06/02/2009
dr in\
.
Leszek ZAJ
CZKOWSKI
Zdzisław Kowalczyk, Jacek Zabielski
Kosztorysowanie i normowanie w
budownictwie. Podręcznik dla technikum.
Wydawnictwo: WSiP, wyd.I, 2005r
Edyta Plebankiewicz
Podstawy kosztorysowania robót
budowlanych
Wydawnictwo: Politechnika Krakowska, 2007
... oraz
ROZPORZ
DZENIE MINISTRA
INFRASTRUKTURY z dnia 18 maja 2004 r. w
sprawie określenia metod i podstaw
sporządzania kosztorysu inwestorskiego,
obliczania planowanych kosztów prac
projektowych oraz planowanych kosztów robót
budowlanych określonych w programie
funkcjonalno-u\
ytkowym Dz. U.
2004.130.1389.
Nadal obowiązywał i obowiązuje KODEKS CYWILNY
Nadal obowiązywał i obowiązuje KODEKS CYWILNY
Zgodnie z KODEKSEM CYWILNYM
stanowiący podstawę prawną zawierania
(Tytuł XVI  Umowa o roboty budowlane art. 647  658)
umów o roboty budowlane, dopuszcza
następujące formy wynagrodzenia
wykonawcy za wykonane roboty:
W umowie o roboty budowlane, zawartej między
wynagrodzenie kosztorysowe (art. 629),
inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą),
wynagrodzenie ryczałtowe (art. 628).
strony ustalają zakres robót, które wykonawca
będzie wykonywał osobiście lub za pomocą
Art. 629. [Wynagrodzenie kosztorysowe]
podwykonawców.
Je\
eli strony określiły wynagrodzenie na podstawie zestawienia
planowanych prac i przewidywanych kosztów, a w toku wykonywania
dzieła zarządzenie właściwego organu państwowego zmieniło wysokość
cen lub stawek obowiązujących dotychczas w obliczeniach
kosztorysowych, ka\
da ze stron mo\
e \
ądać odpowiedniej zmiany
umówionego wynagrodzenia. Nie dotyczy to jednak nale\
ności uiszczonej
za materiały lub robociznę przed zmianą cen lub stawek.
Prawo zamówień publicznych
z dnia 29 stycznia 2004 r. (Dz.U. Nr 19, poz. 177)
tekst jednolity z dnia 21 sierpnia 2006 r. (Dz.U. Nr 164, poz. 1163)
tekst jednolity z dnia 20 listopada 2007 r. (Dz.U. Nr 223, poz. 1655)
Art. 33. [Podstawy obliczania wartości]
1. Wartość zamówienia na roboty budowlane ustala się na podstawie:
Art. 3. 1. U\
yte w ustawie (o cenach) określenie:
1) kosztorysu inwestorskiego sporządzanego na etapie opracowania dokumentacji projektowej albo
kosztorysu inwestorskiego
na podstawie planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-
1) CENA - wartość wyra\
oną w jednostkach
u\
ytkowym, je\
eli przedmiotem zamówienia jest wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z
dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane;
pienię\
nych, którą kupujący jest obowiązany
2) planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych
określonych w programie funkcjonalno-u\
ytkowym, je\
eli przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie
zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę;
i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.
w cenie uwzględnia się podatek od towarów i
2. Przy obliczaniu wartości zamówienia na roboty budowlane uwzględnia się tak\
e wartość dostaw
związanych z wykonywaniem robót budowlanych oddanych przez zamawiającego do dyspozycji
usług oraz podatek akcyzowy, je\
eli na podstawie
wykonawcy.
odrębnych przepisów sprzeda\
towaru (usługi)
3. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze
rozporządzenia:
podlega obcią\
eniu podatkiem od towarów i usług
1) metody i podstawy sporządzania kosztorysu inwestorskiego,
kosztorysu inwestorskiego
2) metody i podstawy obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów
oraz podatkiem akcyzowym,
robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-u\
ytkowym
- uwzględniając dane techniczne, technologiczne i organizacyjne, mające wpływ na wartość
zamówienia.
1
06/02/2009
CZYM JEST ZATEM KOSZTORYS?
W aktach prawnych brak takiej definicji
W aktach prawnych brak takiej definicji
Cena - wartość produktu
Cena - wartość produktu
Słownik języka polskiego PWN W-wa 1988 r. T 1 - obliczenie przewidywanych kosztów
związanych z wykonaniem czegoś; plan wydatków; kosztorys budowy
wyra\
ona w pieniądzu
wyra\
ona w pieniądzu
Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich - Architektura i budownictwo Witolda Szolgina
; Wyd, Naukowo-Techniczne W-wa 1975 r. - część technicznej dokumentacji budowli
określająca ilość i wartość robót budowlanych oraz zakupów określonych tą dokumentacją,
sporządzoną zgodnie z obowiązującymi przepisami. K. jest niezbędnym elementem określenia
kosztów wzniesienia zaprojektowanej budowli i stanowi m.in. podstawę do uzyskania odpowiednich
kredytów.
Mała encyklopedia ekonomiczna wyd. II PWE W-wa 1974 r. - dokument określający ilość i
wartość sprzeda\
y robót budowlano-monta\
owych, sporządzany na podstawie projektu
technicznego; zestawiany jest na podstawie: ilości robót budowlano-monta\
owych
ilości robót budowlano-monta\
owych, wynikających z
rysunków technicznych lub innych opracowań projektowych (tzw. przedmiar robót), norm zu\
ycia
norm zu\
ycia
materiałów, robocizny i sprzętu, ustalonych dla poszczególnych rodzajów robót budowlano-
Koszt jest to pienię\
ne wyra\
enie
Koszt jest to pienię\
ne wyra\
enie
monta\
owych, cen jednostkowych
cen jednostkowych materiałów, stawek płac, cen pracy sprzętu
zu\
ycia środków
zu\
ycia środków Encyklopedia Powszechna PWN wyd. I z 1974 r. - dokument, w którym ustalono rodzaje,
ilości i wartość sprzeda\
ną robót budowlano-monta\
owych; podstawą do sporządzenia k. jest
dokumentacja techniczna; k. sporządza się na podstawie rodzajów i ilości robót
rodzajów ilości robót budowlano-
materialnych i osobowych
materialnych i osobowych
monta\
owych, norm zu\
ycia materiałów, robocizny i sprzętu ustalonych dla poszczególnych
norm zu\
ycia
rodzajów robót, cen materiałów, pracy sprzętu i stawki płac oraz narzutów obejmujących koszty
cen narzutów
ogólne i zysk przedsiębiorstwa budowlanego. Zale\
nie od przeznaczenia rozró\
nia się: k.
zysk
inwestorski, ofertowy, dodatkowy i powykonawczy
&
PN-ISO 6707-2 Terminologia
jest DOKUMENTEM określającym  ceny na
wykonanie jednostek elementów
Dokument określający całkowite
konstrukcyjnych i rodzajów robót, które
są liczone na podstawie nakładów
wynagrodzenie wykonawcy w
rzeczowych, stawek robocizny, cen
ofercie, ustalone na podstawie
materiałów wraz z kosztami ich zakupu,
przedmiaru robót z podaniem cen stawek najmu sprzętu oraz narzutu na
koszty pośrednie i zysku przedsiębiorstwa
szczegółowych, odniesionych do
wykonującego roboty.
poszczególnych pozycji
przedmiaru
(R + M + S) + Kp + Z
PRZEPISY PRAWNE
NIEOBOWI
ZUJ
CE a przydatne:
1) Zarządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 15 lipca 1996 r.
w sprawie metod kosztorysowania obiektów i robót budowlanych Mon. Pol. nr 48 poz.
461. (obowiązywał do 01 paz
dziernika 2001 r.)
2) Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 13 lipca 2001 r.
w sprawie metod kosztorysowania obiektów i robót budowlanych Dz.U. 2001 nr 80 poz.
867 (obowiązywał do 12 grudnia 2001 r.)
3) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie metod i podstaw
sporządzania kosztorysu inwestorskiego z dnia 26 lutego 1999 r. Dz. U. 1999 nr 26 poz.
239.
4) Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie
kosztorysowych norm nakładów rzeczowych, cen jednostkowych robót budowlanych oraz
cen czynników produkcji dla potrzeb sporządzania kosztorysu inwestorskiego z dnia 17
stycznia 2001 r. Dz. U. 2001 Nr 3, poz. 22.
5) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 stycznia 2004 r. w sprawie metod i
podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego (obowiązywało do 23 czerwca 2004r. )
6) Ustawa o zamówieniach publicznych z dnia 10 czerwca 1994 r. Dz. U. 1994 nr 76 poz.
344 jednolity tekst Dz. U. 2002 nr 72 poz. 664 Obwieszczenie Marszałka Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 kwietnia 2002 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego
tekstu ustawy o zamówieniach publicznych.
2
06/02/2009
Kalkulacje kosztorysową sporządza się w ró\
nym czasie i dla
ró\
nych celów. INWESTOR, planując zlecenie i realizację robót,
określonych w gotowej dokumentacji projektowej, wylicza
przewidywane koszty w kosztorysie inwestorskim.
WYKONAWCA, ubiegający się o zlecenie wykonania robót,
dla potrzeb zamówień publicznych: stanowi
kalkuluje w kosztorysie ofertowym cenę, proponowaną za ich
podstawę do określenia wartości
wykonanie. W trakcie realizacji wykonawca rejestruje
szacunkowej zamówienia na roboty
rzeczywiste ilości realizowanych robót oraz śledzi bie\
ące koszty.
budowlane
Po zakończeniu robót koryguje lub określa cenę za wykonane
roboty w kosztorysie dodatkowym lub powykonawczym z poza obszaru zamówień publicznych:
dokument stanowiący podstawę do
inwestorski,
KOSZTORYS
KOSZTORYS INWESTOR
ustalenia szacunkowego kosztu wykonania
ofertowy,
WYKONAWCA
określonych robót i jest wykonywany przez
dodatkowy,
zamawiającego.
powykonawczy,
ślepy (występował dawniej)
nale\
y przez to rozumieć wartość
wynikającą z kosztorysu inwestorskiego
KOSZTORYS POWYKONAWCZY stanowi podstawę do ustalenia
stanowiącą podstawę określenia wartości
wynagrodzenia wykonawcy za wykonane roboty i jest sporządzany
przez wykonawcę po wykonaniu robót w celu ustalenia
zamówienia
wynagrodzenia za te roboty
nieobowiązujące Zarządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa
w sprawie metod kosztorysowania obiektów i robót budowlanych
z dnia 1996-07-15 r. (M.P. 1996 Nr 48, poz. 461) DzU_2004_130_1389_ż 1.2.8
KOSZTY BEZPOŚREDNIE
Związane są z procesem technologicznym
określonego zakresu rzeczowego robót (obiektu,
wydzielonego elementu obiektu, bran\
owego rodzaju wykonywanych robót budowlanych.
robót lub wyodrębnionej w kosztorysie pozycji
K.b. dotyczą wykonania konkretnego
kalkulacyjnej) jest sumą poszczególnych składników
takich jak:
elementu obiektu budowlanego np.
robocizna,
materiał, schodów, które obejmują robociznę (R)
Koszty bezpośrednie (Kb)
sprzęt,
związaną nie tylko z uło\
eniem betonu, ale
zysk kalkulacyjny (Z), równie\
koszt betonu (M) i jego transportu
koszty pośrednie (Kp)
na miejsce wbudowania (S).
(podatek od towarów i usług VAT ?)
Na koszty bezpośrednie składają się więc
Kb + Kp + Z + (VAT?)
R + M + S
3
06/02/2009
KOSZTY POŚREDNIE - koszty, które obejmują
obsługę procesu produkcyjnego, kierowanie budową
i całym przedsiębiorstwem, a więc organizację
DzU_2004_130_1389_ż 1.2.2
produkcji w przedsiębiorstwie jako całości.
nale\
y przez to rozumieć nakłady rzeczowe robocizny, materiałów i
sprzętu niezbędne do wykonania jednostki przedmiarowej roboty K.p. dzielą się na koszty zarządu i koszty ogólne
podstawowej;
budowy. Kosztów tych nie mo\
na odnieść
bezpośrednio do określonego elementu
R + M + S
konstrukcyjnego lub jednostki robót, obcią\
enie nimi
danego obiektu jest oparte na umownym podziale i
przyjmowane jest wskaz
nikowo.
JEDNOSTKOWE NAKA
ADY RZECZOWE
nakłady rzeczowe czynników produkcji: robocizny (R),
Wskaz
nik kosztów pośrednich przyjmowany jest na
materiałów (M) oraz pracy sprzętu i środków transportu
podstawie rzeczywistych kosztów firmy lub na
technologicznego (S), ujęte w katalogach lub ustalone na
podstawie publikowanych średnich wskaz
ników
podstawie analizy indywidualnej
(częściej).
wg Rozp. 2001.80.867 nieaktualne
DOKUMENTACJA
PROJEKTOWA
wymagany odrębnymi przepisami projekt
budowlany wraz z opisami i rysunkami
dokumentacja projektowa
niezbędnymi do realizacji robót lub opis
przedmiar robót
zawierający określenie rodzaju, zakresu i sposobu
wykonania robót, wynikający np. z inwentaryzacji i
zało\
enia wyjściowe lub dane wyjściowe do kosztorysowania
protokołu typowania robót
jednostkowe nakłady rzeczowe zawarte w katalogach
ceny jednostkowe czynników produkcji (R, M, S)
ceny jednostkowe robót obejmujące koszty bezpośrednie
robocizny, materiałów, pracy sprzętu oraz koszty pośrednie i zysk
według informacji własnych wykonawcy robót lub innych informacji
 dla kalkulacji uproszczonej
wielkość zysku kalkulacyjnego określona przez wykonawcę robót
obowiązujące na podstawie odrębnych przepisów zasady
obliczania podatku od towarów i usług
PRZEDMIAR ROBÓT - opis robót w kolejności
technologicznej ich wykonania oraz podstaw do ustalania
cen jednostkowych robót lub jednostkowych nakładów
rzeczowych, z podaniem ilości jednostek przedmiarowych
Przy sporządzaniu przedmiaru lub obmiaru robót nale\
y
robót, opracowany przed wykonaniem robót na podstawie
kierować się przyjętymi zasadami obliczania ilości robót,
dokumentacji projektowej
podanymi w katalogach. W ka\
dej pozycji przedmiaru
lub obmiaru nale\
y powoływać numer lub nazwę
katalogu, numer tablicy, kolumny i pozycji, ewentualnie
OBMIAR ROBÓT - opis robót w kolejności
wskazać jako podstawę normatywną analizę
technologicznej ich wykonania oraz podstaw do ustalania
indywidualną
cen jednostkowych robót lub jednostkowych nakładów
rzeczowych, z podaniem ilości jednostek obmiarowych
robót, opracowany po wykonaniu robót na podstawie
ksią\
ki obmiaru
4
06/02/2009
ZAA
OśENIA WYJŚCIOWE DO KOSZTORYSOWANIA -
ustalone przez zamawiającego dane techniczne,
technologiczne i organizacyjne nie określone w
dokumentacji projektowej, a mające wpływ na wysokość
ceny kosztorysowej
SKRÓCONY SPIS TREŚCI:
Część ogólna
Zało\
enia ogólne
1. Konstrukcje murowe. Zało\
enia szczegółowe
KATALOGI - katalogi nakładów rzeczowych (KNR),
2. Konstrukcje betonowe i \
elbetowe. Zało\
enia szczegółowe
katalogi scalonych nakładów rzeczowych (KSNR),
3. Tynki wewnętrzne. Zało\
enia szczegółowe
opracowane i wydane przez właściwych ministrów na
4. Tynki zewnętrzne. Zało\
enia szczegółowe
podstawie odrębnych przepisów
Kosztorysy opracowuje się metodą kalkulacji
uproszczonej lub szczegółowej
5
06/02/2009
KOSZTORYS OBEJMUJE:
1) stronę tytułową,
2) ogólną charakterystykę obiektu budowlanego lub robót budowlanych,
3) przedmiar lub obmiar robót,
4) ceny jednostkowe robót w uproszczonej metodzie kosztorysowania,
5) tabelę wartości elementów scalonych,
6) jednostkowe nakłady rzeczowe w metodzie szczegółowej,
7) wycenę wartości nakładów rzeczowych oraz pozostałych składników
kalkulacyjnych,
8) załączniki do kosztorysu:
a) zało\
enia wyjściowe do kosztorysowania lub protokół danych
wyjściowych do kosztorysowania.
b) w miarę potrzeby, analizy dotyczące indywidualnego ustalania
jednostkowych nakładów rzeczowych.
Ogólna charakterystyka obiektu lub robót zawiera krótki opis techniczny wraz z
istotnymi parametrami, które określają wielkość obiektu lub robót budowlanych oraz
wskazują sposób i technologię wykonania poszczególnych robót
6