CRAFFT
CRAFFT
CRAFFT
CRAFFT
CRAFFT
CRAFFT
CRAFFT
CRAFFT
CRAFFT
CRAFFT
Poczynione we wstępie uwagi
o  renomotwórczej roli przedstawia-
nych konstrukcji w najmniejszym
stopniu dotyczą Dynaudio Crafft.
Dynaudio nie musi walczyć o prestiż
- to jednoznacznie firma o bezdysku-
syjnym dorobku w zakresie najwy-
ższej klasy zespołów głośnikowych;
w ciągu ostatnich lat polityka firmy
zmierzała więc raczej do zaznaczenia
swojej obecności na niższych puła-
pach cenowych. Małe zespoły głośni-
kowe, choć nie jedyne w ofercie
firmy, zawsze były mocnym punktem
programu Dynaudio. Crafft nie jest
więc na tym tle jakimś szczególnym
ewenementem. Ponadto, Crafft nie
jest konstrukcją adresowaną przede
wszystkim na rynek urządzeń Hi-Fi -
nie jest to ani konstrukcja komercyj-
na, ani służąca tylko splendorowi.
Crafft to monitor studyjny, stworzo-
ny przez profesjonalistów dla profes-
jonalistów. Rzecz jasna, zalety tego
głośnika doceniać mogą również
najbardziej wymagający audiofile.
Jednak im dedykowane są raczej
nieco tańsze konstrukcje serii Con-
tour lub bardzo drogie Confidence
(testowane przez nas wcześniej
Audience 10 i 15 to kolumny z naj-
tańszej i najmłodszej serii).
16 AUDIO 2/97
16 AUDIO 2/97
PROFESJONALISTA lecanego przez Dynaudio (to własny po-
LABORATORIUM
LABORATORIUM
LABORATORIUM
LABORATORIUM
LABORATORIUM
 Profesjonalizm Crafftów widać już w mysł i produkt tej firmy). Jest również
wykonaniu obudowy. W odróżnieniu od in- wersja Crafftów z dodatkowym gniazdem
Jak można odczytać z charak-
nych zespołów głośnikowych w tym teście, XLR, ale testowane przez nas egzempla-
terystyki impedancji, strojenie
i w ogóle w tym zakresie ceny, prezentują- rze nie były tak wyposażone.
bass-reflexu jest  klasyczne
cych naturalne forniry i dających poczucie
- dwa równej wysokości wierzchołki
ekskluzywności, Craffty na wszystkich ze- NIEUPOWAŻNIONYM WST
P (przy ok. 25Hz i 70Hz), rozłożone symetrycz-
nie względem częstotliwości dostrojenia
wnętrznych powierzchniach pokryte są WZBRONIONY
bass-reflexu (minimum przy ok. 42Hz), to
drobnym szaro-niebieskim grysem, bardzo Moje zamiłowanie do rozkręcania ze-
przypadek strojenia dokładnie na częstotli-
twardym i odpornym na ścieranie.  Inżynier- społów głośnikowych i ukazywania Czytel-
wość rezonansową głośnika swobodnie za-
ska estetyka Crafftów wzbudza zaufanie i nikom ich zawartości spotkało się ze zde-
wieszonego (a więc 42Hz) przy jego dobroci
jest nawet atrakcyjna. Zwłaszcza że dos- cydowanym oporem Crafftów, które sku-
Qts wynoszącej ok. 0,38. Co nieco wiemy
konale komponuje się z tradycyjnym dla tecznie strzegą tajników swojej wewnętrz- więc nawet o parametrach samego zastoso-
wanego głośnika. Impedancja znamionowa
Dynaudio szaro-niebieskim kolorem mem- nej konstrukcji. Udało się jedynie odkręcić
to ewidentnie 4&!. W szerokim zakresie od
brany głośnika nisko-średniotonowego. metalowy pierścień przykrywający obrze-
100Hz do 20kHz wartość impedancji zawiera
Kolejny ślad profesjonalnych zastoso- że głośnika nisko-średniotonowego. Same
się w wąskich granicach 3.7 - 5.8&!, a to dzię-
wań Crafftów widzimy w postaci regulato- głośniki, jak i gniazdo na tylnej ściance, tak
ki zastosowaniu elektrycznej linearyzacji w
rów poziomu średnich i wysokich tonów. silnie są związane z obudową (prawdopo-
zwrotnicy zespołu.
Regulatory takie to dla audiofila rzecz ma- dobnie działanie substancji uszczelniają- Przetwarzanie niskich częstotliwości jest
ło kusząca i co najmniej kontrowersyjna cej), że bez jej uszkodzenia nie można bardzo dobre - dość niskie strojenie bass-re-
flexu zapewnia najniższą w tej grupie dolną
- czyż głośnik nie powinien mieć liniowej oderwać od niej głośników.
częstotliwość graniczną. Charakterystyka
charakterystyki częstotliwościowej, aby
wypadkowa łagodnym łukiem zakrzywia się
brzmieć neutralnie? Jednak życzenie takie MISTRZ SOPRANU
poniżej 70Hz, i osiąga punkt -6dB (względem
nie może zostać spełnione z wielu powo- To - co najważniejsze w konstrukcji Craff-
średniego poziomu w całym pasmie) przy
dów. Należy wziąć pod uwagę takie czyn- tów, jest jednak na szczęście widocz-
ok. 32Hz.
niki jak akustyka pomieszczenia odsłucho- ne z zewnątrz. Przede wszystkim mamy W zakresie średnich tonów przetwarzanie
wego, a także sposób ustawienia głośni- doczynienia z jednym z najlepszych i naj- jest bardzo dobre, jedynie na przełomie środ-
ka i góry (w okolicach 5kHz) widać lekki spa-
ków względem słuchacza. Tylko korek- droższych głośników wysokotonowych
dek poziomu - ok. 2 - 3dB. Charakterystyka
cjom związanym z tymi warunkami służą - Esotarem T330 D. 28-mm jedwabna ko-
mierzona pod kątem 30o udowadnia bardzo
regulatory Crafftów, a nie dopasowywaniu pułka napędzana jest bardzo dużym i sil-
dobre charakterystyki kierunkowe głośnika
brzmienia do upodobań słuchacza. Zakres nym układem magnetycznym, o ponadprze-
średniotonowego, ale idąc w górę pasma wy-
regulacji jest relatywnie niewielki - trójpo- ciętnej jak na głośniki wysokotonowe śred- stępuje niewielki spadek przy 4kHz, powyżej
których poziom pozostaje już nieco niższy.
zycyjne przełączniki (+,0,-) pozwalają na nicy. Dlatego i aluminiowy front jest bardzo
Tutaj pole do popisu powinny mieć regulato-
zmianę w zakresie +/- 1,5dB, ale dla zało- duży - średnica 140mm, a ciężki magnes
ry tej konstrukcji - jak zresztą zaleca sam
żonych celów jest to zupełnie wystarczają- utrzymuje aż sześć śrub. Jak we wszyst-
producent, ich użycie jest właśnie związane
ce. Purystów możemy więc uspokoić, że kich głośnikach wysokotonowych Dynau-
z ustawieniem głośnika względem słuchacza.
nie ma możliwości działania tymi przełącz- dio za magnesem znajduje się wytłumiają-
nikami w takim zakresie, w jakim działały ca komora, a cewka - nawinięta aluminio-
w Altusach, i w jakim działają regulatory wym drutem o przekroju sześciokątnym,
korektorów graficznych. Ponadto Craffty na aluminiowym karkasie, chłodzona jest
znajdą się najczęściej w rękach profesjo- ferrofluidem. Jak podaje producent, głośnik
nalistów, którzy będą wiedzieć, jaki zrobić ten jest w stanie znosić krótkotrwałe impul-
z nich użytek. sy o mocy do 2000W. Esotar produkowany
Obok przełączników, na tylnej ściance jest w warunkach laboratoryjnych, na spe-
znajdują się oczywiście gniazda przyłą- cjalnie przygotowanych tylko dla niego ma-
czeniowe, i ponownie ku utrapieniu audio- szynach. Oczywiście wiele czynności wy-
filów - mniej zorientowanych w praktyce konywanych jest ręcznie, a na każdym eta-
Charakterystyka impedancji
firmy Dynaudio - gniazdo przyłączeniowe pie produkcji przeprowadzana jest kontrola
nie umożliwia bi-wiringu. Jest to jednak jakości każdego egzemplarza. Każdy głoś-
zgodne z filozofią i doświadczeniem pro- nik jest na końcu dokładnie zmierzony i
ducenta. Mimo że  pojedyncze gniazdo dane te zostają wprowadzone do kompute-
jest bardzo wysokiej jakości (produkowa- ra wraz z numerem seryjnym.  Bank da-
ne przez niemieckiego specjalistę od tego nych Dynaudio pamięta więc wszystkie
rodzaju akcesoriów - WBT) i pozwala na wyprodukowane Esotary, co umożliwia wy-
zainstalowanie przewodów w zasa-
dzie każdej spotykanej grubości. Ale
to nie wszystko - chociaż nie mamy Charakterystyka przetwarzania w zakresie
20Hz - 200Hz
bi-wiringu, to w zamian otrzymujemy
inne standardy podłączenia. Specjal-
ne gniazdo koncentryczne pozwala
na podłączenie nietypowego przewo-
du głośnikowego OCOS, bardzo po-
Esotar - wspaniały okaz
tekstylnej kopułki, głośnik
stosowany tylko w naj-
Charakterystyka przetwarzania w zakresie
200Hz -20kHz, mierzona na osi głównej
droższych konstrukcjach.
i pod kątem 30o
Warto wspomnieć, że
prezentowana obok firma
Impedancja znamionowa [&!] 4
Jamo stosuje ten prze-
Efektywność dB/2,83V/1m 85dB
twornik w kolumnach
Moc znamionowa*[W] 150
Oriel, a Sonus Faber
Wymiary [WxSxG](mm) 400x220x275
w Extremach i Electach Cena (za parę) ok.9500.-
Dystrybutor: HI-FI SOUND STUDIO
Amator.
* według danych producenta
AUDIO 2/97 17
dodatkowy, Craffty bowiem nie są czystej
wody układem ze zwrotnicami pierwszego
rzędu. Podział przy 3200 Hz realizowany
Specyfika Dynaudio
jest przez dolnoprzepustowy filtr 6dB/okt.,
- brak podwójnych gniazd
ale górnoprzepustowy już 12dB/okt. Mimo
umożliwiających bi-wiring,
to, według danych producenta, przesunię-
ale obecność nietypowego
cie fazy w całym pasmie jest bardzo ma-
gniazda standardu OCOS.
łe. Uzupełnieniem filtrów są obwody linea-
ryzujące przebieg impedancji. W zwrotni-
Z lewej strony przełączniki
cy użyto tylko cewek powietrznych i kon-
- regulatory poziomu
densatorów polipropylenowych.
częstotliwości średnich
i wysokich.
MONITOR
Bez wątpienia, Dynaudio Crafft to moni-
mianę uszkodzonego egzemplarza na dru- z określonych głośników dopasowują do tor przez duże M, choć nie gabaryty na to
gi niemal identyczny - z tolerancją charak- nich zwrotnicę, Dynaudio tworzy zespoły wskazują. Wstydz
cie się wszyscy produ-
terystyki częstotliwościowej nie większą głośnikowe i głośniki do nich, pamiętając cenci, którzy nazywacie swoje małe winy-
niż 0,5dB. Wszystko to składa się ostatecz- o idei zwrotnic pierwszego rzędu, koordy- lowe pudełeczka z plastykowymi głośnika-
nie nie tylko na bardzo wysoką jakość tego nując wiele parametrów pod tym wzglę- mi  Referencyjnymi Monitorami . To jed-
przetwornika, ale i na jego bardzo wysoką dem. Ale tym razem to tylko komentarz nak powinno Coś oznaczać.
cenę. Esotar, dostępny również dla hobbis-
tów, kosztuje w Niemczech ok. 600 DM, a
więc ponad dwa razy więcej niż bardzo
ODSA
UCH
ODSA
UCH
ODSA
UCH
ODSA
UCH
ODSA
UCH
dobry Esotec, i ponad trzy razy tyle co po-
pularny D 28 MkII.
Oczekując od Esotara lawiny de- porcję informacji w zakresie tonów śred-
tali z zakresu wysokich tonów, rozczaruje- nich, ale występuje nieco mniejsze roz-
MEMBRANA W OBJ
CIACH CEWKI
my się - przynajmniej w Crafftach nie różnienie nastrojów. O ile Jamo stawiają
Drugi głośnik dwudrożnego Craffta to
działa on w ten sposób czy w tym celu, na precyzję w rysowaniu konturów, to Dy-
17-centymetrowy przetwornik nisko-śred-
aby szokować ilością informacji. Jego naudio lekko te kontury rozmazuje, ale za
niotonowy. Do trzech razy sztuka - spotka-
praca jest tutaj bardzo mało rzetelna, ale to wypełnia gęstą muzyczną zawartością.
nia z Audience 15 i Audience 10, testowa-
za to bardzo efektywna. Głośnik wysoko- Piękne jest odtwarzanie wokali.
nymi w Audio w minionym roku, nie po-
tonowy  znika - wysokie tony w swobod- W stereofonii występuje nie tyle punk-
zwalały pokazać jednej z najbardziej cha-
ny sposób, bez żadnych spektakularnych towe oznaczanie pozornych z
ródeł dz
wię-
rakterystycznych cech głośników Dynau-
fajerwerków, ale i bez żadnych nieczys- ku, co wspaniała akustyczna aura, dosko-
dio - dużej cewki układu napędowego głoś- tości, chropowatości, gładko, miękko i nale oddawany pogłos sali, ponownie ze
ników nisko i nisko-średniotonowych. Tam
płynnie uzupełniają częstotliwości śred- zdyscyplinowanym uporządkowaniem
stosowano głośnik o klasycznych  propor- nie. Oczywiście nie ma mowy o jakiejkol- szczegółów dalszych planów za informa-
cjach między średnicą membrany a cew- wiek ostrości czy agresji wysokich tonów - cjami pierwszorzędnymi. Dynaudio Crafft
ki. Ale wreszcie w Crafftach widzimy ten
te problemy dotyczą głośników innej ka- to połączenie siły i delikatności. Czym nie
specjał - 11-centymetrowa membrana ste- tegorii. są więc te głośniki? Wydaje się, że mimo
rowana jest przez potężną cewkę o średni- W testach odsłuchowych zupełnie bez- ich przeznaczenia, nie jest to monitor ma-
cy 7,5cm. Membrana wykonana jest z jed- bolesne jest przejście między zakresami jący zdolność oddania 100% dynamiki i
nego  kawałka - odpowiednio uformowa- tonów średnich i wysokich. Słuchamy detali. W zamian za to - a jest to zamiana
nego - tam, gdzie kończy się część wypuk- doskonale zsynchronizowanego zespołu bardzo korzystna dla głośnika rozpatry-
ła, doklejany jest karkas cewki. Układ taki głośnikowego, upodabniającego się do wanego w kategoriach Hi-Fi (przepra-
gwarantuje dużą sztywność membrany, jej jednego doskonałego głośnika obsługują- szam, oczywiście Hi-End), Craffty są nie-
powierzchnia nie jest typowym stożkiem, cego niemal pełne pasmo akustyczne zwykle przyjazne dla uszu, inteligentnie
ale bliższa jest płaszczyz
nie - między róż- - oprócz eksteremalnie najniższych częs- absorbują nas muzyką, a szczegóły pozo-
nymi punktami membrany a słuchaczem totliwości. stawiają szczegółami.
występują mniejsze różnice odległości. Jak na swoją wielkość, Craffty radzą W tej samej klasie cenowej, z tym sa-
Dzięki dużej centralnej wypukłej części sobie z basem wyśmienicie. Rozciągnię- mym głośnikiem wysokotonowym - Esota-
membrany głośnik ten jest jakby połącze- cie i charakter basu nie przypominają co rem, spotkać można Sonus Faber Electa
niem głośnika stożkowego i kopułkowego prawda brzmienia 12-calowych głośników Amator. Pokazuje Esotara od innej strony
- a przez to bardzo dobre są jego charak- ze 100-litrowych pudeł, ale uderzająca - jest tam żywszy, daje nieustannie dowo-
terystyki kierunkowe. Wreszcie tak duża jest potęga brzmienia, wynikająca z peł- dy swojej nadzwyczajnej pracowitości w
nego nasycenia przełomu częstotliwości odtwarzaniu detali; również bas z Electy
cewka ma dużą pojemność cieplną, co
zwiększa wytrzymałość i zapobiega kom- niskich i średnich. Z małych głośników Amator jest bardziej wyeksponowany, co
presji. Taka budowa głośników powoduje - duży, dostojny, wypełniony dz
więk, w konsekwencji daje efektowniejsze, su-
najczęściej, że pierścień magnetyczny ulo- ogromna swoboda i  pewność siebie . biektywnie lepiej rozciągnięte między
kowany jest wewnątrz cewki, a nie na ze- Niepospolitość Dynaudio Crafft polega skrajami pasma brzmienie. Ale nie ma już
na tym, że choć mają satysfakcjonujące tej neutralności i homogeniczności, uni-
wnątrz. Jak jednak podaje producent, układ
magnetyczny nisko-średniotonowego Craff- umiejętności analityczne, to nie stają się kalnej charyzmy głośników Dynaudio
tów został specjalnie opracowany do za- one cechą pierwszoplanową. Szczegóły Crafft - tak jest przynajmniej mój subiek-
są w naturalny sposób wplecione w głów- tywny sąd.
stosowania w tej konstrukcji, w obudowie
ną muzyczną treść. Głośnik jakby posiadł Dynaudio wydaje mi się bardzo konsek-
bass-reflex.
zdolność prowadzenia własnej analizy wentne w swojej koncepcji brzmieniowej.
materiału muzycznego, rozróżniania infor- Znacznie tańsze Audience10, oczywiście
Z PIERWSZEGO RZ
DU DO
macji ważnych i mniej ważnych, i według nie dorównujące Crafftom w precyzji i neu-
DRUGIEGO
tak uporządkowanej hierarchii dokonania tralności, mają podobną równowagę i bar-
Kolejnym wyróżnikiem większości kon-
syntezy - przedstawiania jej w niezwykle wę, upodobanie do uplastyczniania, lek-
strukcji Dynaudio jest zwrotnica pierwsze-
płynny, miękki, a przy tym wciąż w bardzo kiego zmiękczania i całkowitego elimino-
go rzędu. Jej właściwości są dla inżynie-
ineutralny sposób. Czytelność obrazu mu- wania agresji. Dla mnie Dynaudio to ra-
rów Dynaudio bardzo cenne - nawet pod
zycznego prezentowanego przez Dynau- czej Softaudio lub Sweetaudio, co ma być
kątem użycia właśnie takich zwrotnic opra-
dio jest odmienna od czytelności Jamo - w tym miejscu tylko komplementem.
cowywane są parametry i charakterystyki
tam otrzymujemy może nawet większą
głośników. W odróżnieniu od praktyki in-
nych konstruktorów, którzy korzystając
18 AUDIO 2/97