ELEMENTY SPRAWOZDANIA
MATERIAA
Y y
RÓDA
OWE
FINANSOWEGO
WEWN
TRZNE ZEWN
TRZNE:
EWIDENCYJNE: POZAEWIDENCYJNE:
1. wprowadzenie do sprawozdania
" Sprawozdania finansowe; " Plany krótko- i długookresowe, " Roczniki statystyczne;
finansowego;
" System księgowy firmy; biznesplany; " Roczniki GPW;
" Statystyka ekonomiczna; " Kosztorysy, kalkulacje " Publikacje fachowe; 2. bilans;
" Spisy inwentarzowe; wstępne; " Regulacje prawne;
3. rachunek zysków i strat;
" Dokumentacja produkcyjna, " Wynik dotychczasowych analiz; " Informacje agencji
4. zestawienie zmian w kapitale własnym;
4. zestawienie zmian w kapitale własnym;
handlowa; " Protokoły i wnioski ratingowych;
" Systemy kalkulacyjne; pokontrolne; " Informacje wywiadowni
5. rachunek przepływów pieniężnych;
" Dokumentacja " Sprawozdania zarządu i rady gospodarczych
6. opinia biegłego rewidenta;
konstrukcyjno-techniczna; nadzorczej;
" Dokumentacja dotyczącą " Dane z wywiadów z
7. odpis uchwały o zatwierdzeniu rocznego
zatrudnienia; pracownikami, kontrahentami,
sprawozdania i podziale zysku lub
kredytodawcami
pokryciu straty
2 2014-11-12 11:52 3 2014-11-12 11:52
Zastosowanie elementów sprawozdania
Odbiorcy sprawozdania finansowego
Dawcy kapitału, zarówno własnego, jaki obcego ponoszą ryzyko
Bilans i Rachunek zysków i strat umożliwiają: statyczną
funkcjonowania i upadłości firmy; roszczenia inwestorów są zaspakajane w
i dynamiczną ocenę stanu i wyników finansowych
ostatniej kolejności, kredytodawcy i wierzyciele oceniają na podstawie
sprawozdania zdolność firmy do obsługi długu i wywiązywania się ze przedsiębiorstwa;
zobowiązań odsetkowych
Rachunek przepływów pieniężnych obrazuje przepływy
Analitycy finansowi i doradcy  wykorzystują je w podejmowaniu decyzji
pieniężne w trzech obszarach funkcjonowania:
pieniężne w trzech obszarach funkcjonowania:
inwestycyjnych
działalności operacyjnej, finansowej i inwestycyjnej, oraz
Zarządzający  ocena możliwości przetrwania i rozwoju firmy oraz przy
pokazuje kierunek zagospodarowania środków;
podejmowaniu decyzji bieżących i strategicznych
Firmy konkrecyjne  budowa strategii rynkowej i ocena ryzyka konkurencji,
Informacja dodatkowa zawiera dane i objaśnienia do
Instytucje rządowe i samorządowe,
poszczególnych elementów sprawozdania
Pracownicy i związki zawodowe  zdolność do utrzymanie miejsc pracy i
podwyżek.
4 2014-11-12 11:52 5 2014-11-12 11:52
Pasywa
Załącznik do Ustawy o rachunkowości
A. K a p i t a ł (f u n d u s z) w ł a s n y
B i l a n s I. Kapitał (fundusz) podstawowy
II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)
Aktywa
III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)
A. A k t y w a t r w a ł e
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy
I. Wartości niematerialne i prawne
V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
II. Rzeczowe aktywa trwałe
VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
III. Należności długoterminowe
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
VIII. Zysk (strata) netto
VIII. Zysk (strata) netto
IV. Inwestycje długoterminowe
IV. Inwestycje długoterminowe
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. Z o b o w i ą z a n i a i r e z e r w y n a z o b o w i ą z a n i a
B. A k t y w a o b r o t o w e
I. Rezerwy na zobowiązania
I. Zapasy
II. Zobowiązania długoterminowe
II. Należności krótkoterminowe
III. Zobowiązania krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe IV. Rozliczenia międzyokresowe
Pasywa razem
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
A k t y w a r a z e m
Układ bilansu slajd 27;Wskaz
niki wyposażenie
6 2014-11-12 11:52 7 2014-11-12 11:52
przedsiębiorstwa w kapitały własne ...
Bilans Bilans
W bilansie nie wykazuje się strumieni wartości, jakie towarzyszą
Jako podstawowy element sprawozdania stanowi zestawienie
prowadzeniu działalności gospodarczej (przychody, koszty, wyniki),
składników majątkowych i z
ródeł ich sfinansowania
ale skutki tych procesów, co ma odzwierciedlenie w zmianach
Prezentuje statyczny obraz posiadanych lub kontrolowanych
wartości aktywów i pasywów.
przez jednostkę zasobów majątkowych, które w wyniku
Składniki majątkowe są ujmowane w wartościach netto (po
przyszłych zdarzeń przyczynią się do powstania korzyści
uwzględnieniu ich dotychczasowego umorzenia)
ekonomicznych (związane ze zużyciem w procesie
ekonomicznych (związane ze zużyciem w procesie
Składniki majątku są uszeregowane wg zasady wzrastającej
wytwórczym, z możliwością zamiany na środki pieniężne, z
płynności (tempa zamiany na gotówkę, biorąc pod uwagę rodzaj
obniżeniem kosztów działalności)
działalności i cykliczność operacji gospodarczych)
Sporządzany na dany moment (tzw. moment bilansowy)
Składniki pasywów są uporządkowane wg zasady wzrastającej
zapadalności (pilności zwrotu)  kapitał własny, zobowiązania
długoterminowe i zobowiązania krótkoterminowe
8 2014-11-12 11:52 9 2014-11-12 11:52
ETAPY ANALIZY BILANSU ETAPY ANALIZY BILANSU
Analiza pionowa: badanie struktury aktywów i pasywów oraz
WST
PNA ANALIZA BILANSU:
wewnętrznej struktury wybranych pozycji bilansu
Analiza pozioma: badanie dynamiki sumy bilansowej oraz
Analiza pionowo  pozioma: badanie struktury kapitałowo-
ważniejszych pozycji aktywów i pasywów. Wykorzystywane
majątkowej
mierniki to: odchylenie bezwzględne, tempo zmiany i
dynamika badanego zjawiska (obliczane w relacji do stałej lub
dynamika badanego zjawiska (obliczane w relacji do stałej lub
WSKAy
NIKOWA ANALIZA BILANSU - rozwinięcie analizy
WSKAy
NIKOWA ANALIZA BILANSU - rozwinięcie analizy
zmiennej bazy porównań). Pozwala na określenie kierunku
wstępnej, oparta na badaniu wzajemny relacji zachodzących
rozwoju podmiotu i stopień wzrostu kapitałów finansujących
pomiędzy poszczególnymi elementami pasywów i aktywów.
ten proces. Różne tempo zmian składników aktywów i
Pogłębiona analiza powinna również obejmować określanie
pasywów bilansu determinuje zmiany w strukturze majątku i
czynników kształtujących wielkości ekonomiczne zawarte w
z
ródeł jego finansowania.
bilansie
10 2014-11-12 11:52 11 2014-11-12 11:52
Wskaz
niki struktury aktywów
formuła
Analiza pionowa: badanie struktury aktywów i
Udziału aktywów trwałych w aktywach
Aktywa trwałe x 100%
ogółem
pasywów oraz wewnętrznej struktury wybranych pozycji
Aktywa ogółem
bilansu. Struktura bilansu dostarcza informacji
Udziału aktywów obrotowych w aktywach
Aktywa obrotowe x 100%
ogółem
Aktywa ogółem
odnośnie sytuacji finansowej podmiotu. Struktura
Udział wartości niematerialnych i Wartości niematerialne i prawne x
aktywów - informacje o sposobie zaangażowania
prawnych w aktywach ogółem 100%
Aktywa ogółem
kapitałów w przedsiębiorstwie, a struktura pasywów  o
Udział rzeczowych aktywów trwałych w
Rzeczowe aktywa trwałe x 100%
aktywach ogółem
z
ródłach ich pochodzenia. W analizie pionowej stosuje
Aktywa ogółem
się wskaz
niki wyposażenia przedsiębiorstwa w środki
Udział należności długoterminowych w
Należności długoterminowe x 100%
aktywach ogółem
Aktywa ogółem
gospodarcze, kapitały własne i obciążenia obcymi
Udział inwestycji długoterminowych w
Inwestycje długoterminowe x 100%
z
ródłami finansowania.
aktywach ogółem
Aktywa ogółem
12 13
2014-11-12 11:52 2014-11-12 11:52
Wskaz
niki struktury aktywów formuła
Bardziej szczegółowa analiza może obejmować
Długoterminowe rozliczenia
Udział długoterminowych rozliczeń
międzyokresowe x 100%
między okresowych w aktywach
określanie udziału poszczególnych składników
ogółem
Aktywa ogółem
aktywów trwałych w majątku trwałym, co
Zapasy x 100%
Udział zapasów w aktywach ogółem
pozwoli na ustalenie stopnia związania kapitałów w
Aktywa ogółem
poszczególnych składnikach oraz analizę
Należności x 100%
Udział należności w aktywach
Udział należności w aktywach
ogółem
struktury aktywów obrotowych  istotne z
Aktywa ogółem
Inwestycje krótkoterminowe x
punktu widzenie płynności finansowej, ponieważ
Udział inwestycji
100%
krótkoterminowych w aktywach
determinuje szybkość jego zamiany na gotówkę.
ogółem
Aktywa ogółem
Przeprowadza się także analizę struktury
Krótkoterminowe rozliczenia
Udział krótkoterminowych rozliczeń
międzyokresowe x 100%
między okresowych w aktywach
należności  bilansowa i czasowa.
ogółem
Aktywa ogółem
14 15
2014-11-12 11:52 2014-11-12 11:52
Aktywa odzwierciedlają składniki majątkowe w
POSTAĆ MAJ
TKU
posiadaniu przedsiębiorstwa.
Majątek Majątek
STOPIEC

Dwie podstawowe funkcje majątku to
rzeczowy finansowy
PA
YNNOŚCI
generowanie zysku oraz zabezpieczenie
Majątek Środki trwałe Udziały i akcje
trwały Inwestycje
roszczeń wierzycieli.
rozpoczęte
rozpoczęte
To, jakim majątkiem dysponuje
Majątek zapasy Należności
przedsiębiorstwo oraz jego struktura wpływa na obrotowy Środki
pieniężne
sytuację finansową oraz pozycję finansową
przedsiębiorstwa
16 2014-11-12 11:52
2014-11-12 11:52 17
Sytuacja majątkowa
MAJ
TEK TRWAA
Y
Struktura aktywów informuje o sposobie zaangażowania kapitałów
Zdeterminowany rodzajem działalności,
przedsiębiorstwa.
Określa zdolności wytwórcze przedsiębiorstwa,
Dwie podstawowe grupy aktywów  majątek trwały oraz majątek
Zaangażowany w przedsiębiorstwie > 1 roku,
obrotowy pełnią różną rolę w kreacji zysku:
Majątek trwały pełni rolę pośrednią, stwarzając podstawy do Uczestniczy w wielu cyklach produkcyjnych,
prowadzenia działalności.
Zużywa się stopniowo,
Zużywa się stopniowo,
Majątek obrotowy, jako bardziej płynny, uczestniczy bezpośrednio w
Przenosi sukcesywnie część swojej wartości na
jego tworzeniu, podlegając stałym przemianom w procesie
wykonywane wyroby,
wytwórczym.
Współdecyduje o cechach jakościowych wyrobów,
Wzajemne relacje pomiędzy majątkiem trwałym i obrotowym kształtują
Jest mało elastyczny,
się odmiennie w zależności od branży, rodzaju przedsiębiorstwa oraz jego
specyfiki
Generuje znaczne koszty (amortyzacja),
Obłożony dużym ryzykiem
18 2014-11-12 11:52 19 2014-11-12 11:52
MAJ
TEK OBROTOWY
Majątek trwały jest mniej elastyczny, ponieważ w
Zdeterminowany rodzajem działalności, krótkim okresie trudno jest dostosować jego poziom
Wysoce związany z branżą, w jakiej działa firma,
i strukturę do zakresu wykorzystania zdolności
Determinuje ilość i jakość produkcji,
wytwórczych, w przypadku zmian na rynku (spadek
Zaangażowany w przedsiębiorstwie < 1 roku.
popytu).
Uczestniczy w cykliczne powtarzających się
operacjach gospodarczych,
operacjach gospodarczych,
Obciążony również wyższym ryzykiem, ze względu
Obciążony również wyższym ryzykiem, ze względu
Podlega stałym przemianom, tworząc nową
na niepewność zwrotu poniesionych nakładów z
wartość przy każdym obrocie,
Przechodzi przez fazy cyklu, generując wartość
przyszłych przychodów.
dodaną,
Jego zdolność do generowania przychodów jest
Wpływa na wartość produkcji,
Charakteryzuje się większą płynnością, niższa.
Obłożony mniejszym ryzykiem
20 2014-11-12 11:52 21 2014-11-12 11:52
Wysoki udział majątku trwałego w aktywach ogółem oznacza, że:
W przedsiębiorstwach produkcyjnych głównym
składnikiem majątku trwałego są składniki Występuje znaczny poziom unieruchomienia majątku
(struktura majątkowa jest sztywna, mało elastyczna),
rzeczowe, środki trwałe, zwłaszcza bezpośrednio
Majątek jest mało elastyczny, gdyż jego zdolność
produkcyjne, decydujące o zdolnościach
dostosowawcza do zamian otoczenie jest
produkcyjnych przedsiębiorstwa. Z tego punktu
niska, możliwości regulowania wielkości i struktury
niska, możliwości regulowania wielkości i struktury
widzenia ważny jest stan oraz wartość
tak, by dostosować ją do poziomu wykorzystywanych
techniczno-użytkowa środków będących w
zdolności produkcyjnych są ograniczone
dyspozycji przedsiębiorstwa oraz efektywność
Majątek jest ryzykowny w sytuacji zmian warunków
ich wykorzystania. rynkowych  nie wiadomo, czy poniesione nakłady
zwrócą się z bieżących wpływów,
22 2014-11-12 11:52 23 2014-11-12 11:52
Wysoki udział majątku trwałego w aktywach ogółem oznacza, że:
Struktura aktywów trwałych informuje o
stopniu związania kapitałów w poszczególnych
Taki majątek generuje wysokie koszty stałe
(amortyzacja)  związane z jego utrzymaniem
składnikach majątku trwałego,
Zdolność majątku do osiągania zysku jest względnie
Przykładowo wysoki udział inwestycji
niska,
długoterminowych sygnalizuje możliwość
Jest on względnie wyższy w branżach
łatwiejszego zbycia środków niż miałoby to
kapitałochłonnych -
miejsce w przypadku zaangażowania tych
górnictwo, hutnictwo, energetyka, chemia, budownictwo
środków w rzeczowe aktywa trwałe.
, hotelarstwo, lotnicza.
Na jego udział wpływa m.in. stosowana technologia
wytwarzania i struktura asortymentowa produkcji,
24 2014-11-12 11:52 25 2014-11-12 11:52
Przewaga majątku obrotowego jest korzystniejsza, ponieważ: Ustalenie struktury aktywów obrotowych dostarcza informacji
na temat płynności finansowej podmiotu.
Majątek obrotowy w większym zakresie wpływa na
Aktywa obrotowe są zróżnicowane pod względem płynności i
wzrost przychodów i poprawę obrotowości majątku,
uszeregowane wg kryterium wzrastającej płynność. Za
najmniej płynny składnik uważa się zapasy, a za najbardziej
Przyczynia się do wzrostu zysku ze sprzedaży,
środki pieniężne.
Poprawie ulega płynność finansowa majątku,
Im w strukturze zapasów jest więcej wyrobów gotowych i
A
atwiej można dostosować strukturę majątku do
A
atwiej można dostosować strukturę majątku do
towarów, tym ta płynność jest większa.
wymogów rynku,
Z kolei produkty i półprodukty dopiero po pewnym czasie, po
ich przetworzeniu ,wygenerują gotówkę.
Majątek jest bardziej elastyczny i obciążony mniejszym
Analiza należności powinna uwzględniać ich strukturę
ryzykiem
czasową: poniżej i powyżej 12 m-cy; należności terminowych i
Stopień unieruchomienia majątku jest mniejszy,
przeterminowanych.
struktura majątkowa jest elastyczna.
26 2014-11-12 11:52 27 2014-11-12 11:52
generują one koszty tworzenia zapasów
Poziom i struktura majątku obrotowego podlega
(zmówienie, transport, ubezpieczenia, straty i
dużym wahaniom, na jego poziom mają wpływ
ubytki, wyładunek, załadunek), utrzymywania zapasów
rozmiary działalności i ich charakter. Optymalna
(magazynowanie, konserwacja), wyczerpania się
wielkość majątku obrotowego to kompromis pomiędzy
zapasów (przestoje w produkcji, praca w godzinach
kosztami utrzymywania tego majątku a funkcjami
nadliczbowych) [Economic Order Quantity]
pełnionymi przez poszczególne składnik majątku:
pełnionymi przez poszczególne składnik majątku:
Należności - to zachęta finansowa dla nabywców
Zapasy  pozwalają na utrzymanie ciągłości i
, powinny zapewnić wpływy ze sprzedaży w przyszłości, ale
rytmiczności produkcji (surowce i materiały) i
związane z ryzykiem nieodzyskania środków z tego tytułu
zapewnienie ciągłości sprzedaży (towary i wyroby
(należności przeterminowane, opóz
nienia w spłacie)
gotowe);
Środki pieniężne niezbędne do dokonywania bieżących
zakupów i regulowania zobowiązań
28 2014-11-12 11:52 29 2014-11-12 11:52
Strategie inwestowania w aktywa bieżące Strategie inwestowania w aktywa bieżące
Znaczna zapasy są gwarancją zachowania ciągłości i rytmiczności
1. A
AGODNA zakłada wyższe poziomy zapasów, środków
produkcji oraz sprzedaży
pieniężnych, zbywalnych papierów wartościowych oraz
Środki pieniężne stanowią rezerwę płynności na spłatę
należności, które powstają w wyniku stosowania łagodnej
zobowiązań,
polityki kredytowania odbiorców,
Należności powinny w przyszłości zapewnić wpływ środków z
Relacja aktywów obrotowych względem sprzedaży utrzymuje
Relacja aktywów obrotowych względem sprzedaży utrzymuje
tytułu sprzedaży kredytowej
się na wysokim poziomie,
Takie podejście jest wskazane dla zakładów o sezonowym
Uzyskiwana stopa zwrotu jest niższa, ale również mniejsze
charakterze produkcji, gdzie duże wahania popytu są łagodzone
ryzyko , czyli większe bezpieczeństwo prowadzonej
przez korzystne warunki kredytowania
działalności
Pozwala na wykorzystywanie zdolności produkcyjnych w ciągu
roku na zbliżonym poziomie
30 2014-11-12 11:52 31 2014-11-12 11:52
Strategie inwestowania w aktywa bieżące Strategie inwestowania w aktywa bieżące
Niższy poziom zapasów zwiększa prawdopodobieństwo
2. RESTRYKCYJNA
przestojów produkcyjnych i jest zagrożeniem dla ciągłości
charakteryzuje się minimalnym poziomem aktywów
sprzedaży,
obrotowych, niskim poziom należności spowodowanym
Inwestycje krótkoterminowe na niskim poziomie mogą
prowadzeniem restrykcyjnej polityki kredytowej wobec
skutkować problemami z regulowaniem zobowiązań
odbiorców,
odbiorców,
bieżących w przypadku zakłóceń w dopływie środków z
bieżących w przypadku zakłóceń w dopływie środków z
relacja aktywów bieżących względem sprzedaży utrzymuje
tytułu sprzedaży (utrata płynności finansowej),
się na niskim poziomie,
3. UMIARKOWANA  to rozwiązanie pośrednie
pozwala na uzyskiwanie wyższych stóp zwrotu, ale i wiąże
pomiędzy polityką łagodną i restrykcyjną.
się z wyższym ryzykiem i mniejszy bezpieczeństwem,
32 2014-11-12 11:52 33 2014-11-12 11:52
Struktura aktywów trwałych 2009
100,00
6,86%
6,86%
0
90,00
0,13%
1. Wartości niematerialne i
80,00
prawne, w tym:
3. Rzeczowe aktywa trwałe
47,97%
70,00
5.3. Długoterminowe aktywa
71,01 71,11
finansowe
60,00 45,04%
6. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
I. Aktywa trwałe
50,00
II. Aktywa obrotowe
40,00
40,00
30,00 Struktura aktywów trwałych 2008
1. Wartości niematerialne i
7,49% prawne, w tym:
20,00
0,13%
28,99 28,89
10,00 3. Rzeczowe aktywa trwałe
46,07%
0,00
Struktura 2009 Struktura 2008 5. Inwestycje długoterminowe
46,28%
6. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
34 2014-11-12 11:52 35 2014-11-12 11:52
Wskaz
niki wyposażenie przedsiębiorstwa w kapitały własne
i obciążenia obcymi z
ródłami finansowania
Struktura aktywów obrotowych
Kapitał własny x 100%
Stopień wyposażenia przedsiębiorstwa
w kapitały własne
Pasywa ogółem
5,75%
Struktura 2008 4,46% Rezerwy i zobowiązania x 100%
Stopień obciążania przedsiębiorstwa
zobowiązaniami
70,01%
5. Krótkoterminowe rozliczenia Pasywa ogółem
międzyokresowe
18,83%
Stopień wyposażenia przedsiębiorstwa Kapitał stały x 100%
4. Aktywa trwałe klasyfikowane jako
kapitał stały
przeznaczone do zbycia
Pasywa ogółem
3. Inwestycje krótkoterminowe
3. Inwestycje krótkoterminowe
Zobowiązania długoterminowe x 100 %
Udział zobowiązań długoterminowych w
2. Należności krótkoterminowe
6,04%
pasywach ogółem
Pasywa ogółem
1. Zapasy
Struktura 2009 16,90%
Zobowiązanie krótkoterminowe 100%
Udział zobowiązań krótkoterminowych w
55,65%
pasywach ogółem
Pasywa ogółem
21,15%
Rezerwy na zobowiązania x100%
Udział rezerw w pasywach ogółem
Pasywa ogółem
0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% 100,00%
Rozliczenia międzyokresowe x 100%
Udział rozliczeń międzyokresowych w
pasywach ogółem
Pasywa ogółem
36 2014-11-12 11:52 37 2014-11-12 11:52
Slajd 7
Sytuacja kapitałowa
" WA
ASNE: podstawowe i pozostałe
Analiza pasywów (kapitałów) pozwala na ustalenie: Własność
" OBCE: kredyty, pożyczki, obligacje, weksle
własne, bony zobowiązania
kto sfinansował poszczególne składniki majątku, na
jaki okres oraz na jakich warunkach
" ZEWN
TRZNE:
Pasywa są finansowym wyrażeniem składników
" własne, czyli powierzone, pierwotnie
majątku.
majątku.
wniesione przez właścicieli lub
y
ródło
Struktura pasywów informuje o tym, czym jest
akcjonariuszy;
pochodzeni
a
finansowany majątek (kapitałem własnym, obcym),
" obce  kredyty, pożyczki, emisja obligacji,
określa skalę ryzyka finansowego z tytułu opcje, leasing, factoring
" WEWN
TRZNE: własne, samofinansowania,
zaangażowania kapitałów obcych oraz zdolność
zyski zatrzymany, zapasowy, rezerwowy
firmy do kontynuowania działalności
38 2014-11-12 11:52 39 2014-11-12 11:52
" DA
UGOTERMINOWE:
Struktura kapitału własnego
" Własne  kapitał zakładowy
" Obce  zobowiązania i rezerwy
Kapitał " Zakładowy  wartość nominalna akcji x ilość akcji
podstawowy
" Udziałowy  udziały wniesione przez wspólników
" KRÓTKOTERMINOWE:
Terminowość
" Własne  część zysku
" Sprzedaż akcji powyżej wartości nominalnej
przeznaczona na dywidendy,
przeznaczona na dywidendy,
Kapitał
Kapitał
" Dopłaty wspólników, obowiązkowe odpisy z zysku w SA
" Dopłaty wspólników, obowiązkowe odpisy z zysku w SA
zapasowy
(np. 8% zysku dopóki kapitał zapasowy nie stanowi 1/3 k.
" Obce  zobowiązania bieżące,
zakładowego)
krótkoterminowe pożyczki,
" Przeszacowanie środków trwałych, inwestycji
Kapitał z aktualizacji wyceny
długoterminowych
przypadające w danym roku
Pozostałe kapitały rezerwowe,
spłaty zobowiązań
zysk/strata z lat ubiegłych,
zysk/starta netto
długoterminowych
40 2014-11-12 11:52 41 2014-11-12 11:52
Funkcje kapitału własnego Funkcje kapitału własnego
Pomiarowa  podstawa do ustalenia podziału dywidendy,
Założycielska  podstawa do uruchomienia i
Reprezentacyjna  ich wielkość, struktura oraz udział w
finansowania działalności,
pasywach świadczy o stabilności finansowej,
Finansowa- bezzwrotne z
ródło finansowania,
Zabezpieczająca  budowa kredytu zaufania do
Gwarancyjna  pokrycie strat i gwarancja spłaty
Gwarancyjna  pokrycie strat i gwarancja spłaty
przedsiębiorstwa,
przedsiębiorstwa,
(najpierw straty obciążają kapitał własny),
Inicjatywna kierownictwa  zapewnienie suwerenności i
niezależności w podejmowaniu decyzji.
Wyrównawcza  z kapitału zapasowego
Ważne jest odpowiednie wyposażenie przedsiębiorstwa w
kompensata strat, zapewnienie ciągłości wypłaty
kapitały własne, by nie ograniczać działalności firmy i nie
dywidendy,
umniejszać jej wiarygodności wobec kontrahentów i wierzycieli
Generalnie przyjmuje się, że kapitały własne
Kapitał własny obrazuje zakres
powinny stanowić 1/3 pasywów, ale w przypadku
odpowiedzialności za zobowiązania i jest
wielu przedsiębiorstw ten poziom nie jest
zabezpieczeniem kapitału obcego, roszczeń
wystarczający, gdy generują one niski poziom
wierzycieli.
gotówki operacyjnej, a ich rentowność jest niska,
Wysoki udział kapitałów własnych świadczy o
Wysoki udział kapitałów własnych świadczy o
Jednak zbyt wysoki poziom kapitałów własnych
silnych podstawach finansowych i
może prowadzić do niewykorzystywania przez
suwerenności przedsiębiorstwa oraz jest
przedsiębiorstwo efektu dz
wigni finansowej i
gwarancją spłaty zobowiązań, wypłacalności
spadku rentowności kapitału,
wobec wierzycieli,
44 2014-11-12 11:52 45 2014-11-12 11:52
Struktura zobowiązań:
Kryterium czasu:
Kryterium bilansowe pozwala na wyodrębnienie zobowiązań
zobowiązania długoterminowe (wraz rezerwami na podatek
długoterminowych, krótkoterminowych, rezerw i rozliczeń
dochodowy, emerytalne i inne długoterminowe;
międzyokresowych
zobowiązania z tytułu dostaw > 12 m-cy; rozliczenia
Odsetek zobowiązań krótkoterminowych informuje o poziomie międzyokresowe),
obciążeń płatniczych przypadających w danym roku Krótkoterminowe (< 12 m-cy), do których zaliczamy także
odpowiednie rezerwy i rozliczenia
odpowiednie rezerwy i rozliczenia
bilansowym. Bardziej korzystna jest struktura z przewagą
zobowiązań długoterminowych, ponieważ wówczas ryzyko
Kryterium wymagalności:
utraty płynności finansowej jest mniejsze, maleje ryzyko
terminowe i przeterminowane (świadczące o braku
nagłego odpływu środków. Jednak może wystąpić
zdolności firmy do regulowania zobowiązań w terminie i
nadpłynność  zbyt ostrożne finansowanie majątku i zwiększą
generujące dodatkowe koszty finansowe, co negatywnie
się koszty obsługi zadłużenia
wpływa na wyniki podmiotu)
46 2014-11-12 11:52 47 2014-11-12 11:52
Zaleca się przestrzeganie tzw. złotej reguły finansowania
Kryterium kosztów
(reguły bilansowej), zakładająca, że przedsiębiorstwo nie
y
ródła kosztowe, które generują koszty finansowe
powinno być zadłużane w większym stopniu niż 50%,
związane z ich obsługą (odsetki, dyskonta): kredyty i
wówczas spełniona jest relacja:
pożyczki, emisje obligacji, papierów dłużnych
Kapitały własne
e" 1
Zobowiązania ogółem
y
ródła spontaniczne  np. rezerwy tworzone w
Zgonie z tą regułą kapitał własny powinien finansować około
ciężar kosztów i z podziału zysku, zobowiązania
ciężar kosztów i z podziału zysku, zobowiązania
50% aktywów przedsiębiorstwa, wtedy umożliwia to
wobec dostawców, pracowników, publiczno-prawne,
zachowanie długoterminowej płynności finansowej
inne zobowiązania krótkoterminowe, rozliczenia
(wypłacalności). Taka struktura jest oceniana pozytywnie
między-okresowe, zobowiązania wekslowe
przez kapitałodawców, jednak jest trudna do spełnienia w
(zazwyczaj zaliczane do tej grupy w praktyce)
praktyce.
48 2014-11-12 11:52 49 2014-11-12 11:52
 Czynniki wpływające na poziom zadłużenia:
Preferencje zadłużenia:
Koszt pozyskania kapitału obcego,
Brak własnych zasobów kapitałowych,
Efektywność działania firmy, by ponieść obciążenia
związane z obsługą zadłużenia,
A
atwość pozyskania obcych z
ródeł finansowania,
Struktura majątkowa (w firmach handlowych - majątek
Niższy koszt kapitału,
obrotowy stanowi lepsze zabezpieczenie),
Tracza podatkowa,
Możliwości rozwojowe (przy dużej dynamice wzrostu z
ródła
Efekt dz
wigni finansowej, wzrosty rentowności
własne są niewystarczające),
Polityka finansowania (skłonność do podejmowania ryzyka,
kapitału własnego
a bezpieczeństwo prowadzenia działalności),
Gwarancja ciągłości działalności
50 2014-11-12 11:52 51 2014-11-12 11:52
Polityka finansowania przedsiębiorstwa, strategie: Polityka finansowania przedsiębiorstwa, strategie:
Konserwatywna, zachowawcza - wysoki udział Agresywna, dynamiczna  wysoki poziom
kapitału własnego, duże bezpieczeństwo, zadłużenia, bardziej ryzykowna. W sytuacji
nieobciążona dużym ryzkiem, ale mniejsze spadku popytu, nieplanowanego spadku
korzyści z tytułu dz
wigni, przychodów, mogą się pojawić problemy z
terminową spłatą zobowiązań. Jednak fakt
Umiarkowana  stanowi kompromis pomiędzy
działania efektu dz
wigni finansowej, w
wzrostem ryzyka a dodatkowymi zyskami, wzrost
sprzyjających warunkach pozwala na uzyskanie
zadłużenia powoduje wzrost ryzyka oczekiwanych
znacznych korzyści,
strumieni dochodów.
52 2014-11-12 11:52 53 2014-11-12 11:52
Kapitał własny
Fakt występowania zadłużenia nie jest zjawiskiem
Brak konieczności spłaty,
negatywnym, ponieważ związane są z nim określone
Wypłata dywidendy nie jest obowiązkowa,
korzyści, polegające na przejmowaniu przez właścicieli
Dywidenda nie pomniejsza podstawy opodatkowania,
zysku wypracowanego przez kapitał obcy, co prowadzi
Wzrost udziału kapitału własnego przyczynia się do
do wzrostu rentowności kapitału własnego.
do wzrostu rentowności kapitału własnego.
zwiększenia niezależności finansowej podmiotu,
zwiększenia niezależności finansowej podmiotu,
Z drugiej strony, gdy poziom zadłużenia jest zbyt wysoki ,
Swoboda wykorzystania,
rośnie ryzyko finansowe, powoduje wzrost kosztów
Wpływ na decyzje,
finansowych (oprocentowanie kredytu), a w skrajnych
Zwrot po zaspokojeniu wierzycieli,
przypadkach odmowę kredytowania.
Brak gwarancji zwrotu.
54 2014-11-12 11:52 55 2014-11-12 11:52
Kapitał obcy
100%
90%
Spłata jest konieczna,
Struktura pasywów
80%
Wymaga spłaty odsetek,
70%
Odsetki stanowią koszt uzyskania przychodu, tarcza
64,06
Kapitały własne
69,50
60%
podatkowa,
50%
Zobowiązania
Wzrost udziału pociąga za sobą wzrost ryzyka finansowego,
Wzrost udziału pociąga za sobą wzrost ryzyka finansowego,
długoterminowe
długoterminowe
40%
Celowość przeznaczenia,
Zobowiązania
8,27
30%
krótkoterminowe
6,36
Brak wpływu na decyzje,
20%
Uprzywilejowanie w kwestii zwrotu, 27,66
24,14
10%
Gwarancja zwrotu
0%
Struktura 2009 Struktura 2008
56 2014-11-12 11:52 57 2014-11-12 11:52
Wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi składnikami majątku
Relacje majątkowo-kapitałowe
i z
ródłami ich finansowania uznaje się za poprawne, gdy jest
KAPITAA
WA
ASNY
AKTYWA STAA
E =
spełniona:
AKTYWA TRWAA
E KAPITAA
OBCY DA
UGOTERMINOWY:
+ należności z tytułu dostaw i usług > 12 miesięcy) Zobowiązania długoterminowe
Złota zasada finansowa
+ rezerwy z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
zakłada, że płynność składników majątkowych ujętych w
+ długoterminowa rezerwa na świadczenia
emerytalne
aktywach powinna odpowiadać terminowości kapitałów
KON >0 + pozostałe rezerwy długoterminowe
+ zobowiązania z tytuły dostaw i usług > 12 m-cy zawartych w pasywach.
zawartych w pasywach.
+ ujemna wartość firmy
+ inne rozliczenia międzyokresowe długoterminowe
oznacza to, że dany kapitał nie może być dłużej związany
KAPITAA
OBCY KRÓTKOTERMINOWY:
czasowo z danymi składnikami majątku niż wynosi czas
AKTYWA BIEŻ
CE =
Zobowiązania krótkoterminowe
AKTYWA OBROTOWE + krótkoterminowa rezerwa na świadczenia
pozostawania tego kapitału w dyspozycji przedsiębiorstwa,
emerytalne
- należności z tytułu dostaw i usług > 12 miesięcy
+ pozostałe rezerwy krótkoterminowe
Długookresowy majątek d" długookresowy kapitał
- zobowiązania z tytuły dostaw i usług > 12 m-cy
+ inne rozliczenia międzyokresowe krótkoterminowe
Krótkoterminowy majątek e" krótkoterminowy kapitał
58 2014-11-12 11:52 59 2014-11-12 11:52
Złota zasada bilansowa
Złota reguła bilansowa, zgodnie z którą trwałe
w tym ujęciu podziałowi na aktywa trwałe i obrotowe
składniki majątku (o długoterminowym związaniu
odpowiada rozróżnienie pomiędzy kapitałem własnym i
z przedsiębiorstwem) powinny byś sfinansowane
obcym,
Majątek trwały powinien być finansowany kapitałem
kapitałem własnym. Wynika to z faktu, że te
własnym,
składniki majątku charakteryzują się niską
Majątek obrotowy może być pokrywany krótkoterminowymi
Majątek obrotowy może być pokrywany krótkoterminowymi
płynnością, zatem powinny być finansowane
kapitałami obcymi.
stabilnymi kapitałem, będącymi w dyspozycji
W szerszym ujęciu oprócz majątku trwałego do majątku
długoterminowego wlicza się część majątku obrotowego o przedsiębiorstwa w długim okresie.
Wskaz
nik pokrycia
Kapitał własny x 100%
długoterminowym związaniu  należności z tytułu dostaw i
aktywów stałych e" 1
Aktywa stałe*
kapitałem własnym
usług powyżej 12 miesięcy.
60 2014-11-12 11:52 61 2014-11-12 11:52
K
A
P
I
T
A
A

S
T
A
A

Y
K
A
P
I
T
A
A

S
T
A
A

Y
 Zakłada, by przynajmniej 2/3 aktywów stałych było
Mniej restrykcyjna jest zasada, zwana srebrną
finansowane kapitałem własnym. Kapitały stałe
regułą bilansową, która:
powinny pokryć całość aktywów stałych i część
Dopuszcza finansowanie aktywów stałych kapitałem
aktywów obrotowych,
stałym. Im udział kapitałów własnych w kapitale stałym
jest wyższy, tym sytuacja jest korzystniejsza.
Postuluje, aby kapitały stałe finansowały nie mniej
wskaz
nik pokrycia Kapitał stały x 100%
niż 1/3 aktywów obrotowych,
niż 1/3 aktywów obrotowych,
aktywów stałych
aktywów stałych
e" 1
Aktywa stałe
kapitałem stałym
Jest spełniona w odniesieniu do aktywów obrotowych,
gdy kapitały krótkoterminowe nie w pełni stanowią
Zakłada, by przynajmniej 2/3 aktywów stałych było
z
ródło finansowania tej grupy aktywów.
finansowane kapitałem własnym. Kapitały stałe powinny
Aktywa stałe = aktywa trwałe + należności z tytułu
pokryć całość aktywów stałych i część aktywów
dostaw i usług powyżej 12 miesięcy
obrotowych,
62 2014-11-12 11:52 63 2014-11-12 11:52
1) KON (met. majątkowa) = majątek obrotowy - kapitał obce kt
W wielu podmiotach kapitał stały finansuje
2) KON (met. kapitałowa) = kapitał stały - aktywa trwałe
również część aktywów obrotowych,
W drugim podejściu KON to ta część
wówczas ta część kapitału stałego jest
aktywów bieżących, która nie musi być
definiowana jako kapitał pracujący lub
przeznaczona na regulowanie zobowiązań
obrotowy netto.
obrotowy netto.
krótkoterminowych.
KON można wyznaczyć, stosując podejścia
W zależności od struktury aktywów i
majątkowe lub kapitałowe:
pasywów poziom KON może przyjmować
1) KON (met. majątkowa) = majątek obrotowy - kapitał obce kt
wartość: dodatnią, ujemną lub równą zeru.
2) KON (met. kapitałowa) = kapitał stały - aktywa trwałe
64 2014-11-12 11:52 65 2014-11-12 11:52
AS  aktywa stałe
AS
KON>0 - dodatni kapitał pracujący - część
KS
AB  aktywa bieżące
KON>0
KS  kapitał stały
aktywów bieżących jest finansowana ze z
ródeł
AB
ZB  zobowiązania bieżące
ZB
długoterminowych i pozostaje w ciągłej dyspozycji
KON  kapitał obrotowy netto, czyli
w operacyjnej działalności przedsiębiorstwa,
kapitał finansujący tylko tę część aktywów
KS
AS
obrotowych, która nie została pokryta
Kapitał długoterminowy, stanowiący KON może
Kapitał długoterminowy, stanowiący KON może
KON<0
KON<0
zobowiązaniami krótkoterminowymi
ZB
Kapitał obrotowy brutto  równy
składać się z: wyłącznie z kapitału własnego, tylko
AB
aktywom obrotowym, które finansowane
ze zobowiązań długoterminowych lub być sumą
są ze z
ródeł krótkoterminowych i z
części kapitału stałego lub tylko z
ródeł
AS KON=0 KS
tych składników pasywów.
krótkoterminowych.
AB ZB
67 2014-11-12 11:52
66
2014-11-12 11:52
Jednak z kapitałem obcym związane są koszty
KON< 0 - ujemny kapitał pracujący - również nie
finansowe, dlatego decyzja o sięganie po to z
ródło posiada kapitału pracującego, ale część aktywów
stałych jest finansowane ze z
ródeł
finansowania powinno uwzględniać zdolność do
krótkoterminowych, ponieważ aktywa stałe
obsługi długu.
przewyższają kapitały stałe. Jest to poprawna
KON=0  zerowy kapitał pracujący -
KON=0  zerowy kapitał pracujący -
sytuacja, jeśli część aktywów stałych wiążących na
przedsiębiorstwo nie posiada kapitału pracującego,
długi okres środki przedsiębiorstwa, finansowana
co oznacza, że całe aktywa stałe są finansowane
jest ze z
ródeł elastycznych  ich zwrot może być
kapitałem stałym, a obrotowe kapitałem
odłożony w czasie (np. rolowane emisje
krótkoterminowym
krótkoterminowych papierów wartościowych,
68 2014-11-12 11:52 69 2014-11-12 11:52
Rozbieżności czasowe występujące pomiędzy
część kredytów kt z możliwością odroczenia spłaty).
cyklem eksploatacyjnym i finansowym wymagają
Poziom KON może wynikać ze specyfiki działalności.
dla sfinansowania stałych potrzeb w obrocie
Ujemny często występuje w firmach handlowych,
zaangażowania kapitału o długookresowym
które wydłużają terminy płatności za dostarczone
związaniu, czyli kapitału pracującego (kapitału
towary, a gotówkę za sprzedane towary inkasują od
razu
obrotowego netto), który pozwala na zmniejszenie
ryzyka wynikającego z unieruchomienia części
majątku obrotowego (zapasów, należności)
70 2014-11-12 11:52 71 2014-11-12 11:52
900000
lub też wynikającego ze strat związanych z tymi Relacje majątkowo-kapitałowe w Jutrzence
800000
środkami, np. trudności z sprzedaży wyrobów. KON
700000
600000
KW
jest istotny z punktu widzenie utrzymania płynności
MT
KW
MT 240535
587848
529593
500000
567963
finansowej. Rola KON polega na finansowaniu cyklu
400000
300000
produkcyjnego pomiędzy terminem płatności
ZDT; 42135
ZDT 68394
ZDT 68394
200000
200000
MO MO
ZKT
ZKT
zobowiązań a terminem spływu należności z
186946
100000 238812 219894
228673
0
tytułu sprzedaży. Jest to o tyle istotne, że mogą
2009 2009 2008 2008
występować trudności z synchronizacją między
Aktywa Pasywa Aktywa Pasywa
produkcją, sprzedażą i tempem inkasa należności.
72 2014-11-12 11:52 73 2014-11-12 11:52