PEDAGOGIKA
 NOWEGO
WYCHOWANIA POD
KONIEC XIX w. I W
PIERWSZEJ POA
OWIE
XX w.
PEDAGOGIKA  NOWEGO
WYCHOWANIA 
" Ruch pedagogiczny narastajÄ…cy
lawinowo, głównie w Europie i ST.
Zjednoczonych
" Zmierzający do odnowy szkoły i
radykalnej zmiany w wychowaniu
" Krytykujący szkołę tradycyjną
NA ROZWÓJ  NOWEGO
WYCHOWANIA SKA
ADAA
Y SI
TRZY
NURTY:
" 1. NATURALIZM (ojcem duchowym naturalizmu
pedagogicznego
Nowego wychowania był J. J.Rosseau)
"
2. SOCJOLOGIZM (A. Comte , E. Durkheim)
"
3. KULTURALIZM (Pedagogika kultury  J. Kant ,
W. Dilthey)
PEDAGOGIKA  NOWEGO
WYCHOWANIA
" GÅ‚oszono postulat pajdocentryzmu
(pedagogiki wychodzÄ…cej od dziecka)
" Uwzględniano fazy rozwojowe dziecka
" Domagano siÄ™ zarzucenia
pierwszoplanowości nauczyciela
" Wychowanie miało być samo w sobie
życiem , a szkoła chciała w tym życiu tkwić
, akceptując indywidualne różnice.
PEDAGOGIKA
NATURALISTYCZNO 
LIBERALNA
" Rozwój nauk biologicznych i
psychologicznych przełomu XIX i XX
wieku przyniósł krytykę szkoły
tradycyjnej oraz odchodzenie myśli
od wychowania tradycyjnego .
NATURALIZM
PEDAGOGICZNY
" Odkrywał dziecko , jego potrzeby ,
zainteresowania
" Dziecko powinno uczyć się wtedy , gdy
poczuje potrzebÄ™ zdobywania wiedzy
" Nauczyciel ma stwarzać warunki do
rozwoju potrzeb poznawczych i moralnych
dzieci &
&
" Szkoła ma pobudzać aktywność
dziecka
" Udział uczniów w planowaniu programu
" Nie przywiązywanie znaczeń do
nagród i kar z zewnątrz , poleganie na
wewnętrznej motywacji dziecka
" Położenie nacisku na pracę zespołową
PEDAGOGIKA
NATURALISTYCZNA ->
PROGRESYWIZM
W Stanach Zjednoczonych na poczÄ…tku
XX w pedagogika naturalistyczna
przyjęła nazwę  PROGRESYWIZMU ,
Którego inicjatorem był John Dewey.
JOHN DEWEY- ur. 20.X.1959  filozof
, pedagog , przedstawiciel
amerykańskiego progresywizmu ,
twórca koncepcji szkoły pracy w
Chicago
PROGRESYWIZM  stał się początkiem
dużego ruchu nowatorskiego zwanego
NOWYM WYCHOWANIEM , a razem
z nim zaczęły powstawać liczne szkoły
eksperymentalne.
SYSTEM PEDAGOGICZNY
DEWEYA
" oparty na instrumentalizmie , kierunku
pragmatyzmu
" prawdziwe jest to co sprawdza się w działaniu jako
prawdziwe
" doświadczenie jest z
ródłem zdobywania i
weryfikowania wiedzy
" w jego szkole pracy rozwijane było hasło :
UCZENIE SI
PRZEZ DZIAA
ANIE
DEWEY- wyodrębnił etapy
myślenia prowadzące do
rozwiÄ…zywania problemu:
1. Odczucie trudności
2. Określenie trudności-
sformułowanie problemu
3. Szukanie rozwiązań
4. Logiczna jej weryfikacja
5. Empiryczna ich weryfikacja
DEWEY- pragnął aby filozofia była
 praktycznym przedsięwzięciem ,
aby stała się częścią codziennego
życia ludzi . (funkcja filozofii)
- Uważał istoty ludzkie za integralna
część natury (był zwolennikiem
empirycznego naturalizmu)
PRACE DEWEY A
-  Moje pedagogiczne crego (1897)
-  Szkoła a społeczeństwo (1899)
-  Szkoła i dziecko (1902)
GA
ÓWNI PRZEDSTAWICIELE
RUCHU  NOWEGO
WYCHOWANIA
MARIA MONTESSORI
(187  1952)
pierwsza kobieta  lekarz we WÅ‚oszech ,
studiowała w latach 1892- 1896
- 1907 rok  założyła pierwszy  DOM
DZIECI
CY [Przedszkole Casa Dei
Balbini ]
- 1913 rok  otworzyła Ośrodek Badań
Pedagogicznych
MONTESSORI  dążyła do przygotowania
dzieci do swobodnego i samodzielnego
życia , przygotowania ich do swobodnej
ekspresji i nieograniczonego ruchu
 zasada swobodnej czynności
M. MONTESSORI
Stworzyła system wychowania dzieci w
wieku przedszkolnym  nazwanym
póz
niej metodÄ… Montessori.
Uważała , że głównym zadaniem
pedagogiki jest wspieranie
spontaniczności i twórczości dzieci.
 DOMY DZIEC
CI
CE
MONTESSORI
Jej zdaniem powinny:
- dawać dzieciom poczucie ciepła rodzinnego
- wprowadzać w życie codzienne i czynności
z nim zwiÄ…zanych np. :
mycie siÄ™ , sprzÄ…tanie , ubieranie ,
gotowanie, nabywanie dobrych manier i
kultury osobistej
- wprowadziła wyposażenie i przedmioty
niekrępujące ruchy dzieci, ale im
przyjazne [ meble, zabawki zrobione z
materiałów naturalnych ;wielkością
odpowiadały wymiarom dzieci]
GA
ÓWNE IDEE I
DZIAA
ANIA MONTESSORI
- badania z psychologii i socjologii
- liberalny styl wychowania
- rozpoznanie medyczne dziecka
- brak kar cielesnych
- rozwój zmysłów
- zasada współpracy rodziców z
przedszkolem &
&
-zasada współpracy rodziców z przedszkolem
- odczyty i pogadanki dla rodziców
- wychowanie przez nauczanie
- pobudzanie dzieci do samorzÄ…dnej
aktywności
- ćwiczenia fizyczne, gry, zabawy
- zminiaturyzowany świat dorosłych, na
potrzeby dziecka: meble, zabawki
- uprawa, hodowla roślin
 Metodyka pracy opiekuńczo-
wychowawczej Marii Montessori przyjęła
się w wielu instytucjach, zakładach i
przedszkolach. Działa tam do dziś.
CELESTYN FREINET
(1896- 1966)
Francuski pedagog, twórca francuskiej
szkoły nowoczesnej, zaliczany do
przedstawicieli pedagogiki
naturalistycznej. Interesował się on
głównie rozwojem dziecka.
C. FREINET
Wyodrębnił trzy fazy :
1. Szukanie po omacku
2. Urządzanie się w świecie
3. Zamiana zabawy w pracÄ™
C. FREINET
Stworzył także techniki pedagogiczne, które
miały pomóc w organizacji pracy
nauczyciela i działaniach ucznia:
1. techniki swobodnego tekstu
2. korespondencja międzyszkolna
3. Fiszki autokreatywne
4. gazeta szkolna
5. swobodna ekspresja plastyczna,
muzyczna i teatralna
6. doświadczenia poszukujące
HELENA PARKHURST
(1892-1973)
Będąc nauczycielka uczniów o różnych
możliwościach umysłowych zaczęła
szukać sposobów wyrównywania
poziomu.
PLAN DALTONSKI HELENY
PARKHURST
To opracowany w latach 20 XX wieku
system nauczania. Wprowadzony został
poczÄ…tkowo w szkole dla
niepełnosprawnych w Berkshire , a
następnie w szkole średniej w Dalton.
SYSTEM H. PARKHURST
- nie ma podziału na klasy szkolne, ani rozkładu
zajęć
- nauka odbywa siÄ™ indywidualnie
- na poczÄ…tku roku szkolnego nauczyciel
przedstawiał plan pracy całorocznej, a tempo
nauki dostosowane było do możliwości ucznia
- uczniów wdrażano do samodzielności, pobudzano
inicjatywÄ™
- wyrabiano poczucie odpowiedzialności za
wykonanie zadań podjętych w drodze umowy
 W organizowaniu szkolnej pracy
wychowawczej i dydaktycznej zasłynęły
rozmaite odsłony SZKOA
Y PRACY.
SZKOA
Y PRACY
- w Niemczech  szkoła pracy Georga
Kerschensteinera
- w Rosji  szkoła pracy produkcyjnej
(trudowaja szkoła) Pawła Błońskiego
- w Ameryce  szkoła pracy Johna
Deweya
- w Polsce  szkoła twórcza Henryka
Rowida
GEORG
KERSCHENTEINER
Pedagog niemiecki.
Kierował szkolnictwem w Monachium. Jeden z
twórców koncepcji szkoły pracy , którą
wdrażał w życie w eksperymentalnej szkole
elementarnej. Uważał, że osobowość
wychowanka można kształtować
wykorzystujÄ…c odpowiednio w procesie
wychowania dobra kultury.
BA
OC
SKI PAWEA

Pedagog i psycholog radziecki.
Szkoła wg. Błońskiego ma nie tylko uczyć , ale
organizować życie komuny dziecięcej , w
ramach której odbywać się powinno
wychowanie jej członków. Dużą uwagę
zwracał na wychowanie poprzez włączenie
młodzieży do pracy produkcyjnej w
różnych gałęziach przemysłu.
SZKOA
A PRACY  JOHNA DEWEYA
 UCZENIE SI
PRZEZ
DZIAA
ANIE
-Powstała na wzór samowystarczalnego
gospodarstwa domowego
- Dzieci wykonywały różne zajęcia
rzemieślnicze i gospodarcze
- Akcent położony był na aktywność
praktycznÄ… i moralnÄ…
GA
ÓWNY CEL SZKOA
Y
DEWEYA
- pobudzenie wrodzonych zdolności dzieci,
zainteresowań
- wzbogacanie doświadczeń
- samodzielna praca
- wiedze zdobywało się przy okazji
- w szkole nie było lekcji i przedmiotów
- ośrodkiem był problem, który napotykało dziecko w
codziennym życiu i jego rozwiązanie mające
doprowadzić do nabywania wiadomości .
 SZKOA
A TWÓRCZA HENRYKA
ROWIDA [ nauczyciel polski,
teoretyk pedagogiki, działacz
oświatowy]
CECHY SZKOA
Y
TWÓRCZEJ
- Oparta na systemie klasowo- lekcyjnym
(placówka siedmioklasowa, klasy trzyosobowe
podzielone),
- Każda klasa była jednocześnie pracownia
- Zasada działania zgodna z ideą kooperacji i
solidarności,
- Nastawienie na samodzielna pracÄ™ dziecka
(zamiast podręczników korzystano z tekstow
z
ródłowych, co zmuszało do samodzielnej
interpretacji) .
SOCJOLOGIZM
PEDAGOGICZNY
Kierunek przeciwstawny teoriom
naturalistycznym traktujÄ…cy zjawiska
pedagogiczne wyłącznie w realiach
oddziaływania środowiska społecznego.
Na jej ukształtowanie największy wpływ
wywarły teorie wybitnych socjologów.
EMIL DURKHEIM (1858-
1917)
Przedstawiciel socjologizmu pedagogicznego,
wywodzi siÄ™ od niego tzw socjologiczna
szkoła francuska
- Uważał że społeczeństwo stanowi swoista
całość
- A
ączył perspektywę poznawczą socjologii z
perspektywÄ… poznawczÄ… pedagogiki
PRZEKONANIA I TEZY
DURKHEIMA
- Krytyka trzech największych ideologii :
konserwatyzmu, liberalizmu, socjalizmu
- Uważa, że nauka ma możliwości wskazania
strategii skutecznego rozwiÄ…zywania
ważnych problemów społecznych
- Opowiedzenie się za badaniem  faktów
społecznych
PEDAGOGIKA KULTURY
Powstała w Niemczech na początku XX
wieku pod wpływem recepcji
filozoficznych idei Wilhelma Diltheya,
F. Hegla i innych
Jej głównymi przedstawicielami byli :
E. Spranger, T. Litt , H. Pohl .
PEDAGOGIKA KULTURY
Pełniła w Niemczech aż do lat sześćdziesiątych
XX w. rolę ważnego paradygmatu w refleksji
edukacyjnej
Wywarła istotny wpływ na ówczesne koncepcje
dydaktyczne [teoria dydaktyczna W. Klafki]
Współczesnymi przejawami pedagogiki kultury są
m. In. Koncepcje hermeneutyczne i krytyczno 
konstruktywistyczne .
 Wg. Diltheya podstawowym zadaniem
systemu edukacyjnego jest kształcenie
jednostki poprzez jej spotkanie z
obiektywnymi dobrami kultury.
Jednostka może doświadczać
obiektywnych wartości, zrozumieć siebie.
 Najwybitniejszym reprezentantem tego
nurtu w Polsce był Bogdan Nawroczyński ,
autor  Życie duchowego . To m. In. Za
jego sprawa w drugiej połowie XX w.
przyjęło się w Polsce utożsamianie
terminologiczne pedagogiki ludzkiej z
pedagogikÄ… kultury.
PEDAGOGIKA RELIGII
Tendencje do Å‚Ä…czenia refleksji pedagogicznej i
teologicznej pojawiły się w XX w. wraz z
powstaniem pedagogiki jako dyscypliny naukowej
Refleksję pedagogiczno-religijną zaczęto rozwijać
w środowiskach chrześcijańskich, głównie
ewangelickich i katolickich.
ROZWÓJ PEDAGOGIKI
RELIGII NA ÅšWIECIE
Jako pierwszy nazwÄ™  pedagogika religii
wprowadził do użycia naukowego niemiecki teolog i
filozof Max Reische w swojej rozprawie,
twierdząc, że wśród nauk o religii należy wymienić
pedagogikę religii, która jest związana nie tyle z
obiektywnym religioznawstwem ile z konkretnymi
postaciami religii.
PEDAGOGIKA RELIGII
Została uznana za naukę stosowana i
nowÄ… subdyscyplinÄ™ teologii
pastoralnej (praktycznej),
wykorzystujÄ…cÄ… wiedze pedagogiczna .
 Pojęcie  pedagogika religii przyjęło się
w Polce dopiero w latach
dziewięćdziesiątych XX w.
Mimo to już na początku XX w.
salezjanin Walenty Gadowski, m. In.
Pod wpływem tzw. Metody
monachijskiej , postulował metodyczne
pogłębienie katechezy
 Charakterystycznymi cechami rozwoju
PEDAGOGIKI RELIGII było
rozszerzenie przedmiotu badań z
katechezy i nauczaniu religii uczniów na
całość procesów edukacji i socjalizacji.
Bibliografia
" HISTORIA WYCHOWANIA WIEK
XX- J. MiÄ…so
" PEDAGOGIKA Tom I - Z. Kwieciński,
B. Åšliwerski.