CYKL KOMÓRKOWY
1. Metody szybkości proliferacji komórek:
a) Pomiar inkorporacji znakowanej 3H-tymidyny (radioaktywność)
b) pomiar ilości komórek z wykorzystaniem barwników fluorescencyjnych (CFSE-FL1)
CPT  kamptotecyna  bloker topoizomerazy I
2. Gen fuzyjny FIP1L1  PDGFRA
- w przypadku przewlekłej białaczki eozynofilowej zachodzi charakterystyczna mutacja,
doporowadzająca do fuzji genów FIP1L1 i PDGFRA
- gen fuzyjny koduje kinazę tyrozynową, o zwiększonej aktywności, która prowadzi do
transformacji komórek hematopoetycznych
- odpowiada na leczenie inhibitorami kinazy tyrozynowej  imatinib
3. Białka regulujące cykl komórkowy:
a) kinazy cyklinozależne (serynowo-treoninowe)  występują w postaci nieaktywnej
Warunkiem aktywacji jest:
- przyłączenie odpowiedniej cykliny
- fosforylacja w pętli T
- spadek stężenia inhibitorów CKI
Aktywność kompleksów CDK-cyklina hamują:
- degradacja cyklin
- fosforylacja hamujÄ…ca (blisko centrum aktywnego)
- inhibitory CKI
b) białko p53
- reguluje 2 fazy cyklu komórkowego, w punktach kontrolnych G1/S i G2/M
- indukcja apoptozy, poprzez zahamowanie genu bcl-2
- zmutowana forma jest onkogenem
- opóz
nianie fazy S (aby umożliwić naprawę DNA)
- hamuje transkrypcjÄ™ genu Rb
c) wee 1  kinaza tyrozynowa, inhibitor przejścia do mitozy
d) cdc 25  fosfataza, aktywacja kompleksu MPF  przejście do mitozy
e) APC  degraduje cykliny A i B (po mitozie)  skierowanie do ubikwitynizacji
f). SCF  degraduje inhibitory CKI (przed fazÄ… S) - skierowanie do ubikwitynizacji
g) białko Rb  kodowane genem Rb1 na chromosomie 13., fosfoproteina
- hamuje ekspresjÄ™ genu E2F
- hipofosforylowana forma  zapobiega proliferacji  w fazie G1
- hiperfosforylowana forma  wzmaga proliferacjÄ™  w fazach S, G2, M
- inicjacja fosforylacji Rb zachodzi przez cyklinÄ™ E
- defosforylacja  pod koniec mitozy
h) cdc6, cdt1  czynniki tworzące część kompleksu przed-replikacyjnego pre  RC -
fosforylacja cdc6 umożliwia replikację
- syntetyzowane i obecne w fazie G1
4. Punkty kontrolne
W fazie G1 nastÄ™puje wzrost cyklin D/CDK 4/6, które fosforylujÄ… biaÅ‚ko RbÄ…ð ekspresja
genu E2FÄ…ð wzrost syntezy cyklin E
a) punkt restrykcyjny, G1/S
- Cykliny E Ä…ðfosforylacja biaÅ‚ka RbÄ…ð wzrost syntezy cyklin A (cykliny fazy S)
Faza S:
- aby mogło dojść do syntezy DNA musi zajść tworzenie kompleksu pre-replikacyjnego (pre-
RC)
- cyklina A/CDK2 umożliwiają fosforylację cdc6 w pre-RC
- dołączenie MCM (Mini Chromosome Maintenance)
- powstaje pre-RC
- ufosforylowana cdc6 i cdt1 podlegają ubikwitynizacji, po ich odłączeniu od pre-RC
powstaje pre-IC
pre-RC Ä…ð pre-IC Ä…ð replikacja
b) punkt kontrolny G2/M
- wee 1 i CAK powodujÄ… fosforylacjÄ™ blisko centrum aktywnego cykliny B/CDK1
- fosfataza cdc 25  defosforylacja, cyklina B/CDK1 Ä…ð mitoza
punkt G1  cyklina E/CDK2
Faza S  cyklina A/CDK2
Punkt G2  cyklina B/CDK1
4. Chemioterapia:
- leki alkilujące  cis-platyna  wprowadza wiązania kowalencyjne pomiędzy zasadami w
DNA, hamując replikację i cykl komórkowy  zahamowana faza G1 i S
- blokery topoizomerazy II  etopozyd  pęknięcie podwójnej nici DNA  faza S
zahamowana
- alkaloidy  winkrystyna, kolchicyna, winblastyna  zahamowanie syntezy mikrotubul
podczas mitozy  zahamowanie fazy M
- taksany  nadmiernie stabilizujÄ… mikrotubule  zahamowana faza M
5. Retinoblastoma
- częstość występowania: 1:20 000
- postać obustronna najczęściej dziedziczna
- postać jednostronna najczęściej sporadyczna
- przyczyna: mutacja genu RB1 niezróżnicowanych komórek pierwotnych siatkówki; spadek
iloÅ›ci lub zahamowanie dziaÅ‚ania biaÅ‚ka RbÄ…ð wzrost ekspresji genu E2F Ä…ð wzrost
proliferacji
- inaktywacja zachodzi wg teorii  double hits :
a) w postaci dziedziczonej (40%)  zmutowany 1 allel pochodzi od rodzica, i występuje we
wszystkich tkankach organizmu - dziedziczone w sposób autosomalny dominujący z 90%
penetracjÄ….
Mutacja II allela jest somatyczna, i to ona warunkuje wystÄ…pienie nowotworu
b) w postaci sporadycznej (60%)  obie mutacje sÄ… somatyczne, powstajÄ…ce w tej samej
komórce siatkówki
Retinoblastoma window: od 3. miesiąca rozwoju płodowego do 4. roku życia