Podstawowe czynności i obowiązki kierowcy
wykonującego międzynarodowy przewóz
drogowy.
A
Przygotowanie przewozu
1
Kierowca podejmuje następujące czynności po otrzymaniu zlecenia przewozowego:
1.Pobranie i skompletowanie koniecznej dokumentacji, z która nie powinien rozstawać się w
trakcie realizacji przewozu. Składają się na to:
a. dokumentacja osobista: sprawdzenie terminu ważności paszportu oraz wiz, o ile są
wymagane w tym kierunku przewozowym. Zaopatrzenie się w zezwolenie na wywóz
walut, prawo jazdy, komplet tarcz do tachografu, książeczkę (rejestr) pobranych i
zdawanych dokumentów, walut obcych, deklaracje celne, książeczkę zdrowia,
ubezpieczenie, świadectwo szczepień itp., zaświadczenie sanitarne ( o ile w tym
kierunku są wymagane- ważne w jazdach na Bliski Wschód),
b. dokumentacja środka transportu drogowego: dowód rejestracyjny pojazdu, dowód
legalizacji tachografu ( o ile przewóz jest wykonywany bez "książeczki AETR"), karta
postoju pod czynnościami za- i wyładunkowymi, certyfikat stwierdzający, że pojazd
nadaje się do zamknięć celnych ( w systemie TIR), zezwolenia obce w ilości i typie
zezwalającym na zrealizowanie przewozu, zezwolenia specjalne, o ile są wymagane
do tego ładunku, zezwolenia na jazdę w niedzielę i święta itp., zielona lub błękitna
karta ubezpieczeniowa wraz z wykazem adresów komisarzy awaryjnych,
ubezpieczenie ewentualnego pasażera, dziennik pojazdu (przyczepy, naczepy itp.),
karta kredytowa DKV bądz
innego systemu pomocy technicznej, zezwolenie na
poruszanie się po drogach innych niż przeznaczone dla ruchu międzynarodowego ( w
krajach gdzie jest to wymagane), instrukcja wypadkowa ADR ( gdy przewóz jest
realizowany w ramach konwencji ADR), komplet tablic ostrzegawczych, zezwolenie
na przewozy kabotażowe ( gdy jest to niezbędne),
c. dokumentacja ładunku: międzynarodowy list przewozowy CMR wraz z dokumentacją
załączoną zwyczajowo do listu (specyfikacja towarowa, faktura pro forma,
zamówienie "borderau", świadectwo standaryzacji itp.),odpowiedni dokument
tranzytu celnego (tj. karnet TIR lub dokument UE, lub nordycki dokument celny, lub
arabski dokument celny), może być także świadectwo przewozowe pochodzenia EUR
1.
Inne dokumenty dodatkowe, które wystawia się:
" w zależności od rodzaju towaru, tj. świadectwo standaryzacji (CIS), świadectwo lub
zezwolenie weterynaryjne, świadectwo lub zezwolenie fitosanitarne, świadectwo
radiologiczne, świadectwo pochodzenia towaru, zezwolenie na wjazd na prom itp.
Podstawowe czynności i obowiązki kierowcy wykonującego międzynarodowy przewóz drogowy.
Strona 1
" W zależności od relacji przewozowej: Carnet de passage, dodatkowe świadectwo
przeszkolenia kierowcy w przewozach ADR (zgodnie z konwencją ADR na konkretną
klasę towaru nie zabezpieczonego, który jest przewożony), zezwolenia na jazdy w
niedzielę i święta , w dni "weekendowe", w czasie urlopów itp., zezwolenie na
przewóz wg. Konwencji ADR ( w krajach, gdzie takie zezwolenia są wymagane) itp.
Ponadto do obowiązków kierowcy należy:
2.Wykonać obsługę dzienną środka transportu drogowego.
2
3.Sprawdzić:
a. stan plomb zabezpieczających tachograf (kontrolne urządzenia pomiarowe) i jego
działanie,
b. stan i kompletność wyposażenia pojazdu w narzędzia, części zamienne, linkę
holowniczą (dowód jej homologacji), apteczkę pierwszej pomocy oraz sprzęt gaśniczy
i ewentualne niezbędne wyposażenie dodatkowe (pasy spinające, łańcuchy).
4.Przygotować środek transportu do wykonania zadania przewozowego, w tym celu
sprawdzić jego wygląd zewnętrzny (estetykę pojazdy) i jego czystość wewnątrz przestrzeni
ładunkowej. Należy dopilnować bezwzględnie wykonania dezynfekcji pudła naczepy,
przyczepy w celu likwidacji obcych zapachów i pobrania stosownych zaświadczeń
(szczególnie ważne jest to przy przewozie "na pusto" z Europy Zachodniej po realizacji
przewozu żywych zwierząt).
5.W wypadku naczep (przyczep) specjalizowanych, jak np. chłodni-sprawdzić, skontrolować
gotowość techniczną(sprawność)agregatów chłodniczych oraz wyposażenia dodatkowego
chłodni w termometry oraz urządzeń rejestrujących temperaturę. Sprawdzić stan uszczelek,
haków, kratek, wychłodzić chłodnię do żądanej temperatury. W przypadku przewozu
cysternami-Sprawdzić stan i jakość urządzeń zamykających (kranów,syfonów, luków itp.
Mechanizmów).
B
ZAA
ADUNEK
1.Kierowca jest obowiązany:
a. przyjąć ładunek przeznaczony do przewozu we wskazanym przez załadowcę miejscu,
w ustalonym dniu i godzinie.
b. być obecnym przy załadunku i zamknięciu celnym pojazdu.
2.W ramach wynikających z międzynarodowego listu przewozowego CMR
odpowiedzialności przewoz
nika ,
Podstawowe czynności i obowiązki kierowcy wykonującego międzynarodowy przewóz drogowy.
Strona 2
kierowca powinien:
a. zapoznać się z rodzajem i właściwościami ładunku oraz śledzić przebieg czynności
załadunkowych,
b. żądać od załadowcy specyfikacji (szczegółowego spisu) jednostek ładunkowych.
3.Kierowca ma obowiązek oraz jest materialnie i służbowo odpowiedzialny za:
a. przyjęcie ładunku na samochód w u ilości zgodnej z treścią listu przewozowego przez
3
przeliczenie jednostek ładunkowych towaru (skrzynie, kontenery, paczki, beczki,
kartony, półtusze lub ćwierci mięsa itp.),
b. sprawdzenie termometrem temperatury towarów schładzanych lub zamrażanych (np.
mięso, owoce, mrożonki, warzywa) i porównanie z temperaturą deklarowaną w
instrukcji nadawcy oraz wskazaniami standaryzatora,
c. przyjęcie do przewozu jednostek ładunkowych w należytym stanie opakowań, a w
przypadku stwierdzenia ich uszkodzenia , żądania od załadowcy zmiany lub naprawy
opakowania , aby skutecznie zabezpieczało ładunek nadany do przewozu.
4.Kierowca na żądanie załadowcy powinien, o ile są takie możliwości, sprawdzić wagę
ładunku.
5.Po zakończeniu załadunku kierowca powinien starannie zapoznać się z zapiami
dokonanymi przez załadowcę w liście przewozowym, bezpośrednio przed jego podpisaniem.
6.W sytuacjach spornych, tzn. gdy kierowca stwierdza niezgodność stanu faktycznego z trścią
listu przewozowego oraz z specyfikacją towarową, ma on bezwzględny obowiązek dokonania
zapisów (uwag, spostrzeżeń)w rubryce 18 listu przewozowego CMR. Ponadto kierowca jest
zobowiązany stwierdzić zgodność zapisu manifestu towarów listu przewozowego CMR z
odpowiednim manifestem towarów dokumentu tranzytu celnego (tj. głównie będzie tu miał
polski kierowca do czynienia z karnetem TIR lub innym dokumentem tranzytu
celnego).Przykładowo uwagi kierowców odnotowywane w rubryce nr 18 listu przewozowego
CMR dotyczyć mogą:
a. okoliczności stwierdzenia niezgodności ładunku w zakresie ilości sztuk bądz
złej
jakości opakowania - jak np. ilość rzeczywista 100 beczek, w tym 4 beczki
uszkodzone (należy podać, jeśli można, rodzaj uszkodzenia) lub "wszystkie kartony
fabrycznie opakowane, z wyjątkiem 10 kartonów, gdzie są zniszczone banderole", lub
"opakowanie może spowodować uszkodzenie towaru w trakcie przewozu", albo
"opakowanie złej jakości - bardzo słabe deski", lub "deski opakowania popękane" itp.,
b. okoliczności niezgodności temperatury towaru w chwili załadunku z instrukcją
załadowcy lub innymi wskazaniami kompetentnych czynników, np.: temperatura
towaru w chwili załadunku - 10 C st., a nie -15 C st. Jak być powinno", "towar
przemoczony" itp.,
c. okoliczności niezgodności wagi ładunkowej, jak np. "ładunek do przewożenia po
przeważeniu w obecności nadawcy towaru (załadowcy) wykazuje brak 100 kg" itp.
Podstawowe czynności i obowiązki kierowcy wykonującego międzynarodowy przewóz drogowy.
Strona 3
Praktycznie do rubryki nr 18 listu przewozowego CMR kierowca ma prawo wpisać
wszelkie swoje uwagi, jakie nasuwają mu się po sprawdzeniu :
-pojazdu (np. "pojazd odkryty" lub "pojazd bez opończy, co zostało uzgodnione z nadawcą")
-opakowania (np. "ładunek bez opakowania -luzem" albo "ładunek opakowany w sposób
niewystarczający" itp.)
-ilości, marki, numery paczek (kartonów, beczek, sztuk, worków itp.). Zapisy tutaj mogą być
b. różne i zależne są praktycznie od stanu faktycznego - nie są tylko-ale i od
spostrzegawczości samego kierowcy: "stwierdzenie zgodności po sprawdzeniu", "nie daje się
4
sprawdzić" ze względu na załadunek wykonany przez nadawcę lub warunki atmosferyczne
bądz
duża ilość kartonów (paczek, itp.) lub też opieczętowania kontenera"
-towaru, jak np. "w widocznym złym stanie", "uszkodzony", "mokry", "zamarznięty", "nie
zabezpieczony przed warunkami atmosferycznymi-przewozi się w tym stanie na żądanie i
ryzyko nadawcy/ odbiorcy" itp.
-załadunek, obsługa, umocowania, jak np. "załadunek, umocowanie wykonane przez nadawcę
/ załadowcę", "załadunek, umocowanie wykonane przez kierowcę w niekorzystnych
warunkach atmosferycznych dla towarów, na żądanie nadawcy" itp.
7.Kierowca nie powinien wyjeżdżać przed podpisaniem listu przewozowego CMR przez
nadawcę i nałożenia zamknięć celnych( np. gdy przewóz jest realizowany w systemie TIR), a
więc przed odprawą celną nie należy opuszczać miejsca załadunku.
Wyżej wymienione uwagi kierowca ma obowiązek:
a. nanieść na egzemplarz listu przewozowego CMR, a przede wszystkim na egzemplarz
przewidziany dla przewoz
nika oraz odbiorcy,
b. w sytuacji gdy stwierdza się rozbieżności w ilości jednostek ładunkowych lub wadze
ładunku, kierowca o ile jest to możliwe powinien powiadomić swój zakład pracy, a
także w wypadku łączności z jednostką macierzystą zażądać instrukcji dotyczących
dalszego przewozu towarów.
8.Podpisując list przewozowy CMR kierowca ( o ile nie dokonał ww. zastrzeżeń) stwierdza
zgodność zawartych w nim danych ze stanem faktycznym nadania towaru (przesyłki,
ładunku) do przewozu i jest od tej chwili w imieniu przewoz
nika odpowiedzialny za ten
towar. Od tej chwili uważa się, że wszystkie braki, jakie póz
niej zostają stwierdzone,
powstały z winy przewoz
nika.
9.Na kierowcy ciąży obowiązek takiego dopilnowania rozmieszczenia towaru i jego
zabezpieczenia w przestrzeni ładunkowej pojazdu, aby:
" był zapewniony bezpieczny przewóz
Podstawowe czynności i obowiązki kierowcy wykonującego międzynarodowy przewóz drogowy.
Strona 4
" uniemożliwione zostało przemieszczenie się ładunku w trakcie przewozu i aby nie
zostały przekroczone dozwolone naciski osi.
W wypadku kontroli ciężaru całkowitego i nacisku osi przez odpowiednie kompetentne
służby kontrolne w trakcie jazdy, należy wjeżdżać na wagę po uprzednim usunięciu z pojazdu
błota, śniegu, lodu itp. - bez pośpiechu, ponieważ przy szybkim wjez
dzie na urządzenia
często, zwłaszcza w niektórych krajach, służby kontrolne próbują zmuszać kierowców do
właśnie takiego "szybkiego wjazdu", aby potem mieć tytuł do inkasowania należności za
przeładowanie pojazdu, mimo iż faktycznie tak nie było,
5
" zapewnić należy właściwy obieg powietrza w przypadku ładunków wymagających
chłodzenia.
10. Kierowca ma obowiązek zgłosić pojazd wraz z załadunkiem do odprawy celnej.
11. Kierowca osobiście uczestniczy w odprawie celnej i czynnościach nałożenia zamknięcia
celnego oraz zabezpiecza przed możliwością ich ewentualnego zerwania.
12. Kierowca jest zobowiązany do:
- zaopatrzenia się w odpowiednią ilość ważnych karnetów TIR na cały okres podróży (tam i z
powrotem) lub innych dokumentów tranzytu celnego
" dopilnowania właściwego wystawienia karnetu TIR lub T 1 w każdym urzędzie
celnym (wyjazdowym, przejściowym, docelowym) celem jego regularnego wizowania
(stemplowania) przez urzędnika (data, pieczęć, podpis)
" ostemplowania karnetu TIR w docelowym urzędzie celnym. W razie niemożności
należy żądać pieczątki i podpisu urzędu celnego na odcinku strony zewnętrznej tylnej
okładki karnetu TIR (odcinek jest oddzielony od karnetu TIR). W takim przypadku
(oraz zgubienia, kradzieży, zwolnienia karnetu TIR z zastrzeżeniem) po zakończeniu
jazdy w trakcie rozliczenia w trakcie rozliczania się z dokumentów kierowca składa
odpowiednie oświadczenie na powyższe okoliczności.
" Ostemplowania dokumentu T1 w odpowiednim urzędzie celnym na stronie piątej.
C
Wykonanie przewozu
1.W trakcie wykonywania przewozu kierowca ma obowiązek:
" jechać bezpiecznie, przestrzegając przepisów ruchu drogowego i ustalonego czasu
pracy oraz dbać o powierzony do przewozu ładunek
Podstawowe czynności i obowiązki kierowcy wykonującego międzynarodowy przewóz drogowy.
Strona 5
" bezwzględnie przestrzegać wszystkich instrukcji zawartych w zleceniu przewozowym
i w liście przewozowym, a w szczególności tras przejazdu przejść granicznych,
terminu dostawy oraz odprawy u właściwych spedytorów.
2.W wypadku żądania przez załadowcę zmian w stosunku do warunków określonych w
zleceniu przewozowym, jak np. zmiana trasy, terminów dostawy itp., dokonanie zmian może
nastąpić tylko za zgodą właściwego zespołu przewozów (dysponenta kierunkowego).
6
3.W razie zaistnienia okoliczności mających wpływ na powstanie ewentualnych szkód
przewozowych ładunku, jak np. awaria pojazdu lub agregatu chłodniczego, kolizja drogowa,
zamoczenie bądz
widoczne przemieszczenie ładunku, napaść, kradzież itp., kierowca jest
zobowiązany podjąć działania zmierzające do zapobieżenia lub ograniczenia szkody.
4.W przypadku poważniejszych zdarzeń (szkody) kierowca powinien porozumieć się z
przedstawicielami ubezpieczyciela (komisarzem szkodowym) w danym kraju.
5.W związku z przewidywanym opóz
nieniem dostawy (np. z powodu strajku służby celnej
itp.), kierowca powinien powiadomić odbiorcę oraz swoją firmę o zaistniałych opóz
nieniach.
6.Na trasie kierowca jest zobowiązany:
" przestrzegać przepisów kraju, w którym się znajduje,
" domagać się od służb celnych dokonania stosownych zapisów (i przyłożenia pieczęci)
w karnecie TIR lub w innym dokumencie tranzytu celnego,
" w wypadku zatrzymania karnetu TIR zatrzymać odcinek kontrolny tego karnetu,
pobrać podpis i pieczęć z datą, jednostki, która zatrzymała,
" kontrolować pracę pojazdu,
" kontrolować działanie agregatu chłodniczego,
" stosować się do zaleceń służb celnych, policji drogowej itp.
" w sytuacji napaści, rabunku, kradzieży powiadomić bezzwłocznie kompetentne służby
kraju, w którym się znajduje a także najbliższą polską placówkę konsularną lub
dyplomatyczną i żądać pomocy prawnej.
D
Rozładunek
1.Kierowca ma obowiązek stawić się u odbiorcy w czasie wyznaczonym w liście
przewozowym CMR.
Podstawowe czynności i obowiązki kierowcy wykonującego międzynarodowy przewóz drogowy.
Strona 6
2.Kierowca powinien przed rozładunkiem dokonać odprawy celnej ostatecznej. Pod żadnym
pozorem nie może przystąpić do rozładunku bez obecności celnika lub agenta celnego.
3.Jeżeli odprawa celna i zdjęcia zamknięć celnych następują pod nieobecność odbiorcy,
kierowca powinien żądać, aby spedytor lub funkcjonariusz celny po dokonaniu odprawy
celnej ostatecznej oplombował niezwłocznie samochód swoją plombą. Odbiorca powinien
stwierdzić nienaruszenie tych plomb.
7
Kierowca ma obowiązek:
" być obecny przy czynnościach rozładunkowych
" liczyć ilość zdawanych jednostek ładunkowych
" żądać potwierdzenia odbioru ładunku przez odbiorcę podpisem, datą i pieczątką w
liście CMR. Jeżeli w trakcie rozładunku odbiorca stwierdza braki, uszkodzenia,
zepsucie częściowe lub całkowite towaru i z tej przyczyny wnosi swoje uwagi do listu
CMR, kierowca ma prawo (obowiązek) również zamieścić swoje uwagi do tego listu.
4.Kierowca ma obowiązek domagać się ponownie przeliczenia, przy czym odbywa się to na
koszt strony, która dokonała omyłki w liczeniu (tj. na koszt odbiorcy lub przewoz
nika).
5.Kierowca ma obowiązek przy zdawaniu towaru dokonać jego ważenia, gdy tego żąda
odbiorca, tylko wtedy gdy:
" udowodnienie powstałej szkody lub braków ponoszone jest przez odbiorcę i może być
stwierdzone tylko w wyniku przeważenia
" odbiorca jest w stanie udostępnić kierowcy odpowiednią i sprawną wagę.
6.W wypadku sporządzenia przez odbiorcę lub na jego zlecenie tzw. Protokołu szkodowego,
kierowca jest zobowiązany do jego podpisania. Ma on jednak prawo zamieszczenia
ewentualnych swoich uwag, spostrzeżeń itp.., które powinny być tak sporządzone, aby
zabezpieczały interes firmy, dla której pracuje ( a tym samym i jego samego). Przykładowo w
tym miejscu można podać:
" "Nie byłem w stanie dokładnie policzyć ilości sztuk obciągniętych folią 1 i
umieszczanych mechanicznie na paletach"
" "Temperatura towaru mierzona ponownie po rozładunku w magazynie, magazyn
otwarty"
" "Odbiorca stwierdził braki w magazynie, do którego uniemożliwiono mi dostęp w
czasie liczenia.
Podstawowe czynności i obowiązki kierowcy wykonującego międzynarodowy przewóz drogowy.
Strona 7
W protokole szkodowym kierowca za każdym razem powinien zaznaczyć, że samochód
przyjechał "pod nienaruszonymi zamknięciami (plombami) celnymi" (o ile jest to prawda !).
7.W przypadku nieprzewidzianych trudności, jakie mogą wystąpić przy zdawaniu ładunku,
kierowca powinien połączyć się telefonicznie (lub teleksem) z firmą (lub jej przedstawicielem
za granicą).
8
E
Rozliczenie jazdy eksploatacyjnej
1.Po powrocie do bazy, kierowca dokonuje rozliczenia jazdy zgodnie z wytycznymi
ustalonymi przez zakład. Obowiązkowo powinien bezzwłocznie rozliczyć się z pobranych
dokumentów, będących podstawą do fakturowania usługi przewozowej. W szczególności
dotyczy to:
" listu przewozowego CMR
" karnetu TIR
" tarczek tachografu
" karty postoju pod załadunkiem (wyładunkiem)
" karty drogowej
" zezwoleń zagranicznych.
Oznacza to, że po powrocie do bazy kierowca powinien rozliczyć jazdę, a także w wypadku
zaistniałych nieprawidłowości w trakcie jazdy złożyć stosowne oświadczenie na temat
powstałych rozbieżności w dokumentacji, kłopotów na przejściach granicznych itp.
Nieprawidłowości.
F
Zakończenie jazdy eksploatacyjnej
Po zjez
dzie do bazy kierowca ma obowiązek:
" złożyć oświadczenie do działu dyspozycji technicznej o wypadkach, kolizjach i
obsługach wykonywanych w czasie trwania jazdy
" uzupełnić paliwo w zbiorniku
" dokonać obsługi codziennej pojazdu
" sprzątnąć wnętrze kabiny i skrzyni ładunkowej
Podstawowe czynności i obowiązki kierowcy wykonującego międzynarodowy przewóz drogowy.
Strona 8
" w przypadku nie stwierdzenia usterek technicznych pojazdu, dokonać czynności
zdawczo -odbiorczych - przekazując dokumenty pojazdu wraz z kluczykami
dyspozytorowi
" w przypadku stwierdzenia usterek technicznych i uszkodzeń pojazdu, uzgodnić z
dyspozytorem (ewentualnie z kierownikiem działu ) sposób naprawy pojazdu.
Zakres odpowiedzialności
1.Niniejszym oświadczam, iż przyjmuję zakres odpowiedzialności wynikającej z zakresu
9
czynności.
1.Stwierdzam, że:
" zapoznałem się z treścią: regulaminu organizacyjnego i zarządzeń w zakresie
organizacyjnym, regulaminem pracy oraz zobowiązuje się do wykonywania zawartych
postanowień
" ponoszę osobistą odpowiedzialność za wykonywane przez siebie czynności oraz za
właściwe wypełnianie nałożonych obowiązków w granicach ustalonych kompetencji.
Podstawowe czynności i obowiązki kierowcy wykonującego międzynarodowy przewóz drogowy.
Strona 9