1. Rynek według jeńca(Radford)  jest to proces przy pomocy którego kupujący i sprzedający określają co chcą
sprzedać i kupić przy określonych warunkach.
2. Dwa założenia problemu ekonomicznego -
" Świat jest mniej lub bardziej skończonyw swych wymiarach a istniejące w nim zasoby są ograniczone w swej
wielkości :
" zasoby  są to rzeczy wykorzystywane do produkcji dóbr i usług
" W przeciwieństwie do fizycznych ograniczeń świata ludzkie chęci są nieograniczone
" rzadkość  jest to fakt, że nie możemy mieć wszystkiego na co mamy ochote
3. Co jest przedmiotem ekonomii  ekonomia zajmuje się generalnie tym, jak ludzie dążą do poprawy
swojego bytu materialnego, zgodnie z tym ekonomia zajmuje się badaniem poziomu produkcji
poszczególnych dóbr i usług.
4. Ekonomia pozytywna i normatywna :
" pozytywna  jest to ekonomia zajmująca się światem takim jakim jest a nie jaki powinien być
" normatywna  zajmuję się tą gałęzią badań ekonomicznych, która zajmuje się sądami wartościującymi jakie
powinny być ceny, poziomy produkcji, dochody i kierunki polityki gospodarczej.
5. Mikro i makroekonomia:
" Mikroekonomia  skupia się na badaniu pojedynczych rynków
" Makroekonomia  skupia się na badaniu gospodarki narodowej jako całości lub też jej części
Elementy popytu i podaży:
I. Rynek :
" ekonomia  definiując rynek używa pojęcia proces za pomocą którego kupujący i sprzedający dążą do
realizacji swoich interesów i celów określają co mają zamiar kupić i na jakich warunkach.
" Rynek  składa się z dwóch stron kupujących i sprzedających.
" konkurencja  jest to przedstawienie korzystniejszej oferty pod względem ceny, jakości lub innych cech
wpływających na zawarcie transakcji.
" nie konkurują sprzedający i kupujący między sobą, ale kupujący między sobą i sprzedający, kupujący
rywalizują o ilość dóbr na rynku (aukcja), sprzedający konkurują o pieniądze będące w posiadaniu
konsumentów.
" Istnieją różne formy konkurencji cenowe i pozacenowe kiedy sprzedający odwołują się do naszych emocji
II. Elementy popytu:
" popyt obrazuje zachowanie konsumentów
" analizują popyt i podaż zakłada się rynek doskonały w którym jest wielu kupujących i sprzedających a po
drugie rzadna ze stron rynku nie jest w stanie wpłynąć na cenę
" popyt  ilość dóbr i usług jaką konsumenci są w stanie kupić po określonej cenie w określonym czasie
" zakłada się że między popytem a ceną zachodzi ujemna relacja. Oznacza ona, że jeśli cena danego dobra
rośnie, maleje wielkość popytu i odwrotnie jeśli cena maleje popyt rośnie.
" Krzywa popytu
" inne determinanty: gust i preferencje, dochody konsumentów, ceny, liczba konsumentów, inne (pogoda, czas )
III. Podaż :
" podaż obrazuje zachowanie producentów
" podaż  ilośćdóbr i usług które producenci skłonni są wyprodukować i sprzedać w określonym czasie i cenie
" zakłada się że relacja między ceną a podażą ma charakter dodatni oznacza to, że gdy cena danego dobra rośnie,
rośnie i podaż( Producenci produkują więcej) i odwrotnei gdy cena danego dobra spada spada też podaż
(produkcja nie opłaca się )
" krzywa podaży
" inne determimanty: główne koszty, zmiana technologii produkcji, zmiana dostępności różnych zasobów,
pogoda i czas w rolnictwie
IV. Równowaga rynku :
" Krzywa równowagi rynkowej
Przedsiębiorstwa:
1. Przedsiębiorstwo  jest jendostką organizacyjną wyodrębnioną pod względem techniczno-organizacyjnym i
ekonomicznym, prowadzącą działalność produkcyjną handlową lub usługową.
2. Cel: dąży do osiągnięcia nadwyżki finansowej ponad koszty, umożliwiającą kontynuację działalności
3. Rodzaje przedsiębiorstw:
" prywatne
" spółdzielcze
" państwowe
" przedsiębiorstwa będące własnością pracowników
4. Charakterystyka małych prywatnych firm : W małych prywatnych przedsiębiorstwach właściciel jest
często również kierownikiem, pracownikami są wlaściciel i jego rodzina. Warunkiem startu takiej
działalności jest zgromadzenie pewnego kapitału
5. Charakterystyka spółki cywilnej i osobowej:
" Spółka osobowa  jest własnością dwóch lub więcej partnerów, którzy wnoszą odpowiedni kapitał, dzielą
zyski i odpowiadają za ryzyko związane z tą działalnością. Najczęściej spotykane są trzy rodzaje spółek:
" osobowe zwykłe  w którym partnerzy odpowiadają za zobowiązania spólki całym swoim majątkiem
osobistym.
" Osobowe komandytowe  występują dwa rodzaje partnerów: partner generalny odpowiadający za
zobowiązania prawne i finansowe spółki całym swym majątkiem oraz partnerzy bierni, którzy
odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości wniesionych przez nich udziałów
kapitałowych
" z ograniczoną odpowiedzialnością  wszyscy wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do
wysokości poniesionych przez nich udziałów kapitałowych.
" Spólka cywilna - jest najprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej przez dwóch lub więcej
przedsiębiorców. Forma ta nie posiada osobowości prawnej. Podmiotami prawa w spółce cywilnej są jej
wspólnicy.
" Spółka akcyjna - rodzaj powszechnej w gospodarce wolnorynkowej spółki kapitałowej, której forma opiera
się na obiegu akcji będących w posiadaniu akcjonariuszy. Kapitał zakładowy składa się z wkładów założycieli,
którzy stają się współwłaścicielami spółki. Spółki akcyjne mają wiele z
ródeł finansowania swojej działalności.
Najważniejszym z nich jest nierozdzielna część zysku
5. Style zarządzania w firmie:
" Autokratyczny  polega na narzuceniu przez kierownictwo zadań i sposobów ich realizacji.
" Paternalistyczny- opierający się na przyjaznych stosunkach międzyludzkich w przedsiębiorstwie, gdzie
kierownik traktuje pracowników jako rodzine
" Intergratywny  polegający na aktywnym uczestnictwie pracowników w określaniu zadań i podejmowaniu
decyzji dotyczących funkcjonowania przedsiębiorstwa.
" Samorządowy- w tego rodzaju przedsiębiorstwie załoga uczestniczy w podejmowaniu decyzji strategicznych
oraz partycypuje finansowo w rezultatach ich działalności.
Funkcje płac :
" dochodowa (płaca dochodowa i płaca godziwa),
" motywacyjna,
" kosztowa,
" społeczna.
" Funkcja dochodowa związana jest z faktem, iż wynagrodzenie za pracę jest najczęściej jedynym z
ródłem
dochodu dla rodziny, które pozwala zaspokajać podstawowe potrzeby. Z funkcją dochodową płac związane
jest wynagrodzenie godziwe.
" Funkcja motywacyjna płac związana jest z oczekiwanymi zachowaniami i postawami wobec zatrudnianych
pracowników przez zatrudniającą organizację. Siła z jaką wynagrodzenia będą motywowały pracowników do
pracy zależy od poziomu wynagrodzeń, ich struktury wewnętrznej. Funkcja ta przejawia się nie tylko w
organizacji, ale przede wszystkim na rynku pracy.
" Funkcja kosztowa płac wynika z faktu, że wynagrodzenie, które dla pracownika jest dochodem, dla
pracodawcy jest kosztem. Jednak jest to z pewnością koszt, który może przynieść wymierne korzyści dla
przedsiębiorstwa. Za koszty pracy uznaje się całość kosztów związanych z zatrudnianiem pracownika.
Budżet państwa:
1. budżet  jest to plan finansowy zawierający dochody i wydatki rządowe związane z realizacją przyjętej
polityki społecznej i gospodarczej.
2. Funkcje :
" fiskalna polega na gromadzeniu dochodów umożliwiających utrzymanie aparatu państwowego oraz realizację
określonych zadań.
" Redystrybucyjna- umożliwiająca dokonywanie porządanych zmian w podziale dochodu narodowego takich jak
zmniejszenie nadmiernych różnic w wysokości dochodów różnych grup społecznych czy tworzenie warunków
bezpieczeństwa socjalnego dla grup najuboższych. Realizację tej funkcji umożliwia system podatkowy.
" Stymulacyjna- polega na oddziaływaniu dochodów i wydatków budzetu państwa na życie gospodarcze i
społeczne za pomocą odpowiednio skonstruowanych systemów podatkowych oraz wydatków budżetowych
można wpływać na zmiany strukturalne w gospodarce.
3. Struktura budżetu państwa- Składa się z dochodów i wydatków centralnych władz państwowych, władz
lokalnych i ubezpieczeń społecznych
4. Zasady polityki budżetowej -
" równego budżetowania  plan dochodów i wydatków budżetowych obejmuje okres jednego roku
" zupełności  budżet obejmuje wszystkie dochody i wydatki państwa
" jedności  Budżet państwa powinien tworzyć jedną całość tzn. wszystkie dochody i wydatki państwa powinny
być ujęte w jednym zestawie
" jawności  powinien być podany do wiadomości publicznej
" równowagi- wszystkie dochody z podatków powinny wystarczyć na pokrycie wszystkich dóbr i usług
finansowanych przez rząd
5. Podatki  są to przymusowe bezzwrotne i nieodpłatne świadczenia pieniężne pobierane przez państwo na
podstawie przepisów prawa w celu uzyskania dochodów na pokrycie wydatków państwowych. Pobierane
są w celu :
" ograniczenia konsumpcji niektórych produktów
" zdobycie pieniędzy na wydatki sektora publicznego
6. Rodzaje podatków:
" bezpośrednie : PIT, CIT
" pośrednie: VAT, ZUS, OFE, KRUS, akcyjna, opłaty skarbowe
7. Wydatki budżetu państwa :
" wydatki związane z tradycyjnym pełnieniem przez państwo takich funkcji, jak obrona narodowa, administracja
i wymiar sprawiedliwości
" związane z realizacjącelów społecznych
" związane z pełnieniem funkcji interwencyjnych w gospodarce
8. Pasywna i aktywna polityka państwa
" aktywna polega na świadomym podejmowaniu decyzji dotyczących zmian dochodów i wydatków
budżetowych, które pozwolą osiągnąć zamierzone cele w danej sytuacji gospodarczej
" Pasywna polega na wykorzystaniu właściwej niektórym instrumentom wrażliwości na zmiany poziomu
dochodu narodowego, zatrudnienia i innych wielkości ekonomicznych
9. Deficyt budżetowy i dług publiczny
" deficyt - występuje, gdy wydatki w budżecie danej instytucji (najczęściej państwa) są wyższe niż jej dochody.
" Dług - suma nie spłaconych przez rząd lub in. związki publicznoprawne zobowiązań zarówno wobec
wierzycieli krajowych, jak i zagranicznych. Zobowiązania te mogą mieć charakter krótko- (do 1 roku),
średnio- (do 10-15 lat) lub długoterminowy (powyżej 15 lat).