Zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków
pieniężnych na cele działalności gospodarczej firmy określa się mianem
finansów przedsiębiorstwa
por. W. Bień Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa
Podstawowym długookresowym celem przedsiębiorstwa jest maksymalizacja
finansowych korzyści właścicieli, czyli maksymalizacja wartości firmy
w długim okresie.
Dlaczego przyjmuje się kryterium wartości a nie kryterium zysku?
Odpowiedz
& na wykładzie.
Z przytoczonych wyżej definicji przedsiębiorstwa oraz finansów przedsiębiorstwa definicji
wynika, że zarządzanie finansami przedsiębiorstw obejmuje:
·ð alokacjÄ™ Å›rodków
·ð wybór z
ródeł finansowania
Menedżer finansowy podejmuje więc decyzje:
żð INWESTYCYJNE - jakie aktywa ma posiadać przedsiÄ™biorstwo (tzw.
budżetowanie środków kapitałowych)
żð decyzje o SPOSOBIE FINANSOWANIA  jak zebrać Å›rodki konieczne do
realizacji zaplanowanych inwestycji.
W procesie podejmowania tych decyzji menedżer finansowy musi określić spodziewane korzyści i
koszty wynikających z form zaangażowania środków finansowych przedsiębiorstwa. Jego zadaniem
jest więc między innymi planowanie i prognozowanie finansowe, umożliwiające projekcję skutków
podejmowanych decyzji oraz umożliwiające prowadzenie koordynację i kontrolę działań komórek
przedsiębiorstwa.
BILANS  wybrane pozycje
AKTYWA
A. AKTYWA TRWAA
E
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
1. Środki trwałe (m.in.: grunty, budynki, urządzenia techniczne i
maszyny, środki transportu)
2. Środki trwałe w budowie
3. Zaliczki na środki trwałe
III. Należności długoterminowe
IV. Inwestycje długoterminowe
1. Nieruchomości
2. Wartości niematerialne i prawne
3. Długoterminowe aktywa finansowe (m.in.: udziały, akcje, udzielone
pożyczki)
4. Inne inwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. AKTYWA OBROTOWE
I. Zapasy (materiały, półprodukty i produkty w toku, produkty gotowe,
towary, zaliczki na dostawy)
II. Należności krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe (m.in. papiery wartościowe, udzielone
pożyczki, środki pieniężne).
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
PASYWA
A. KAPITAA
(fundusz) WA
ASNY
Między innymi prezentowane są w tej pozycji: kapitał podstawowy, zysk
(strata) z lat ubiegłych, zysk (strata) netto.
B. ZOBOWI
ZANIA I REZERWY NA ZOBOWI
ZANIA
I. Rezerwy na zobowiÄ…zania
II. Zobowiązania długoterminowe (m.in.: kredyty, pożyczki, zobowiązania z
tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych).
III. Zobowiązania krótkoterminowe (m.in: Z tytułu dostaw i usług, z tytułu
wynagrodzeń, z tytułu podatków, ceł i ubezpieczeń społecznych, zaliczki,
kredyty, pożyczki, zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów
wartościowych).
IV. Rozliczenia międzyokresowe
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT  wybrane pozycje
(wariant kalkulacyjny)
A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów
B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów
C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B)
D. Koszty sprzedaży
E. Koszty ogólnego zarządu
F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E)
G. Pozostałe przychody operacyjne (m.in.: zysk ze zbycia niefinansowych
aktywów trwałych, dotacje)
H. Pozostałe koszty operacyjne (m.in.: strata ze zbycia niefinansowych
aktywów trwałych)
I. Zysk (starta) z działalności operacyjnej (F+G-H)
J. Przychody finansowe (m.in.: dywidendy i udziały w zyskach, odsetki, zysk
ze zbycia inwestycji)
K. Koszty finansowe (m.in.: Odsetki, strata ze zbycia inwestycji)
L. Zysk (strata) na działalności gospodarczej (I+J-K)
M. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych
N. Zysk (strata) brutto (L+/-M)
O. Podatek dochodowy
P. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku
R. Zysk (strata) netto
WARIANT PORÓWNAWCZY różni się w stosunku do przedstawionego
wyżej sposobem ustalania przychodów i kosztów działalności operacyjnej.
W przypadku przychodów konieczne jest ustalenie zmiany stanu produktów.
Natomiast koszty prezentowane są w układzie rodzajowym:
B. Koszty działalności operacyjnej
1. Amortyzacja
2. Zużycie materiałów i energii
3. Usługi obce
4. Podatki i opłaty
5. Wynagrodzenia
6. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
7. Pozostałe koszty rodzajowe
8. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
CELE i STRATEGIE ZARZ
DZANIA KAPITAA
EM OBROTOWYM
NETTO
Finansowe spojrzenie na działalność bieżącą przedsiębiorstwa opiera się w znacznym stopniu na
analizie kapitału obrotowego netto. Zarządzanie kapitałem obrotowym netto zawiera w sobie
administrowanie bieżącymi aktywami i pasywami.
KAPITAA
OBROTOWY NETTO to różnica pomiędzy aktywami obrotowymi (majątkiem
obrotowym) a zobowiązaniami krótkoterminowymi.
KON = AO - Zkr
KON = Z + N + IK - Zkr
KON  kapitał obrotowy netto
AO  aktywa obrotowe
Z  zapasy
N  należności
IK  inwestycje krótkoterminowe
Zkr  zobowiązania krótkoterminowe
CELE ZARZ
DZANIA KAPITAA
EM OBROTOWYM NETTO TO :
1.
2.
3.
STRATEGIE KAPIATA
U OBROTOWEGO NETTO
Strategia zarządzania kapitałem obrotowym jest z jednej strony wynikiem polityki kształtowania
przez przedsiębiorstwo majątku obrotowego, a z drugiej strony polityki kształtowania z
ródeł
finansowania działalności. W obu tych politykach można przedstawić dwa modelowe (skrajne)
warianty: konserwatywny i agresywny.
W zakresie kształtowania majątku obrotowego strategia konserwatywna polega na
utrzymywaniu stosunkowo wysokich stanów środków pieniężnych, zapasów, jak też stosowaniu
liberalnej polityki kredytowania odbiorców. Z kolei strategia agresywna jest odwrotnością strategii
konserwatywnej i zmierza do ograniczenia do minimum wielkości majątku obrotowego.
Charakteryzuje się więc stosunkowo niskim stanem środków pieniężnych, należności i zapasów.
W zakresie zarządzania zobowiązaniami krótkoterminowymi wariant konserwatywny
strategii wyraża się w dążeniu do minimalizacji udziału krótkoterminowego zadłużenia w strukturze
z
ródeł finansowania majątku firmy. Znaczny więc jest udział kapitału stałego (kapitał własny +
zobowiązania długoterminowe). Polityka agresywna charakteryzuje się z kolei maksymalizacją
kapitałów krótkoterminowych.
Złożenie dwóch strategii: kształtowania majątku obrotowego oraz z
ródeł finansowania,
daje obraz całkowitej polityki zarządzania działalnością bieżącą przedsiębiorstwa. Należy
podkreślić, że decyzja o przyjęciu danej strategii związana jest z podejściem przez
przedsiębiorstwo do dylematu pomiędzy płynnością a zyskownością.
Rysunek nr 1. Ryzyko i zysk przy różnych kombinacjach strategii zarządzania kapitałem
obrotowym.
Strategia zarzÄ…dzania aktywami
konserwatywna agresywna
UMIARKOWANE WYSOKIE
RYZYKO I ZYSK RYZYKO I ZYSK
NISKIE UMIARKOWANE
RYZYKO I ZYSK RYZYKO I ZYSK
y
ródło: (J. Czekaj, Z. Dresler Podstawy zarządzania finansami firmy).
CHARAKTERYSTYKA STRATEGII ZARZ
DZANIA KAPITAA
EM OBROTOWYM
STRATEGIA AGRESYWNA
·ð Stosunkowo niski stan aktywów obrotowych
·ð Wysoki stopieÅ„ wykorzystania zobowiÄ…zaÅ„ krótkoterminowych w finansowaniu
działalności przedsiębiorstwa
·ð Niski w stosunku do branży poziom kapitaÅ‚u obrotowego netto
·ð Zazwyczaj niższe koszty finansowania aktywów obrotowych
·ð ZwiÄ™kszone ryzyko utraty pÅ‚ynnoÅ›ci (wskaz
nik płynności wysokiej niższy od średniej
branżowej)
·ð ZwiÄ™kszone ryzyko możliwoÅ›ci utraty sprzedaży (niskie stany zapasów, restrykcyjna
polityka kredytu kupieckiego)
·ð ZwiÄ™ksza możliwoÅ›ci korzystania z dz
wigni finansowej i osłony podatkowej;
na
Strategia zarzÄ…dzania pasywami
konserwatyw
agresywna
STRATEGIA KONSERWATYWNA
·ð Stosunkowo wysoki stan aktywów obrotowych;
·ð Relatywnie niewielkie wykorzystanie zobowiÄ…zaÅ„ krótkoterminowych;
·ð Wysoki w stosunku do branży poziom kapitaÅ‚u obrotowego netto;
·ð Zazwyczaj wyższe koszty finansowania majÄ…tku obrotowego;
·ð Ogranicza ryzyko utraty pÅ‚ynnoÅ›ci (wskaz
nik płynności wysokiej wyższy od średniej
branżowej);
·ð Sprzyja maksymalizacji wielkoÅ›ci sprzedaży;
·ð Zmniejsza możliwoÅ›ci korzystania z dz
wigni finansowej i osłony podatkowej.