8. Hamulec klockowy pojedynczy - w którym przypadku moment hamujący nie zależy od
kierunku obrotu?
1  tarcza
2 - klocek hamulcowy
3  dz
wignia
Obciążenie potrzebne do wytworzenia odpowiedniego nacisku N można wyznaczyć z równania
momentów względem osi obrotu A dz
wigni:
1
Fa+Tc-Nb=0 ,
stÄ…d:
(b-źc)
F =N
a
Prawdiłowe działanie hamulca przy wskazanym kierunku obrotów wymaga spełnienia warunku:
b>źc ,
gdyż w przeciwnym razie F < 0, a więc hamulec działa samoczynnie jak zapadka cierna.
Jeżeli mamy położenie punktu obrotu A , to:
2
(b+źc)
F =N
.
a
W obu przypadkach działanie hamulca zmienia się ze zmianą kierunku obrotu. Przy umieszczeniu
punktu obrotu w A gdy c = 0 , niezależnie od kierunku obrotu:
3
Nb
F =
.
a
11. Hamulec taśmowy różnicowy
W taśmie panuje napięcie zmienne: na końcu taśmy, nabiegającym na koło napięcie S1, na drugim
S1=S2 eźĆ
S2. Pomiędzy tymi napięciami zachodzi związek: ,
ź  współczynnik tarcia
Ć  kąt opasania
Moment hamowania równy jest momentowi tych napięć względem osi koła:
D D
M =(S1-S2) =S (eźĆ-1)
h 2
2 2
Z równania momentu względem punktu A siła obciążająca w hamulcu różnicowym określona jest
wzorem:
S a2-S a1 S (a2-a1eźĆ)
2 1 2
G= =
l l
Siła może być dowolnie mała zależnie od obioru odległości a i a . Jeżeli a2}*a1eźĆ , to siła jest
1 2
równa lub mniejsza od zera, więc hamulec działa samoczynnie jako zapadka. W związku z tym
hamulec ten może być stosowany tylko przy stałym kierunku obrotów.
h2-h1=Će
Różnica przesunięć:
h1 h2 h
= =
Pomiędzy przesunięciami punktów istnieje zależność:
a1 a2 l
a1 h
Uwzględniając ją otrzymujemy zależność: -a2 h =eĆ
l l
eĆl
h=
Równanie przesunięcia końca dz
wigni będzie miało postać:
a1-a2
15. Sprzęgło stożkowe i dwustożkowe - siły normalne, tarcia, momenty, współczynnik
przeciążenia.
Sprzęgło stożkowe:
Powierzchnie cierne są tu powierzchniami stożkowymi o kącie pochylenia tworzącej ą, co
umożliwia uzyskanie tej samej siły tarcia przy mniejszej sile włączającej niż w sprzęgle tarczowym.
Pw
Siła włączająca Pw powoduje tu powstanie nacisku normalnego N = ,
s
sinÄ…
T = N ź=Pw ź = Pw ź'
a więc siły tarcia .
s
sinÄ…
ź
ź ' =
Pozorny współczynnik tarcia:
sinÄ…
KÄ…t Ä… zawiera siÄ™ w granicach 15° - 20°. Moment jaki może przenieść sprzÄ™gÅ‚o:
P ź ' D
TD
w
M = =
2 2
N Pw
s
Nacisk na powierzchnie współpracujące: p= = ,
Ä„ D b Ä„ Db sinÄ…
2 M sinÄ… 2 M
p= = }* pdop .
stÄ…d warunek na nacisk:
D ź Ą D b siną
Ą D2 źb