomiast 2 są
zimne i chłodne, ponieważ Pani Urodzaju opłakuje rozstanie z córką. Hades był panem podziemi ,
strażnikiem umarłych, a jego atrybutami niewidzialny hełm, oraz róg obfitości.
" Hefajstos
Był najpracowitszy z bogów. Pracował w swojej kuz
ni niedaleko Etny, na wyspie Lemnos. Pracuje tam
we dnie i w nocy. Robi tam pancerze, tarcze, miecze i co tylko sobie, któryś z bogów zażyczy.
Tragedia rodzinna:
Hefajstos, był synem Hery i Zeusa. W młodości uznawano, że wyrośnie na wspaniałego, mądrego boga.
niestety, gdy Zeus powiesił Herę na łańcuchach z Olimpu, młodzian ujął się za matką. Rozwścieczony
Zeus zrzucił go z Olimpu czyniąc uszczerbek na zdrowiu i urodzie syna. Od tego czasu Hefajstos był
uznawany za najbrzydszego z bogów. Niestety okulał. Zaopiekowała się nim Tetyda. Był w jej wodnynm
królestwie przez 10 lat, aż wszyscy o nim zapomnieli. Ale tylko do czasu, gdy Dionizos spił go winem,
wsadził na osła i zawiózł na Olimp.
Małżeństwo:
Jakaż to byłą radość, gdy 'martwy' syn wrócił do domu. Ojciec ,jakoby w nagrodę, ofiarował mu za żonę
najpiękniejszą boginię- Afrodytę. Niestety, to małżeństwo nigdy nie zaznało szczęścia. Boski kowal
uważał, że Zeus kpi z jego brzydoty, dając mu za żonę najpiękniejszą boginię. A Afrodyta nie mogła się
pogodzić z trybem życia męża. Ona lubiła, świat, tańce, a on... wieczny samotnik.
Opowieść:
Pewnego razy zrobił wspaniałe złote krzesło, wysadzane drogimi kamieniami. Poczym rozkazał 2
cyklopom, by zanieśli je w darze królowej ziemi, Herze. Ta uradowana kazała wnieść je do swojej sali,
poczym usiadła na nim. W tym momencie wysunęły się kleszcze i schwyciły ją tak, że nie mogła się
ruszyć. Dopiero sam autor dowcipu musiał ją uwolnić.
Bóg ognia:
Czczono go jako boga ognia. Największy ośrodek jego kultu znajdował się na wyspie Lemnos, a był to
związane z wulkanem. Obchodzono również święta ku jego czci, Chalkeje- święto kowali; lampadoforie-
specjalne święto ku czci Hefajstosa, uświetniane przez bieg z pochodniami. Uważano, że jest to
muskularny, brodaty mężczyzna. Przedstawiając go, ukrywano jego kalectwo. Najczęściej dzierży młot,
lub inny związany z kowalstwem przedmiot.
" HERA
Nazywana jest też Junoną. Jej atrybutami są m.in. pawie, które razem z nią odbywają przechadzkę nad
światem. Hera nie jest tak silną boginią za jaką się uważa. Zeus często jej ulega, lecz tylko po to, aby
uniknąć małżeńskiej kłótni. Lecz gdy się na nią zezłości.... jest nawet w stanie związać ją łańcuchem i
powiesić na zboczu Olimpu. By powiększyć cierpień, przywiązał jej do nóg 2 kowadła. Zmienił
stanowisko dopiero po prośbach bogów.
Wrażliwość:
Hera była bardzo wrażliwą boginią, ale tylko w kwestii swej urody. Poeci i inni pisarze ,by się jej
podlizać, wysławiali jej białe ramiona, piękne włosy, ciemnobłękitne oczy. Jednak kobiety sądziły
inaczej. Np. córki króla Projtosa. Przyznawały, że nie są od niej gorsze. Rozwścieczona bogini zesłała na
nie szaleństwo. Uciekły do lasy, były bowiem przekonane, że są.... krowami. Inne panny spotkała
również kara. Zostały zamienione w kamienne schody, po których chodził ich ojciec- kapłan.
Patronka:
Hera patronowała kobietom. Jej polecały się przyszłe panny młode, przeszłe matki. Podobnie jak jej mąż
Zeus, miała swoją Olimpiadę. Odbywała się ona w Olimpii co 5 lat. Brały w niej udział wyłącznie
kobiety. Praktycznie w każdym mieście była jej świątynia. W pierwszych wiekach, była przedstawiana
jako słup lub belka. Póz
niej jej wizerunek przeszedł gruntowne zmiany. Poliklet przedstawił ją jako
kobietę siedzącą na tronie, trzymającą w jednym ręku jabłko granatu- symbol płodności, a w drugim
berło z kukułką.
" HERMES
Był synem Zeusa i Mai. Jest również nazywany Merkurym. Urodził się w Arkadii, na górze Kyllene.
Opowieść:
Po urodzeniu wybrał się na przechadzkę. Po drodze zabił żółwia, z jego skorupy sporządził sobie cytrę.
W południe przybył do siedziby króla Tesalli Admeta. Poczym ukradł mu stado krów, poświęconych
Apollinowi. Częsato zmieniał kierunek, by nie dać się złapać. Wypoczął niedaleko Alfejosu. Zabił woła i
upiekł sobie, ogromny kawał mięsa. Krowy ukrył w górach, zapadał bowiem wieczór. Potem zakradł się
do pieczary, z której uciekł, wsunął się do kołyski, i niczym dziecko, zasnął. Nazajutrz przyszedł
rozwścieczony Apollo. Maja zaprowadziła go przed kołyskę i stwierdziła, że Hermes jest jeszcze zbyt
mały by ukraść krowy, bowiem nie wie jeszcze co to w ogóle jest krowa. Wtedy dzieciak nie wytrzymał i
zaczął się śmiać. By przebłagać wściekłego brata malec ofiarował mu uprzednio zrobioną cytrę. Ten tak
się ucieszył, że w zamian dał mu laseczkę z leszczyny, dzięki której można było w cudowny sposób
uśmierzać każdy spór i waśń. Hermes rzucił, go pomiędzy 2 walczące węże, a one oplotły g, i tak
powstał kadyceusz.
Bóg złodziei:
Do Hermesa uciekali się złodzieje. Bowiem, gdy tylko ten przyszedł na Olimp, od razu, Ares stracił
miecz, Posejdon trójząb, Afrodyta, przepaskę na biodra, Hefajstos, obcęgi. W końcu czara się przelała.
Hermes próbował ukraść Zeusowi piorun, ale poparzony zwrócił ku sobie gniew ojca, który wyrzucił go z
Olimpu. Uznano jednak, że nie było to dobre wyjście. Zeus mianował go swym ambasadorem, gońcem i
posłem. Odtąd miał już wiele do roboty, codzienne sprzątanie sali na Olimpie, sprawował nadzór nad
porządkiem, potem wypełniał rozkazy, ale tylko do czasu, gdy musiał nakładać bogom ambrozję. Nawet
w nocy musiał pracować, wskazywał bowiem drogę zbłąkanym ludziom. Nie zdążyłby tego wszystkiego
wykonać, gdyby nie małe skrzydełka u jego stóp.
W Arkadii:
Praktycznie wszędzie miał swe świątynie. Ale najbardziej był czczony w Arkadii. Arkanowie uważali, że
jest to bóg opiekujący się pasterzami, dbające o owce i kozy ,i o paszę dla nich.
" Zeus
Inaczej zwany jest Dzeusem(tak go nazywa Jan Parandowski w 'Mitologii'). Jest to najwyższy bóg grecki.
Zamieszkuje Olimp. Jego imię prawdopodobnie jest spokrewnione z indyjskim- DYAUS,
staroniemieckim- ZIJ i łacińskim- JUPITER; wszędzie uwidacznia się indoeuropejski pierwiastek DIV
,który oznacza tyle co: żucać, strzelać, błyszczeć. Nic więc dziwnego, że ZEUS jest bogiem, którego
atrybutami jest piorun. Oprócz tego EGIDA, D
B, BERA
O, TRON i ORZEA
.
Opowieść:
Wielokrotnie Zeus przechwalał się, że jest najpotężniejszy ze wszystkich bogów, a nawet, ze wszyscy
oni razem wzięci nie dadzą mu rady. Usłyszawszy to Ares stwierdził, że owszem, nikt mu nie dorówna,
ale na pewno wszyscy bogowie mogliby go pokonać z łatwością. Przytoczył również historię, gdy Hera,
Atena i Posejdon skrępowali Zeusa tak, że ten nie mógł się ruszyć. Na ratunek Panu Gromów przybiegła
Tetyda, bogini morska, póz
niejsza matka Achillesa. Czym prędzej zbiegłą do Tartaru i poprosiła o
pomoc sturękiego Briareusa. Ten dopiero uwolnił boga.
Opowieść:
Charakterystyczny przymiot Zeusa związany z wieloma mitami, to zdrady i komplikacje miłosne. Nie
wszyscy wiedzą, że pierwszą jego żoną była Metyda(bogini mądrości, a córka Okeanosa). Potem była
Temida(bogini sprawiedliwości), z tego związku powstały Mojry i Hory. Następną miłością była
Eurynome matka Charyt. Owocny okazał się związek z Mnemnozą(pamięcią), jego owocem było 9 Muz.
Potem otoczył uczuciem siostrę Herę, razem spłodzili Hebe, Ejletyja, Aresa i Hefajstosa. Natura Zeusa
nie ułatwiała mu wierności żonie. A jak można być w sporze ze swoją naturą? Dlatego miewał wiele
romansów z boginkami, nimfami i śmiertelniczkami. By uchronić ukochaną Io musiał przemienić ją w
jałówkę(inne z
ródła mówią, że to Hera przemieniła ją w krowę). By uwiez
ć Europę, córkę Fenickiego
króla, musiał przemienić się we wspaniałego byka o złotych rogach. Zafascynowana kobieta dosiadła
go, a on porwał ją na Kretę. Dziwne narodziny mieli Polideukes i Helena, narodzili się z jaj, powstałych
ze związku przemienionego w łabędzia Zeusa i Ledy. Kolejny romans miał z Danae, córką króla Argos,
Akrizjosa. Król ten znał przepowiednię, że zostanie zabity przez swojego wnuka, tak więc zamknął córkę
we wiezy z brązu. Natomiast Zeus przyszedł do niej pod postacią złotego deszczu. Miał również romans
z Leto, jednak w obawie przed żoną porzucił kochankę. Hera zabroniła udzielać schronienia kobiecie. Ta
znalazła ją dopiero na wyspie w archipelagu Cyklad, gdzie powiła Apolla i Artemidę. Na uczczenie tego
wyspa ta zostałą nazwana Delos, czyli jaśniejąca. Inną miłością byłą Semele. Zauroczony nią Zeus
przyrzekł wypełnić każdą jej prośbę. Hera 'doradziła jej' by poprosiła o to by ukazał się jej w swojej
najwspanialszej postaci. Niestety bóg musiał dotrzymać słowa i ukazał się pod postacią pioruna.
Semele porażona jego blaskiem padła martwa. Ponieważ była brzemienna ojciec wydobył z jej łona
dziecko i włożył je sobie do uda. Wyszło z niego po 3 miesiącach doskonale rozwinięte(stąd
powiedzenie "wyjść z uda Zeusa" czyli chlubić się swoim pochodzeniem).
Świątynie:
W DODONIE:
Wg legendy, świątynię dodońską założono na miejscu, gdzie gołębica, w czasie długiej drogi z Egiptu do
Teb, przysiadła na dębie i przemówiła ludzkim głosem. Na tym właśnie miejscu zbudowano świątynię.
Służyli tam kapłani. Mieli bardzo rygorystyczne zasady. Zwani byli selloi. Spali na zimnej, gołej ziemi.
Nigdy się nie myli. Wiedli wybitnie surowe życie. Ich zadaniem było przepowiadać wolę boga,
odczytując ją z szumu liści świętego drzewa. Robili to również przysłuchując się dz
więkom wydawanym
przez kulkę zawieszona na sznureczku i obijającą się o miskę z brązu. Pytać mógł każdy. Warunkiem
było wyrycie pytania na miedzianej tabliczce. Odpowiedz
była napisana wierszem, a zaczynała się od
słów 'Dzeus był, Dzeus jest, Dzeus będzie...'
W OLIMPII
Olimpia była miastem na Peloponezie, w krainie Elis. Było to najsłynniejsze miejsce kultu Zeusa. Liczne
świątynie znajdowały się u zbiegu rzek Alfejos i Kledeos. W tym właśnie mieście, począwszy od 776 r
p.n.e. do 393 p.n.e. co 4 lata odbywały się uroczyste igrzyska. Kres igrzysk przypadł za panowania
cesarza Teodozjusza, który kazał spalić miasto. Nie było to właściwie miasto, lecz cała osada świątyń i
budowli świątynnych. 'Życie przybywało tu' tylko raz na cztery lata. Kiedy to ogłaszano święty pokój
boży. Ustawały wszystkie walki między państwami-miastami. Delegowano zawodników, by w Olimpii
mogli wlaczyć o sławę, a tym samym uczcić boga. Był to władca Olimpu, ziemi i innych bogów. Jego
atrybutami były: Egida, berło, tron, piorun, dąb ,orzeł i grom