Markiewicz  Historia a literatura
Markiewicz w swym tekście bada relacje między historią a literaturą. Twierdzi, że te relacje od dawna
były przedmiotem refleksji teoretycznej. Odpowiedzi formułowano różne, w zależności od wyboru
stanowiska  opisowego bądz
normatywnego.
Najogólniejszą podstawą porównawczą była narracyjna forma podawcza.
" Kwintylian uznał historię za najbardziej zblizoną do poezji. Lodovico Castelvetro poszedł
jeszcze dalej  określił poezję jako :podobieństwo lub naśladowanie historii
" Polibiusz natomiast skontrastował cele opowiadania historycznego i poetyckiego: pierwsze
ma pouczyć i przekonać przez rzeczywiste czyny i słowa, a drugie ma wstrząsnąć i przywabić
odbiorców. W dziełach historycznych najważniejsza ma być prawda, autentyczność!
Na przeciwstawienie celów poznawczych historii i estetycznych poezji nakładało się ich
przeciwstawienie pod względem obiektywizmu i subiektywizmu. Wg Lukiana z Samosat historyk ma
być bezstronnym sędzią, a w sztuce poetyckiej panuje nieograniczona swoboda, liczy się WOLA
POETY.
Teoretycy historii twierdzili jednak, że nie można uniknąc tego, iż każdy rozpatruje historię z
własnego punktu widzenia.Ważne jednak, by historycy minimalizowali ten subiektywizm.
" Cyceron-  Jeżeli z historii usuniesz prawdę, reszta pozostaje niepotrzebną gadaniną . Prawda
historii to wg Cycerona prawdziwość faktów, w poezji natomiast  choć mogły wystepować
fakty prawdziwe  głównie panowało zmyślenie.
Z czasem pojawiło się stwierdzenie, że historia to domena asertowanych faktów, a poezja 
nieasertowanych ( próbowałam znalez
ć wyjaśnienie tego pojęcia, ale niestety poległam ). Wydaje się,
że taki podzial faworyzuje historię. Wielu uczonych (Arystoteles, Antanagio, Schopenhauer ) twierdzili
jednak, że poezja wyraża to co ogólne, a historia to, co jednostkowe ( dlatego poezja jest
poważniejsza ). Schopenhauer podkreśla jednak, że tylko poezja z wyższej półki wyraża to, co ogólne.
Ogólnośc jako cecha poznania poetyckiego od XVIII w. ustepowała przekonaniu, że poezja jest
dziedziną poznania jednostkowego  na takim gruncie dokonywało się zbliżenie historii i poezji. Wg
Benedetto Croce historia skoro nie konstruuje uniwersalnych pojeć i abstrakcji, to można ją uznać za
dziedzinę sztuki.
Wspólne cechy historii i poezji to również to, że obie dziedziny mają zadania dydaktyczne.
Droysen ubolewa, ze traktowanie historii jako dziedziny sztuki miało na nia fatalny wpływ  autorzy
stosują zbyt dużo obrazowości, bardziej się popisują niż przedstawiają fakty.
Hans Rickert w swych rozważaniach podkreślił, że poezja narracyjna wpłynęła na historię  w jej
opisywaniu liczy się ciąg przyczynowo-skutkowy i spoistość. Historia powinna poza tym przypominac
trochę poemat epicki  wprowadzić czytelnika w osnowę spraw, odsłonić przed nim ich związki i
pośpieszajac go, prowadzić go do rozwiązania. Northon Frye poszedł nawet dalej  porównał
strukturę dzieła historycznego do dzieł mitycznych:  Gdy wzorzec fabularny historyka osiąga wysoki
stopień uogólnienia, staje się mityczny w swym kształcie i zbliża się w ten sposób do poetyckości .
Frye mówi też, że to właśnie meta historia pośredniczy między dwoma biegunami  historią i poezją.
Ernest Renan twierdzi, że historyk porządkując i kształtując fakty, zbliża się w swych czynnościach do
poety. Wg Grzegorza Simmla różnica polega na tym, że poeta jest swobodny w wyborze tematu, a
historyk skrepowany jest materiałem faktycznym.
Styl historii i poezji:
" Kwintylian: historię i poezję powinien charakteryzowac styl błyszczący
" Cyceron  styl w opisywaniu historii powinien być zbliżony do wymowy
" Retorzy umieszczali historię w jej obrębie ( Np. Kostka Potocki, Euzebiusz Słowacki )
W 1889 Bernheim przeciwstawia się traktowaniu historii jako sztuki.
W połowie XX wieku następuje powrót do powinowactwa historii i poezji. Panujący pesymizm
porównywał te dziedziny przez pryzmat niewiedzy. Zwrócono również uwagę, jak ważna w historii
jest rozbudowana narracja  kres modelu nomologicznego. Twierdzono również, że historia nie może
istnieć bez fikcji  która oznacza nie zmyślenie, irrealność, lecz rezultaty selekcji i konstrukcji,
procedur występujących w każdej aktywności myślowej.
White w swych rozważaniach stwierdził, że historia to forma działalności intelektualnej, jednocześnie
naukowa, poetycka i filozoficzna, a dyskurs historyczny więcej łączy niż dzieli z dyskursem
powieściowym. Mimo że White w większości uzyskał poparcie, to jednak często zarzucano mu, że
zaciera podstawową cechę historii odrózniajaca ją od literatury: historia ograniczona jest przez bazę
dokumentacyjną i pretenduje do prawdziwości wypowiadanych sądów.
Hans Kellner stwierdził, że działania wyobraz
ni historycznej są specyficznie literackie tylko na
finalnym etapie, tzn, w jej stylistycznej relacji. Natomiast w całym swym zakresie sa kształtowane
przez reguły i przymusy retoryczne. Wg Ankersmita historyczna narracja jest dwuwarstwowa: 1
warstwa jest faktualna, a 2 narracyjna.
U schyłku XX w. realizacje i propozycje literatyzacji historii uzyskały przeciwną motywacje 
zastosowanie środków literackich miało umożliwić adekwatne odtworzenie historii.
Podsumowanie:
" Przytoczone wypowiedzi pochodza z ust postmodernistycznych krytyków
" Sąd Krzysztofa Pomiana:  Istnieją liczne dzieła, które ze względu na artyzm narracji należą w
pełni do literatury pięknej, ale w ich ocenie naukowej  jakość pisarstwa znajduje się dopiero
na dalszym miejscu po motywacjach faktograficznych i interpretacyjnych. Nieusuwalnym
składnikiem historii jest dowód dla twierdzeń orzekających o tym, co autor uważa za fakty  i
w tym miejscu przebiega granica między historią a literaturą