Preparaty dietetyczne stosowane w alergii pokarmowej u niemowląt

Alergia pokarmowa jest rodzajem nadwrażliwości, której objawy mogą dotyczyć każdego narządu lub układu (np. skóry, układu pokarmowego, układu oddechowego). Podstawą leczenia tego stanu jest dieta eliminacyjna, czyli stałe bądź czasowe usunięcie pokarmów (składników pokarmów), które nie są tolerowane.
Aby zaspokoić potrzeby żywieniowe niemowlęcia (nie karmionego piersią) będącego na diecie eliminacyjnej należy wprowadzić preparaty zastępcze o równoważnych wartościach odżywczych. Zastosowanie mieszanek mlekozastępczych ma na celu wyciszenie objawów choroby alergicznej oraz zmniejszenie ryzyka dalszego jej rozwoju, poprawy trawienia, a także daje czas na stopniowe nabywanie tolerancji dla pokarmów aktualnie uczulających. Wybierając odpowiedni preparat mlekozastępczy należy brać pod uwagę indywidualne tolerancje pokarmowe niemowlęcia, jego stan zdrowia, wiek oraz preferencje smakowe.




Hydrolizaty białkowe



Osłabienie alergergenności białek mleka krowiego (kazeiny i białek serwatkowych) uzyskuje się dzięki hydrolizie (termicznej, enzymatycznej, chemicznej, biotechnologicznej), czyli rozkładowi białek do peptydów, a nawet poszczególnych aminokwasów.
W zależności od stopnia hydrolizy wyróżnia się następujące preparaty:
- hydrolizaty o nieznacznym stopniu hydrolizy oznaczone są symbolem H.A.. Preparaty te stosuje się w celu zapobiegania alergii pokarmowej u dzieci zdrowych, pochodzących z rodzin obciążonych alergią. Nie należy ich stosować u niemowląt, które wykazują nietolerancję na białka mleka krowiego;
- hydrolizaty o wysokim stopniu hydrolizy przeznaczone są do leczenia niemowląt z potwierdzoną lub bardzo prawdopodobną alergią na białka mleka krowiego. Na rynku dostępne są hydrolizaty serwatkowe (Bebilon pepti, Bebilon MTC, Alfare) lub kazeinowe (Nutramigen, Pregestimil). Preparaty: Nutramigen, Pregestimil, Bebilon MTC nie zawierają laktozy, a syrop glukozowy stanowi jedyne źródło węglowodanów. Mieszanki Pregestimil, Bebilon MTC wzbogacono o średniołańcuchowe trójglicerydy (mające zastosowanie w leczeniu wcześniaków oraz niemowląt z cholestazą lub upośledzeniem wchłaniania tłuszczów). Niektóre z preparatów dodatkowo zawierają probiotyki i prebiotyki.
- mieszanki elementarne stosowane są w ciężkich postaciach alergii pokarmowej na białka mleka krowiego lub złożonej nietolerancji białek pokarmowych z objawami niedożywienia i zespołem upośledzonego wchłaniania. Preparaty te nie zawierają białka, a jedynie mieszaninę wolnych aminokwasów (EleCare, Bebilon Neocate).




Mieszanki sojowe



Preparaty te nie zawierają żadnych składników pochodzących z mleka. Źródłem białka jest izolat sojowy wzbogacony L - metioniną (aminokwas egzogenny, niezbędny w diecie człowieka). Tłuszczu dostarczają oleje: rzepakowy, słonecznikowy, kokosowy, palmowy, a węglowodanów
syrop glukozowy. Preparaty te są stosowane u niemowląt w zdiagnozowanej alergii na białko mleka krowiego oraz z nietolerancją dwucukrów (laktozy, sacharozy, fruktozy). Na rynku dostępne są produkty: Bebiko sojowe, Bebilon sojowy, Humana SL, Isomil, Prosobee. Według badań American Academy of Pediatrics (AAP) z 1998r. mieszanek sojowych nie powinno się podawać dzieciom poniżej 6 miesiąca życia. Według stanowiska grupy ekspertów z Europejskiego Towarzystwa ds. Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia (ESPGHAN) z 1999 roku preparaty sojowe nie powinny być stosowane w profilaktyce chorób alergicznych, gdyż nie są skuteczne u dzieci z rodzin silnie obciążonych alergią. Alergia na białko sojowe występuje równie często jak na białko mleka krowiego.


Najskuteczniejszym i najmniej kosztownym sposobem zapobiegania alergii pokarmowych u niemowląt jest wyłączne karmienie ich piersią przez pełne 6 miesięcy. W przypadku wystąpienia objawów alergii u niemowląt karmionych naturalnie matka powinna kontynuować karmienie piersią po ówczesnym wyeliminowaniu z diety produktów o silnych właściwościach uczulających (mleko krowie, jaja, owoce cytrusowe, czekolada, kakao, orzechy ziemne, soja). Stosowanie preparatów mlekozastępczych ma uzasadnienie jedynie w przypadku gdy karmienie piersią jest niemożliwe lub niewystarczające. Czas nabywania tolerancji na białka mleka krowiego jest indywidualnie zróżnicowany. U większości dzieci objawy alergii pokarmowej ustępują do 3 roku życia.