KAZIMIERZ PRZERWA-TETMAJER, POEZJE WYBRANE (BN) oprac. Julian
Krzy\
anowski
CZA
OWIEK I PISARZ
Tetmajer urodził się w 1865 r. w Galicji, na Podhalu, w Ludz
mierzu. Uczył się w gimnazjum i na
uniwersytecie w Krakowie. Drukował ju\
w 1886 r., ale uwagę zwrócił w konkursie na wiersz ku
czci Mickiewicza (1889) i Kraszewskiego (1890), gdzie sędzią był Asnyk.
Z powodów finansowych wyjechał do Warszawy, gdzie pracował w dziennikach. Jez
dził do
Lwowa, Krakowa, od dziennika do dziennika. Był w Niemczech, we Włoszech, Francji. W 1899 r.
(gdy pisał swój biogram dla czeskiego tłumacza) był w Szwajcarii.
Ojciec poety, Adolf, uczestniczył w powstaniu listopadowym, przyjaz
nił się z Sewerynem
Goszczyńskim. Po utracie majątku osiadł w Krakowie. Pisał drobne wierszyki. Syn z pierwszego
mał\
eństwa to Włodzimierz, z drugiego  Kazimierz.
Matka Kazimierza, Julia z Grabowskich, po utracie majątku prowadziła pensjonat w Krakowie, a
potem w Zakopanem. Była siostrą Wandy śeleńskiej, \
ony kompozytora i matki Boya.
Włodzimierz Tetmajer to malarz, działacz polityczny i społeczny, dobry pisarz. W Bronowicach
stworzył dworek i zamieszkał tam z \
oną  chłopką.
Kazimierz Tetmajer cierpiał na neurastenię i kompleks ni\
szości. W rzeczywistości ju\
w latach
1891-1900 wydał wiele dzieł:
4 serie Poezji (czołowy liryk podolski)
2 tomiki drobnych utworów prozą (Melancholia, 1899 i Otchłań, 1900)
2 powieści (Anioł śmierci, 1898 i Zatracenie, 1897)
drobne teksty drukowane w gazetach, np. relacje z wycieczek w Tatry
Poza tym Kazimierz był bardzo wra\
liwy na krytykę, co te\
świadczy o kompleksie ni\
szości. Miał
te\
problemy finansowe, które trochę tylko zel\
ały po sukcesie drugiej serii poezji. Zale\
ało mu na
przychylnych recenzjach, bo wtedy jego ksią\
ki były kupowane, a więc i wydawane. Wydawał na:
podró\
e (od 1894 r.) do Europy zachodniej
kobiety (miłość wielka i nieszczęśliwa)
śycie erotyczne pisarza odbiło się w jego poezji:
cykl trzech pisanych gwarą Listów Hanusi do  pana z miasta , Jerzego; do tego motywu
powraca w Na Anioł Pański biją dzwony i y
ródle
plotka wią\
e powieść Anioł śmierci z narzeczeństwem Tetmajera z Laurą Rakowską;
motyw powtarza się w wierszu Do, którego tytuł autor zmienił na Z dawnej przeszłości
oraz w innych lirykach  \
alu za utraconą miłością (ró\
ne od erotomańskich wyznań)
Wiek XX przyniósł kolejne wydania:
dalsze serie Poezji, od V do VII (1905, 1910, 1912)
3 dramaty wierszowane (Zawisza Czarny, 1901, Rewolucja, 1906 i Judasz, 1917)
proza (Na Skalnym Podhalu, 1903-10 i Legenda Tatr, 1912)
powieści współczesne i historyczne pisanych dla zarobku (Zatracenie, czyli dalsza część
Anioła Śmierci, Król Andrzej, Gra fal, Koniec epopei, Romans panny Opolskiej z panem
Główniakiem) i nowele
1
W 1924 r. wyszło zbiorowe wydanie Poezji (seria VIII), ale okres ten zamknął się w 1912 r.
jubileuszem pisarza  po którym wydano Na Skalnym Podhalu (1914) z pięknymi ilustracjami oraz
wydanie zbiorowe Poezji z serii II do VII, z pominięciem I i okolicznościowych Poezji
współczesnych (1906), bo taka była wola autora.
Po wybuchu wojny Naczelny Komitet Narodowy (NKN) pozyskał pisarza do redagowania gazety
zakopiańskiej  Praca Narodowa . NKN wydał mu broszurę O \
ołnierzu polskim 1795-1915 i tomik
wierszy patriotycznych Cienie (czytywane chętnie w legionach Piłsudskiego).
Włodzimierz Tetmajer i Tadeusz Boy śeleński umieścili poetę w sanatorium z powodu jego manii
prześladowczej  uwa\
ał ich dotąd za osobistych wrogów.
Po roku wyleczono go i mógł działać w ramach Komitetu Obrony Spisza i Orawy w celu obrony
granic polskich przed imperialistami czeskimi, w czasie ich ustalania. Powstała broszurka O Spisz,
Orawę i Podhale (1919).
Ostatnie 20 lat \
ycia spędził w warszawskim Hotelu Europejskim, którego właściciel, ksią\
ę
Czetwertyński, zapewnił mu do\
ywotnie utrzymanie, a rada miejska Bydgoszczy przyznała mu
zasiłek. Mieszkał z synem, którego w 1901 r. miał z Izabelą Dębowską, a w 1910 r. adoptował. Nie
wyrósł z niego poeta, ale chuligan, terroryzujący starego kalekę. Gdy syn zmarł w 1933 r. ojciec nie
wierzył w jego śmierć i siłą zabrano jego ciało z pokoju. Poza tym pisarz miał kataraktę.
Tetmajer zmarł 18 styczna 1940 r., w Szpitalu Dzieciątka Jezus, bo hotel zajęli okupanci.
KULTURA LITERACKA MODNEGO POETY
W 1887 r. Tetmajer debiutował poematem prozą Illa i wierszowaną Allegorią. Pierwsze dwie serie
wierszy wydał swoim nakładem. Przy wznowieniach część wierszy wyrzucał, a w ich miejsce
wstawiał nowe.
Wzory, z jakich czerpał:
Mickiewicz i Słowacki (co widać gł. w serii I czy w cyklu liryków Qui amant
nawiązujących do W Szwajcarii lub w Achillesie)
docenił Teofila Lenartowicza trenem po jego zgonie
zauwa\
ył wielkość Wyspiańskiego
tłumaczył fragmenty Księgi Wyjścia o Moj\
eszu i Iliady  o Achillesie
interesował się w młodości Byronem i Shelleyem, Goethem i lirykami Heinego
nie był obojętny wobec liryki fr.  parnasizm i symbolizm (Kwiat symboliczny w s. I,
Albatros w s. II, Rzeka mistyczna, A
ąka mistyczna, Potok symboliczny, Symbol w s. III) -
Kwiaty zła Baudelaire a w przekładzie Adama M-skiego i Antoniego Langego wyszły w
1894 r.
KATASTROFISTA  PIEWCA PRZEśYTYCH  HEROLD WOLNOŚCI
Konflikty pod koniec XIX wieku:
polityczne: kocioł bałkański
społeczne: rozwój klasy robotniczej, osiągnięcia cywilizacyjne, ruch socjalistyczny jako
wyraz rosnącej samowiedzy robotnika, organizująca się politycznie klasa chłopska
1 maja 1980 stłumiony był krwawo w Galicji, w 1892 wybuchł bunt łódzki
powstała Polska Partia Socjalistyczna i Polska Partia Socjalno-Demokratyczna
2
W pierwszych dwóch tomach Poezji Tetmajer oddał te stosunki polityczno-społeczne:
Wody (s. I)  rozrachunek zbuntowanych mas ludowych z posiadaczami zamczysk i
pałaców; powódz
wiosenna to symbol przewrotu społecznego
W Nowy Rok (1892) (s. II)  motto z Reduty Ordona Mickiewicza:  dzieło zniszczenia
W dobrej sprawie jest święte jak dzieło tworzenia , apokaliptyczna wizja  rumaka
zniszczenia (konie Apokalipsy), rewolucji światowej, która odnowi oblicze ziemi
- zagłada jest konsekwencją stosunków realnych, dopełnienia się miary zła, nie ma ju\

powodzi, ale potop i wybuchy wulkanów  Tetmajer jako pierwszy katastrofista
- druga część z retorycznymi zwrotami ( ruń, mieczu straszliwy! ,  Patrzcie! ,
 Ufajcie! ) ma charakter manifestu
- nawiązująca do aktualnej sytuacji obawa, czy ruch społ.-rewolucyjny nie wymknie się
z rąk tych, którzy go wywołali
- w rzeczywistości nie jest to przepowiednia, ale relacja z faktów, sławiąca  dzień
pierwszy (maja)
~ dirae  przekleństwa, złe wró\
by przeciw niedomaganiom \
ycia (Horacy, Boska
Komedia,  Ustęp Dziadów cz. III, Grób Agamemnona)
oba rewolucyjne wiersze zostały usunięte z póz
niejszych wydań:
Stanisław Tarnowski doceniał poetę, ale gromił go za  zły manifest , za
zachwalanie rewolucji i socjalistycznych doktryn, dynamitu i nafty, których sam
by do rąk nie wziął
wydawca (Geberthner i Wolff) wymógł to na poecie
W 1901 r. Tetmajer wydał Hasła, w których zawarł wiersze usunięte z dwóch serii Poezji. Do
tematyki rewolucyjnej wrócił, pisząc Rewolucję, Poezje współczesne, Króla Artura i Grę fal.
Tetmajer występował te\
w roli programowego schyłkowca.
" w 1890 r. Bez dogmatu Sienkiewicza przestało wychodzić w prasie, a w 1891 miało
wydanie ksią\
kowe  powieść o arystokracie-bezdogmatowcu ze schyłku wieku zyskała
du\
ą popularność, a Tetmajer zaczął w \
yciu i literaturze pozować na Leona Płoszowskiego
" po zmianach w serii I, tomik zaczynał się od wiersza Prze\
ytym, seria II przyniosła Hymn do
Nirwany, Credo, Koniec wieku, Zwątpienie (beznadziejny pesymizm, nihilizm ideowy)
" poeta czerpał pół-świadomie z Artura Schopenhauera i Fryderyka Nietzschego, których
systemów nie znał bli\
ej, ale o których du\
o się mówiło (był oryginalny w tym, co pisał)
" seria II przyniosła konsekwencje takiej postawy  panerotyzm, panseksualizm (trzeba
dodać, \
e biblijną PnP łączył z Koheletem: Salomon i Sulamitka), nudyzm (Lubię, kiedy...)
" drugim sposobem przezwycię\
ania pesymizmu jest kult sztuki, uwieczniającej sens \
ycia
zmarnowanego osobnika o uzdolnieniach artystycznych (Evviva l arte, Na Skalnym...)
" trzecią próbą był jego stosunek do przyrody
Pesymistyczne serie I-III przygotowały grunt dla Stanisława Przybyszewskiego. Potem pojawił się
Stanisław Wyspiański, który odrzucał dekadentyzm i wracał do romantycznej poezji narodowej.
Pod jego wpływem zmieniła się radykalnie postawa Tetmajera.
" 1901: Hasła patriotyczne i polityczno-społeczne, 1900: dramat Zawisza Czarny  ich
zapowiedz
mamy ju\
w serii III (1897) w wierszu XIX wiekowi
" nudyzm został zastąpiony przez cykl Qui amant, a Szalony Faun został kanonizowany 
wzgardził pokusami nimf i umarł z tęsknoty za czystą Psyche
" w tej nowej postawie utwierdziła go rewolucja 1905, po której wydał Rewolucję i tomik
Poezje współczesne (1906), potem po tytułem Barykada; słabe są jednak dzieła prozą: Król
Andrzej, Gra fal i Legenda Tatr
" czas I wojny odbił się literacko skrzy\
owaniem postawy Achillesa i Króla Ducha (Achilles)
3
LIRYK-SYMBOLISTA I PARNASISTA-EPIK
Mnóstwo w dorobku Tetmajera utworów refleksyjnych: od krótkich po całe cykle (Fragmenty).
Pierwsza seria to utwory psycho-socjologiczne, osobiste wyznania z pierwiastkami retorycznymi.
Od serii II pojawiają się utwory symbolistyczne i nastrojowe.
"  Nad polem pustem, szerokiem, głuchem  szary obrazek ugoru, chmur przesłaniających
słońce (wyobcowana jednostka, prozaiczne \
ycie w murach miejskich...)
" śycie  zjawa postaci ohydnej, jak z Mistrza Polikarpa, która budzi trwogę, ale i po\
ądanie
(tęsknota do niebytu, unicestwienia, jak w Hymnie do Nirwany)
" Symbol  obraz symboliczno-nastrojowy, groza w bezludnym pustkowiu, na którym stoi
krzy\
(apologia chrystianizmu lub potępienie jego niemocy)
" Dzwony  alegoryczne przedstawienie stanów psychicznych (zaduma, smutek, pustka)
" czerpał z Maurycego Maeterlincka, ale i z własnej psychiki (sny)
Inne utwory utrzymane są w konwencji parnasistowskiej.
" Do nieznajomej  technika nudystyczno-realistyczna, bez symbolizmu i nastrojowości
" polscy parnasiści opierali się na motywach mitologicznych, erudycyjnych i klasycystyczno-
epickich (Tetmajerowskie  poezje prozą , nowele i powieści)
" parnasizm to sztuka miniatur poetyckich, oddających piękno dzieł sztuki i przyrody (polska
tradycja Mickiewicza i Asnyka)
" Tetmajer napisał ok. 40 utworów o tematyce antycznej i renesansowej (gł. w serii III)  jego
kult nudyzmu doprowadził do tego, \
e część swoich wierszy cenzurował (w Posągu
Hermesa zawarł scenę z Quo vadis, gdzie Eunice całuje posąg Petroniusza)
" Henryk Siemiradzki, jego przyjaciel, malował nudystyczne sielanki, które inspirowały poetę
" pejza\
e południowe (gł. marynistyczne) to nowość w poezji polskiej: Capri, Na Capri, W
Zatoce Neapolitańskiej, W Salerneńskiej Zatoce, Słońce, Wizja lipcowa  plamy barwne
(malarstwo impresjonistyczne), podobieństwo do sonetów krymskich mówiących o morzu
" symbolistyczne Widziała okrętów, Pusty okręt, Pusta wyspa; poetyckie opisy sztuki
antycznej: Świątynia w Pestum, Dyskobol, Kallipigos, cykl W kaplicy Sykstyńskiej (Przed
 Sądem Ostatecznym , Leda, Michał Anioł przed bryłą marmuru, z której wykuł
 Moj\
esza , Michał Anioł przed wykutą przez siebie  Nocą ); pejza\
e nocne, posępne i
fantastyczne: Halucynacja
" opowieści biblijne: Salomon i Sulamitka, przekłady z Ksiąg Wyjścia, Przebudzenie Jehowy,
Kolumny Samsona, Magdalena i Chrystus, Zmartwychwstały, Nowina (zwiastuje ją
młodzieniec zbuntowany przeciw Jehowie, który chce stworzyć nową religię miłości)
Tetmajer tworzył te\
utwory satyryczne: humoreska Z tematów  mitologicznych , Pour passer le
temps i Lulusia (o pani z Fackiewiczów Kufkowej).
RZECZY GÓRALSKIE
W s. I jest wiersz Pozdrowienie  do wiatru lecącego z Krakowa (Warszawy?) do Tatr, pozdrawia
rodzinne strony, przyrodę i ludzi (~ Syrokomla, Pol, Lenartowicz).
Zakopane zostało odkryte jako kurort leczniczy przez Tytusa Chałubińskiego, a spopularyzowane
poezją Asnyka i prozą Stanisława Witkiewicza. Tetmajer jez
dził tam w latach 1881-96, potem
zachorował i po górach ju\
nie chodził, ale Zakopane wcią\
odwiedzał.
Po 1905 r. do Zakopanego zaczęli napływać działacze polityczni i rewolucyjni z Królestwa
Polskiego, a w czasie I wojny skupili się tu ludzie związani z legionami Piłsudskiego.
4
Poezja tatrzańska Tetmajera to ponad 50 wierszy. W nowej redakcji serii I umieścił Patrząc ku
Tatrom i Śmierć Janosika na drugim i trzecim miejscu, zaraz po wierszu Prze\
ytym. W kolejnych
seriach wiązał te wiersze w cykle. Podzielić tę poezję mo\
na na:
1. swoisty stosunek autora do świata gór
2. obrazy i opisy topograficzno-krajoznawcze
3. sylwetki mieszkańców
4. rola folkloru podhalańskiego
Ad.1
Patrząc ku Tatrom  rozwinięcie pomysłów Pozdrowienia, elegia tęsknoty za niedostępnym krajem
młodości i rajskich złudzeń, rozwianych codziennością miejską (akcent społeczny  wczasowy i
osobisty).
Bezpośrednie obcowanie z dziką przyrodą budzi w człowieku  religię własną , poczucie
bezpośredniego związku ze światem pozaludzkim, niszczonego przez cywilizację (Asnyk,
Słowacki, filozof modernistyczny William James).
W lirykach Tetmajer oddawał swoje uczucia związane z procesami starzenia się i odczuwania
własnego niedołęstwa fizycznego i psychicznego.
Ad.2
Liryki tatrzańskie to te\
poetycki przewodnik po dolinach, halach i szczytach, o zjawiskach
atmosferycznych, o faunie i florze. O tym, co widzi i słyszy samotny taternik.
Malowanie pejza\
y samej przyrody chroniło przed rozczarowaniem  czasem górale okazywali się
bardziej prozaiczni ni\
chciał poeta (Rozczarowanie).
Zjawiska ukazywał w ruchu kształtów i barw, widzianych okiem malarza, a opisywanych z
precyzją przyrodnika. Du\
ą rolę mają wra\
enia nocne (Tetmajer to miłośnik światła, ciszy i barw).
Operuje efektami meteorologiczno-świetlnymi (wschody i zachody słońca, księ\
yca, gwiazd, ruchy
mgieł, burze, wiatr halny).
Melodia mgieł nocnych... i Mgły nocne nawiązują do pomysłów rusalnych Zaleskiego i Słowckiego.
Czas i przestrzeń są dokładnie zlokalizowane.
Poeta nie omijał tematów grozy Tatr: Na polowaniu w górach, Podczas wiatru z Tatr (hymn dla
halnego, wiatr to symbol tworzenia w skali kosmicznej, symbol zmaterializowanej wieczności,
pierwiastek czystej wolności).
Ad.3
Świat górali Tetmajer wyłączył niemal zupełnie poza swą lirykę, a dał mu wyraz w prozie
powieściowej. Wyjątki: Wieczorem (s. IV), Czardasz (s. I), List Hanusi (s. II) i 2 następne (s. VI).
Proza to: nowelki Na Skalnym Podhalu i Legendy Tatr.
Ad.4
Folklor podhalański Tetmajer opisał w studium Bajeczny świat Tatr. Przyśpiewki zbójnickie poeta
czerpał ze zbiorku Ludwika Zejsznera  były 2-wierszowe i występowały jako ornamenty,
podkreślające autentyczność wizji poetyckiej, nie jako czynniki konstrukcyjne fabuły.
Fabułę kształtowała znajomość ustnych tradycji wiejskich i więziennych. Kończył je literackimi
epilogami w stylu Pola czy Syrokomli.
5
O Janosiku Tetmajer dowiedział się ze Słowacji: Smrt Janoszikowa Jonasza Zaborskeho (1984) i
poemat Jana Botto pod tym samym tytułem (1880). We wznowieniu II serii zamieścił Śmierć
Janosika, przekład z Zaborskeho z jego własnym dodatkiem.
Tetmajer wydał cykl Janosik z trzema poematami balladowymi: O Janosikowym turnieju, Ballada o
Janosiku i Szalamonównie Jadwidze oraz Legenda o Janosikowej śmierci.
" w pierwszym Janosik idzie sam na dwór królewski, wyzywa 12 rycerzy, którzy zbałamucili
dziewki chłopskie na pojedynek, wszystkich na raz zabija
" w drugim piękna kasztelanka zakochuje się w Janosiku, ale jej ojciec ka\
e ją za to
zamurować, Janosik nie zdą\
ył z odsieczą, rozwalił więc zamek, a ciało ukochanej
pochował na szczycie góry, gdzie postawił granitowy dom
" w trzecim najwierniej powtórzył tekst Zaborskieho i słowacką wersję legendy: ogłoszono
nagrodę za śmierć Janosika, o nim samym wiele się dowiadujemy (jest niemal jak Samson
biblijny, jest charakternikiem, nie imają się go kule, ma magiczną ciupagę, która sama bije,
potrafi znikać), wydaje go Hanka Bunkoszka z Kokawy (~ Dalila, u Zaborskiego  Lanka),
gdy Janosik ją zdradza (u Zaborskiego  pozornie), pozbawia go przedmiotów magicznych;
Janosika wieszają za \
ebro, potem przychodzi akt ułaskawienia, na mieszkańców nało\
ony
jest cię\
ki podatek, Hankę towarzysze harnasia przyprowadzają po szubienicę, gdzie dostałą
obłędu, przyroda przypomina jej ukochanego, w końcu rzuca się w otchłań stawu (brak
akcentów politycznych, jak np. u Botta, gdzie Janosik wazy się na wszystko dla swego ludu)
Cykl zamyka zespół wierszy pt. Jak Janosik tańczył z cesarzową w s. VII  humoreska o zacięciu
satyrycznym, przypominająca kalendarze austriackie o kontaktach Habsburgów z poddanymi. Tu
Janosik zaprasza Marię Teresę na tańce, ona przyje\
d\
a i docenia go jako świetnego tancerza.
Tematykę tatrzańską zapoczątkował Seweryn Goszczyński, a kontynuował Asnyk. Na szczyty
wyniósł ją Tetmajer, a potem jeszcze Jan Kasprowicz.
Wierszem Na Skalnym Podhalu (s. VI) Tetmajer postawił sobie pomnik w horacjańskim stylu.
ARTYSTA SA
OWA
Praca pisarska dla Tetmajera to stały wysiłek wydobywania z duszy własnej, z obserwacji \
ycia
zbiorowego i \
ycia przyrody pierwiastków wartościowych i trwałych oraz na ujmowaniu ich i
wyra\
aniu w odpowiednim tworzywie (słowo) w sposób artystyczny.
Język artystyczny, słownictwo:
" polska mowa literacka, wyrazy obce i mowa podhalańska
" bogate słownictwo, mnóstwo synonimów, nawet pleonazmy (np. Melancholia, tęsknota,
smutek, zniechęcenie Są treścią mojej duszy)
" opisuje dokładnie swój stan psychiczny, przyrodę (mnóstwo rzeczowników i przymiotników
nazywających barwy)
" obok barw, cieni i blasków oraz ruchu, opisuje szmery, szumy i szepty
" dumny był ze swych nowych zwrotów (słoneczne zamyślenie), słów (osmętnica, rozchwiej),
które przyjęły się w języku poetyckim, nie były wymyślne tak jak zwroty Norwida czy
Krasińskiego, poeta dbał o utrzymanie kontaktu z czytelnikiem
" moda na barwne słyszenie, synestezję przyszła z Francji, przypisywano wra\
enia słuchowe
cechom wzrokowym i odwrotnie
6
Składnia:
" w czasach Tetmajera nie ceniono porównań, ale on umiał nadać im artyzm, słu\
ą np.
uplastycznieniu obrazu lub wprowadzają koloryt lokalny
" przede wszystkim u\
ywa przenośni, metafor, lubi anafory, nawrotne powiązania
" potrafił operować zarówno zdaniami krótkimi, prostymi i zwięzłymi (Cezar), jak i bogatymi
(Cycero)  to dwa style retoryczne rozpropagowane przez Horacego i Wergiliusza
" eksperymentował z gatunkami: elegia, epigram, anakreontyk, erotyk, oda, hymn, ballada,
obraz pejza\
owo-opisowy
Rytmika:
" stosował miary wyrównane i zestrojone (w Sonecie cieszy się, \
e  rzez
bić mo\
e moje dłuto
w rozmiarach wiecznie jednych kształty coraz nowe )
" epicki 13-zgłoskowiec (7+6) (Pan Tadeusz) z rymem \
eńskim przeplatał 13-zgłoskowcem o
innej średniówce, spadkach męskich i rymach przed średniówką lub w klauzuli
" pisał wiersze od 1-zgłoskowca (Cudna księ\
na z s. VII) i 3-zgłoskowca (Stary las) po 15-
zgłoskowce
" wiersze białe to wyjątki (Na szczycie)
" rzadko wprowadza miary sylabiczno-toniczne (Melodia mgieł nocnych)
" doskonale włada wierszem wolnym rymowanym (Hymn do Nirwany) i białym (Hymn do
miłości), czasem łącząc te odmiany (Legenda o Janosikowej śmierci)
" starannie buduje strofy: gł. 4-wiersze o rymach \
eńskich lub męskich czy mieszanych;
tercyny i sonety, sekstyny i oktawy; zwrotki 5-wierszowe i 7-zgłoskowe jego pomysłu
" melodyjność i śpiewność potęgują powtórzenia i refreny lub całe frazy przewijające się
przez kolejne wersy
" osobliwe są liryczne litanie (Hymn do Nirwany, Hymn do miłości) z tradycji romańskiej oraz
próby wprowadzenia pierwiastków pochodzenia ludowego (Pieśń o Janku zbójniku z
dystychów 12-zgł. z rymami \
eńskimi; Marsz zbójecki z 7-zgł. (4+7) o melicznej rytmice,
rymy mieszane, takt mocny pada na ostatnią zgłoskę)
** E.Z.**
7