Modele odpowiedzi do przyk"adowego arkusza
egzaminacyjnego z wiedzy o spo"eczeł
stwie
Poziom podstawowy
Maksymal-
M
a
k
s
y
m
a
l
-
Nr
N
r
Modele odpowiedzi na liczba
M
o
d
e
l
e
o
d
p
o
w
i
e
d
z
i
n
a
l
i
c
z
b
a
zadania
z
a
d
a
n
i
a
punktów
p
u
n
k
t
ó
w
1. za kaŻde prawid"owe podkreĘlenie  po 1 pkt 2
A) Rzecznik Praw Obywatelskich
B) Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
2. za prawid"owe podkreĘlenie  1 pkt 1
C) Marysia posiada pe"nÄ… zdolnoĘç do czynnoĘci prawnych i bez Å»adnych prze-
szkód moÅ»e sprzedaç swoje mieszkanie.
3. za prawid"owe podkreĘlenie  1 pkt 1
C) inkluzywne i otwarte
4. za prawid"owe podkreĘlenie  1 pkt 1
C) Rada Europy
5. za prawid"owe podkreĘlenie  1 pkt 1
D) Wojciech Jaruzelski
6. za kaŻde prawid"owe przyporządkowanie  po 1 pkt 6
A) 4, B) 2, C) 1, D) 3, E) 5, F) 7
7. za kaŻde prawid"owe przyporządkowanie  po 1 pkt 5
A) 3, B) 6, C) 4, D) 5, E) 1
8. za kaŻde prawid"owe przyporządkowanie  po 1 pkt 3
A) 2, B) 3, C) 1
za kaŻdy prawid"owy wpis  po 1 pkt
9. 3
AIDS Âwietlisty Szlak Dziura ozonowa
A
I
D
S
Â
w
i
e
t
l
i
s
t
y
S
z
l
a
k
D
z
i
u
r
a
o
z
o
n
o
w
a
choroby cywilizacyjne degradacja Ęrodowiska
terroryzm
i spo"eczne naturalnego
10. za kaŻde prawid"owe zakwalifikowanie  po 1 pkt 5
a) P, b) F, c) F, d) P, e) P
11. za podanie prawid"owej nazwy  1 pkt 5
za kaŻdy przyk"ad wynikający z biologicznej konstrukcji cz"owieka  po 1 pkt
za kaŻdy przyk"ad wynikający z psychicznej konstrukcji cz"owieka  po 1 pkt
potrzeby
potrzeby wynikajÄ…ce z konstrukcji biologicznej, np.: "aknienia, pragnienia, ru-
chu, oddychania, fizjologiczne, snu, seksualne
potrzeby wynikające z konstrukcji psychicznej, np.: mi"oĘci, uznania, bezpie-
czeł
stwa, przynaleŻnoĘci, szacunku, wiedzy, estetyczne, rozwoju
Uwaga: NaleÅ»y uznaç kaÅ»dÄ… odpowiedÄ™, która wynika z danej konstrukcji lub
jest jej rozwini´ciem, np.: potrzeba przynaleÅ»noĘci  potrzeba przynaleÅ»enia
do grup, potrzeba towarzystwa.
12. za podanie prawid"owej nazwy  1 pkt 1
sÄ…d rejonowy
13. za pe"ne wyjaĘnienie  2 pkt 2
za niepe"ne wyjaĘnienie  1 pkt
Posiadanie przez obywateli kultury politycznej uczestniczącej powoduje, Że
biorÄ… oni aktywny udzia" w Å»yciu politycznym. MajÄ… wiedz´ na temat zasad
funkcjonowania systemu politycznego i podejmujÄ… dzia"ania w celu w"Ä…czenia
ich w proces podejmowania decyzji na temat funkcjonowania pał
stwa. Dzi´ki
temu mogÄ… zmieniç w"adze podczas wyborów, gdy zauwaŻą, Å»e podejmowane
przez rządzących dzia"ania są niekorzystne dla spo"eczeł
stwa. RównoczeĘnie
www. operon. pl
1
 % WI EDZA O SPO¸ECZEÄ„STWI E  POZI OM PODSTAWOWY
Maksymal-
M
a
k
s
y
m
a
l
-
Nr
N
r
Modele odpowiedzi na liczba
M
o
d
e
l
e
o
d
p
o
w
i
e
d
z
i
n
a
l
i
c
z
b
a
zadania
z
a
d
a
n
i
a
punktów
p
u
n
k
t
ó
w
nie istnieje zagroÅ»enie, Å»e w"adze b´dÄ… wybierane przez  mniejszoĘç w paÅ‚
-
stwie ; wynik wyborów b´dzie zaleÅ»a" od ca"ego spo"eczeÅ‚
stwa.
2
za kaŻdy prawid"owy wpis  po 1 pkt
14.
organizacja
program
polityczna
polityczny
Cechy partii politycznej
struktura
dąŻenie
organizacyjna
do zdobycia
lub utrzymania
w"adzy
15. za wymienienie wszystkich trzech funkcji  1 pkt 1
kszta"towanie opinii spo"ecznej, wyborcza, rzÄ…dzenia
16. za kaŻdy prawid"owy wpis  po 1 pkt 3
A) skini (skinheadzi), B) hipisi, C) punki
17. za podanie prawid"owej nazwy  1 pkt 1
starosta
18. za kaŻdy prawid"owy wpis  po 1 pkt 3
USA Wielka Brytania Szwajcaria
U
S
A
W
i
e
l
k
a
B
r
y
t
a
n
i
a
S
z
w
a
j
c
a
r
i
a
parlamentarny
parlamentarno-
prezydencki
(gabinetowo-
-komitetowy
-parlamentarny)
19. 1. za wpisanie wszystkich komitetów  2 pkt 2
14
za wpisanie 4 komitetów  1 pkt
Komitet Wyborczy Liga Polskich Rodzin, Komitet Wyborczy Prawo i Spra-
wiedliwoĘç, Komitet Wyborczy Sojusz Lewicy Demokratycznej, Komitet
Wyborczy Platforma Obywatelska RP, Komitet Wyborczy Polskiego Stron-
nictwa Ludowego, Komitet Wyborczy Samoobrona Rzeczypospolitej Pol-
skiej, Komitet Wyborczy Wyborców  MniejszoĘç Niemiecka , Komitet Wy-
borczy Wyborców  MniejszoĘci Niemieckiej ÂlÄ…ska
2
2.  za wskazanie 8% poparcia  1 pkt
 za wskazanie, Å»e musi byç ono w skali kraju  1 pkt
2
3. za podanie kaŻdego komitetu  po 1 pkt
 Komitet Wyborczy Partii Demokratycznej  demokraci.pl
 Komitet Wyborczy Socjaldemokracji Polskiej
4. za wskazanie, Że komitety nie spe"ni"y wymaganego progu wyborczego 2
w skali kraju  1 pkt
za wskazanie, Że wynosi" on 5%  1 pkt
Uwaga: Punkty zostajÄ… przyznane pod warunkiem prawid"owego wskaza-
nia komitetów w zadaniu 19.3.
www. operon. pl
2
MODELE ODPOWI EDZI %
Maksymal-
M
a
k
s
y
m
a
l
-
Nr
N
r
Modele odpowiedzi na liczba
M
o
d
e
l
e
o
d
p
o
w
i
e
d
z
i
n
a
l
i
c
z
b
a
zadania
z
a
d
a
n
i
a
punktów
p
u
n
k
t
ó
w
5. za prawid"owe podanie komitetu  1 pkt 1
Komitet Wyborczy Polskiego Stronnictwa Ludowego
6. za prawid"owe wyjaĘnienie  1 pkt 1
Komitet ten uzyska" prawo udzia"u w podziale mandatów w okr´gu "ódz-
kim, poniewaŻ przekroczy" odpowiedni próg procentowy w skali kraju.
Uwaga: Punkt zostaje przyznany pod warunkiem prawid"owego wskaza-
nia w zadaniu 19.5.
7. za wskazanie dwóch powodów  2 pkt 2
za wskazanie jednego powodu  1 pkt
Komitety, które nie wyst´pujÄ… w tabeli nr 2, nie uzyska"y w tym okr´gu
wymaganego poparcia, wynoszącego co najmniej 5000 podpisów
uprawnionych wyborców mieszkajÄ…cych na sta"e w tym okr´gu, i nie
zosta"y tam zarejestrowane, albo nie stara"y si´ o zg"oszenie list w tym
okr´gu.
8. za wskazanie dwóch wyjaĘnieł
 2 pkt 2
za wskazanie jednego wyjaĘnienia  1 pkt
Úaden z komitetów, znajdujÄ…cych si´ pod tym samym numerem listy, nie
zarejestrowa" swoich komitetów we wszystkich okr´gach wyborczych
oraz Żaden z tych komitetów nie zarejestrowa" swoich list w tym samym
okr´gu wyborczym. Dlatego teÅ» bez Å»adnych przeszkód mog"y one wy-
st´powaç pod tym samym numerem listy.
20.
1. za wymienienie trzech stanów  1 pkt 1 13
stan wojenny, stan wyjÄ…tkowy, stan kl´ski Å»ywio"owej
2
za wymienienie kaŻdego aktu  po 1 pkt
2.
ustawy, rozporzÄ…dzenia
3. za wskazanie dwóch skutków  2 pkt 2
za wskazanie jednego skutku  1 pkt
 nie moÅ»na przeprowadziç wyborów prezydenckich
 kadencja Prezydenta RP ulega wyd"uÅ»eniu do czasu, kiedy b´dzie moÅ»-
na dokonaç jego wyboru
4. za kaŻde prawid"owe podanie przypadku  po 1 pkt 3
 w razie zewn´trznego zagroÅ»enia paÅ‚
stwa
 w razie zbrojnej napaĘci na terytorium RP
 jeÅ»eli wynika to z umowy mi´dzynarodowej dotyczÄ…cej zobowiÄ…zania
do wspólnej obrony przeciwko agresji
5. za stwierdzenie, Że prezydent nie ma takiego prawa  1 pkt 2
za prawid"owe wyjaĘnienie  1 pkt
Prezydent nie ma nieograniczonego prawa do wprowadzenia stanu wo-
jennego, gdyÅ» Sejm musi rozpatrzyç rozporzÄ…dzenie go wprowadzajÄ…ce
oraz moÅ»e je uchyliç bezwzgl´dnÄ… wi´kszoĘciÄ… g"osów w obecnoĘci co
najmniej po"owy ustawowej liczby pos"ów.
6. za prawid"owe podanie czasu  1 pkt 1
150 dni
7. za kaŻde prawid"owe podanie sytuacji  po 1 pkt 2
Prezydent moÅ»e wydaç rozporzÄ…dzenie z mocÄ… ustawy w trakcie stanu
wojennego, ale tylko w sytuacji, kiedy Sejm nie moÅ»e zebraç si´ na posie-
dzenie.
1 5
21. 1. za prawid"owe podanie nazwy  1 pkt
Liban
2.
za prawid"owe podanie nazwy  1 pkt 1
Bejrut
3.
za prawid"owe podanie nazwy  1 pkt
1
Hezbollah
www. operon. pl
3
 % WI EDZA O SPO¸ECZEÄ„STWI E  POZI OM PODSTAWOWY
Maksymal-
M
a
k
s
y
m
a
l
-
Nr
N
r
Modele odpowiedzi
M
o
d
e
l
e
o
d
p
o
w
i
e
d
z
i
na liczba
n
a
l
i
c
z
b
a
zadania
z
a
d
a
n
i
a
punktów
p
u
n
k
t
ó
w
4. za prawid"owe zaznaczenie kraju  1 pkt
1
Izrael
5. 1
za prawid"owe zaznaczenie  1 pkt
35 36 37
0 50 km
34°
34°
33°
33°
35° 36° 37°
22. 1. za prawid"owe podanie kaŻdego rodzaju w"adzy  po 1 pkt 3
8
ustawodawcza, wykonawcza, sÄ…downicza
2. za prawid"owe podanie rodzaju w"adzy  1 pkt 1
w"adza sÄ…downicza
3. za prawid"owe podanie rodzaju w"adzy  1 pkt 1
w"adza wykonawcza
4. za wskazanie moŻliwoĘci wykorzystywania jednej w"adzy dla potrzeb dru- 2
giej  1 pkt
za wskazanie zagroŻenia dla funkcjonowania pał
stwa  1 pkt
¸Ä…czenie jednej w"adzy z drugÄ… moÅ»e powodowaç, iÅ» jedna b´dzie wyko-
rzystywana dla potrzeb drugiej, co sprawi, Że pał
stwo nie b´dzie funkcjo-
nowaç prawid"owo i b´dzie mia"o charakter autorytarny lub totalitarny
(b´dzie pozbawione demokracji).
5. za wypisanie prawid"owego fragmentu  1 pkt 1
 Úe jednak to jest niemoÅ»liwe w duÅ»ych paÅ‚
stwach, a ma wielkie niedo-
godnoĘci w ma"ych, trzeba aby lud pe"ni" przez swoich przedstawicieli
wszystko to, czego nie moÅ»na pe"niç osobiĘcie .
23.
14
za jasno sformu"owanÄ… tez´ wystÄ…pienia  2 pkt
za zgodnoĘç wypowiedzi z sytuacjÄ…, w której ma byç uÅ»yta  2 pkt
za styl i logik´ wypowiedzi  2 pkt
za kaŻdy argument  po 2 pkt (maksymalnie 8 pkt)
Przyk"adowe argumenty przeciw inwestycji:
 dzieci zostanÄ… pozbawione miejsca zabawy,
 sprzedaÅ» piwa w Ęrodku osiedla b´dzie dzia"aç demoralizujÄ…co na m"odzieÅ»,
 zaistnieje ryzyko, Å»e z pubu b´dÄ… korzystaç nieletni,
 zwi´kszy si´ zagroÅ»enie bezpieczeÅ‚
stwa mieszkał
ców w związku z pojawie-
niem si´ na osiedlu ludzi pod wp"ywem alkoholu.
Przyk"adowe argumenty za inwestycjÄ…:
 plac zabaw trzeba zlikwidowaç, gdyÅ» nie spe"nia norm bezpieczeÅ‚
stwa,
 brak na osiedlu i w jego pobliÅ»u lokalu, w którym wolny czas mogliby sp´dzaç
doroĘli,
 pub b´dzie miejscem Å»ycia towarzyskiego mieszkaÅ‚
ców osiedla, przez co na-
stÄ…pi wi´ksza ich integracja,
 zostanie w sposób racjonalny zagospodarowany bezuŻyteczny teren przez in-
westora z jego Ęrodków w"asnych, przez co zwi´kszy si´ estetyka osiedla,
 wspólnota mieszkaniowa z tytu"u wynajmu placu pozyska Ęrodki finansowe
na niezb´dne inwestycje na osiedlu.
www. operon. pl
4
ODPOWIEDZI