UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE DR. M. JANOWICZ-LOMOTT [ĆW] FIU IV SEM 2015
o Poniedziałek 7.30
o 1 ćwiczenia  nieobecność bez konsekwencji.
o Prezentacja do wysłania na maila tydzień przed momentem prezentowania.
o Kolokwium dotyczące części teoretycznych  pytania otwarte (3-4)
Zakres ćwiczeń
Zajęcia 2 (9.03.2015)
Ubezpieczenia obowiązkowe  pojęcia i zakres:
o OC kierowców
o Ubezpieczenia obowiÄ…zkowe w rolnictwie
Zajęcia 3 (23.03.2015)
Ubezpieczenia majÄ…tkowe:
o Zakres i podstawowe cechy ubezpieczeń majątkowych, podstawowe zasady ubezpieczenia mienia
o Prezentacje
o Ubezpieczenie domów i mieszkań
o Ubezpieczenie komunikacyjne AC
o Ubezpieczenie ochrony prawnej
Zajęcia 4 (20.04.2015)
Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej
o Pojęcie odpowiedzialności cywilnej, ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej
o Prezentacje
o Odpowiedzialność cywilna w życiu prywatnym
o Odpowiedzialność cywilna z tytułu wykonywanego zawodu, OC działalności gospodarczej
Zajęcia 5 (4.05.2015)
Ubezpieczenia życiowe
o Funkcje, cechy i rodzaje
o Prezentacje
o Podstawowe typy ubezpieczeń na życie  ubezpieczenia na wypadek śmierci, dożycie i
mieszane, ubezpieczenia posagowe i rentowe
o Ubezpieczenia gospodarcze jako uzupełnienie systemu emerytalnego
1 | A n n a S k o w r o n
Zajęcia 6 (18.05.2015)
Pozostałe ubezpieczenia osobowe i majątkowe (prezentacje)
o Ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków
o Dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne w Polsce (Szydłowska i Skowron 6g)
o Ubezpieczenia turystyczne
o Ubezpieczenia dla rowerzystów
Zajęcia 7
Kolokwium zaliczeniowe z teorii ubezpieczeń
Do przygotowania na następne ćwiczenia (2)
Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych  jakie ubezpieczenia są i mogą być obowiązkowe, cechy.
Ubezpieczenie obowiązkowe OC kierowców  jakich zdarzeń dotyczy, kto je powinien mieć, cechy
ĆWICZENIA 2 Ubezpieczenia obowiązkowe  zasady ogólne 09.03.2015
Do umów ubezpieczenia obowiązkowego, w sprawach nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy Kodeksu
Cywilnego
Podział ubezpieczeń ze względu na swobodę zawarcia umowy
o Ubezpieczenia
o Dobrowolne
o ObowiÄ…zkowe
Cechy ubezpieczenia obowiÄ…zkowego
o Taryfy oraz wielkość składek określa zakład ubezpieczeń i przedstawia je organowi nadzoru
o Jeśli składki są płatne w ratach i rata nie zostanie zapłacona w terminie nie powoduje to ustania
odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń (zostaje wysłane pismo z 7 dniowym terminie z wiadomością o braku
zapłaty składki)
o Zakład ubezpieczeń nie może odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia
Ochrona ubezpieczeniowa
Obejmuje wyłącznie szkody powstałe w okresie ubezpieczenia
Prawo regresu  prawo odzyskania odszkodowania od np. pijanego sprawcy zdarzenia
2 | A n n a S k o w r o n
Korespondencja dotycząca ubezpieczeń obowiązkowych
o Zawiadomienia i oświadczenia, które powinny być sporządzone na piśmie i doręczane za potwierdzeniem
odbioru lub przesyłane listem poleconym
o W przypadku przesyłek listownych za chwilę jego złożenia uważa się datę nadania oświadczenia w polskiej
placówce pocztowej operatora publicznego
Przedmiotowy zakres ochrony OC
Obowiązek wypłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń powstaje gdy posiadacz lub kierujący pojazdem jest
zobowiązany do pokrycia szkody związanej z ruchem pojazdu, gdy nastąpiła śmierć, rozstrój zdrowia, uszkodzenia ciała
bÄ…dz
też utrata zniszczenie lub uszkodzenie mienia
ĆWICZENIA 2 23.03.2015
Podział ubezpieczeń majątkowych
Ubezpieczenia majÄ…tkowe
Ubezpieczenia majÄ…tkowe rzeczowe Ubezpieczenia majÄ…tkowe sensu stricto
Suma ubezpieczenia a suma gwarancyjna
Wypłata odszkodowania lub świadczenia ubezpieczeniowego powoduje umniejszenie sumy ubezpieczenia lub sumy
gwarancyjnej
Suma ubezpieczenia Suma gwarancyjna
·ð Górna granica odpowiedzialnoÅ›ci odszkodowawczej ·ð Górna granica odpowiedzialnoÅ›ci odszkodowawczej
zakładu ubezpieczeń zakładu ubezpieczeń
·ð Kwota na jakÄ… ubezpieczono dany przedmiot
ubezpieczenia
·ð Stosowana w ubezpieczenia majÄ…tkowych ·ð Stosowana w ubezpieczeniach majÄ…tkowych sensu
stricto
rzeczowych
Ubezpieczenie mienia
Wartość ubezpieczenia  występuje w ubezpieczeniach majątkowych rzeczowych
Cechy wartości ubezpieczeniowej
·ð Niezależna od woli ubezpieczajÄ…cego i zakÅ‚adu ubezpieczeÅ„
·ð ZwiÄ…zana bezpoÅ›rednio z przedmiotem ubezpieczenia
·ð Kategoria obiektywna
3 | A n n a S k o w r o n
Pojęcie wartości ubezpieczeniowej nie jest pojęciem jednolitym  wyróżnia się kilka systemów wartości
ubezpieczeniowej:
·ð Wartość nowa (wartość odtworzeniowa)  jest podstawÄ… ustalania sumy ubezpieczeniowej domu
jednorodzinnego, budynków gospodarczych etc. Odpowiada kosztom, które zostały poniesione w celu
przywrócenia ubezpieczonego mienia do stanu sprzed szkody. Zalicza się do niej łączne koszty naprawy,
remontu lub odbudowy budynku.
·ð Wartość rzeczywista  stanowi podstawÄ™ ustalania sumy ubezpieczeniowej takiego samego rodzaju mienia.
To wartość odtworzeniowa pomniejszona o faktyczne zużycie ubezpieczonego mienia.
o Załóżmy, że ubezpieczony przez nas domek miał 8 lat, a dach który uległ uszkodzeniu nie był od
nowości remontowany. Wówczas, po jego uszkodzeniu przez lawinę, ubezpieczyciel oszacuje jego
zużycie i wypłaci nam odszkodowanie odpowiednio pomniejszone o np. 40 %.
o W przypadku, gdy odbudujemy dach np. na kwotę 3 tys. zł, to i tak ubezpieczyciel pomniejszy
rekompensatę za odbudowę odpowiednio o wartość jego zużycia.
·ð Wartość rynkowa (wartość upÅ‚ynnienia)  najczęściej w przypadku mieszkaÅ„. Stanowi ona cenÄ™, jak
najbardziej prawdopodobną do uzyskania za daną nieruchomość na rynku. Ponieważ ceny na rynku
nieruchomości potrafią ulec szybkiej zmianie, jest ona ustalana na dzień zawarcia umowy.
·ð Wartość ksiÄ™gowa brutto  Å‚Ä…cznie z amortyzacjÄ…
·ð Wartość ksiÄ™gowa netto  po odjÄ™ciu amortyzacji
Systemy odpowiedzialności odszkodowawczej zakładu ubezpieczeń
System odpowiedzialności na pierwsze ryzyko System odpowiedzialności na sumy stałe
·ð ZakÅ‚ad ubezpieczeÅ„ odpowiada do wysokoÅ›ci ·ð Odszkodowanie ubezpieczeniowe równe jest
faktycznej szkody nie więcej niż ustalona w iloczynowi stosunku sumy ubezpieczenia do
umowie suma ubezpieczenia wartości ubezpieczeniowej i wielkości szkody
Wskaz
nik w jakiej relacji wartości pozostaje suma ubezpieczenia do wartości ubezpieczenia
5ØFÜ5ØHÜ
1 , ubezpieczenie w pełni wartości
5ØJÜ5ØHÜ
5ØFÜ5ØHÜ
< 1 , niedoubezpieczenie
5ØJÜ5ØHÜ
5ØFÜ5ØHÜ
> 1 , nadubezpieczenie
5ØJÜ5ØHÜ
Techniczne ograniczenia odpowiedzialności odszkodowawczej zakładu ubezpieczeń
Limity odpowiedzialności odszkodowawczej
·ð UdziaÅ‚ wÅ‚asny
·ð Franszyza redukcyjna
·ð Franszyza integralna
4 | A n n a S k o w r o n
Udział Własny Franszyza redukcyjna Franszyza integralna
·ð Może być ustalany na jedno lub ·ð Może być ustalana na jedno lub ·ð Może być ustalana na jedno lub
kilka zdarzeń kilka zdarzeń kilka zdarzeń
·ð Stanowi wyrażonÄ… kwotowo lub ·ð Stanowi wyrażonÄ… kwotowo lub ·ð Stanowi wyrażonÄ… kwotowo lub
procentowo część skody za procentowo część wartości procentowo część wartości
którą zakład ubezpieczeń nie przedmiotu ubezpieczenia za przedmiotu ubezpieczenia do
ponosi odpowiedzialności którą zakład ubezpieczeń nie której zakład ubezpieczeń nie
odszkodowawczej ponosi odpowiedzialności ponosi odpowiedzialności
odszkodowawczej odszkodowawczej
Stosowany: Stosowany: Stosowany:
·ð W celach prewencyjnych ·ð W celu zwolnienia zakÅ‚adu ·ð W celu uwolnienia zakÅ‚adu
·ð Jako instrument zatrzymania ubezpieczeÅ„ od ubezpieczeÅ„ od
odpowiedzialności za ubytki odpowiedzialności za małe
ryzyka
naturalne szkody
·ð Jako instrument zatrzymania ·ð Jako instrument zatrzymania
ryzyka ryzyka
Obliczanie wartości odszkodowania
5 | A n n a S k o w r o n
ĆWICZENIA III 20.04.2015
Ubezpieczenia OC w systemie ubezpieczeń
System ubezpieczeń w RP
·ð Ubezpieczenia gospodarcze
o Osobowe
żð Na życie
żð Chorobowe, wypadkowe w tym NNW
żð Zdrowotne
o MajÄ…tkowe
żð Mienia
żð OC (OdpowiedzialnoÅ›ci cywilnej)
żð Innych interesów majÄ…tkowych, np. ubezpieczenia finansowe
·ð SpoÅ‚eczne
·ð Zdrowotne
Schemat ubezpieczenia
Zasada odpowiedzialności cywilnej
·ð Zasada winy
Wina udowodniona Art. 415.
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia
Wina domniemana Art. 471.
Dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania
zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik
odpowiedzialności nie ponosi.
·ð Zasada ryzyka
Podejmowanie pewnych czynności pociąga za sobą szczególne ryzyko ich wykonania, zatem w przypadku
wystąpienia szkody domniemywa się odpowiedzialność sprawcy.
6 | A n n a S k o w r o n
Istota odpowiedzialności cywilnej
Odpowiedzialność cywilna to odpowiedzialność za szkody na osobie lub mieniu, jaką ponosi osoba zobowiązana do jej
naprawienia.
Odpowiedzialność cywilna może wynikać z:
·ð Czynu niedozwolonego (dziaÅ‚anie lub zaniechanie)  OC deliktowa zwiÄ…zana jest z zasadÄ… winy,
·ð Niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiÄ…zania  OC kontraktowa.
Zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania za szkodę wyrządzona osobom trzecim, względem
których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony.
Przesłanki odpowiedzialności cywilnej
Fakt powodujÄ…cy -> ZwiÄ…zek przyczynowy -> Szkoda
wyrzÄ…dzanie szkody
Szkoda:
·ð MajÄ…tkowa -> Odszkodowanie:
o W naturze,
o W pieniÄ…dzu.
·ð NiemajÄ…tkowa -> zadośćuczynienie pieniężne
Zasada pełnego odszkodowania
Naprawienie szkody ma stanowić pełną rekompensatę poniesionego przez poszkodowanego uszczerbku.
Ograniczenia zasady pełnego odszkodowania, wynikające z:
·ð Przepisów
·ð SÄ…du
·ð Woli stron
7 | A n n a S k o w r o n
Zasada Actio Directa
Poszkodowany ma prawo bezpośredniego roszczenia od ubezpieczyciela.
Rodzaje triggerów (czasowy zakres ochrony):
·ð WystÄ…pienie zdarzenia (act committed),
·ð Powstanie szkody (loss occurrence),
·ð Ujawnienie szkody (loss manifestation),
·ð ZgÅ‚oszenie szkody (claims made).
25.05.2015 Ubezpieczenia osobowe
Przedmiotem ubezpieczenia ubezpieczeń osobowych jest wszystko co jest związane z człowiekiem: życie, praca itd.
Ubezpieczenia osobowe
·ð Na życie
o Ubezpieczenia na wypadek śmierci
żð Terminowe (stosowane jako zabezpieczanie kredytów)
żð Bezterminowe  Å›wiadczenie bÄ™dzie zawsze, bo czÅ‚owiek kiedyÅ› umrze. Wtedy jego rodzina
dostanie pieniążki.
o Na dożycie (dożyje określonego w umowie wieku, np. 60 lat). Nie jest ubezpieczeniem popularnym,
biorą takie ubezpieczenie głównie osoby samotne.
o Mieszane (kapitałowe) -> najpopularniejsze
o Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe
o Zaopatrzenia dzieci (posagowe)
o Rentowe
·ð Zdrowotne
·ð NNW
-> śmierć w okresie ubezpieczenia
-> dożycie w okresie obowiązywania umowy ubezpieczeniowej
8 | A n n a S k o w r o n