Niewybredne Gram-ujemne pałeczki
Występują przewodzie pokarmowym zwierząt i człowieka,
w glebie, wodzie.
Rosną na zwykłych podłożach, charakteryzują się opornością
na środki dezynfekcyjne, antybiotyki i chemioterapeutyki.
Głównym mechanizmem warunkującym rozprzestrzenianie się
Głównym mechanizmem warunkującym rozprzestrzenianie się
genów oporności wśród tej grupy bakterii jest koniugacja.
Są częstymi czynnikami etiologicznymi zakażeń szpitalnych
" nie wytwarzają spor
" większość jest urzęsiona
" niektóre wytwarzają otoczki
" wykazują duże zróżnicowanie antygenowe (O, H, K)
Gram-ujemne pałeczki
Enterobacteriaceae niefermentujące
względne beztlenowce nie fermentują glukozy
" fermentują glukozę " oxydazo-dodatnie :
" fermentują glukozę " oxydazo-dodatnie :
Pseudomonas spp.
" oxydazo-ujemne
Burkholderia
" redukują azotany do
" oxydazo-ujemne :
azotynów
Acinetobacter
Stenotrophomonas
Escherichia coli
Zakażenia przewodu pokarmowego
Zakażenia pozajelitowe:
" zakażenie układu moczowego /ZUM/
" zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
" sepsa
" sepsa
Klebsiella
" K. pneumoniae
" K. oxytoca
" K. granulomatis
" K. rhinoscleromatis
" K. ozenae
Enterobacter, Citrobacter, Morganella, Serratia
" U osób immunokompetentnych rzadko wywołują zakażenia
pierwotne
" Najczęściej odpowiadają za zakażenia szpitalne: noworodki,
pacjenci z immunosupresją wytwarzają gatunkowo swoiste �-
laktamazy AmpC
Yersinia spp.
Chorobotwórcze dla człowieka:
" Y. pestis - dżuma
" Y. enterocolitica jersinioza
" Y. pseudotuberculosis jersinioza
Jersinioza
1. Zapalenie jelit
2. Postać pseudowyrostkowa
3. Posocznica
4. Postacie o pozajelitowej lokalizacji jersiniozy występują
rzadko
Taksonomia pałeczek Salmonella
1. Salmonella enterica
subspecies:
enterica
salamae
arizonae
arizonae
diarizonae
houtenae
indica
2. Salmonella bongori
Salmonella enterica subsp.
enterica 1531
salamae 506
arizonae 99
diarizonae 336
houtenae 73
indica 13
indica 13
Salmonella bongori 22
Razem 2557
Taksonomia Salmonella spp.
" Dur brzuszny: Salmonella enterica subsp. enterica serowar Typhi
(Salmonella ser. Typhi)
" Dur rzekomy A, B, C: Salmonella enterica subsp. enterica serowar
paratyphi A, B, C (Salmonella ser. Paratyphi A, B, C)
" Salmonelozy: Salmonella enterica subsp. enterica serowar
Typhimurium, Enteritidis, Agona
Shigella
" Podgrupa A - Shigella dysenteriae (13 typów serologicznych)
" Podgrupa B - Shigella flexneri (6 typów i 10 podtypów: a i b oraz
dwóch wariantów X i Y)
" Podgrupa C- Shigella boydii (18 typów serologicznych)
" Podgrupa D- Shigella sonnei (1 typ serologiczny, dwie fazy- I, małe
gładkie kolonie, w fazie II tworzą kolonie
podobne do szorstkich)
Pałeczki niefermentujące
Oksydazo-dodatnie Oksydazo-ujemne
" Pseudomonas " Acinetobacter
" Burkholderia " Stenotrophomonas
" Burkholderia " Stenotrophomonas
maltophilia
Pałeczki niefermentujące oksydazo-dodatnie 
Pseudomonas aeruginosa
" Zakażenia dolnych dróg oddechowych: bezobjawowe nosicielstwo,
łagodne zapalenie tchawicy i oskrzeli, martwicze odoskrzelowe zapalenie
płuc
" Pierwotne zakażenia skóry i tkanek miękkich. Najczęściej zakażenie ran
oparzeniowych,
" Zapalenie mieszków włosowych
" Zakażenia paznokci
" Zapalenie kości i szpiku
" ZUM
" Zapalenie ucha zewnętrznego
" Zakażenia oka
" Bakteriemia
" Zapalenie wsierdzia
Diagnostyka zakażeń z udziałem niewybrednych Gram-ujemnych
pałeczek
" Posiew /hodowla/
" Różnicowanie biochemiczne
" Różnicowanie serologiczne szczepów (Salmonella, Shigella,
" Różnicowanie serologiczne szczepów (Salmonella, Shigella,
EPEC, EHEC, dochodzenie epidemiologiczne)
" Serodiagnostyka  odczyn Widala
Etiologia ZUM
" Gram-ujemne pałeczki (Escherichia coli, Klebsiella
spp., Proteus spp., Enterobacter spp., Acinetobacter
spp., Pseudomonas spp., Stenotrophomonas
maltophilia, Serratia marcescens
" Enterokoki
" Inne: S. saprophyticus, S. agalactiae, Candida
albicans, bakterie beztlenowe, M. tuberculosis
Mechanizmy oporności na antybiotyki �
�-
�
�
laktamowe
" Zmniejszona przepuszczalność osłon komórkowych
/białka porynowe/
" Wytwarzanie �-laktamaz
" Wytwarzanie �-laktamaz
" Czynne usuwanie antybiotyku z komórki  effluks
" Tolerancja (MBC/MIC e" 32)
�-laktamazy o spektrach substratowych obejmujących
�
�
�
większość grup antybiotyków �
�-laktamowych
�
�
1. �-laktamazy o rozszerzonym spektrum substratowym 
ESBL
ESBL
2. �-laktamazy Amp C
3. karbapenemazy
Mechanizmy oporności na karbapenemy
Bakterie Gram-ujemne
1. Wypompowywanie i/lub obniżanie przepuszczalności błony zewnętrznej 
P. aeruginosa, A. baumannii
2. Obniżanie przepuszczalności błony zewnętrznej + wytwarzanie AmpC lub
ESBL na wysokim poziomie  Enterobacteriaceae
ESBL na wysokim poziomie  Enterobacteriaceae
3. Wytwarzanie karbapenemaz:
" Klasy A: KPC
" Klasy B: najbardziej wyspecjalizowane karbapenemazy MBL
" Klasy C
" Klasy D  OXA-48