TECHNOLOGIE I URZ
DZENIA
Mechaniczne
sposoby łączenia materiałów
wypadku jednostronny dostęp do miejsca
Silna presja konkurencji oraz kurczenie się marży produktowej wymaga montażu), a także nitowanie, przy którym
konieczny jest dostęp dwustronny  ni-
od producentów zarówno redukcji kosztów, jak i ciągłej optymalizacji
towanie takie określa się jako nitowanie
procesów produkcji. Zagadnienie to dotyczy również firm, w których
pełne, wklęsłe bądz
półwklęsłe.
proces produkcyjny wymaga stosowania różnorodnych technologii łą-
Warto zwrócić uwagę na dwie tra-
czenia ze sobą materiałów, od tradycyjnego montażu nitów zrywalnych
dycyjne technologie łączenia: montaż
aż po zaawansowane technologicznie procesy przetłaczania.
nitonakrętek i nitośrub oraz nitów zry-
walnych.
Zaprezentowany poniżej przegląd me- łu dodatkowego, z drugiej zaś techniki, Nitonakrętki i nitośruby stanowią roz-
chanicznych sposobów łączenia materia- w których taki wymóg nie występuje. wiązanie różnorodnych problemów umo-
łów może być pomocny przy doborze od- A
ączenie mechaniczne z udziałem ma- cowania obciążalnych gwintów w postaci
powiedniej dla danego przedsiębiorstwa teriału dodatkowego wymusza wyko- nakrętek lub śrub w cienkościennych de-
techniki, w zależności od jego aktualnych nanie otworu wstępnego, możliwe jest talach. Można je łatwo łączyć ze wszystki-
potrzeb i możliwości. Szczególną uwagę też połączenie bez wykonywania takiego mi metalowymi i ceramicznymi materia-
poświęcono nowatorskim technologiom otworu. O ile w pierwszym przypadku łami konstrukcyjnymi oraz z tworzywami
przetłoczeniowym, uwzględniającym dzi- łączenie można określić jako tradycyj- sztucznymi. Nitonakrętki i nitośruby
siejsze tendencje redukcji kosztów. ne, o tyle w drugim  jako innowacyjne. są często jedynym rozwiązaniem w wy-
Wśród mechanicznych sposobów łą- Przykłady tradycyjnego sposobu łączenia padku  ślepego montażu w profilach
czenia ze sobą materiałów można wyróż- to: montaż nitów zrywalnych, nitonakrę- zamkniętych, obudowach lub w jedno-
nić z jednej strony technologie związane tek, nitośrub oraz różnego rodzaju śrub stronnie dostępnych podzespołach. Ich
z koniecznością zastosowania materia- standardowych (wymaganiem jest w tym zastosowanie nie powoduje obciążenia
reklama
I

I
Technologia RIVTAC® jest odpowiednia do Å‚Ä…czenia aluminium,
stali, tworzyw sztucznych, metali nieżelaznych,
a także powstających z tych
materiałów połączeń mieszanych,
wielowarstwowych oraz hybrydowych
Zalety:

otworów wstępnych, przy jednostronnym dostępie



wielowarstwowych oraz hybrydowych

Bollhoff Technika A
Ä…czenia Sp. z o.o.
51-180 Wrocław, Psary, ul. Główna 60
tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail]
www.bollhoff.com/pl
Metale & Nowe Technologie  55 
TECHNOLOGIE I URZ
DZENIA
termicznego części. Ciekawostką jest fakt, małe wymagania odnośnie do toleran- stwowe. Oprócz tego mogą zostać po-
że na rynku dostępne są obecnie nitona- cji położenia, brak oparów, niski poziom łączone  bez uszkodzenia powierzchni
krętki ze stali nierdzewnej o szerokim za- hałasu oraz energooszczędność.  blachy pokryte lub wstępnie polakie-
kresie zacisku, np. 0,7-3,3 mm, oraz nito- rowane. Za pomocÄ… kombinacji stempli
nakrętki o wzmocnionym pod względem TECHNOLOGIA PRZETA
OCZENIA i matryc powstaje trwałe połączenie, po-
wytrzymałości gwincie do klasy 10.9. PRZY UŻYCIU BOLCA dobne do guzikowego przycisku.
Nity zrywalne umożliwiają łączenie W celu rozwiązania problemów związa- Na rynku można spotkać dwa rodzaje
ze sobą materiałów w jednostronnie do- nych z dwustronnym dostępem do miej- punktów przetłoczeniowych: punkt okrą-
stępnych miejscach. Warto zwrócić uwa- sca przetłoczenia w połowie 2009 roku gły oraz punkt prostokątny. W wypadku
gę, iż na rynku pojawiły się obecnie nity pojawiła się na rynku technologia prze- punktu okrągłego łączone materiały zo-
zrywalne o dużej wytrzymałości. Ich tłoczenia przy użyciu specjalnego bolca stają miejscowo przeformowane. Powstaje
zalety to: pewność osadzenia przy róż- przetłoczeniowego. Technologia ta jest szczelne, optycznie regularne połączenie.
norodnych średnicach otworów, pokry- odpowiednia do łączenia aluminium, Punkt prostokątny powstaje przez kom-
cie większych zakresów zacisku (przy- stali, tworzyw sztucznych, metali nieże- binację procesu cięcia i przeformowania 
kładowo przy średnicy 4,8 mm istnieją laznych oraz powstających z tych ma- nadaje się przede wszystkim do twardych
dwa nity pokrywające zakresy zacisku teriałów połączeń mieszanych, wielo- materiałów oraz stali szlachetnej. Prze-
1,6-6,8 mm lub 1,6-11,1 mm), montaż warstwowych i hybrydowych. Tak jak tłoczenie odbywa się za pomocą specjal-
możliwy pod kontrolą wzrokową, zabez- wspomniano, połączenie odbywa się przy nych urządzeń, których działanie opiera
pieczenie przed wibracjami oraz brak użyciu specjalnego bolca o jednolitym się na wykorzystaniu sprężonego powie-
wystawania trzpienia z  główki nita. kształcie i geometrii, niezależnie od ro- trza. Do podstawowych zalet tej techno-
Wśród technologii innowacyjnych dzaju i grubości materiału podlegają- logii można zaliczyć: brak dodatkowych
można wymienić dwa podstawowe ich cego przetłoczeniu. Do montażu bol- elementów łączących, niskie zużycie ener-
rodzaje: technologię przetłoczenia nitem ców niezbędne jest użycie specjalnego gii, brak obciążenia termicznego w stre-
oraz technologię przetłoczenia przy użyciu narzędzia, wykorzystującego do swoje- fie łączenia, brak uszkodzeń powierzch-
specjalnego bolca przetłoczeniowego. go działania jedynie sprężone powie- ni pokrytych detali, możliwość łączenia
trze. Powietrze to jest również niezbęd-  w większości przypadków  jako mię-
TECHNOLOGIA PRZETA
OCZENIA NITEM ne do regulacji siły urządzenia. Warto dzywarstwy folii albo materiałów kleją-
Technologia przetłoczenia nitem wy- zwrócić uwagę na fakt, że łączna grubość cych, brak prac wstępnych oraz wykoń-
maga dwustronnego dostępu do miejsca przetłaczanego materiału może wynosić czeniowych, bardzo dobrą powtarzalność
łączenia. Przy jej użyciu można złączyć od 3 mm do 6 mm, przy czym minimalna połączeń, brak emisji gazów oraz nad-
ze sobą dwie lub więcej warstwy mate- grubość dolnej warstwy materiału wyno- miernego hałasu czy też wreszcie mi-
riałów z aluminium, stali, stali szlachet- sić powinna 1,5 mm w wypadku stali oraz nimalne koszty konserwacji. W wypad-
nej, miedzi, magnezu, folii oraz kom- 2,5 mm przy aluminium. Warto zauwa- ku tej technologii, w przeciwieństwie
binacje tych materiałów. Możliwe jest żyć, iż zarówno w wypadku technologii do technologii przetłoczenia przy uży-
również zastosowanie środków klejących przetłoczenia nitem, jak i przetłoczenia ciu nitu bądz
bolca przetłoczeniowe-
jako międzywarstwy. Przetłoczenie od- bolcem przetłoczeniowym obowiązuje go obowiązuje zasada, że przetłaczamy
bywa się przy użyciu specjalnych nitów zasada, że przetłaczamy materiał  cienki materiał  gruby w cienki oraz  twardy
przetłoczeniowych, o różnorodnej formie w gruby oraz  miękki w twardy . w miękki . Maksymalna grubość łączo-
łba i trzonka. Do ich montażu niezbędne Podstawowe zalety tej technologii nych materiałów może wynosić (tak jak
jest zastosowanie specjalnych urządzeń to możliwość łączenia bez konieczności w wypadku technologii przetłoczenia ni-
(ręcznych bądz
stacjonarnych), do funk- wykonywania otworów wstępnych przy tem) nawet 12 mm  niezbędne jest jed-
cjonowania których niezbędny jest prąd jednostronnym dostępie, minimalizacja nak za każdym razem przeprowadzenie
oraz  opcjonalnie  sprężone powietrze, czasów łączenia oraz cykli roboczych, odpowiednich badań.
w zależności od wybranego sposobu po- możliwość łączenia wysokowytrzyma-
dawania nitów (nit na specjalnej taśmie łych materiałów, a także możliwość sto- PODSUMOWANIE
magazynowej lub nit dostarczany luzem). sowania wraz z techniką klejenia. Na rynku dostępnych jest wiele spo-
Połączenie poprzez przetłoczenie nitem sobów łączenia ze sobą różnorodnych
charakteryzuje się pewnością i powta- TECHNOLOGIA PRZETA
OCZENIA materiałów  od stali aż po substancje
rzalnością procesu, dużą wytrzymało- BEZ UDZIAA
U MATERIAA
U klejące jako międzywarstwy. Wybór od-
ścią dynamiczną, jest również optymalne Za innowacyjną technologię należy powiedniej techniki za każdym razem
pod względem wytrzymałości i kształtu. uznać również technologię przetło- zależy od danej aplikacji oraz związa-
Ponieważ proces przeprowadzany jest czenia bez udziału materiału dodatko- nych z nią wymagań i potrzeb klientów.
na zimno, nie występuje oddziaływanie wego. W tym wypadku podczas prze- Nie należy też zapominać o kosztach
termiczne w strefie połączenia. Wśród tłoczenia blachy lub profile  poprzez i optymalizacji procesów produkcyjnych
innych zalet wymienić można brak ko- przeformowanie materiału na zimno   wybór powinien być zawsze świado-
niecznoÅ›ci wykonania operacji zwiÄ…- zostajÄ… ze sobÄ… poÅ‚Ä…czone ksztaÅ‚towo mÄ… decyzjÄ… producenta. qð
zanych z wcześniejszym wykonaniem oraz siłowo. Mogą to być zarówno po-
otworu, proste pozycjonowanie detalu, Å‚Ä…czenia dwuwarstwowe, jak i wielowar- y
ródło: Bollhoff Technika A
Ä…czenia
 56  marzec-kwiecień 2010 r.