Rola poety i poezji w utworach literackich epoki romantyzmu











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Romantyzm >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Rola poety i poezji w
utworach literackich epoki romantyzmu










kategoria:   J.polski
zakres:   Romantyzm
dodano:   1999-11-22




Poeta:
Nie jest rzemieślnikiem, ale artystą, który tworzy pod wpływem
chwili, natchnienia i emocji. Jest to człowiek wyjątkowy i nie każdy
może nim być. Jego warsztatem literackim są jego własne uczucia, nie
ma ukształtowanych i wypracowanych środków. Chodzi mi o to, aby
język giętki Powiedział wszystko, co pomyśli głowa, A czasem był jak
piorun jasny, prędki, A czasem smutny jako pieśń stepowa, A czasem
jako skarga nimfy miętki, A czasem piękny jak aniołów mowa ... Aby
przeleciał wszystko ducha skrzydłem. Strofa być winna taktem, nie
wędzidłem. J. Słowacki "Beniowski" Poeta to wybraniec, człowiek
wyjątkowy, czujący pewne powołanie i posłannictwo, które wypełnia
bez oglądania się na wszystko, co mogłoby mu przeszkodzić. Jest to
człowiek zbuntowany przeciw światu i często także Bogu. Sam chce być
twórcą i kreatorem. Czuje się wodzem i sądzi, że jest w stanie
zbudować lepszy świat i pomóc ludziom (tym zwykłym i szarym). Bo
piękno na to jest, by zachwycało Do pracy - praca, by się
zmartwychwstało. Bo nie jest światło, by pod korcem stało, Ani sól
ziemi do przypraw kuchennych. K. C. Norwid "Promethidion" Poeta
nie może być zwykłym człowiekiem, bo cały musi poświęcić się poezji.
Nie może mieć rodziny ani domu. Bycie poetą jest swego rodzaju
nieszczęściem dla jego najbliższego otoczenia i rodziny, bo taki
człowiek żyje po prostu w innym wymiarze i zwykli ludzie nie są w
stanie go zrozumieć. Przykładem może tu być bohater "Nie-boskiej
komedii" Z. Krasińskiego. Nie może on pogodzić obowiązków męża i
poety. Ziemskość jego życia przeszkadzała szlachetnym ideałom i
rozwojowi części poetyckiej tego tworu jakim był. Poezja:
Jest niczym innym jak ujściem wnętrza duszy człowieka. Jest
stanem ducha przelanym na papier w możliwie najbardziej wiarygodny
sposób. Jest jego odczuciami i reakcją na świat zewnętrzny i
wewnętrzne emocje. Stąd poezja mówi o stanie duchowym, a nie
materialnym i wyraża to poprzez abstrakcję, a nie konkret.
Cele: Celem poety i poezji jest przekazać wartość
wszechświata, zbudzić ludzkość do działania i pomóc jej w walce o
ową wartość. W przypadku Polski poezji miała specyficzne zadania, bo
przecież kraj, który znajdował się ciągle w niewoli potrzebował
nieustannej pomocy duchowej, która pobudziłaby go do wielkich czynów
narodowowyzwoleńczych. Najlepiej o tym świadczy fragment z "Konrada
Wallenroda" A. Mickiewicza (pieśń wajdeloty): O, wieści gminna! ty
arko przymierza Między dawnymi i młodszymi laty, W tobie lud składa
lud swego rycerza, Swych myśli przędzę i swych uczuć kwiaty. Arko!
tyś żadnym niezłamana ciosem, Póki cię własny lud nie znieważy, O
pieśni gminna, ty stoisz na straży Narodowego pamiątek kościoła, Z
archanielskimi skrzydłami i głosem, Ty czasem i dzierżysz miecz
archanioła. Poezja ma więc ogromną moc, potrafi zachować dla
przyszłych pokoleń pamięć bohaterów i wielkich czynów. Tym, który je
przekaże jest poeta-bard (wajdelota). Nie, ja przeżyję... i ciebie,
mój synu! - Chcę jeszcze zostać, zamknąć twe powieki, I żyć, ażebym
sławę twego czynu Zachował światu, rozgłosił na wieki. (...) Gdzie
nie dobiegnę, pieśń moja doleci, Bard dla rycerzy w bitwach, a
niewiasta Będzie ją śpiewać dla swych dzieci; Będzie ją śpiewać i
kiedyś w przyszłości Z tej pieśni wstanie mściciel naszych kości!
Innym celem poezji było po prostu wyrażenie wnętrza artysty,
jego niepokojów oraz tego jak odbiera świat. W "Testamencie moim"
Juliusza Słowackiego autor żegna się ze światem i rozlicza się ze
swojego życia z tymi, którzy pozostaną. Mówi jakie ideały nim
kierowały i żałuje jedynie tego, że nie był w stanie pozostawić po
sobie nic trwałego ("ani dla mojej lutni, ani dla imienia"). Pomimo
tego rozkazuje potomnym: Lecz zaklinam, niech żywi nie tracą nadziei
I przed narodem niosą oświaty kaganiec, A kiedy trzeba na śmierć idą
po kolei, Jak kamienie przez Boga rzucone na szaniec. Tak więc
rolą poety jest dać przykład innym i ze swojej postawy uczynić
wzorzec. Natomiast bohater "Dziadów" cz. III Adama Mickiewicza,
Konrad, mówi czym jest dla niego poezja, jak odbiera dobro, piękno i
mądrość. Twierdzi, że jego zadaniem jest przekazać te odczucia
ludziom, bo oni sami tego nie potrafią lub po prostu nie zauważają
tych wartości, a poeta ma moc prawie boską i mógłby się zmierzyć z
samym Twórcą w sferze uczuć. Przez zwykłych ludzi poeci
traktowani są jak szaleńcy, którzy idąc z 'widłami na Słońce' chcą
za wszelką cenę zmienić świat. Czasem poeci są nawet prześladowani i
porównywani z siłami nieczystymi. W rzeczywistości poeci przemycają
w swych dziełach treści narodowowyzwoleńcze, kryjąc się przed
czujnym okiem cenzorów państw zaborczych. Polemika rozgrywa się
w całym dramacie. Pierwszą osobą w Prologu jest właśnie Mickiewicz,
który wygłasza teorię poezji narodowo - wyzwoleńczej. Jest twórcą
teorii mesjanistycznej. Według Słowackiego mesjanizm to przeżywanie
cierpienia i bierne czekanie na godzinę wyzwolenia. Poeta jest
ukazany za pomocą dogmatów biblijnych, jako duch apokalipsy, prorok,
który wieści przyszłość, jest pierwszym i ostatnim, alfą i omegą.
Głos poety - proroka jest głosem uspokajającym, pocieszającym,
usypiającym czujność narodu. Poezja według Mickiewicza powinna koić
rozpacz i nieszczęście, być balsamem lezącym rany. Pierwszej osobie
odpowiada druga. Jest ona przeciwnikiem Mickiewicza,
najprawdopodobniej jest nią Słowacki, który krytykuje jego poglądy.
Następnie przemawia osoba trzecia. Jest to nowy Słowacki, inne
wcielenie poety, który wygłasza nową koncepcję walki narodowo -
wyzwoleńczej, przeciwną mesjanizmowi i prometeizmowi Mickiewicza.
Poezja ma pobudzać do działania, wskrzeszać bohaterów narodowych,
ratować od cierpienia, wierności (rozbudzić świadomość narodową
Polaków, powoływać do czynu zbrojnego). Słowacki dwóm drogom
Mickiewicza prowadzącym do wyzwolenia (mesjanizm i prometeizm)
przeciwstawia trzecią - winkelriedyzm (idea walki zbrojnej czynnej
lecz samotnej). Słowacki kompromituje też prezentowaną przez siebie
drogę - obrazuje to klęska Kordiana. W scenie w szpitalu wariatów
krytykuje mesjanizm (Kordiana odwiedza Doktor o szatańskich cechach.
Jeden jest krzyżem, drugi podtrzymuje niebo, aby nie spadło na ludzi
- obaj przedstawiają swoista oceną mesjanizmu. Ujęcie poety
i poezji w innych utworach. Konrad Wallenrod Poezja jest
skarbnicą pamiątek narodowych, utrwala i opiewa czyny bohaterów,
przechowuje historie narodu. Poezja ma wymiar tyrtejski -
zagrzewa do walki, podsyca nienawiść do wroga, stawia wzorce
postępowania. Poezja łączy pokolenia, jest "arka przymierza
między starszymi a nowymi laty" - spoiwem ojców i synów.
Dziady W "Wielkiej improwizacji" temat poezji jest
szczególnie ważny . Konrad, mówiąc o sobie, stwarza mit poety -
samotnego śpiewaka, którego przeciętni ludzie nie rozumieją. jest to
jednak istota obdarzona boską mocą tworzenia - dlatego poeta Konrad
uzurpuje sobie prawo, by być równym Bogu, by mieć jego władzę.
Poezja jest tu siłą stwarzania, potęgą boską, a ponadto jest siłą
natchnienia, płynie wprost z serca obdarzonych łaską poetów.
Grób Agamemnona W grobowcu dawnego wodza ujrzał poeta
"lutnię Homera", lecz nie mógł jej użyć, by opiewać czyny szlachetne
i zwycięskie, bo jest potomkiem narodu niewolników... "Koń poezji -
Pegaz", któremu poeta dał się ponieść, czerpie siłę z historii,
przedstawia obrazy, stawia oceny, rozlicza narody z ich czynów (do
takiego rozliczenia doprowadza w utworze). Testament mój
"zostanie po mnie ta siła fatalna", oto poezja jest siłą, która
nie boi się śmierci, trwa nawet gdy nie ma już jej twórcy i ma
wielka moc - przekształcania dusz zwykłych w bohaterów: "aż was
zjadacze chleba w aniołów przerobi."







Autor: GosiaP

Ocena : 5 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000