04/01/2012
Integracja gospodarcza
skutki prowzrostowe
Efekty prowzrostowe
1. Efekt jednorazowy Efekt
PKB
długofalowy
per capita
(alokacja czynników
wytwórczych) Efekt
średnioterminowy
kontra
zmiana stopy wzrostu
Ścieżka
(akumulacja czynników
poczÄ…tkowa
wytwórczych)
czas
2. Efekt trwały (długookresowy)
kontra efekt przejściowy
1
04/01/2012
Integracja gospodarcza i wzrost
Integracja gospodarcza
“!
Efekty: alokacyjny i poprawy efektywności
“!
Lepszy klimat inwestycyjny
“!
Większe inwestycje
(w kapitał rzeczowy, ludzki i w technologię)
“!
Wyższa produkcja i dochód per capita
(poziom i/lub stopa wzrostu)
Funkcja produkcji
Determinanty możliwości produkcyjnych:
żð KapitaÅ‚ rzeczowy (maszyny, budynki etc.)
żð KapitaÅ‚ ludzki (umiejÄ™tnoÅ›ci, doÅ›wiadczenie etc.)
żð Technologia (wiedza)
Wzrost produkcji na pracownika - determinanty:
żð Akumulacja kapitaÅ‚u (inwestycje)
żð PostÄ™p technologiczny (dziaÅ‚alność badawczo-rozwojowa)
2
04/01/2012
Wzrost gospodarczy w Europie w latach 1890-1992
(Baldwin i Wyplosz, 2009, tabela 7.1)
Realny PKB
Realny PKB
Okres Realny PKB
per capita
na godzinÄ™
1890-1913
2,6 1,7 1,6
Belle époque
1913-1950
1,4 1,0 1,9
Druga wojna 30-letnia
1950-1973
4,6 3,8 4,7
ZÅ‚oty wiek
1973-1992
2,0 1,7 2,7
Wolniejszy wzrost
produktywności
Cały okres
1890-1992 2,5 1,9 2,6
PKB per capita i rankingi, lata 1950 i 1973
(Crafts i Toniolo, 1996, s. 3, podawane za Baldwin i Wyplosz, 2009, tabela 7.3)
Zmiana
Miejsce
1950 PKB miejsca w Stopa
w Europie
(1990 int l $) latach wzrostu PKB
w 1950 r.
1950-1973
EWG, średnia 4.825 8,0 +1,2 4,2
EFTA, średnia 6.835 3,6 -1,4 3,0
Inni, średnia 2.401 14,3 -0,3 5,2
Francja 5.221 7 +2 4,0
Niemcy 4.281 9 +5 5,0
WÅ‚ochy 3.425 13 +2 4,9
W. Brytania 6.847 2 -5 2,4
Irlandia 3.518 12 -3 3,1
3
04/01/2012
Stopy wzrosty pięć lat przed i po akcesji
(Baldwin i Wyplosz, 2009, tabela 7.4)
Dania, Hiszpania Finlandia,
Europa
Irlandia Grecja i Austria
Zach.
i W. Brytania Portugalia i Szwecja
Przed 1968-72 18,5 12,5
Po 1973-77 5,8 4,8
Przed 1976-80 10,2 9,0
Po 1981-85 7,4 0,1
Przed 1981-85 7,4 2,7
Po 1986-90 16,2 23,0
Przed 1989-93 3,7 -5,0
Po-1994-98 12,7 12,4
Uwaga: Europa Zachodnia: UE-15, Islandia, Norwegia i Szwajcaria.
Wzrost gospodarczy  efekt średnioterminowy
(Badinger, 2005; podawane za Baldwin i Wyplosz, 2009, rys. 7.1)
4
04/01/2012
Diagram Solowa  równowaga długookresowa
Y
/L, I/L, D/L
Produkcja na pracownika, Y/L
(Y/L)*
B
Amortyzacja, D/L = ´·K/L
Inwestycje, I/L = s·Y/L
A
(D/L)0
(I/L)0
(K/L)0 (K/L)* Kapitał na pracownika, K/L
Akumulacja kapitału
(Baldwin i Wyplosz, 2009, rys. 7.3)
Indukowana akumulacja kapitału,
euros/L
tzw. średniookresowa premia
Y/L
E
Y/L
C
Y/L
Y/Lc
Efekt alokacyjny
Y/L*
K/L)
B
s(Y/L)
D
s(Y/L)
A
K/L
K/L*
K/L
5
04/01/2012
Wzrost stopy inwestycji wywołany integracją
(Baldwin i Wyplosz, 2009, rys. 7.4)
euros/L
średniookresowa premia
Y/L
D
Y/L
Y/L*
K/L)
B
s (Y/L)
C
s(Y/L)
A
K/L
K/L*
K/L
Åšredniookresowe skutki integracji gospodarczej
Wzrost
Wzrost oszczędności
Integracja Y/LÄ™! K/LÄ™!
wydajności oraz I/L
Szybszy wzrost Y/L
w okresie
przejściowym
A
atwiej, taniej i bezpieczniej Dodatkowy wzrost I/L
inwestowad na zintegrowanym wywołany
K/LÄ™!
obszarze (Europie) wzrostem s
6
04/01/2012
Cztery symptomy
WiÄ™ksza efektywność Ä…ð inwestycje stajÄ… siÄ™ bardziej
atrakcyjne:
1. Wzrost cen akcji
2. Wzrost stosunku inwestycji do PKB
3. Wzrost salda bezpośrednich inwestycji
zagranicznych
4. Pogorszenie się salda w obrotach bieżących
Doświadczenia Hiszpanii i Portugalii
7
04/01/2012
Doświadczenia Irlandii
Doświadczenia Grecji
8
04/01/2012
Doświadczenia Hiszpanii
1 000
net FDI to GDP
35% 4%
Investment to
(RHS axis) Euro
GDP (LHS axis)
adoption
30% 2%
25% 0%
EEC
accession
20% -2%
100
15% -4%
10% -6%
CA to GDP
(RHS axis)
5% -8%
0% -10%
10
1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006
1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006
Source: data from the IFS.
Source: data from the IFS.
Wzrost gospodarczy w długim okresie
(Baldwin i Wyplosz, 2009, rys. 7.8)
euros/L
Y/L
Y/L*
s (Y/L)
A
Knowledge/L)
B
Knowledge/L* Knowledge/L
9
04/01/2012
Integracja gospodarcza i wzrost - podsumowanie
1. Dowody empiryczne przemawiajÄ… na rzecz
występowania efektów średniookresowych  tempo
wzrostu gospodarczego przejściowo się zwiększa
(premia średniookresowa)
2. Dowody na występowanie trwałego wzrostu stóp
wzrostu dochodu w następstwie integracji w Europie
 są dużo trudniejsze do znalezienia
3. y
ródła średnioterminowej premii:
żð Poprawa alokacji czynników produkcji
żð Lepszy klimat inwestycyjny
4. Integracja gospodarcza poprawia klimat inwestycyjny i
alokację zasobów, ale ten efekt może zostać stłumiony
innymi czynnikami, np. złą polityką gospodarczą
(Grecja)
10