Układ wydalniczy
Dietetyka SWSM
Wydalanie
� Oddzielanie zbednych produktów
przemiany materii z płynów ciała.
ć% Układ oddechowy: CO2
ć% Skóra i przydatki : woda, sole, kwas
mlekowy, mocznik
ć% System trawienny : woda, sole, CO2,
tłuszcze, barwniki żółciowe, cholesterol
ć% Układ moczowy: wiele produktów
przemian metabolicznych, tksyny, leki,
hormony, sole, H+ i woda
Elementy składowe
� Nerki
� Moczowody
� Pęcherz moczowy
� Cewka moczowa
Układ moczowy
� Dwie nerki
" Dwa moczowody
Pęcherz
" cewka
� http://www.youtube.com/watch?v=3TH
ZeaMfuSw&feature=related
� http://www.youtube.com/watch?v=aQZ
aNXNroVY&feature=related
Funkcje układu wydalniczego
� Regulacja jonów w osoczu
� Regulacja osmomolarności osocza
� Regulacja objętości osocza
� Regulacja stężenia jonów
wodorowych w osoczu (pH)
� Usuwanie zbędnych produktów
przemiany materii i substancji
toksycznych z osocza
� Produkcja hormonów (sekrecja)
Nerka - budowa
1. piramida nerkowa
2. tętnica
międzypłatowa
3. tętnica nerkowa
4. żyła nerkowa
5. wnęka nerki
6. miedniczka
nerkowa
7. moczowód
8. kielich mniejszy
9. torebka włóknista
10. biegun dolny nerki
11. biegun górny nerki
12. żyła
międzypłatowa
13. nefron
14. zatoka nerkowa
15. kielich większy
16. brodawka
nerkowa
17. słupy nerkowe
Nerka - budowa
� Kora nerki warstwa zewnętrzna
ć% Słupy nerkowe
� Rdzeń nerki warstwa wewnętrzna
ć% Piramidy nerkowe
Przekrój płata nerki
Nerka - funkcjonowanie
Schemat przedstawiający strukturę nefronu i budowę torebki Bowmana.
Biologia Solomon, Berg, Martin, Villee 1996 str 1001
Ciśnienie filtracyjne
Nerka - funkcjonowanie
� Nefron podstawowa jednostka
funkcjonalna = Kłebuszek nerkowy
(Malpighiego) + kanalik
nerkowy(cewka nerkowa)
� Torebka otaczająca kłebuszek torebki
ciałka nerkowego ( torebka Bowmana)
� Od torebki odchodzi kanalik kręty
proksymalny przechodzący w pętlę
nefronu ( pętla Henlego)
Ukrwienie nerek
� 25 % krwi każdego wyrzutu serca
przepływa przez nerki
� Tętniczka doprowadzająca do torebek
ciałek nerkowych rozpoczyna
produkcję moczu pierwotnego
� Mocz ostateczny; układ kanalikowy,
wchłanianie zwrotne (reabsorbcja)
wydzielanie ( sekrecja)
Przesączanie kłębkowe
� Ciśnienie hydrostatyczne występujące
w naczyniach włosowatych
kłębkowych.
� Wartość ciśnienia ok. 70 mmHg w
porównaniu do 25 mmHg w innych
tkankach
� Jest zależne od ciśnienia tętniczego
Reabsorbcja kanalikowa
� Wchłanianie wraz z wodą i
readsorbcja w kanalikach nerkowych.
ć% Glukoza, aminokwasy, sole mineralne
� Aktywne wydzielanie przez nabłonek
kanalikowy do światła kanalika
ć% Jony potasu, wodorowe, amoniak
Regulacja reabsorbcji
� Reabsorbcja przymusowa w kanaliku
proksymalnym  woda i Na
� Aldosteron (kora nadnerczy) zwiększa
zatrzymywanie sodu
� H. antydiuretyczny (przysadka)
zwiększa reabsorpcję wody
� H. przytarczyc reabsorbcja
fosforanów.
Aparat przykłebuszkowy
Aparat przykłębuszkowy
reguluje każdy nefron.
Składa się na niego komórki
przykłębuszkowe,
(wydzielanie reniny)
komórki plamki gęstej
(wydzielane wazopresyny) i
komórki mezangium
zewnętrznego tkanka łaczna.
Reabsorbcja i sekrecja
 Odpady przemiany azotowej
� Mocznik
ć% białka��aminokwasy��NH2 usuwany
��amoniak, wątroba przetwarza do mocznika
� Kwas moczowy
ć% Przemiany kwasow nukleinowych
� Kreatynina
ć% Przemiany fosforanów
� Niewydolność nerek
ć% azotemia: produkty przemian azotowych we
krwi
ć% uremia: toksyczne efekty akumulacji
produktów przemian azotowych
Hormony
� Nerki wydzielają hormony, erytropoetynę i
reninę. Erytropoetyna wydzielana jest w
odpowiedzi na hypoksję czyli niski poziom
tlenu w tkankach. Stymuluje to erytropoezę
czyli produkcję krwinek czerwonych w szpiku
kostnym.
� Kalcytriol (1,25-dihydroksycholekalcyferol;
1,25(OH)2D3) aktywna forma wit D
zapoczątkowuje absorpcję wapnia i
absorbcję fosforanów
� Częścią układu RAA (renina  angiotensyna
 aldosteron) jest renina regulująca poziom
aldosteronu.
Hormony
Regulacja równowagi kwasowo -
zasadowej
� HCl + NaHCO3ą�NaCl +H2CO3
� H2CO3 ą�H2O + CO2
� 1. mechanizm węglanowy
ć% Anhydraza węglanowa
H2O + CO2 ą�H2CO3
� 2.  kwaśność miareczkowa
� 3. mechanizm amoniakalny
Moczowody budowa
� 3 warstwowa budowa
ć% A
ącznotkankowa błona zewnętrzna
ć% Błona mięśniowa
ć% Błona śluzowa z nabłonkiem
przejściowym
Skurcze perystaltyczne moczowodu ą�
efekt wzrostu ciśnienia w miedniczkach
Zablokowanie moczowodu  kolka
nerkowa
Moczowody
Moczowody
Pęcherz moczowy - budowa
� Błona śluzowa
� Błona mięśniowa
� Błona
zewnętrzna
Oddawanie moczu
Odruch sterowany
z rdzenia
kręgowego.
Pojawia się przy obj ok.
150 ml
Powyżej 400 ml jest trudny
do utrzymania
Mocz
� Dobowa produkcja od 500 do 2500 ml
� Gęstość od 1,003 do 1,03
� Podstawowe składniki:
ć% Woda, mocznik, kwas moczowy,
kreatynina, siarczany, fosforany, chlorki,
amoniak, potas, sód.
Zaburzenia układu wydalniczego
Mocznica
� Bezmocz mechaniczny
Nefropatia cukrzycowa
� Chlamydia i ureaplazma
Nefropatia toczniowa
Nietrzymanie moczu
� Gruczolak gruczołu
krokowego
Niewydolność nerek
Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek
� Gruz
lica urologiczna
Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
� Hematuria
Przednerkowa ostra niewydolność nerek
� Hiperaldosteronizm
Przewlekle odmiedniczkowe zapalenie
� Hiperamonemia
nerek
� HSV Rak nerki
Roponercze
� Kamica cewkowa
Skaza moczanowa
� Kamica cystynowa
Torbielowatość nerek
� Kamica fosforanowa
Uraemia
� Kamica kielichowa
Uremia
Wielomocz
� Kamica ksantynowa
Zapalenie cewki moczowej
� Kamica moczanowa
Zapalenie gruczołu krokowego
� Kamica moczowa
Zapalenie miedniczek nerkowych
� Kamica moczowodowa
Zapalenie nerek
� Kamica nerkowa
Zapalenie pęcherza moczowego
Zapalenie pochwy
� Kamica pęcherzowa
Zapalenie prostaty
� Kamica szczawianowa
Zapalenie sromu
� Kamica wapniowa
Zapalenie stercza
� Kamienie w nerkach
Zespół Conna
� Kolka nerkowa Zespół nefrotyczny
Zespół nerczycowy
� Krwiomocz
Żylaki powrózka nasiennego
Dializa
Transplantacje
� w ok. 50% przypadków nerka pracuje
bardzo dobrze i nie dochodzi do
powikłań
� w ok. 35% przypadków występują
problemy i powikłania, które udaje się
wyleczyć
� w ok. 15% przypadków występują
poważne problemy i powikłania
prowadzące do utraty przeszczepu lub
pogorszenia stanu zdrowia
� w 3 5% przypadków dochodzi do
śmierci biorcy.
Transplantacje
� Falun Gong Chiny:
� Nerka: 62 000 dolarów USA
� Wątroba: 98 000  130 000 dolarów USA
� Płuco: 150 000  170 000 dolarów USA
� Serce: 130 000  160 000 dolarów USA
� Rogówka: 30 000 dolarów USA
� Okazuje się więc, że Chiny zrobiły sobie
z ludzkiego organizmu całkiem opłacalny
biznes.
Transplantacje  pieniądze i ból !?
Nerki jako pożywienie
Nerki w kuchni
� Najczęściej podawane są po uprzednim
duszeniu lub podsmażeniu. W
przetwórstwie mięsnym nerki wieprzowe
stosowane są jako dodatek do pasztetów,
konserw, rolad i farszów
� Nerki charakteryzują się delikatnym,
podrobowym smakiem.
� Mają swoisty, dosyć ciężki zapach.
Często odbierany jako nieprzyjemny.
� Nerki są z
ródłem białka, witamin z grupy
B, dobrze przyswajalnego żelaza i kwasu
foliowego. Zawierają jednak znaczne
ilości cholesterolu.