Rejestracja i montaż
Rejestracja i montaż
wideo
id
Opracował:
Opracował:
dr inż Piotr Suchomski
dr inż. Piotr Suchomski
Percepcja obrazu wideo
Percepcja obrazu wideo
Bezwładność wzroku ludzkiego czas
Bezwładność wzroku ludzkiego  czas
przetworzenia pojedynczego obrazu, powstałego
na siatkówce wynosi ok 1/10 s;
na siatkówce wynosi ok.. 1/10 s;
Zdolność całkująca wzroku ludzkiego  liczba
d t h ółól ż d dl ł ś i
dostrzeganych szczegółów zależna od odległości
oka od obserwowanego obiektu;
Parametry obrazu wideo - ramki
Parametry obrazu wideo - ramki
Taśma wideo zawiera ciąg nieruchomych obrazów
Taśma wideo zawiera ciąg nieruchomych obrazów
zwanych klatkami lub ramkami (ang. frames).
Początkowo filmy były odtwarzane z prędkością
P tk fil b ł dt dk ś i
18 klatek na sekundę  18 fps (ang. frames per
second). Po dodaniu dz
więku do filmu zwiększoną
d) P d d i dz
i k d fil i k
prędkość odtwarzania do 24 fps.
Parametry obrazu wideo - linie
Parametry obrazu wideo - linie
Każda klatka składa się z poziomych lini
Każda klatka składa się z poziomych lini
wyświetlanych na ekranie. Liczba linii poziomych
określa rozdzielczość pionową obrazu która jest
określa rozdzielczość pionową obrazu, która jest
cechą charakterystyczną różnych standardów
wideo
wideo.
Rozdzielczość pozioma określa maksymalną
li b i h li ii któ i i ł j
liczbę pionowych linii, które mieszczą się na całej
szerokości ekranu (linie na przemian czarne i
bi ł któ i kł d j i i bi )
białe, które nie nakładają się na siebie).
Nie wszystkie linie poziome tworzą widziany
obraz.
Parametry obrazu wideo
 techniki wyświetlania
Dwie techniki wyświetlania obrazu wideo:
Dwie techniki wyświetlania obrazu wideo:
Z przeplotem (interlace)  każda klatka obrazu
wyświetlana jest w dwóch przebiegach,
ś i tl j t d ó h bi h
najpierw linie nieparzyste, potem linie parzyste.
Ob i j li i i t i t
Obrazy zawierające linie nieparzyste i parzyste
określane są półobrazami lub półpolami.
K l j ść ś i tl i ół b ó ż b ć
Kolejność wyświetlania półobrazów może być
różna dla różnych standardów wideo. Półpole
wyświetlane jako pierwsze określane jest
ś i tl j k i k ślj t
półpolem dominującym lub górnym).
Parametry obrazu wideo
 techniki wyświetlania
Dwie techniki wyświetlania obrazu wideo:
Dwie techniki wyświetlania obrazu wideo:
Progresywna (progressive)  obraz
wyświetlany jest w jednym przebiegu. Obraz
ś i tl j t j d bi Ob
jest znacznie wyraz
niejszy i ostrzejszy.
T h ik t d t d tki h
Technika ta dotyczy przede wszystkich
nowoczesnej techniki cyfrowej. W taki sposób
wyświetlany jest obraz np. na ekranie monitora
ś i tl j t b k i it
komputerowego.
Parametry obrazu wideo
 proporcje obrazu
Stosunek szerokości obrazu do jego wysokości
Stosunek szerokości obrazu do jego wysokości
nazywany jest proporcją obrazu (ang. Aspect
ratio)
ratio).
Typowy obraz telewizyjny lub monitorowy ma
proporcje 4:3 (1,33:1).
j 4 3 (1 33 1)
Obrazy telewizji wysokiej rozdzielczości (HDTV)
i obrazy filmowe posiadają większe proporcje
1,78:1 (16:9) lub 1,85:1.
Użycie obrazu o większych proporcjach pozwala
zawrzeć więcej informacji w obrazie oraz lepiej
ę jj p j
odwzorować kąt widzenia.
Parametry obrazu wideo
 proporcje obrazu
4:3 (1 33:1) obraz telwizyjny PAL NTSC
4:3 (1,33:1)  obraz telwizyjny PAL, NTSC,
SECAM, monitor komputerowy, miniDV,
DVCAM DVCAMPro Digital8 Betacam SP
DVCAM, DVCAMPro, Digital8, Betacam SP,
Digital Betacam.
16:9 (1,78:1) i więcej  HDTV, taśma 16 mm,
169(1781) i i j HDTV t ś 16
taśma 70 mm, IMAX.
Parametry obrazu wideo
 kształt piksela
W technice komputerowej w grafice
W technice komputerowej, w grafice
wykorzystuje się kwadratowe piksele.
Formaty DV, DVCAM i DVCAMPro
F t DV DVCAM i DVCAMP
wykorzystują piksele prostokątne.
Zmiana kształtu piskeli w różnych formatach
obrazu wideo rodzi wiele problemów z
zachowaniem kształtu, rozmiarów i proporcji
obiektów w obrazie.
Parametry obrazu wideo
 kształt piksela
Różny kształt pikseli pociąga za sobą różny
Różny kształt pikseli pociąga za sobą różny
rozmiar obrazu wideo:
Piksele kwadratowe  640x480
Pik l k d t 640 480
Cyfrowe wideo PAL  720x576
Cyfrowe wideo NTSC  720x480
PAL 16:9 854x576
PAL 16:9  854x576
NTSC 16:9  854x480
Parametry obrazu wideo
 barwa
Sygnał wideo zawiera składowe koloru (RGB)
Sygnał wideo zawiera składowe koloru (RGB)
oraz informację o jasności.
Informacja o jasności zawarta jest w składowej
I f j j ś it j t kł dj
luminancji (Y). Generalnie informacje o jasności
można powiązać z informacją o kolorze:
ż i ć i f j k l
100% Y = 30%R + 60%G + 10%B
Informacje o kolorze zawarte są w składowych
chrominancj ( ) yg jy y
ji (C). Sygnał chrominancji dotyczy
dwóch kolorów R (Cr) i B (Cb). Informacje o
kolorze G uzyskuje się na podstawie różnicy
yję p y
sygnału luminancji (Y) i odpowiedniego sygnału
chrominancji.
Parametry obrazu wideo
 barwa
W przypadku obrazów cyfrowych barwa i jasność
W przypadku obrazów cyfrowych barwa i jasność
są kodowane. Format kodowania ma postać:
4:4:4
Luminancja (Y) Cr Cb
4:4:4 pełna informacja o jasności i kolorze
4:4:4  pełna informacja o jasności i kolorze
4:2:2  usunięto połowę informacji o kolorze:
4:1:1  kodowane jest tylko ź informacji o
4 1 1 k d j lk ź i f ji
kolorze (np. format DV, dobra jakość w
zastosowaniach konsumenckich).
i h k ki h)
Parametry obrazu wideo
 kompresja
Obraz wideo generuje bardzo duży strumień
Obraz wideo generuje bardzo duży strumień
danych. Brak kompresji spowodowałby ogromne
wymagania co do przepustowości danych
wymagania co do przepustowości danych.
Przykładowo klatka obrazu wideo w systemie DV
PAL i 720 576 któ J śli k żd
PAL ma rozmiar 720x576 punktów. Jeśli każdy
punkt jest kodowany za pomocą 3 bajtów (8 bitów
na każdą składową), a klatek w ciagu sekundy jest
k żd kł d ) kl t k i k d j t
25 to w ciągu sekundy taki obraz wideo
generowałby strumień danych rzędu 30 MB.
łb t i ń dh d 30 MB
Pierwszym sposobem redukcji strumienia danych
jest zmniejszenie liczby bitów do kodowania
chrominancji.
Parametry obrazu wideo
 kompresja
W obrazie ruchomym można wyróżnić w
W obrazie ruchomym można wyróżnić w
kolejnych klatkach bardzo dużo obszarów
identycznych lub bardzo podobnych
identycznych lub bardzo podobnych.
W obrazie wideo wyróżnia się (podobnie jak w
animacji) ramki kluczowe. Ramki kluczowe mogą
i ji) ki kl R ki kl
być kompresowane jak obrazy statyczne.
Ramki pomiędzy ramkami kluczowymi 
kodowane są tylko  niewielkie zmiany,
wynikające z ruchu.
Parametry obrazu wideo
 kompresja
MJPEG (Motion JPEG) format kodowania
MJPEG (Motion JPEG)  format kodowania
obrazu za pomocą kart wideo (frame grabber),
strumień wideo składa się ze strumienia klatek
strumień wideo składa się ze strumienia klatek
wideo, każda klatka skomprymowana jest za
pomocą algorytmu JPEG
pomocą algorytmu JPEG.
Standard MJPEG nadaje się bardzo dobrze do
systemów edycyjnych, wadą jego jest stosunkowo
t ó d j h d jj t t k
duży transfer danych.
Typowe stopnie kompresji to 2:1 do 10:1.
Format DV  stały współczynnik kompresji 5:1.
yp yp j
Parametry obrazu wideo
 kompresja
MPEG (Motion Picture Experts Group) format
MPEG (Motion Picture Experts Group)  format
zapisu danych zawierających dz
więk i obraz
ustalony przez grupę niezależnych ekspertów
ustalony przez grupę niezależnych ekspertów.
MPEG-1  pierwszy standard ogłoszony w 1991
roku. W pierwszej wersji określono rozmiar ramki
k W i j ji k śli ki
352x240, przepustowość 1,5 Mbps. Póz
niej
rozszezono format do rozmiaru 352x288 i
f t d i 352 288 i
przepustowości 4 Mbps. Format wykorzystywany
na płytach VCD (Video CD). Jakość obrazu
ł t h VCD (Vid CD) J k ść b
zbliżona do analogowego VHS.
MPEG-1 layer 3  popularny standard MP3.
Parametry obrazu wideo
 kompresja
MPEG 2 standard kompresji używany do
MPEG-2  standard kompresji używany do
kodowania obrazu na płytach DVD i w telewizji
cyfrowej również HDTV Typowy rozmiar to
cyfrowej, również HDTV. Typowy rozmiar to
720x576, przepływności od 2 Mbps do 50 Mbps.
MPEG-4  standard kompresji zorientowany
MPEG 4 t d d k ji i t
głównie na media strumieniowe, gdzie jakość obrazu
dj t d żli ś i t i j h
dopasowywana jest do możliwości transmisyjnych
medium. Zawierał wsparcie dla technologii Internetu
np. VRML).
VRML)
Divx  standard kompresji, którego pierwsza wersja
powstała przy wykorzystaniu skradzionych
algorytmów MPEG-4
Parametry obrazu wideo
 kompresja
Divx od wersji 4 0 niezależny w pełni legalny ale
Divx  od wersji 4.0 niezależny, w pełni legalny, ale
płatny.
Xvid  darmowy kodek o możliwościach zbliżonych
X id dk d k żli ś i h bliż h
do Divx.
MPEG-7, MPEG-21  kolejne wersje standardu
MPEG, obecnie jeszcze w fazie rozwoju. Stanadrdy
te wprowadzają nową jakość w kodowaniu obrazu
wideo. Ukierunkowane na wsparcie inteligentnego
opisu i przeszukiwania zasobów audio-wideo.
Kod czasowy
Kod czasowy
Znormalizowany kod czasowy SMPTE (Society
Znormalizowany kod czasowy SMPTE (Society
of Motion Picture and Television Engineers) 
wykorzystywany jest do synchronizacji nagrań
wykorzystywany jest do synchronizacji nagrań
audio-wideo.
Jest niezależny od tempa utworu.
J t i l ż dt t
Format: gg:mm:ss,ff
Format: gg:mm:ss,ff
gg  godziny,
mm  minuty
i t
ss  sekundy,
ff - ramki
Kod czasowy
Kod czasowy
Kod czasowy możebyć zapisywany na ścieżce
Kod czasowy może być zapisywany na ścieżce
audio  kod wzdłużny LTC (longitudinal time
code) lub w niewidocznych polach klatek
code) lub w niewidocznych polach klatek
obrazu wideo  kod poprzeczny VITC (vertical
interval time code)
interval time code).
LTC  łatwy do odczytania przy dużych
prędkościach (np. przewijanie taśmy)
dk ś i h ( ij i t ś )
VITC  łatwy do odczytu przy małych
prędkościach (np. stop-klatka).
Sytuacja optymalna  p ą yp
yj p y połączenie obu typów
kodu czasowego.
Kod czasowy
Kod czasowy
Formaty kodu czasowego SMPTE:
Formaty kodu czasowego SMPTE:
24 fps  używany w produkcjach kinowych,
25 fps  używany w telewizji, wideo w
systemie PAL/SECAM,
29,97 fps  telewizja NTSC,
30 fps np animacje, wideo wysokiej jakości.
30 fps  np animacje, wideo wysokiej jakości.
Format z gubienie ramek (Drop) i bez gubienia
ramek (Non Drop) gubienie ramek
ramek (Non-Drop)   gubienie ramek
realizowane jest poprzez zaokrąglanie (co
minutę) kodu czasowego aby wyrównać czas
minutę) kodu czasowego aby wyrównać czas
nagrania z rzeczywistym czasem.
Kod czasowy
Kod czasowy
EBU (European Broadcasters Union)
EBU (European Broadcasters Union) 
odpowiednik kodu czasowego SMPTE 
stosowany w profesjonalnym sprzęcie PAL
stosowany w profesjonalnym sprzęcie PAL.
Kod czasowy DV  został opracowany przez
fi Sdl t ś DV i j t t d d
firmę Sony dla taśm DV, nie jest standardowo
wykorzystywany w DVCAMi i DVCAMPro.
Standardy telewizji kolorowej
yj j
" Zasadnicza różnica leży w sposobie kodowania kolorów,
sygnał luminancji we wszystkich systemach jest taki sam i
sygnał luminancji we wszystkich systemach jest taki sam i
wyraża się następująco Y=0.30R+0.6G+0.1B
" NTSC (National Telecom System Committe 525 lini 60 Hz
" NTSC (National Telecom System Committe, 525 lini, 60 Hz
odświeżanie, 29,97 klatek/s, pasmo do 4.2 MHz, rozdzielczość
640x480)  np. USA, Japonia.
) pp
" PAL (Phase Alternation Line, 625 lini, 50 Hz odświeżanie,
pasmo do 5.5 MHz, rozdzielczość 768x576) np. Polska,
pasmo do 5.5 MHz, rozdzielczość 768x576)  np. Polska,
Europa
" SECAM (Sequentiel Couleur a Memoire) 625 linii 50 Hz
SECAM (Sequentiel Couleur a Memoire), 625 linii, 50 Hz
odświeżanie, 25 klatek/s  np. Francja, Ukraina, Białoruś
" Problemem we wszystkich typach telewizji kolorowej jest
" Problemem we wszystkich typach telewizji kolorowej jest
odwzorowanie barw - dużo mniejsze niż oko ludzkie jest w
stanie zobaczyć;
Sposoby zapisu i przesyłania
obrazu wideo
" Obraz filmowy
" Obraz filmowy
" na celulejdowej taśmie filmowej;
" na analogowej taśmie magnetycznej;
" w cyfrowej postaci na dowolnym nośniku;
w cyfrowej postaci na dowolnym nośniku;
Sposoby zapisu i przesyłania
obrazu wideo
" Rodzaje zakodowanego sygnału wideo analogowego
jg yg gg
" kompozytowy (ang. composite)
" komponentowy
py
" Y/C (S-Video)
" YUV;
YUV;
" Zakodowany sygnał wideo zawiera:
" składową luminancji
składową luminancji
" składową chrominancji
" sygnał synchronizacji
sygnał synchronizacji
" impulsy wygaszania
Nośniki wideo
ś iki id
DV/DVCAM
miniDV/
miniDVCAM/
miniHDV
Video-8/Hi-8/
Digital 8
VHS C/ S VHS C
VHS-C/ S-VHS-C
VHS/ S-VHS/
A-DAT
Formaty historyczne
VHS (Video Home System)
" 240 linii
240 linii
" pasmo do 3,2 MHz
" dz
więk (zapis wzdłużny) -70-8000 Hz, S/N 40 dB
" VHS Hi Fi (zapis helikalny) -pełne pasmo, S/N 80 dB
( p y) p p
S-VHS (Super VHS)
" 400 linii
400 li ii
" pasmo do 5 MHz
" rozdzielona luminancja i chrominancja
" ulepszona wersja VHS
"  ulepszona wersja VHS
Video-8/Hi-8 -zbliżone jakością do VHS/SVHS
Formaty historyczne
LaserDisc
" analogowyzapis wizji, cyfrowy zapis fonii (także DDi
analogowyzapis wizji, cyfrowy zapis fonii (także DD i
DTS)
" 400-440 linii
" 400-440 linii
" typowo 30/60 minut zapisu na jednej stronie
VCD
" MPEG-1
MPEG 1
" 352x288 (352x240)
" do 80 minut na jednej płycie CD
" jakość porównywalna z VHS
Formaty historyczne
SVCD
" MPEG-2
MPEG 2
" 480x576 (480x480)
" do 60 minut na jednej płycie CD
" dz
więk 5.1 (w MPEG)
ę ()
" dwie ścieżki dz
więkowe
" włączalne napisy
ł li
Formaty bieżące SD
Betacam SP -profesjonalny format zapisu analogowego
" wersja rozwojowa standardu Betacam
wersja rozwojowa standardu Betacam
" ok. 340 linii
" 4 ścieżki dz
więkowe
Digital Betacam - cyfrowa wersja standardu Betacam
g yj
" 4:2:2
" 90Mbit/s
90Mbi /
" kompresja DCT, 2:1
Formaty bieżące SD
Betacam SX
" MPEG
MPEG
" 4:2:2
" kompatybilność z Betacam SP
" wychodzi z użycia
y y
Formaty bieżące SD
DVD-Video
" kompresja MPEG-2 (rzadziej MPEG-1),
kompresja MPEG 2 (rzadziej MPEG 1),
" próbkowanie 4:2:0,
" rozdzielczość 500 lini,
" dz
więk wielokanałowy (do 8 wersji językowych),
ę y( j ję yy )
" napisy 32 wersje językowe,
" maksymalne przepływności: wideo  9800 kbit/s, całkowita
kl ł ś i id 9800 kbi / łk i
10080 kbit/s,
" do 9 różnych ujęć tej samej sceny,
" zabezpieczenia przed kopiowaniem.
Formaty bieżące SD
Digital Video  DV
" wynik współpracy firm: Sony, Philips, Matsushita,
wynik współpracy firm: Sony, Philips, Matsushita,
Thomson, Hitachi,
" oferuje bardzo dobrą jakość dz
więku i obrazu
" oferuje bardzo dobrą jakość dz
więku i obrazu,
" umożliwia kopiowanie nagrań bez pogorszenia jakości,
" umożliwia stosowanie miniaturowego sprzętu
amatorskiego,
" istnieją odmiany  profesjonalne .
Formaty bieżące SD
DV  specyfikacja
" kompresja sygnału wideo 5:1,
kompresja sygnału wideo 5:1,
" rozdzielczość: 500 linii,
" próbkowanie: 4:2:0 (PAL), 4:1:1 (NTSC),
" format zapisu dz
więku:
p ę
" 16 bitów, 48 kHz, 2 kanały,
" 12 bitów, 32 kHz, 4 kanały,
12 bi ó 32 kH 4 k ł
" możliwość dodania dodatkowego dz
więku bez konieczności
usuwania oryginalnego,
" przepływność: 25Mbit/s
HDTV  High Definition TV
i h fi i i
znaczne zwiększenie rozdzielczości obrazu
 1920x1080 (1080)
1920x1080 (1080)
 1280x720 (720)
skanowanie progresywne
skanowanie progresywne,
dwa formaty stosowane powszechnie: 1080i
oraz 720p,
720
 HDV, AVCHD, DVCPRO HD, HDCAM,
 TV-SAT,
TV SAT
 HD-DVD,
 Blu-Ray
y
typowa przepływność: 30Mbit/s (dla MPEG-2)
HDV
następca formatu DV, wprowadzony
t ft DV d
przez SONY,
wykorzystuje te same kasety co DV, ale
zapis odbywa się w MPEG-2
zapis odbywa się w MPEG 2,
dostępne także specjalne kasety HD
DVC
DVC
rozdzielczości:
rozdzielczości:
 1440x1080 (1080i)
 1280x720 (720p)
1280 720 (720 )
Formaty plików wideo
" AVI - systemowy format zapisu obrazu wideo wraz z dz
więkiem
AVI systemowy format zapisu obrazu wideo wraz z dz
więkiem
w środowisku MS Windows. Obraz może być komprymowany
lub może stanowić ciąg nieskomprymowanych klatek;
" MOV - systemowy format wideo środowiska komputerów Apple
(format QuickTime);
" MPEG - pliki wideo skomprymowane metodą MPEG-1 lub
MPEG liki id k t d MPEG 1 l b
MPEG-2
" RealVideo format dedykowany do przesyłania obrazu wideo w
RealVideo - format dedykowany do przesyłania obrazu wideo w
sieci Internet
" VOB - pliki DVD, obraz + dz
więk dookólny
Kamera wideo
Kamera wideo
Kamera urządzenie optyczno elektroniczne
Kamera  urządzenie optyczno-elektroniczne
służące do rejestracji obiektów będących w
ruchu
ruchu.
Obraz z kamery może być rejestrowany na
t ś it j d k h t
taśmie magnetycznej, dyskach magneto-
optycznych lub optycznych, a także może być
b ś d i t it
bezpośrednio transmitowany za pomocą
medium np. Internet, telewizja
Kamera wideo  przetwornik CCD
Kamera wideo  przetwornik CCD
CCD (Charge Coupled Device) element
CCD (Charge Coupled Device)  element
światłoczuły zamieniający światło w prąd czyli
fotony w elektrony
fotony w elektrony.
Technologię CCD cechuje:
Małe zniekształcenia obrazu;
Duża czułość układów;
Duża szybkość działania;
Duży koszt wytworzenia;
Duży koszt wytworzenia;
Konieczność współpracy z dodatkowymi
urządzeniami optycznymi obróbki danych
d i i t i b óbki d h
w obrazie;
Kamera wideo  przetwornik CCD
Kamera wideo  przetwornik CCD
Prostsze i tańsze kamery wykorzystują
Prostsze i tańsze kamery wykorzystują
pojedynczy przetwornik CCD. W tym przypadku
za pomocą specjalnych filtrów jeden
za pomocą specjalnych filtrów jeden
przetwornik zbiera informacje o wszystkich 3
składowych koloru
składowych koloru.
Zaawansowane kamery wyposażone są w 3
niezależne przetworniki CCD.
il ż t iki CCD
Kamera wideo  przetwornik CCD
Kamera wideo  przetwornik CCD
Kamera wideo  obiektyw
Kamera wideo  obiektyw
Zarówno jakość przetwornika CCD jak i jakość
Zarówno jakość przetwornika CCD jak i jakość
obiektywu w istotny sposób decydują o jakości
uzyskiwanego obrazu
uzyskiwanego obrazu.
W kamerach stosowane są obiektywy o
zmiennej ogniskowej. W zaawansowanych
ij i k j W h
modelach obiektywy mogą być wymienne
( d b i j k l t k h)
(podobnie jak w lustrzankach).
Kamera wideo  ogniskowa
Kamera wideo  ogniskowa
Ogniskowa w technice wideo jest definiowana
Ogniskowa - w technice wideo jest definiowana
jako odległość obiektu od przetwornika CCD.
Zwiększanie ogniskowej powoduje przybliżenie
Zwiększanie ogniskowej powoduje przybliżenie
(powiększenie) obiektu, zmniejsza się kąt
widzenia Teleobiektywy powiększają obiekty
widzenia. Teleobiektywy powiększają obiekty
jednakowo niezależnie od ich odległości od
obiektywu
obiektywu.
W kamerach kontrola zmiany ogniskowej
() ół li j t kł d
(zoom) na ogół realizowana jest przez układy
mechaniczno-elektroniczne. W tanich
kh DV kł d t ół ł b
kamerach DV układy te na ogół są  słabo
sterowalne .
Kamera wideo  przysłona
Kamera wideo  przysłona
Obiektyw skupia światło przechodzące przez
Obiektyw skupia światło przechodzące przez
przysłone na płaszczyz
nie ostrości, gdzie w
kamerze cyfrowej znajduje się przetwornik
kamerze cyfrowej znajduje się przetwornik
CCD.
Stopień otwarcia przysłony podawany jest w
St i ń ti ł dj t
postaci tzw. liczb przysłony (f-stops) im większy
numer przysłony tym mniej światła jest
ł ti j ś i tł j t
przepuszczane (mniejszy otwór przysłony).
Kontrola stopnia otwarcia przysłony pozwala
kontrolować głębię ostrości. Głębia ostrości
określa jak szeroki jest obszar, w którym
obiekty są wyraz
ne i ostre.
Kamera wideo  ostrość
Kamera wideo  ostrość
Przed przystąpieniem do ręcznego ustwaienia
Przed przystąpieniem do ręcznego ustwaienia
ostrości należy dopasować wizjer kamery do
wzroku kamerzysty
wzroku kamerzysty.
Aby ustawić ostrość najlepiej najpierw
skierować kamerę na główny obiekt, następnie
ki ć k łóbi kt t i
go powiększyć i ręcznie skorygować ostrość.
Ostrość jest ściśle związana z odległością
obiektu. Należy dobrze oszacować lub
zmierzyć odległość.
Jeśli są problemy z ustawieniem ostrości
ą py
należy zwiększyć liczbę przysłony (zwiększenie
głebi ostrości).
Kamera wideo  filtry
Kamera wideo  filtry
Profesjonalne kamery pozwalają na dodatkową
Profesjonalne kamery pozwalają na dodatkową
korekcję obrazu poprzez specjalne filtry
zakładane na obiektyw
zakładane na obiektyw.
Filtr UV (przeciwsłoneczny)  zatrzymuje
promieniowanie UV i ogranicza zamglenie ujęć.
i i i UV i i l i j ć
Filtr polaryzacyjny  zwiększa nasycenie
obrazu, bardzo przydatny w plenerze
(zwłaszcza w zachmurzony dzień). Eliminują
odbicia przy filmowaniu przez szybę.
Filtry neutralne  regulują ilość światła
y gją
(podobnie jak przysłona)
Kamera wideo  podstawowe ruchy
Kamera wideo  podstawowe ruchy
Na profesjonalnym planie filmowym kamera
często zamocowana jest na tzw. wózku, który
tj t t ó k któ
porusza się po specjalnych szynach
rozmieszczonych na planie zdjęciowym.
ih dj i
l i
Ujęcie z kranu  określa umieszczenie kamery
na specjalistycznym, ruchomy ramieniu, które
pozwala kamerą poruszać w trzech wymiarach.
Skracanie głębi planu  sytuacja, w której
wykonywany jest jednocześnie najazd kamery
yy y jj jy
za pomocą wózka i odjazd za pomocą
transfokatora (zoom out)  możliwa sytuacja
() yj
odwrotna. Plan pierwszy nie zmienia się, dalsze
obiekty  zbliżają się lub  oddalają się
Kamera wideo  podstawowe ruchy
Kamera wideo  podstawowe ruchy
Panoramowanie (poziome lub pionowe) ruch
Panoramowanie (poziome lub pionowe)  ruch
kamery względem jej osi.
Najazdy  przesuwanie kamery wzdłuż osi
N j d i k dł ż i
równoległej do obiektywy. Mogą być
wykonywane za pomocą specjalnych wózków
k j l h ó kó
lub za pomocą zmiany ogniskowej (zoom).
Śledzenie  ruch kamery równolegle do
Ś
kierunku poruszania się obiektów.
Ujęcia z  ręki  głównie materiały reporterskie,
śledzenie obiektów, należy unikać
y
 przewidywania ruchu obiektu.
Kamera wideo  parametry
Kamera wideo  parametry
Na funkcjonalność kamery wpływ mają:
j y p yją
Możliwość regulacji zbliżenia (zoom),
Możliwość ręcznej regulacji ostrości (focus)
Możliwość ręcznej regulacji ostrości (focus)
Możliwość regulacji czasu otwarcia przysłony,
Możliwość wyboru przesłony,
Możliwość wyboru przesłony,
Układy stabilizacji obrazu (optyczne i/lub
elektroniczne;
;
Możliwość ręcznej regulacji balansu bieli,
Możliwie małe zużycie prądu  żywotność
yp ą y
akumulatorów,
Rozbudowany interfejs we/wy  we/wy cyfrowe,
yjy y y
we/wy analogowe, gniazdo słuchawkowe, gniazdo
mikrofonu.
Kamera wideo  wybór
Kamera wideo  wybór
Dobór kamery zależy od:
y y
Oczekiwanej jakości obrazu docelowego,
Budżetu
Budżetu,
Wymaganej funkcjonalności i ergonomii.
Obecnie najbardziej uniwersalnym formatem
kamer są kamery pracujące w standardzie DV.
Przy stosunkowo niewielkich kosztach
gwarantują jakość obrazu gotową zarówno do
emisji telewizyjnej jak i do produkcji kinowych.
Pojęcia podstawowe
Pojęcia podstawowe
Kadr pojedynczy nieruchomy obraz
Kadr - pojedynczy, nieruchomy obraz
Ujęcie - suma wszystkich kadrów, utrwalonych od
momentu włączenia kamery do jej zatrzymania.
t ł i k d j j t i
Najmniejsza dynamiczna jednostka.
Sekwencja - szereg połączonych ze sobą ujęć
opisujących jeden temat.
Plan - zawartość obrazowa kadru zależna od kąta
widzenia kamery.
y
Rodzaje ujęć w filmie
Rodzaje ujęć w filmie
Plan ogólny wszystko co przekracza
Plan ogólny  wszystko co przekracza
wzrost człowieka,celem jest
przekazywanie informacji o miejscu,
f
działaniach ludzi i sytuacjach;
yj
Plan pełny  ukazuje wszystko co jest
wielkości człowieka pokazuje związek
wielkości człowieka, pokazuje związek
człowieka z miejscem, w którym się
znajduje;
jd j
Rodzaje ujęć w filmie
Rodzaje ujęć w filmie
Plan amerykański postaci od głowy do
Plan amerykański  postaci od głowy do
kolan, ukazywanie kontaktów między
ludz
mi;
Plan średni  od pasa w górę,
Plan średni od pasa w górę,
ukazywanie osobowości poprzez
mimikę i gestykulację;
mimikę i gestykulację;
Plan bliski  zbliżenie, ukazywanie
stanu psychicznego;
Rodzaje ujęć w filmie
Rodzaje ujęć w filmie
Zbliżenie koncentruje się na twarzy
Zbliżenie - koncentruje się na twarzy
bohatera, uwidacznia jego stany
emocjonalne, a także może ujawnić
niedoskonałości urody aktora.
y
Rodzaje ujęć w filmie
Rodzaje ujęć w filmie
Półzbliżenie nieco szerszy plan niż
Półzbliżenie  nieco szerszy plan niż
zbliżenie, ukazuje popiersie postaci.
Plan podwójny  plan stosowany do
przedstawiania dialogu postaci. Obie
przedstawiania dialogu postaci. Obie
postaci są widoczne zazwyczaj od klatki
piersiowej w górę
piersiowej w górę.
Przez ramię  również pokazuje dialog
postaci, ale skupia się na jednej z nich,
a druga jest pokazywana częściowo lub
g j p y ę
w zarysie.
Rodzaje ujęć w filmie
Rodzaje ujęć w filmie
Subiekt (punkt widzenia) pokazuje
Subiekt (punkt widzenia)  pokazuje
obraz widziany oczami postaci.
Zapewnienie jakości obrazu wideo
" Podział kadru według zasady  złotego środka ;
" Przestrzeganie osi filmowej;
Zapewnienie jakości obrazu wideo
" Oświetlenie planu zdjęciowego;
" Sterowanie jasnością dobór odpowiedniej
" Sterowanie jasnością  dobór odpowiedniej
temperatury barwy, mocy żarówki oraz filtrów;
A
ączenie światła dziennego i sztucznego;
A
ączenie światła dziennego i sztucznego;
" Stosowanie akcesoriów skupiających,
rozpraszających, zmiękczających światło;
" W przypadku kamer wideo można używać
" W przypadku kamer wideo można używać
również oświetlenia domowego: lampy, halogeny,
świetlówki itp
świetlówki itp.
Zapewnienie jakości obrazu wideo - oświetlenie
Oświetlenie jest sztuką kinematografii. y
ródła
światła wykorzystywane są przez
światła wykorzystywane są przez
oświetleniowców podobnie jak farby przez
malarzadotworzeniadzieła
malarza do tworzenia dzieła.
Światło wolframowe zrównoważone  światła o
zakresie widmowym odpowiadającym światłu
zakresie widmowym odpowiadającym światłu
żarowemu  ma zabarwienie pomarańczowe
lub żółte
lub żółte.
Światło dzienne  imitujące światło słoneczne,
ma kolor biały lub nawet lekko niebieskawy.
k l bi ł l b l kk i bi k
Zapewnienie jakości obrazu wideo - oświetlenie
Oświetlenie trzypunktowe stanowi punkt
wyjścia do bardziej skomplikowanych
wyjścia do bardziej skomplikowanych
konfiguracji oświetlenia.
Światło rysujące podstawowe z
ródło światła
Światło rysujące  podstawowe z
ródło światła
oświetlające postać lub obiekt, ustawiane pod
kątem do oświetlanego obiektu Światło
kątem do oświetlanego obiektu. Światło
rysujące jest silnym, dominującym z
ródłem,
często współgrającym z innymi z
ródłami światła
często współgrającym z innymi z
ródłami światła
na planie.
Światło wypełniające  wypełnia głebokie
Ś i ł ł i j ł i ł b ki
cienie powodowane przez światło rysujące.
Z kl ś i tł t j t b d i j t i
Zwykle światło to jest bardziej matowe i
rozproszone.
Zapewnienie jakości obrazu wideo - oświetlenie
Światło kontrowe  umieszczane jest za
obiektem i służy do odseparowania obiektu od
obiektem i służy do odseparowania obiektu od
tła (tworzenie wrażenia głębi). Może mieć inny
kolor niż pozostałe z
ródła światła np
kolor niż pozostałe z
ródła światła np.
pomarańczowy czy niebieskawy.
Zapewnienie jakości obrazu wideo
" Oświetlenie postaci;
Zapewnienie jakości obrazu wideo
" Parametry ekspozycji obrazu;
" Kontrola głębi ostrości obrazu;
" Wybór wielkości przesłony
" Wybór wielkości przesłony
" Kontrola balansu bieli  zapewnienie
jednakowego odwzorowania kolorów przy
różnym rodzaju oświetlenia. Polega na
umieszczeniu przed obiektywem białej kartki lub
skadrowanie kamery na biały element sceny i
uruchomienie funkcji kalibrowania balansu bieli.
Balans bieli należy wykonać za każdym razem
gdy w znaczący sposób zmienią się warunki
oświetlenia sceny.
Zapewnienie jakości obrazu wideo
" Rejestracja dz
więku;
" Dobór mikrofonów  mikrofony kierunkowe do
 zbierania dialogów, dookólne do  zbierania
dz
więków z planu;
" Rejestracja za pomocą kamery lub oddzielnego
" Rejestracja za pomocą kamery lub oddzielnego
rejestratora, zsynchronizowanego z kamerą;
Realizacja nagrania filmowego
Realizacja nagrania filmowego
Punkt wyjścia pomysł fabuła cel;
Punkt wyjścia  pomysł, fabuła, cel;
Scenariusz, scenopis;
Ekipa filmowa (producent, reżyser,
scenarzysta, aktorzy, obsługa techniczna
planu zdjęciowego,operatorzy
dz
więkowcy,oświetlenie itp.)
Przygotowanie elementów planu zdjęciowego
(scenografia, oświetlenie, kostiumy, dz
więk,
(g y ę
rodzaj nośnika itp.)
Realizacja zdjęć.
Realizacja zdjęć.
Scenariusz  podstawa produkcji
filmowej
Punktem wyjścia produkcji filmowej jest
Punktem wyjścia produkcji filmowej jest
scenariusz.
Tworzenie scenariuszy filmów fabularnych jest
Ti i fil ó f b l h j t
podobną sztuką jak pisanie opowiadań czy
powieści.
i ś i
Scenariusz
Scenariusz
Scenariusz posiada następujące elementy:
Scenariusz posiada następujące elementy:
Struktura,
Postaci,
Dialogi,
g ,
Opis zdarzeń i miejsca akcji.
Scenariusz - struktura
Scenariusz - struktura
Struktura 3 aktów:
Struktura 3 aktów:
Akt 1  wprowadzenie  prezentacja głównej
postaci (protagonista) i jej rywala (antagonista),
t i ( t i t ) i j j l ( t i t )
wstępne określenie celu i pragnień postaci
głównej,
łój
Akt 2  rozwinięcie akcji  komplikowanie
problemu głównego bohatera, prezentacja
wątków pobocznych, zwroty akcji,
Akt 3  rozwiązanie problemu głównego
bohatera, osiągnięcie celu.
ąg ę
Scenariusz - postaci
Scenariusz - postaci
W filmie charakter postaci ukazują wydarzenia
W filmie charakter postaci ukazują wydarzenia.
Każda postać jest prezentowana na 3
płaszczyznach:
ł h
Fizyczna (wiek, płeć, wzrost, sprawność
fizyczna itp..)
Społeczna (zawód, wykształcenie, religia itp.),
p (y gp )
Psychologiczna (ambicje, temperament, lęki,
moralność itp.).
moralność itp.).
Analizę scenariusz ułatwia stworzenie
kwestionariuszy osobowych dla każdej postaci
kwestionariuszy osobowych dla każdej postaci.
Scenariusz - postaci
Scenariusz - postaci
Postacią główną filmu jest osoba która chce
Postacią główną filmu jest osoba, która chce
osiągnąć cel i zdecydowanie do niego zmierza.
Cel nie musi być znany od początku, ale musi być
C l i i b ć d tk l i b ć
konkretny.
W ciekawym scenariuszu wskazany jest rozwój
charakteru postaci głównej (protagonisty) rzadziej
antagonisty.
Oprócz postaci głównych i dominujących w
pp gyją y
scenariuszu pożądane jest istnienie postaci
pobocznych.
py
Scenariusz - postaci
Scenariusz - postaci
Orkiestracja zróżnicowanie charakterów postaci
Orkiestracja  zróżnicowanie charakterów postaci.
Scenariusz jest tym ciekawszy im większa
różnorodność postaci
różnorodność postaci.
Scenariusz - dialogi
Scenariusz - dialogi
Dialog spełnia 3 zasadnicze funkcje:
Dialog spełnia 3 zasadnicze funkcje:
Informacyjna  dostarcza tylko tych informacji,
któ k i d i i hi t ii
które są konieczne do zrozumienia historii.
Należy się zastanowić, które informacje mogą
b ć k b
być przekazane za pomocą obrazu
Wyrażanie emocji,
Prezentacja postaci po przez dykcję, styl
mówienia.
Dialog powinien być w formie naturalnej mowy
(żywej mowy).
(żywej mowy).
Scenariusz - opisy
Scenariusz - opisy
Podstawowym nośnikiem informacji w filmie jest
Podstawowym nośnikiem informacji w filmie jest
obraz.
Dobry scenariusz przedkłada opowiadanie historii,
D b i dkł di d i hi t ii
prezentację informacji bardziej za pomocą obrazu
niż dialogu.
iż di l
Scenariusz - format
Scenariusz - format
Zaleca się aby format zapisu scenariusza był
Zaleca się aby format zapisu scenariusza był
utrzymany w ustalonej konwencji standardu,
Scenariusz jest podzielony na sceny. Nagłówek
Si j t d i l N łó k
sceny zawiera informację o miejscu akcji, czy
wnętrze/plener oraz czas  noc/dzień,
t / l /d i ń
Scenariusz pisany jest czcionką 12 punktową
Courier.
Trzymanie standardu zapisu scenariusza ułatwia:
yp
Szacowanie kosztów,
Podział ról
Podział ról,
Tworzenie harmonogramu.
Scenariusz  format dwukolumnowy
Scenariusz  format dwukolumnowy
W przypadku filmów reklamowych
W przypadku filmów reklamowych,
dokumentalnych, instruktażowych itp. Stosuje się
układ dwukolumnowy A/V
układ dwukolumnowy A/V.
W pierwszej kolumnie zawarte są informacje o
ujęciach obrazu w postaci odręcznych rysunków i
j i h b t i d hkó i
krótką informacją.
W drugiej kolumnie zawarte są informacje o
dz
więku.
Scenariusz - przetwarzanie
Scenariusz - przetwarzanie
Współcześnie do pisania scenariuszy
Współcześnie do pisania scenariuszy
wykorzystuje się specjalistyczne oprogramowanie,
które nie tylko ułatwia tworzenie scenariusza ale
które nie tylko ułatwia tworzenie scenariusza ale
również jego analizę, podział, przetwarzanie np.
Final Draft
Final Draft.
Aby realizacja zdjęć była możliwa należy
stworzyć:
t ć
Scenopis  techniczny opis scen,
Podział ról,
Harmonogram realizacji zdjęć.
Harmonogram realizacji zdjęć.
Przygotowania do zdjęć
Przygotowania do zdjęć
Kompletowanie obsady (zdjęcia próbne stawki
Kompletowanie obsady (zdjęcia próbne, stawki,
umowy),
Dokumentacja potrzebnych obiektów, rekwizytów,
D k t j t b h bi któ k i tó
Wybór plenerów, projektowanie, budowa
dekoracji,
Projektowanie, szycie kostiumów, ustalanie
jy
charakteryzacji,
Kompletowanie sprzętu zdjęciowego,
Kompletowanie sprzętu zdjęciowego,
oświetleniowego i dz
więkowego,
Dopracowywanie scenopisu i dialogów
Dopracowywanie scenopisu i dialogów,
Przygotowania do zdjęć
Przygotowania do zdjęć
Planowanie czasu trwania scen
Planowanie czasu trwania scen,
Zakup praw do obiektów, utworów muzycznych
it
itp.,
Szkolenia aktorów do specjalnych zadań
filmowych np. szermierka, jazda konna,
opanowanie plabacków ( udawanie gry ),
Harmonogram zdjęć,
Terminarz filmu włącznie z terminem premiery,
Terminarz filmu włącznie z terminem premiery,
Opracowanie kampanii reklamowej.
Organizacja planu zdjęciowego
Organizacja planu zdjęciowego
Czy wybrana lokalizacja jest dostępna?
y y j j ęp
Czy zdjęcia będą w plenerze i/lub we
wnętrzach?
wnętrzach?
Jak odległe są od siebie zaplanowane plany
zdjęciowe?
zdjęciowe?
Jakie dekoracje są potrzebne?
Czy wybrane lokalizacje spełniają warunki
techniczne, niezbędne do wykonania
zaplanowanych ujęć?
Organizacja planu zdjęciowego
Organizacja planu zdjęciowego
Należy zwrócić uwagę na detale występujące
y gę y ęp ją
zarówno na planie zdjęciowym jak i w
ewentualnej scenografii.
jg
Należy pamiętać o symbolice zarówno
przedmiotów jak i koloru czy oświetlenia:
przedmiotów jak i koloru czy oświetlenia:
architektura, style, sztuka reprezentujące
konkretne epoki umiejscowienie w czasie i
konkretne epoki  umiejscowienie w czasie i
miejscu,
kolory i oświetlenie jasne, żywe  wesoły
k l i ś i tl i j ż ł
nastrój,
kolory ciemne, brudne  mroczny nastrój.
Organizacja planu zdjęciowego
Organizacja planu zdjęciowego
Czy planowane są efekty specjalne?
y p ą y p j
Czy efekt specjalny może być wykonany na
etapie realizacji za pomocą zręcznego
etapie realizacji za pomocą zręcznego
operowania kamerą, światłem, rekwizytami?
Czy efekt ma być wykonany na etapie
Czy efekt ma być wykonany na etapie
postprodukcji? (być może taniej, ale np.
bardziej pracochłonny)
bardziej pracochłonny)
Przygotowanie planu zdjęciowego pod kątem
póz
niejszej kompozycji lub rotoskopii obrazu
óz
i j j k ji l b t k ii b
wideo.
Organizacja rejestracji zdjęć
Organizacja rejestracji zdjęć
Im większy zakres produkcji tym większa ekipa
ę yp j y ę p
ludzi będzie potrzebna. Należy odpowiednio
przydzielić zadania do konkretnych osób.
p y y
Operator obrazu  osoba odpowiedzialna za
kamery i oświetlenie
kamery i oświetlenie.
Operator kamery  osoba obsługująca kamerę.
Pierwszy asystent operatora  odpowiada za
Pi t t t di d
ładowanie kaset, dobór filtrów, ustawianie
ostrości.
t ś i
Drugi asystent operatora  odpowiada za klaps
i przechowywanie kaset.
Organizacja rejestracji zdjęć
Organizacja rejestracji zdjęć
Operator dz
więku  odpowiada za dz
więk na
p ę p ę
planie, pomagają mu w zależności od stopnia
trudności planu, asystenci, technicy,
p, y , y,
mikrofoniarze (operowanie tyczką z
mikrofonem).
)
Szef obsługi technicznej  odpowiedzialny za
rozmieszczenie dodatkowych elementów
rozmieszczenie dodatkowych elementów,
oświetlenie, sprzętu do poruszania kamerami
itp
itp.
Wózkarz  osoba odpowiedzialna za
sterowanie wózkami i innym ciężkim sprzętem
sterowanie wózkami i innym ciężkim sprzętem
filmowym.
Organizacja rejestracji zdjęć
Organizacja rejestracji zdjęć
Dziennik ujęć  lista notatek, uwag do ujęć,
ję ,gję ,
parametrów ekspozycji obrazu, jakości dz
więku
itp. z odniesieniem do kodu czasowego.
pg
Ułatwia pracę przy ewentualnych poprawkach i
w procesie postprodukcji.
pp p j
Diagram pracy kamery  w przypadku
skomplikowanych scen z dużą ilością akcji
skomplikowanych scen z dużą ilością akcji
warto rozrysować diagram pracy kamery.
Organizacja rejestracji zdjęć
 diagram pracy kamery
Protokół filmowania
Protokół filmowania
Kolejność komend, które wydaje asysten
reżysera:
reżysera:
 dz
więk ,
kamera ,
 kamera
 akcja .
Każdą komendę potwierdza odpowiednia
K żd kd t i d d i d i
osoba hasłem  jest lub  gotowe .
Należy dać chwilę czasu na  rozruch urządzeń
oraz na ich zatrzymanie.
Nawet przy małej produkcji gdy liczba osób jest
znacznie ograniczona warto zachować
g
porządek i uprzedzać przed rozpoczęciem
akcji.
Nadzór nad scenariuszem
Nadzór nad scenariuszem
Rola osoby nadzorującej scenariusz jest
yją jj
sprawdzanie czy?
Każdego dnia kręcona jest odpowiednia ilość
Każdego dnia kręcona jest odpowiednia ilość
ujęć?
Czy ujęcia realizowane są zgodnie z
Czy ujęcia realizowane są zgodnie z
planem?
Czy zachowana jest ciągłość ujęć?
Ch j t i ł ść j ć?
Czy klapsy są prawidłowo opisane numerami
ujęć?
Wprowadzanie zmian i poprawek do
pp p
scenariusza.
Nadzór nad scenariuszem
Nadzór nad scenariuszem
Każdej scenie przyporządkowany jest
jp yp ą y j
jednoznaczny numer identyfikujący np. scena
123.
Każde ujęcie ma również swój numer
identyfikujący często łączony z numerem sceny
identyfikujący często łączony z numerem sceny
np. 123  3.
Osoba nadzorująca scenariusz robi notatki
Osoba nadzorująca scenariusz robi notatki
opisujące kolejne ujęcia i ich duble.
Przygotowanie do montażu
Przygotowanie do montażu
Każdą taśmę należy jednoznacznie
ą ę y j
oznakować.
Pomocne możesię okazać stworzenie bazy
Pomocne może się okazać stworzenie bazy
danych wszystkich materiałów do danej
produkcji
produkcji.
Każdą taśmę należy dokładnie opisać:
wyszczególnienie wszystkich ujęć
wyszczególnienie wszystkich ujęć.
staranne opisywanie kodów czasowych,
dzielenie długich ujęć na mniejsze,
d i l i dł i h j ć i j
opis jakości (przydatności) ujęć,
specjalne oznaczenie ujęć do efektów specjalnych
j l i j ć d f któ j l h
np. kluczowania.
Przygotowanie do montażu
Przygotowanie do montażu
Opisywanie zawartości ujęć:
p y ję
dialogi  nawet jeśli obraz jest zły to dz
więk może
się przydać,
przebitki,
sceny akcji  opis wszystkich istotnych ujęć
yjpy y ję
składających się na cała akcję,
wywiady  pytanie + odpowiedz
= scena,
ujęcia otwierające i zamykająca sceny,
 ciekawe ujęcia  nie uwzględnione w scenariuszu,
tło  szumy, odgłosy planu itp.
Przechwytywanie materiałuwideo
Przechwytywanie materiału wideo
Po przeglądnięciu i opisaniu całego materiału
pg ą ę p g
należy przechwycić tylko te ujęcia, które zostały
zakwalifikowane jako przydatne do montażu.
jp y
Ustalenie docelowych parametrów montażu
(montaż offline/online)
(montaż offline/online).
Jakość montażu
Jakość montażu
Montaż online montaż dz
więku i
Montaż online  montaż dz
więku i
obrazu z docelową jakością materiału
nagranego;
Montaż offline  montaż tymczasowy,
Montaż offline montaż tymczasowy,
reżyserski, poglądowy
Rodzaje montażu
Rodzaje montażu
Montaż analizujący ciągłość akcji i
Montaż analizujący  ciągłość akcji i
czasu, kontakt między postaciami z
sąsiednich planów,charakteryzuje się
ciągłością i płynnością;
ąg ą p y ą
Montaż syntetyzujący  brak ciągłości i
płynności akcji oparty na zasadach
płynności akcji, oparty na zasadach
kontrastów
Koncepcja montażu
Koncepcja montażu
Struktura trzech aktów:
Struktura trzech aktów:
Wprowadzenie (ok. 30 min),
Rozwinięcie (ok. 45-60 min),
Zakończenie (ok. 30 min).
()
Struktura ta może być wykorzystywana również w
obrębie pojedynczej sceny, sekwencji scen.
obrębie pojedynczej sceny, sekwencji scen.
Montaż analizujący/syntetyzujący
Rytm montażu
Rytm montażu
J d t j
Jednostajny
Przebitkowy
Rytm przyspieszający
Rytm zwalniający
yją y
Koncepcja montażu
Koncepcja montażu
Cięcie natychmiastowa ostra zmiana łączy
Cięcie - natychmiastowa, ostra zmiana, łączy
zazwyczaj ujęcia z jednością miejsca i czasu
(analog przecinka)
(analog przecinka).
Przenikanie - powolne lub szybkie nałożenie
następnego ujęcia na zanikający obraz, użyty do
t j iik j b ż t d
sygnalizowanie upływu czasu, zmianę miejsca
akcji (analog wielokropka).
k ji ( l i l k k )
przejście przez nieostrość - zamiennik przenikania
ściemnianie i rozjaśnianie - zamyka sekwencję,
zmiana miejsca i czasu (analog kropki).
j( g p )
przejścia trikowe - podkreślenie skojarzeń.
Liniowy montaż wideo
Liniowy montaż wideo
Sekwencyjne montowanie materiału
Sekwencyjne montowanie materiału
wideofonicznego na magnetycznej
taśmie filmowej. Liniowość wynika z
f
liniowego czasu dostępu do wybranego
g ępy g
materiału wideo, umieszczonego na
taśmie filmowej
taśmie filmowej.
Liniowy montaż wideo
Liniowy montaż wideo
Wymaga przynajmniej dwóch urządzeń
Wymaga przynajmniej dwóch urządzeń
wideo  odtwarzającego i
nagrywającego;
Polega na sekwencyjnym
Polega na sekwencyjnym
 przekopiowywaniu materiału
filmowego z taśm z
ródłowych na taśmę
filmowego z taśm z
ródłowych na taśmę
docelową;
Przebieg montażu opisuje lista
montażowa EDL (edit decision list)
( )
Przykład systemu liniowego
Przykład systemu liniowego
Zalety liniowego montażu wideo
Zalety liniowego montażu wideo
Szybkość montażu
Szybkość montażu
Wady liniowego montażu wideo
Wady liniowego montażu wideo
Wymaga dużej wprawy montażysty;
Wymaga dużej wprawy montażysty;
Duży koszt urządzeń;
Jakość montażu istotnie zależy od
jakości i możliwości sprzętu;
jakości i możliwości sprzętu;
Słaba integracja z grafiką i animacją
komputerową
Nieliniowy montaż wideo
Nieliniowy montaż wideo
Istotą tej techniki jest swobodny dostęp
Istotą tej techniki jest swobodny dostęp
do dowolnej części montowanego
materiału.
Montaż nieliniowy jest ściśle związany z
Montaż nieliniowy jest ściśle związany z
rozwojem współczesnych komputerów
multimedialnych;
multimedialnych;
Pierwowzorem tego montażu jest
montaż mechaniczny taśmy
celulojdowej;
jj;
Istotne urządzenia nieliniowego
montażu wideo
Multimedialny komputer:
Multimedialny komputer:
Szybki dysk o dużej pojemności;
Szybki procesor główny;
Karta wideo (digitalizacja materiału
K t id (di it li j t i ł
z
ródłowego, przetwarzanie i zgranie
materiału zmontowanego);
Urządzenie odtwarzająco/nagrywające
Urządzenie odtwarzająco/nagrywające
sygnały wideo;
Oprogramowanie w nieliniowym
montażu wideo - funkcje
Digitalizacja i zarządzanie montowanym
Digitalizacja i zarządzanie montowanym
materiałem filmowym;
Podstawowe funkcje montażowe i
edycyjne jak: cięcie, sklejenie;
edycyjne jak: cięcie, sklejenie;
Dwie ścieżki montażowe z efektem
przenikania;
ik i
Biblioteka filtrów wideo;
;
Obsługa i generowanie listy montażowej
EDL;
EDL;
Obsługa różnych formatów wideo
Oprogramowanie w nieliniowym
montażu wideo - funkcje
Możliwość montażu na wielu warstwach
Możliwość montażu na wielu warstwach
(możliwość miksowania obrazów, np.
efekt blue box);
f)
Obsługa wielu formatów wideo, animacji
Obsługa wielu formatów wideo, animacji
i grafiki komputerowej
Montaż i edycja dz
więku;
M t ż i d j dz
i k
Otwarta struktura oprogramowania
p g
Oprogramowanie do nieliniowego
montażu wideo  przykład 1
Oprogramowanie do nieliniowego
montażu wideo  przykład 2
Oprogramowanie do nieliniowego
montażu wideo  przykład 3
Movie Maker cechy
Movie Maker - cechy
Darmowy program w systemie MS
Darmowy program w systemie MS
Windows XP;
Podstawowe ścieżki: wideo, przejść, 2
ścieżki audio, napisów;
ścieżki audio, napisów;
Dostępne podstawowe filtry wideo;
Podstawowe operacje edycyjne;
Proces renderowania uproszczony do
Proces renderowania uproszczony do
maksimum  program dobiera
parametry automatycznie zależnie od
parametry automatycznie zależnie od
przeznaczenia filmu;
Zalety nieliniowego montażu
wideo
Szybki (nieliniowy) dostępdo
Szybki (nieliniowy) dostęp do
dowolnego, wybranego punktu montażu
Intuicyjna i łatwa obsługa;
Stosunkowo niski koszt w odniesieniu
Stosunkowo niski koszt w odniesieniu
do uzyskiwanych efektów;
A
atwość włączania do montażu
elementów grafiki i animacji
gj
komputerowych;
Niezmienna zasada działania;
Niezmienna zasada działania;
Wady nieliniowego montażu
wideo
Jakość montażuwdużej mierze zależy
Jakość montażu w dużej mierze zależy
od digitalizacji obrazu wideo w
komputerze;
Hybrydowe systemy montażu
wideo
Systemy w których montaż nieliniowy
Systemy, w których montaż nieliniowy
pełni rolę montażu offlinowego.
G
Generowana w czasie tego montażu
lista montażowa stanowi punkt wyjścia
pyj
liniowej części systemu montażu;
Tworzenie efektów specjalnych
Tworzenie efektów specjalnych
Kompozycja budowanie obrazu wideo przez
Kompozycja  budowanie obrazu wideo przez
składanie wielu warstw, na których znajdują się
kolejne elementy obrazu Każda kolejna warstwa
kolejne elementy obrazu. Każda kolejna warstwa
przysłania poprzednie. Odpowiednio definiowanie
przez
roczystości w kolejnych warstwach pozwala
przez
roczystości w kolejnych warstwach pozwala
łączyć elementy z kolejnych warstw w jeden obraz.
Rotoskopia  zabieg polegający na  malowaniu
R t k i bi l j li 
kolejnych klatek filmu.
Stosuje się dwie metody kompozycji:
kluczowanie,
za pomocą masek.
Kluczowanie
Kluczowanie
Zabieg kluczowania polega na tym że w czasie
Zabieg kluczowania polega na tym, że w czasie
renderowania klatek filmu, punkty o określonej
wartości parametru kluczowania (np kolor
wartości parametru kluczowania (np. kolor,
jasność itp.) traktowane są jako przez
roczyste.
Najczęściej używane kluczowanie kolorem
N j ś i j ż kl i k l
(chrominancja) i jasnością (luminancja) np. efekt
bl l b
blue screen lub green screen.
W zaawansowanych programach do edycji wideo
można stosować kilku kluczy jednocześnie.
Maski
Maski
W sytuacji gdy nie jest możliwe wykorzystania
efektu kluczowania kompozycje obrazu można
f k kl i k j b
uzyskać za pomocą tzw. masek.
Maska  obraz, w którym nieprzez
roczyste są
elementy o kolorze białym, a całkowicie
przez
roczyste elementy o kolorze czarnym.
Odcienie szarości w masce mogą definiować
półprzez
roczystośc.
Pierwotnie maski były malowane ręcznie
y y ę
(zamalowywano tło, zostawiając kontury
elementów nieprzez
roczystych). Obecnie
p y y )
programy potrafią generować maski
automatycznie.
Maskowanie  kanał alfa
Maskowanie  kanał alfa
Obraz kolorowy w komputerze jest zapisany w
Obraz kolorowy w komputerze jest zapisany w
trzech kanałach kolorów RGB. Można dodać
czwarty kanał tzw alfa O ile informacja w
czwarty kanał tzw. alfa. O ile informacja w
kanałach RGB definiuje kolor o tyle informacja w
kanale alfa definiuje przez
roczystość W
kanale alfa definiuje przez
roczystość. W
przypadku 32 bitowej reprezentacji obrazu każdy
kanał kodowany jest za pomocą jednego bajtu
kanał kodowany jest za pomocą jednego bajtu
informacji, czyli w każdym kanale można
zakodować 256 poziomów jasności Czyli w
zakodować 256 poziomów jasności. Czyli w
kanale alfa można zdefiniować 256 poziomów
przez
roczystości
przez
roczystości.
Napisy
Napisy
Dodawanie napisów opiera się na zasadzie
Dodawanie napisów opiera się na zasadzie
kompozycji obrazu.
Należy dobrać odpowiedni styl, wielkość i kolor
N l ż d b ć di d i t l i lk ść i k l
czcionki (czcionki bez ozdobników, min. 20 pkt.,
d b j t d d ć i ń l b z
k t )
dobrze jest dodać cień lub wyraz
ny kontur).
Napisy należy umieścić w bezpiecznej strefie
napisów (około 5-10% wysokości kadru.
Plansza  p j y y y
pojedynczy, nieruchomy ekran z
napisami.
Parametry obrazu wideo
 obszar  bezpieczny
Bezpieczny obszar tytułowania
B i b k ji
Bezpieczny obszar akcji
Napisy
Napisy
Napisy czołowe (czołówka)  plansze z napisami
pojawiające się na początku filmu: studio filmowe
lub kampania filmowa, producent, tytuł, główni
aktorzy, obsada, muzyka, kostiumy i
charakteryzacja, scenograf, operator, montaż,
dz
więk, scenariusz, reżyseria.
Napisy końcowe (tyłówka)  lista nazwisk
p y ( y )
pojawiających się na końcu filmu.
Jedna trzecia na tej wysokości od dołukadru
Jedna trzecia  na tej wysokości od dołu kadru
umieszczane są napisy identyfikujące mówcę.
Apla kolorowy pas lub tło podłożony pod napis
Apla  kolorowy pas lub tło podłożony pod napis.
Dz
więk w filmie
Dz
więk w filmie
Dialogi  g y j ę j
g główny nośnik informacji dz
więkowej.
Muzyka  w istotny sposób buduje nastrój filmu,
ilustruje i uzupełnia obraz
ilustruje i uzupełnia obraz.
Efekty dz
więkowe  oddają realizm dz
więku,
podkreślają nastrój budują napięcie
podkreślają nastrój, budują napięcie.
W czasie montażu obrazu należy
zaznaczyć/wynotować uwagi dotyczące poprawy
ć/ ć i d
dz
więku (czy poprawić dialogi, jakie efekty
dz
i kk j b b di
dz
więkowe, koncepcja sposobu budowania
napięcia przez muzykę itp.)
Montaż dz
więku najlepiej wykonać za pomocą
dedykowanego oprogramowania.
Poprawa jakości dialogów
Poprawa jakości dialogów
Na początku należy podjąć próbę poprawy jakości
Na początku należy podjąć próbę poprawy jakości
dialogu za pomocą metod przetwarzania sygnału.
Jeśli było wykonane kilka dubli tego samego
J śli b ł k kilk d bli t
ujęcia spróbować  wyjąć dz
więk z dubla gdzie
j k ść dz
i k j t jl
jakość dz
więku jest najlepsza.
W ostateczności przystąpić do nagrania
postsynchronów. Należy zadbać o:
synchronizację dz
więku z ruchem ust (można
yję ę (
wspomóc się filtrami do zmiany czasu
odtwarzania),
)
oddanie emocji w głosie.
Udz
więkowienie
Udz
więkowienie
Przetwarzanie (czyszczenie) materiału
Przetwarzanie (czyszczenie) materiału
dz
więkowego nagranego
synchronicznie w trakcie realizacji
zdjęć;
ję
Przygotowanie postsynchronicznych
nagrań dialogów (postsynchrony) lub
nagrań dialogów (postsynchrony) lub
dubbingu;
Stworzenie efektów dz
więkowych;
Przygotowanie ścieżki dz
więkowej wraz
Przygotowanie ścieżki dz
więkowej wraz
z muzyka;
Udz
więkowienie -
oprogramowanie
Synchroniczna edycja i montaż dz
więku
Synchroniczna edycja i montaż dz
więku
do obrazu;
Montaż na wielu ścieżkach;
Swobodne kształtowanie ustawień
Swobodne kształtowanie ustawień
balansu, panoramy i głośności dowolnej
ś i żki dz
i kj
ścieżki dz
więkowej;
Możliwość zastosowania szeregu filtrów
g
i efektów;
Otwarta architektura;
Otwarta architektura;
Udz
więkowienie 
oprogramowanie - przykład
Podsumowanie
Podsumowanie
Plan zdjęciowy (realizacja nagrań
Plan zdjęciowy (realizacja nagrań
dz
więku i obrazu);
Wybór i czyszczenie materiału do
montażu;
montażu;
Montaż wybranego materiału;
Wizyjne efekty specjalne;
Udz
więkowienie obrazu;
Udz
więkowienie obrazu;
Zgranie zmontowanego materiału;
Produkcja i dystrybucja dzieła
Wybrane pojęcia z żargonu
telewizyjnego i filmowego
Animacja  błąd montażowy, skok w obrazie.
j ą y,
Asynchron lub offsynchron  brak dokładnej
synchronizacji dz
więku z obrazem
synchronizacji dz
więku z obrazem.
Forszpan - sygnał dz
więkowo-wizualny
rozpoczynający program z zapowiedzią trzech
rozpoczynający program z zapowiedzią trzech,
czterech najważniejszych tematów (zwany też
head linem lub czołówką)
head-linem lub czołówką).
Oblankować setkę  przygotować do emisji
czyjąś wypowiedz
.
j ś i dz

Off  dz
więk zza kadru.
Prompter  urządzenie wyświetlający tekst
czytany przez lektora/prowadzącego.
Wybrane pojęcia z żargonu
telewizyjnego i filmowego
Przebitka  obraz, którym na ogół maskuje się
,y g j ę
przerwy w montażu, animacje.
Setka czyjaś wypowiedz
: dz
więk + obraz
Setka  czyjaś wypowiedz
: dz
więk + obraz,
fragment nagrania, w którym widać usta mówcy.
Spady materiały które nie nadają się do
Spady  materiały, które nie nadają się do
montażu (nadają się do kosza).
Żre  program jest w porządku.
Ż j dk
Żywiec albo live  występ reportera nażywo.