Ameryka Północna
- pokrywa lodowa 2 056 467 km kw. (8,5% kontynentu); podczas największej ekspansji lód pokrywał
powierzchniÄ™ 18,55 mln km kw.
- Grenlandia  dwie wielkie kopuły lodowe: lodowce odpływowe (wylotowe) na zach. wybrz. (fiord
Vend Om  Cieśnina Smitha), góry lodowe; wsch. wybrz.  mniej gór lodowych (mniejszy kontakt
lÄ…dolodu z morzem)
- Wyspy Arktyki amerykańskiej słabiej zlodowacone niż eurazjatyckiej (wysokie położenie granicy
wiecznego śniegu, mniejsze wysunięcie ku północy większe promieniowanie)
- Na lądzie stałym lodowce gł. w Kordylierach na wybrzeżu zach. (ich liczba maleje w kier. pd.);
szczyty wulkaniczne w Meksyku
- Alaska (Zat. Cooka  Zat. Yakutat tu największy poza strefami podbiegunowymi lodowiec 
system Seward-Malaspina o pow. 4275 km kw.); Góry Brooksa
- Kanada i USA  łańcuchy górskie wzdłuż wybrz. pacyficznych silniej zlodowacone niż G. Skaliste
(rosnący ku pd. dopływ promieniowania słonecznego i malejąca ilość opadów),
- Wulkany Meksyku: Iztaccihuatl, Popocatepetl, Orizaba
- Pozostałe zlodowacenia: Wyspy Królowej Elżbiety, Wyspa Baffina, Wyspa Bylota, Labrador
- Epoka lodowa w Ameryce Pn.:
współczesny okres ciepły
glacjał Wisconsian
interglacjał Sangamon
glacjał Illinoian
interglacjał Yarmouth
glacjał Kansan
interglacjał Aftonian
glacjał Nebraskan
preglacjał
podczas wszystkich czterech glacjałów lądolód uzyskiwał podobny zasięg; podczas glacjału Illinoian
nasunął się aż do ok. 37o30 szer.geogr.pn (dalej niż w Europie i Azji)
- główne ośrodki zlodowaceń:
1. na zachodzie centrum Kordylierów
2. na wschodzie centrum Labradoru
3. centrum Keewatin (między 1 i 2)
- lądolód wtargnął częściowo na obszar bezleśny, a częściowo w obręb tundry parkowej i tajgi (pnie
drzew w morenach)
- odwodnienie lądolodu  wody roztopowe odpływały ku południowi gł. przez system rzeki Missisipi
do Zat. Meksykańskiej; wschodni skraj odprowadzał wody do Atlantyku brak wielkich dolin
marginalnych i pradolin
- recesja lądolodu  w obszarze Wlk. Jezior utworzyły się lodowe jeziora zastoiskowe z przelewami
do systemu Missisipi, odwodnienie także przez dolinę rzeki Hudson; na zachodzie kontynentu jęzory
lodowcowe piętrzyły wody roztopowe i doprowadziły do wielkich powodzi.
Afryka
- powierzchnie zlodowacone (12 km kw.) obejmują najwyższe szczyty w bezpośredniej bliskości
równika: czapa lodowa Ruwenzori (5129 m n.p.m.), Masyw Kenia (5200 m n.p.m.), Kilimandżaro
(5895 m n.p.m., lodowczyki)
- podczas glacjałów zlodzeniu uległy trzy inne obszary: Elgon (4321m), Wyżyna Abisyńska (Góry
Semien 4620m, kraina Arussi), Atlas Wysoki (4165m), ślady lodowców dolinnych w Atlasie
Tellskim (2308m)
- wyobrażenia o równoczesności okresów pluwialnych w strefie mędzyzwrotnikowej ze
zlodowaceniami obszarów polarnych (południowe przesunięcia się cyrkulacji atmosferycznej)
Eurazja
- zlodowacenie współczesne obejmuje 260 517 km kw. (mniej niż 0,5% kontynentu)
- wyraz
ny ośrodek tworzenia zlodowacenia na wyspach arktycznych i subarktycznych z Islandią i Jan
Mayen (136 648 km kw.)
- drugim centrum zlodowaceń są wysokie góry Azji Środk. (113 000 km kw.)  gł. Karakorum
- Współczesna pokrywa lodowa w Eurazji: Spitsbergen, Ziemia Pn-Wsch, Ziemia Franciszka Józefa,
Nowa Ziemia, Ziemia Pn, Wyspy Nowosyberyjskie, Islandia (największy lodowiec Vatna 8800 km
kw.), Jan Mayen, Sajan Wsch., Ałtaj, Góry Dżungarskie, Tien-szan, Pamir i G. Ałtajskie, Nan Shan i
Kunlun, Tybet, Góry na pd od wsch. Kunlun, G. Tangla, Transhimalaje, Himalaje, Góry Ladakh,
Karakorum, Hindukusz, Skandynawia, Alpy, Pireneje, Ural, Góry Byrranga, Góry Suntar Chajata,
Góry Czerskiego, Góry Wierchojańskie, Góry Kodar, Góry Koriackie, Kamczatka, Elbrus i G.
Tureckie, Kaukaz
- Podział epoki lodowej w Europie Środkowej:
współczesny okres ciepły
Würm (zlodowacenie WisÅ‚y)
interglacjał emski
Riss (zlodowacenie Soławy)
interglacjał holsztyński
Mindel (zlodowacenie Elstery)
interglacjał kromerski
Günz (zlodowacenie Menap)
starsze, ciepłe i zimne okresy
- Przebieg: obniżenie granicy wiecznego śniegu o ok. 1000 m powstają lądolody w różnych
centrach (kontynentalizm, malejące opady  Azja), powiększa się zlodowacenie w górach;
- Tarcza lądolodu skandynawskiego  osłonięta na pd-zach przez centra zlodowaceń brytyjskich i
irlandzkich, pn-wsch  Nowa Ziemia
- Płw. Tajmyr  rozwinął się lądolód pn-środk-syberyjski;
- Lądolód Gór Plutorana
- Podczas przedostatniego glacjału wszystkie te centra połączyły się w jedną pokrywę lądolodową (od
Irlandii do dolnej Leny); w trakcie trzech ostatnich glacjałów lądolód przesuwał się daleko na
południe Europy (najdalszy zasięg południowy podczas przedostatniego glacjału  do Odry); w Azji
sięgnął najdalej do 60 równoleżnika
- Obniżenie granicy wiecznego śniegu zlodowacenia górskie; Alpy  czterokrotne zlodowacenie,
objął je system prądów lądowych zlodowacenia półpokrywowego, z północnych Alp schodziły
lodowce na przepola gór, tworząc lodowce podgórskie; po stronie pd w doliny górskie zsuwały się
jęzory lodowcowe; zlodowacenie wyższych masywów górskich na wschód od Alp, w Tatrach
Wysokich rozwinęły się lodowce dolinne dł. do 14 km (Dolina Suchej Wody);
- Pod wpływem oceanu granica wiecznego śniegu leżała na zachodzie niżej niż na wschodzie 
lodowce: Masyw Centralny, Wogezy (Mozeli); Schwarzwald (tylko lodowce karowe, też w
Karkonoszach); Kaukaz, szczyty Armenii i Azji Mn.
- Himalaje - czterokrotnie zlodowacone w plejstocenie, wyniesiony Pir Pandżal powstrzymywał opady
monsunowe podczas póz
niejszych glacjałów;
- Ślady zlodowaceń na Tajwanie, skraju Azji, w Korei, w Japonii (Honsiu i Hokkaido) i w archipelagu
Kuryli.
- Procesy podczas ostatniego glacjału:
1. silny rozwój i rozprzestrzenianie się zlodowacenia
2. znaczące rozszerzenie się występowania wieloletniej zmarzliny
3. tworzenie się lessu na rozległych obszarach
4. daleko idące zmiany w zasięgu lasów w stosunku do okresu interglacjalnego.
- formy: systemy pradolin, jeziora zastoiskowe
- odwodnienie: w kierunku zachodnim lub zgodnie z nachyleniem w kierunku pd do M. Kaspijskiego i
Czarnego; na pn wody przmieszczały się ku pn zgodnie z ogólnym spadkiem terenu.
Ameryka Pd
- współczesne zlodowacenie wyłącznie w Andach (26 500 km kw. w tym patagońskie pole lodowe 24
000 km kw.)
- Sierra Nevada de Santa Marta (5775m), Cotopaxi (5896), Chimborazo (6267m), Sangay; największy
obszar zlodowacony w obszarach międzyzwrotnikowych  Cordillera Blanca i Cordillera
Huayhuash; między 17 a 25o szer. geogr. pd brak lodowców (granica wiecznego śniegu dochodzi do
6750m); Aconcagua (6959m);
- Patagońskie pole lodowe  największe współczesne pozapolarne zlodowacenie półkuli pd;
dwuczłonowe; północnopatagońskie (47 równoleżnik): lodowce San Tadeo, Steffen, San Rafael,
rozciągłość południkowa pola lodowego  200 km, największa szerokość ok. 110 km;
południowopatagońskie pole lodowe  lodowce: Bernardo, Agassiz, Amalia;
- Lodowce płaskowyżowe na Ziemi Ognistej  pasmo Daroni
- Rozrost patagońskiego pola lodowego w najmłodszym i starszych glacjałach, na odcinku ponad 1500
km (do Przyl. Horn) lód lodowcowy formował wybrzeża fiordowe lub szkierowe; po wschodniej
stronie Andów  lodowce podgórskie; archipelag Ziemi Ognistej w glacjałach niemal całkowicie pod
lodem lodowcowym.
- Północne Andy - w glacjałach bezlodowcowa luka w strefie zwrotnikowej uległa silnemu zwężeniu.
- Po wschodniej stronie Andów wiatry osadziły less, na argentyńskiej pampie  popioły wulkaniczne
w osadach.
Australia, Nowa Zelandia i Nowa Gwinea
- Australia i Tasmania  brak lodowców
- Nowa Zelandia
Wyspa Północna  małe powierzchnie lodowcowe na wulkanie Ruapehu (ok.. 2800m)
Wyspa Południowa (ok. 1000 km kw); strona dowietrzna (zach) silniej zlodowacona ( przewaga
przynoszących opady wiatrów zachodnich); lodowce schodzą aż do strefy lasu; Góra Cooka (3764m)
w Alpach Południowych, dolinny Lodowiec Tasmana (dł. 30km), Lodowiec Franciszka Józefa.
- Nowa Gwinea  Góry Śnieżne 5030m (Jaya, dawniej Cartensz)
- Na Nowej Zelandii podobny przebieg zdarzeń z okresami glacjalnymi jak w Europie;
najsilniejszemu zlodowaceniu uległa Wyspa Południowa, w Alpach Pd utworzyła się sieć prądów
lodowych; lodowce wydostały się z gór, utworzyły zlodowacenia podgórskie, a nawet wysunęły się
poza linię brzegową, przekształcając doliny i tworząc wybrzeże fiordowe; po wschodniej stronie
lodowce dochodziły jedynie do skraju gór (powierzchnie żwirowe, wiatr osadza less);
Wyspa Północna pokryta przez lasy, mniejsze lodowce tworzyły się w pasmie Tararua, w rejonie
wulkanu Egmont (2517m) i obszarze wulk. wokół Ruapehu.
- Nowa Gwinea  ślady zlodowacenia już na wys. 2000m, zbocza Mount Wilhelm w G. Bismarcka
(4694m)
- Australia  ślady zlodowaceń tylko na południu w Alpach Australijskich (G. Kościuszki 2230m),
pozostały z tego okresu typowe kary lodowcowe; Tasmania  formy i osady z kilku glacjałów.
Antarktyka
- Antarktyda  największa powierzchnia lodu lodowcowego na Ziemi (pokrywa 98% kontynentu)
- Amundsen 1911 zdobywa Biegun Pd, rok po nim Scott.
- Antarktyczna tarcza lÄ…dolodowa + pojedyncze lodowce + lody szelfowe (zaopatrywane przez
lądolód i lodowce; Lód Szelfowy Rossa, Filchnera, Amery ego, Zachodni, Shackletona, Larsena i
Getza) ciągłe zlodowacenie antarktyki obejmuje łącznie ok. 14 mln km kw.
- Mniejsze lądolody i czasze lądolodowe; lodowce wylotowe (Lamberta dł. ok. 200 km  najdłuższy
na Ziemi), lodowce dolinne (w łańcuchu górskim Horst na Ziemi Wiktorii i w Górach Królowej
Maud)
- Archipelag Georgii Pd, Wyspa Bouveta, Wyspy Kerguelena
- Podczas glacjałów lądolód Antarktyki był nieznacznie większy od obecnego.