Scenariusz zdobył wyró\
nienie w polsko- ukraińskim konkursie
materiałów dydaktycznych o współpracy  Poznajmy lepiej swoich sąsiadów
organizowanym w ramach Programu  Przemiany w Regionie - RITA
Autorka: Iryna Kranoszczykova
Temat: Okrągły stół; Członkostwo Polski w NATO
Cel:
Ukształtować w uczniach wyobra\
enie o głównych następstwach członkostwa Polski
w NATO. Pokazać, jak wyglądał proces przystąpienia do NATO, jakie zmiany zaszły w
polskim społeczeństwie i jaką korzyść mo\
e odnieść Ukraina, zapoznając się z
doświadczeniem Polski. Uzupełnić wiedzę uczniów o NATO.
Ukształtować w uczniach umiejętności: samodzielnego wyszukiwania koniecznych
materiałów, wyra\
ania własnego punktu widzenia, odnoszenia się z szacunkiem do przekonań
innych oraz pracy w grupie.
Ukształtować postawy szacunku i tolerancji.
Forma zajęć: Gra z podziałem na role. Praca w grupach.
Przygotowanie do zajęć:
1. Tworzenie grup do pracy.
2. Rozdanie zadań grupom
3. Konsultacje grup z nauczycielem, przy wykonywaniu zadań.
Zadania grup:
1 grupa  Projektanci  Przygotowują materiały poglądowe  mapy, tabele, plakaty (być
mo\
e w wersji multimedialnej).
2 grupa  Obserwatorzy międzynarodowi  Przygotowują materiały o NATO.
3 grupa  Historycy - Proces wstąpienia Polski do NATO.
4 grupa  Ekonomiści - Ekonomiczne następstwa wstąpienia Polski do NATO.
5 grupa  Eksperci od spraw wojskowych  Stan polskiej armii po wejściu Polski do
NATO.
6 grupa  Politolodzy  Polityczny aspekt wejścia Polski do NATO.
7 grupa  Ukraińscy eksperci ds. wstąpienia Ukrainy do NATO Droga Ukrainy do
NATO, wsparcie ze strony Polski.
Materiały
1. Mapa świata z oznaczeniem państw członkowskich NATO
2. Godło NATO
3. Flagi Polski i Ukrainy
4. Wystawa ksią\
ek związanych z tematem.
5. Plakaty, tablice.
PRZEBIEG LEKCJI
1. Słowo wstępne nauczyciela
Po pierwszych demokratycznych wyborach parlamentarnych na początku lat 90-tych Polska
stosunkowo szybko osiągnęła konsensus w sprawie zapewnienia bezpieczeństwa i kierunków
modernizacji państwa. Wszystkie siły polityczne, od lewicy do prawicy, uznały
euroatlantycką integrację za jedyny i odpowiedni sposób zapewnienia bezpieczeństwa
gospodarczego i militarnego, oraz rozwoju społecznego. Zmieniały się rządy i koalicje, ale
ten kierunek polityki zewnętrznej i bezpieczeństwa narodowego pozostał bez zmian, co
odzwierciedlało opinię obywateli, która od początku procesu przemian w Polsce była
widoczna coraz wyraz
niej. Doświadczenie Polski jest dla nas, Ukraińców, bardzo wa\
ne. W
czasie, kiedy niektóre siły polityczne kategorycznie opowiadają się przeciw wejściu Ukrainy
do NATO, powinniśmy dzisiaj obiektywnie spojrzeć na to pozytywne doświadczenie naszego
zachodniego sąsiada. I wyciągnąć wnioski  czy Ukraina powinna dalej utrzymywać
północnoatlantycki wybór.
2. Ogłoszenie tematu lekcji
Plan zajęć:
1. Wojskowo  polityczny blok NATO
2. Proces wstąpienia Polski do NATO
3. Następstwa wejścia Polski do NATO
4. Wnioski, które mo\
e wyciągnąć Ukraina
3. Przeprowadzenie  okrągłego stołu
Wystąpienia grup według planu. Przedstawiciele innych grup wystawiają oceny kolegom.
1. Wojskowo  polityczny blok NATO
 Obserwatorzy międzynarodowi
(pokazem slajdów)
NATO  to międzynarodowa organizacja bezpieczeństwa i organizacja polityczna,
zjednoczona wspólnym systemem wartości, do których nale\
y demokracja, wolność, rządy
prawa, rozwiązywanie problemów drogą pokojową, gospodarka rynkowa.
Dzisiaj NATO ma 26 krajów członkowskich:
Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Islandia,
Kanada, Litwa, Luksemburg, A
otwa, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia,
Słowacja, Słowenia, Stany Zjednoczone Ameryki, Turcja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.
Ideologia Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego zawarta jest w Pakcie
Północnoatlantyckim, podpisanym w Waszyngtonie 4 kwietnia 1949 roku przez niezale\
ne
państwa: dziesięć europejskich i dwa północnoamerykańskie, które wzięły na siebie
obowiązek zapewnienia wzajemnej obrony.
Zgodnie z Paktem kraje członkowskie przyjmują na siebie obowiązek utrzymania
i rozwoju swoich mo\
liwości obronnych oraz indywidualnie bądz
wspólnie zapewnić
podstawę dla wspólnego wojskowego planowania.
NATO zapewnia ramy dla konsultacji między krajami członkowskim, jeśli jeden z
nich podejrzewa, \
e jego bezpieczeństwo mo\
e być zagro\
one. W art. 5 znajduje się
odwołanie do prawa do zapewnienia wspólnej obrony, jak jest to określone w Statucie ONZ.
Artykuł ten mówi, \
e zbrojny atak na jednego bądz
kilku członków NATO uznawany jest za
atak na wszystkich członków.
Wstąpienie nowych członków do NATO, regulowane jest przez art. 10 (O utworzeniu
NATO), który mówi, \
e ka\
dy kraj europejski, który jest w stanie wprowadzić w \
ycie zasady
Paktu oraz sprzyjać bezpieczeństwu w regionie Północnoatlantyckim, mo\
e zostać
zaproszony do przystąpienia do organizacji.
2. Wstąpienie Polski do NATO
 Historycy
Od 1990 roku, niezale\
nie od kierownictwa politycznego Polska aktywnie pokazywała
chęć zostania członkiem NATO. Pragnienie to miało du\
e wsparcie ze strony obywateli
państwa. Według danych Instytutu Helapa w 1993 roku 57% Polaków miało pozytywny
stosunek do członkostwa w NATO. Kilka dni przed przyjęciem Polski w skład Paktu w marcu
1999 roku 67% badanych wypowiadało się za tą decyzją.
W marcu 1998 roku Sejm jednogłośnie przyjął decyzję, \
e członkostwo w NATO jest
zadaniem priorytetowym polityki zewnętrznej państwa.
30 kwietnia 1998 amerykański Senat ratyfikował decyzję o rozszerzeniu NATO i przyjęciu do
niego Polski, Czech, Węgier. Podobne decyzje podjęły Kanada, Dania, Holandia i Norwegia.
Wstąpienie do NATO oznaczało dla państwa wykonanie ogromnej pracy: kontynuację
reform politycznych i obronnych, wyznaczonych w MAP, stabilizacja rozwoju państwa,
realizacja zasad państwa demokratycznego, udoskonalenie ustawodawstwa, uregulowanie
kwestii granicznych z sąsiednimi krajami, opracowanie planu reform i modernizacji Sił
Zbrojnych.
12 marca 1999 flaga polska, razem z węgierską i czeską, zostały uroczyście
wciągnięte na maszt przed Główną Siedzibą NATO w Brukseli.
3. Polska po wejściu do NATO
 Politolodzy
Wstąpienie do Paktu w 1999 roku pomogło nawiązać bli\
sze kontakty ze sceną
polityczną państw zachodnich, co procentowało potem w procesie wejścia Polski w skład UE.
Wy\
szym politycznym interesem Polski w NATO jest niezale\
ne wykorzystanie członkostwa
w organizacji dla wielu tych celów, które odpowiadają jej interesom narodowym.
Po pierwsze, udział w procesach podejmowania decyzji i wspólne formowanie działań
NATO, zgodnie z polską polityką zewnętrzną i polityką bezpieczeństwa, a tak\
e w celu
wzmocnienia NATO jak instytucji, która gwarantuje efektywne wykonanie zadań wspólnej
obrony oraz konsultacji z państwami członkowskimi.
Po drugie, kraje członkowskie wnoszą do organizacji swój materialny, polityczny, wojskowy
i intelektualny wkład, który wzmacnia wy\
ej wymienione funkcje.
Po trzecie, to oznacza wewnątrzpaństwowe wykonanie działań przystosowawczych w taki
sposób, aby wewnątrz kraju system związkowy NATO znajdywał partnerów, którzy
gwarantują sprawne i bezkolizyjne wykonanie zobowiązań i, na odwrót, będą formułować
zadania i informować NATO o polskich oczekiwaniach.
Polska jest pełnoprawnym uczestnik zachodzących zmian. Przedmiotem codziennej
działalności jest wpływ na formę ewolucyjnego rozwoju NATO, wpływ, który sprzyja
zwiększeniu adekwatności NATO do poziomu współczesnych zagro\
eń i przy tym nie
rozmywa jego głównej funkcji określonych w Pakcie, którym jest sprawa obrony krajów
członkowskich. W warunkach dzisiejszych to powinno oznaczać uznanie za fakt, \
e wy\
ej
wymienione zadanie mo\
e mieć miejsce w du\
ych odległościach od granic państw
członkowskich (na tak zwanym terytorium paktu).
Polska wspiera ukierunkowaną na zapobieganie i pokonywanie wspólnych zagro\
eń
politykę partnerstwa NATO z państwami, które do organizacji nie nale\
ą. W sposób
szczególny dotyczy to Rosji i Ukrainy - strategicznych partnerów NATO, poło\
onych w
najbli\
szym sąsiedztwie.
 Ekonomiści
Członkostwo w NATO było nadzwyczaj dobrą decyzją z punktu widzenia korzyści
i wartości. Widać to w postaci stosunkowo niedu\
ych wydatków, które bezpośrednio
powiązane są z członkostwem w NATO (co roku ta suma wynosi około 2,5% bud\
etu
NATO). W ciągu lat 1999-2002 Polska wpłaciła do wspólnego bud\
etu około 102,5 milionów
euro. W zamian za to otrzymała mo\
liwość aplikowania o środki z organizacji na programy
dotyczące modernizacji infrastruktury obronnej. Oprócz tego, Polska, jako kraj członkowski
bierze udział w procesach podejmowania decyzji, w sprawach kluczowych kierunków
inwestycji związkowych.
Zaletą ekonomiczną jest dla polskich przedsiębiorstw zwiększona mo\
liwość
otrzymania zamówień publicznych, które finansuje NATO. Efektywna konstrukcja prawna i
administracyjna natowskich przetargów na realizację konkretnych inwestycyjnych projektów
sprzyja nawiązywaniu kontaktów międzynarodowych. Dzięki członkostwu w NATO Polska
otrzymała dostęp do specjalistycznych agencji, świadczących usługi niezbędne państwowej
sferze obronnej, po ni\
szych, ni\
wolnorynkowe, cenach. Oprócz tego, polskie centra
naukowo-badawcze mają mo\
liwość brania udziału w przygotowaniu i realizacji
międzynarodowych projektów.
NATO, będąc gwarantem bezpieczeństwa Polski, wzmacnia jej autorytet, jako
stabilnego, przewidywalnego i odpowiedzialnego państwa, które szanuje normy
międzynarodowe i standardy praw człowieka, demokracji oraz wolnego rynku. Dla
wszystkich potencjalnych inwestorów to znaczący faktor przy podejmowaniu decyzji o
długoterminowej obecności na polskim rynku. Dzisiaj w Polsce, Czechach i na Węgrzech
średnia pensja wynosi ponad 1100 dolarów, na Ukrainie, dla porównania  280 USD.
W 1997 roku Polska sprzedała na światowym rynku zbrojeń towary o łącznej wartości
20 mln dolarów. W 1999 roku (rok wejścia do NATO) wielkość tego eksportu wzrosła do 67
mln, w 2001 ta cyfra wynosić będzie 93 mln, a w 2003 89 mln dolarów.
NATO inwestuje w lotnisko czy port na Morzu Bałtyckim, ale jednocześnie buduje
drogi, anga\
ując w to polskie firmy. Oprócz tego polskie firmy nauczyły się konkurować w
przetargach NATO na ternie innych krajów. Polacy wygrali przetarg na realizację systemu
komputerowego w Lizbonie. Co roku z takich projektów otrzymuje się ponad 40 mln
dolarów.
 Eksperci od spraw wojskowych
Wstęp do NATO dał polskiemu kompleksowi przemysłowo-obronnemu dostęp do
współczesnej techniki i wysokiej jakości sprzętu. Wiele jest nowych elementów
zbrojeniowych, dla wyposa\
enia Sił Zbrojnych RP, które są produkowane na licencjach
Izraela lub innych krajów zachodu.
Polska jest w trakcie procesu szybkiej profesjonalizacji Sił Zbrojnych, którego
zakończenie planowane jest na rok 2010. Na chwilę obecną liczebność polskiej armii wynosi
150 tys. \
ołnierzy, chocia\
na początku okresu reformowania była 3 razy większa.
W ciągu ostatnich 10 lat Polska była i jest obecna we wszystkich misjach pokojowych,
od Bośni i Hercegowiny, przez Albanię, Macedonię, Kosowo, Morze Śródziemne do
Afganistanu, Iraku i Pakistanu. Ten czynnik ma te\
wymiar polityczny, który wzmacnia
organizację i duch związkowej solidarności, sprzyja uporządkowaniu spraw w krajach
bli\
szego i dalszego sąsiedztwa NATO, a tak\
e transformacji systemu obronnego kraju.
4. Droga Ukrainy do NATO. Wsparcie ze strony Polski.
Dla Ukrainy, która jest aktywnym członkiem Rady euroatlantyckiego partnerstwa,
wstęp do NATO jest gwarancją bezpieczeństwa, współpracy i dialogu z innymi państwami
członkowskimi NATO. Fakt członkostwa mógłby tak\
e obronić nasz kraj od zagro\
eń u\
ycia
siły przez inne państwa.
Szczególnie wa\
ne są takie gwarancje ze względu na fakt, \
e Ukraina ma status
państwa bez broni jądrowej. Ukraina zrobiła ju\
wiele na drodze do większego zbli\
enia z
NATO. NATO otwarcie pochwala ukraińskie kroki w celu polepszenia stosunków z jej
sąsiadami  dwoma członkami Paktu  Polską i Węgrami. Ukrainie oddziały wojskowe mają
swój udział w składzie Międzynarodowych Sił Stabilizacyjnych (SFOR) w ramach
pokojowych misji na świecie. Kraje członkowskie NATO oficjalnie wyznaczyły Javorivski
poligon wojskowy, poło\
ony na zachód od Lwowa, na centrum ćwiczeń przeprowadzanych w
ramach programu  Partnerstwo dla pokoju .
W celu otrzymania statusu członka NATO Ukraina musi rozwiązać problemy
polityczne, gospodarcze, wojskowe, prawne i inne. NATO czeka na Ukrainę jako na kraj
zamo\
ny, który będzie mógł wziąć na siebie zobowiązania stopniowego doskonalenia
mo\
liwości obronnych. Wejście Ukrainy do Paktu będzie łatwiejsze do zrealizowania ze
względu na obecność w nim Polski. A
ączą nas z Polską dawne braterskie stosunki, jeszcze z
czasów istnienia polsko-litewsko-ruskiego państwa Rzeczpospolitej. Teraz polscy i ukraińscy
\
ołnierze wspólnie słu\
ą w Polsko-ukraińskim Batalionie, który w praktyce potwierdził swoją
efektywność.
Istnieje podpisany Program rozwoju współpracy między ministerstwami Ukrainy i
Polski do 2010 roku. Polscy partnerzy wspierali ukraińską delegację i pomagali jej podczas
Szczytu NATO w Bukareszcie.
Dosłownie w ciągu miesiąca stolicę Polski odwiedzili Prezydent Ukrainy Wiktor
Juszczenko, Minister Obrony Jurij Jechanurow, Sekretarz RNBO (Rady Bezpieczeństwa
Narodowego i Obrony) Rajsa Bohatyrowa, Szef Generalnego Sztabu Sił Zbrojnych Ukrainy
Serhij Kyryczenko oraz wielu przedstawicieli innych ministerstw oraz instytucji Ukrainy.
Zapraszając przedstawicieli Ukrainy, Polska, jako członek NATO i UE, demonstruje swoją
gotowość wsparcia, nie tylko słowem, ale i czynem, integracji naszego państwa w struktury
europejskie i transatlantyckie.
Wnioski - wyciąga nauczyciel z uczniami.
Doświadczenie, zdobyte dzięki wysiłkom polskiego społeczeństwa na drodze do NATO,
pokazuje, \
e decyzja o członkostwie w tej organizacji powinna brać się ze świadomego
pragnienia władzy i społeczeństwa zagwarantować bezpieczeństwo narodowi  w szerokim
znaczeniu tego słowa  jako członkowi rodziny europejskiej. Taka decyzja przewiduje
budowę demokratycznego państwa, wprowadzenia mechanizmów gospodarki wolnorynkowej
i budowy społeczeństwa obywatelskiego.
5. Podsumowanie lekcji. Omówienie odpowiedzi i ocenienie uczniów.
6. Zadanie domowe.
Napisać wypracowanie na temat  Dzisiejsza lekcja pomogła mi& .