Pierwiastki ludowe w romantyzmie.











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Romantyzm >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Pierwiastki ludowe w
romantyzmie.










kategoria:   J.polski
zakres:   Romantyzm
dodano:   1999-08-17




Za główne źródło
narodowej odrębności romantycy uznali lud oraz jego pogardzaną przez
oświecenie, traktowaną jako zabobon, kulturę duchową. Właściwością
kultury ludowej jest to, że ma ona charakter spirytualistyczny,
pierwotny, rodzimy. W dotychczasowej kulturze ludowej, kulturze
"marginesu", "prowincji", "powiatu" romantycy nadali rangę
ogólnonarodową. Przyjęli także ludową koncepcję świata, opartą na
"wiedzy tajemnej", zapewniającej żywą łączność człowieka z naturą,
światem ducha, siłami nadprzyrodzonymi, z całym kosmosem. Pragnęli
utożsamić się z ludowym rozumieniem świata i przyjąć ludowe sposoby
jego poznawania: wiarę, czucie, zaklęcia, itd.. Ludową wiedzę o
ziołach, zwierzętach, "świecie ducha" jako wiedzę naturalną,
"dawną", doskonałą przeciwstawiali więc abstrakcyjnej, "martwej"
nauce racjonalistycznej. Opartą na folklorze, zachowującą lokalny,
powiatowy koloryt poezję narodową przeciwstawiali uprawianej
dotychczas w stolicy poezji dworskiej, "uczonej", spętanej sztywnymi
przepisami i obcą narodowi literacką tradycję. Budowana na ludowych
wyobrażeniach i ludowej twórczości romantyczna propozycja
światopoglądowa i estetyczna miała, jak wiadomo charakter
społecznego i literackiego skandalu. Świadczył o tym przebieg
słynnej walki romantyków z klasykami. Romantycy polscy sami chcieli
tworzyć tak, jak lud tworzy, rozumieć i wartościować świat tak, jak
wartościuje go lud. Tak czynił m.in. narrator "Romantyczności",
przeciwstawiając się oświeceniowej postawie starca "I ja to słyszę,
i ja tak wierzę, Płaczę i mówię pacierze." Lud więc stał się dla
romantyków wartością najwyższą i decydującą, zarówno w sztuce,
poglądzie na świat, jak i w życiu społecznym. Dlatego też problem
niepodległości wiązali romantycy ze społecznym wyzwoleniem chłopa.
Dzięki romantykom ludowość stała się stałym elementem naszej
narodowej literatury i kultury. Główną cechą romantyczną cz.
II "Dziadów" Adama Mickiewicza jest właśnie ludowość. Sam obrzęd
"Dziadów" jest obyczajem ludowym, lud wiejski jest zbiorowym
bohaterem nocnej sceny - a zatem i ocenę moralną postaci odbieramy z
punktu widzenia moralności ludowej. Akcja cz. II "Dziadów"
przywołuje stary zwyczaj pogański przywoływania duchów, które
ujawniają swoje grzechy. Czasem ludzie mogą pomóc zjawom, czasem
nie. Koncepcja uczciwego życia, wg. teorii ludowej wynika z dialogów
duchów z chórem. Główne zasady chór powtarza w formie refrenu.
Rzeczywistość przedstawiona w "Balladach i romansach" jest
dzięki oparciu się przez Mickiewicza na podaniach i wierzeniach
ludowych rzeczywistością, w której współistnieją i przenikają się
wzajemnie dwa światy: świat ludzi żywych, realny, zwykły i codzienny
oraz świat ponadnaturalny, pełen tajemniczych zjaw, upiorów, duchów
i ludzi umarłych. Wrazenie tajemniczości, nieraz grozy potęgują
specyficzne opisy krajobrazu, przyrody, pór dnia, a nierzadko nocy.
Oparcie się przez Mickiewicza na "wieści gminnej" zaowocowało
również powszechnym wśród ludzi prostych przekonaniem, że nie ma
zbrodni bez kary, że każdy zły czyn zostanie kiedyś ukarany, a każdy
zbrodniarz poniesie kiedyś konsekwencje swego postępowania. Jest to
wynik istnienia prostych i jednoznacznych nakazów moralnych i
etycznych, pozwalających wyraźnie odróżnić dobro od zła.
Kolejnym elementem w twórczości Mickiewicza, nawiązującym do
pierwiastków ludowych jest sama ballada, która jako gatunek wywodzi
się od sielanki. Sielanka zaś wywodzi się z literatury ludowej, z
podań, wierzeń i opowieści ludu. Ballada zawsze opowiada o
wydarzeniach tajemniczych, niezwykłych i o fantastycznych
postaciach. W swych "Balladach" oparł się Mickiewicz na
ludowym pojęciu sprawiedliwości, na motywie winy i kary. Na tych
przekonaniach opierają się m.in. "Lilie", "Świteź", czy
"Świtezianka". W balladzie "Lilie" poeta opowiada historię
niewiernej małżonki, której mąż był na dalekiej wyprawie wojennej. W
obawie przed karą pani zabiła powracającego z wyprawy wojennej męża.
Jego zwłoki zakopała, a na grobie posadziła lilie. Jednak po pewnym
czasie przybywają bracia zabitego, twierdzący, iż przeżył on wojnę,
iż wkrótce powinien nadjechać. Gdy pan nie zjawia się, bracia
zakochują się w pięknej pani i proszą ją o rękę. Ta, idąc za radą
znajomego pustelnika, każe im upleść najpiękniejszy wieniec, by w
ten sposób wyłonić przyszłego małżonka. Obaj bracia plotą wieńce
z... lilii. Gdy pani dokonała wreszcie wyboru, zjawił się duch
zamordowanego małżonka i wszyscy zapadli się pod ziemię.
Mickiewicz wykorzystał tu znaną pieśń ludową o zabiciu męża
przez niewierną żonę, akcję utworu umieścił zaś w niedługim czasie
po zakończeniu wyprawy Bolesława Śmiałego na Kijów, kiedy to król
wyznaczył kary dla tych niewiast, które zdradziły mężów podczas ich
nieobecności. "Lilie" mówią o prostych i jednoznacznych dla ludu
zasadach i normach obyczajowo - moralnych: nie wolno cudzołożyć, nie
wolno zabijać. Szczególną rolę odgrywa w tym utworze natura,
a zwłaszcza opisy złowrogich odgłosów przyrody, wiejącego wichru
oraz zapadającego mroku. Przyroda ma znaczenie niezwykle istotne,
jej opisy wywołują tajemniczy i niezwykły nastrój, oddają obraz
przeżyć wewnętrznych bohaterów, pobudzają wyobraźnię i zachwycają
czytelnika. Na ludowym przekonaniu, że nie ma winy bez kary
oparta jest inna ballada Mickiewicza, "Świtezianka". Nad brzegiem
jeziora młody chłopiec spotyka się z tajemniczą dziewczyną.
Młodzieniec składa jej miłosną przysięgę wierności, bardzo szybko
jednak łamie własne przyrzeczenia. Spotyka go za to dotkliwa kara:
jego dusza zostaje zamieniona w drzewo, modrzew, stojący nad
brzegami jeziora i jęczący z żalu za utraconą miłością. Temat tej
ballady oparty został na ludowym podaniu głoszącym, iż nocami nad
brzegiem jeziora ukazują się nimfy wodne, zwane świteziankami.
Z kolei ballada "Świteź" opowiada o tajemniczym jeziorze, na
dnie którego znajdują się ruiny zatopionego miasta. Poeta znów
opiera się na motywach zaczerpniętych z wierzeń ludowych: zatopione
miasto, tajemnicza postać wyłaniająca się z głębi wód, kobiety
przemienione w kwiaty, duchy ukazujące się żyjącym... Ważny jest
również motyw kary, która spada na ruskich żołnierzy,
odpowiedzialnych za śmierć bezbronnych kobiet, starców i dzieci.








Autor: Nieznany

Ocena : 4.5 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000