Modele cyklu życia
organizacji
Fazy cyklu życia organizacji
" narodziny organizacji - to okres, w którym organizacja zostaje
założona i rozpoczyna funkcjonowanie.
" jej młodość (wzrost) - zwiększanie obszarów organizacji i jej
ekspansja, znaczna dynamika wzrostu obrotów.
" wiek średni - dojrzałość to okres kiedy organizacja przestaje
zwiększać rozmiary, staje się bardziej sformalizowana i
konserwatywna. Obroty stabilizują się, a nawet maleją. Problemem
może być zbytnia stagnacja i spadek motywacji pracowników.
" upadek lub odnowa  faza, w której w wyniku niedostosowania do
warunków zewnętrznych organizacja przestaje istnieć lub zostaje
poddana gruntownej restrukturyzacji.
dr. inż M. y
ródło-Loda
Cykl życia organizacji
Koncepcja cyklu życia organizacji opiera się na założeniu, że organizacje,
podobnie jak organizmy żywe rozwijają się fazowo.
Należy jednakże podkreślić, że chociaż istnieją podobieństwa między
rozwojem organizacji i organizmów, to jednak są co najmniej dwie
istotne różnice :
" śmierć człowiek jest nieunikniona, organizacja natomiast teoretycznie
może trwać nieskończenie długo, wielokrotnie się odradzając;
" okresy rozwoju życia człowieka dadzą się przewidzieć, podczas gdy
etapy życia organizacji, w tym czas ich trwania nie.
dr. inż M. y
ródło-Loda
Sumaryczny model życia organizacji
Etapy:
" I etap - przedsiębiorczość: innowacyjność, twórczość i pozyskiwanie
niezbędnych
zasobów.
" II etap - zespołowość: zwartość, zaangażowanie, współpraca i
osobiste przywództwo.
" III etap - formalizacja i kontrola, sprawność, reguły i procedury
sprzyjające stabilizacji i kontroli.
" IV etap - dopracowane struktury, zbieranie informacji o otoczeniu,
dążenie do samoodnowy lub rozszerzenia swojej dziedziny oraz do
równowagi pomiędzy zróżnicowaniem a integracją.
dr. inż M. y
ródło-Loda
Model L. Greinera
Fazy:
" przedsiębiorczość
" kolektywność
" delegacja
" koordynacja
" współdziałanie
dr. inż M. y
ródło-Loda
Model L. Greinera
Wielkość
Wielkość
Faza IV Faza V
Faza I
Faza II
Faza III
organizacji
organizacji
duża
duża
mała
mała
Wiek organizacji
młoda dojrzała
młoda dojrzała
Faza przedsiębiorczości
" zabieganie o stworzenie produktu i znalezienie jego nabywców;
" praca w niewielkich zespołach;
" osobista kontrola i nadzór zapewniające uzyskiwanie bezpośrednich
informacji zwrotnych;
" odnoszenie sukcesów powoduje rozrost organizacji, złożoność jej struktury i
wywołuje potrzebę zastąpienia przedsiębiorcy w kierowaniu organizacją;
" niechęć przedsiębiorcy do podejmowania działań menedżerskich prowadzi
do kryzysu przywództwa.
Najważniejsze punkty zainteresowania w fazie przedsiębiorczości to:
wytwarzanie i sprzedaż oraz wzrost przez kreatywność.
dr. inż M. y
ródło-Loda
Faza kolektywności
" ustanowienie pierwszego kierownictwa złożonego z menedżerów;
" wyprowadzenie organizacji z kryzysu przywództwa;
" wprowadzenie zcentralizowanego podejmowania decyzji
umożliwiającego koncentrowanie się na celach organizacji;
" przewidywanie kierunku działań oraz zapewnianie zbiorowego
poczucia zintegrowania grup w organizacji;
" złożoność organizacji wzrasta tak długo, aż struktura organizacji i
możliwości jej menedżerów staną się niewystarczające z punktu
widzenia realizacji wytyczonych celów;
dr. inż M. y
ródło-Loda
Faza kolektywności
" podejmowane na szczeblu najwyższym decyzje kierownicze stają się
coraz bardziej niesprawne;
" nienadążanie menedżerów za zapotrzebowaniem na ich decyzje,
powstającym w związku z rozbudowywaniem organizacji i
scentralizowaniem procesu decyzyjnego;
" wywołanie kryzysu autonomii, gdyż większość członków kierownictwa
ma trudności ze zrzeczeniem się wcześniej sprawowanej kontroli.
Podstawą wszystkich działań podejmowanych w ramach tej fazy jest
ustalanie jasnych celów i procedur, wzrost przez formalizację.
dr. inż M. y
ródło-Loda
Faza delegacji
Fazę tą charakteryzuje delegowanie podejmowania decyzji, rodzące liczne
konsekwencje, np.:
" rozwiązanie kryzysu autonomii dzięki decentralizacji podejmowania decyzji;
" pojawienie się, a następnie narastanie potrzeby integracji działań;
" tworzenie coraz bardziej szczegółowych regulaminów i procedur mających
zagwarantować takie decyzje, jakie byłyby podejmowane, gdyby
kierownictwo nadal samo je nadal ustalało;
" wystąpienie kryzysu kontroli jako reakcja na realną utratę możliwości
kontroli.
Najważniejsza w tej fazie jest kontrola w warunkach decentralizacji oraz
wzrost przez delegowanie uprawnień.
dr. inż M. y
ródło-Loda
Faza koordynacji
Służy przezwyciężeniu kryzysu kontroli i dopasowywaniu się do nowych
warunków działania. Obejmuje takie elementy, jak:
" dalszy rozrost i różnicowanie się organizacji;
" funkcjonowanie mechanizmów koordynacji za pośrednictwem systemów
planowania, księgowości i informacji oraz formalnych procedur kontrolnych;
" tendencja kierowania za pomocą środków biurokratycznych;
" uzewnętrznienie się kryzysu biurokratyzmu powstałego na skutek
powszechnego i bezosobowego stosowania formalnych reguł i procedur oraz
budzącego coraz większą niechęć pracowników.
Dla fazy koordynacji najbardziej charakterystyczne są formalne procedury i
złożone mechanizmy kontroli nad organizacją oraz wzrost przez wzmożoną
koordynację.
dr. inż M. y
ródło-Loda
Faza współdziałania
" praca zespołowa i pogrupowanie nadmiernie zróżnicowanych zadań w
wyraz
niejsze całości;
" przypisanie grupom w organizacji wspólnej odpowiedzialności za
zadania w taki sposób, żeby wykonywane zadania były dla nich
zrozumiałe;
" przeprowadzenie reorganizacji i wyodrębnienie mniejszych jednostek;
" oparcie stosunków interpersonalnych na zaufaniu i współpracy;
" uwidocznienie się kryzysu odnowy w przypadku braku jakościowych
zmian struktury organizacyjnej, sygnalizowanego przez występujące u
pracowników i kierownictwa poczucie wypalenia i inne objawy
wyczerpania spowodowanego napięciami w wykonywaniu zadań oraz
ciągłym eksperymentowaniem.
W tej fazie najważniejsze są ciągłe motywowanie pracowników i właściwa
organizacja pracy oraz wzrost przez współdziałanie.
dr. inż M. y
ródło-Loda