Erling Roland and Grete S. Vaaland
Uniwersytet w Stavanger
Centrum Badań Behawioralnych
Działania interwencyjne
nastawione na przerwanie bullyingu
Scenariusz zajęć
Cele nauczania:
A. Poznanie metod wykrywania bullyingu.
B. Zrozumienie różnicy pomiędzy bullyingiem i konfliktem będącej podstawą działań interwencyjnych.
C. Zrozumienie związków pomiędzy agresją proaktywną i modelem działań interwencyjnych.
D. Nauczenie się, jak prowadzić rozmowy z:
ofiarÄ…,
indywidualnymi sprawcami bullyingu,
rodzicami.
E. Nauczenie się, jak prowadzić:
spotkania z całą klasą,
spotkania z rodzicami uczniów w danej klasie,
działania mające na celu przerwanie bullyingu.
Wykrywanie bullyingu
W tekście modułu opisano sposoby działania mające na celu odkrycie bullyingu. Film ilustruje dwa
modele  w pierwszym przypadku bullying jest widoczny, w drugim ukryty. W odniesieniu do tematu
powinny zostać przedyskutowane takie czynniki jak: płeć sprawców bullyingu oraz ich wiek.
Uczniowie powinni omówić, w jakim stopniu pozycja nauczyciela i konsekwencja działań wpływa na
wykrywanie bullyingu.
W tekście modułu i w filmie opisano wskazane reakcje nauczyciela w przypadku zaobserwowania
bullyingu. Zagadnienie to należy omówić z uczniami, zachęcając ich do odegrania scenek z podziałem
na role ilustrujących powyższe wydarzenie.
Spójność modelu działań interwencyjnych
Powiązania w obrębie poszczególnych działań interwencyjnych dyskutowane są w tekście artykułu, do
tematu odnosi się także film. W trakcie dyskusji można także zadać pytanie, czy istnieją inne spójne
modele służące rozwiązaniu problemu bullyingu, np.  Model powszechnej troski (Pikas, 1989).
2
Model
Uczniowie powinni zdać sobie sprawę, jak bardzo skrzywdzoną i wystraszoną może czuć się ofiara
bullyingu, co jest podstawą do przeprowadzenia pierwszego spotkania z ofiarą według modelu
opisanego w tekście i zilustrowanego na filmie.
Uczniowie powinni także zrozumieć, dlaczego rozmowy ze sprawcami prowadzone są najpierw
w trybie indywidualnym, a następnie niezwłocznie z całą grupą. Zagadnienie to zostało opisane
w tekście, film ilustruje spotkania z uczniami.
Spotkania z rodzicami ofiary i sprawców nie zostały ukazane na filmie  są jednak opisane
i dyskutowane w tekście, podobnie rzecz się ma ze spotkaniami z klasą i spotkaniami z rodzicami
wszystkich uczniów w klasie. Spotkania z całą klasą i ze wszystkimi rodzicami nie zawsze są częścią
modelowych działań interwencyjnych i uczniowie powinni zrozumieć, na czym polegają owe różnice.
Ważne jest, aby w trakcie zajęć przygotowywać uczniów do prowadzenia całego modelu
działań interwencyjnych, ułatwia to odgrywanie scenek z podziałem na role  pozostali uczniowie
mogą być wówczas obserwatorami. Dyskusja na zakończenie odgrywania ról może być wskazana.
Publikacje przydatne do przeprowadzenia zajęć
1. Roland E. (2007), Mobbingens psykologi, Oslo: Universitetsforlaget.
2. Roland E., Galloway D. (2002), Classroom influences on bullying,  Educational Research , 44,
299-312.
3. Roland E., Idsłe T. (2001), Aggression and Bullying,  Aggressive Behavior , 27, 446-462.
4. Salmivalli C., Lagerspetz, BjÅ‚rkquist, Kaukiainen, Østerman K. (1996), Bullying as a Group
Process: Participant Roles and Their Relations to Social Status within the Group,  Aggressive
Behavior , 22, 1-15.
3