EPS
Mangold, Mangold, Mangold& ?
Znaczenie wyroku w sprawie Werner Mangold przeciwko R�diger Helm (C-144/04) daleko wykracza poza problematykę dyskry-
minacji ze względu na wiek, która była głównym jego przedmiotem. Po pierwsze  ETS przyznał, że przepisy prawa wspólnotowego
nie stanowią same w sobie z
ródła zasady równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (i zasady niedyskryminacji ze względu
na wiek), ponieważ  sama zasada niedyskryminacji ze względu na religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek lub orientację
seksualną ma swoje z
ródło, jak wynika z motywów pierwszego i czwartego tej dyrektywy, w różnych instrumentach międzynarodowych
oraz we wspólnej tradycji konstytucyjnej państw członkowskich ; charakterystyczne jest przy tym, że ETS pominął w swoich rozwa-
żaniach przepis art. 13 TWE, który uznał za przepis o wyłącznie kompetencyjnym charakterze, niestanowiącym z
ródła praw i obo-
wiązków jednostek w zakresie niedyskryminacyjnego traktowania ze względu na wymienione w nim niedozwolone kryteria różnicujące
(Sonia Chacón Navas przeciwko Eurest Colectividades SA, C-13/05). Po drugie  w tezie 4. stwierdził, że:  Na sądzie krajowym, przed
którym zawisł spór dotyczący zakazu dyskryminacji ze względu na wiek, stanowiącego ogólną zasadę prawa wspólnotowego, spoczywa
obowiązek zagwarantowania  w ramach jego kompetencji  ochrony prawnej wynikającej z prawa wspólnotowego oraz zapewnienia
jej pełnej skuteczności poprzez niestosowanie jakichkolwiek przepisów prawa krajowego, które mogą być z nim sprzeczne, również wtedy,
gdy termin do dokonania transpozycji dyrektywy zainspirowanej tą ogólną zasadą, takiej jak dyrektywa 2000/78 ustanawiająca ogólne
warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy, jeszcze nie upłynął . Ta ostatnia teza wyroku jest niezwykle po-
jemna, bowiem chodzi tu o wszelkie przepisy prawa krajowego, a nie tylko przepisy dokonujące  transpozycji dyrektywy zainspirowanej
zasadą ogólną niedyskryminacji ze względu na wiek. Ponadto, obowiązek sądów niestosowania  jakichkolwiek przepisów krajowych
sprzecznych z zakazem dyskryminacji ze względu na wiek aktualizuje się przed upływem terminu do  transpozycji dyrektywy .
Andrzej Wróbel
Redaktor Naczelny  EPS
Mangold, Mangold, Mangold& ?
The importance of judgment in case Werner Mangold v R�diger Helm (C-144/04) goes far beyond the problems of discrimination on the grounds of age,
which was its main topic. Firstly, ECJ admitted that provisions of EC law per se are not the source of the principle of equal treatment with respect to employ-
ment and work (and of the principle of non-discrimination on the grounds of age), because the source of the actual principle of non-discrimination on the
grounds of religion or belief, disability, age or sexual orientation is found, as is clear from the third and fourth recitals in the preamble to the directive, in various
international instruments and in the constitutional traditions common to the Member States; what is characteristic is that the ECJ omitted in its reflections the
provision of Art. 13 TEC, which provision it considered as one related purely to the competences, one not being the source of rights and duties of individuals
as regards non-discriminatory treatment on the grounds of prohibited differentiation criteria listed in it (Sonia Chacón Navas v Eurest Colectividades SA,
C-13/05). Secondly, in thesis 4 it ruled that:  It is the responsibility of the national court hearing a dispute involving the principle of non-discrimination in
respect of age, which constitutes a general principle of Community law, to provide, in a case within its jurisdiction, the legal protection which individuals derive
from the rules of Community law and to ensure that those rules are fully effective, setting aside any provision of national law which may conflict with that law,
even where the period prescribed for transposition of a directive inspired by that general principle, such as Directive 2000/78 establishing a general framework
for equal treatment in employment and occupation, has not yet expired .
The last thesis of the judgment is a very capacious one, because it applies to any provision of national law and not only the provisions which transpose
a directive inspired by the general principle of non-discrimination in respect of age. In addition, the courts duty not to apply  any provision of national law
conflicting with the prohibition of discrimination in respect of age becomes effective before the period for  transposition of a directive expires.
Andrzej Wróbel
Editor-in-Chief  EPS
Europejski Przegląd Sądowy maj 2007