Program literacki romantyzmu. Omów temat na podstawie wybranych utworów przed listopadowej twórczości Adama Mickiewicza.











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Romantyzm >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Program literacki
romantyzmu. Omów temat na podstawie wybranych utworów
przed listopadowej twórczości Adama
Mickiewicza.










kategoria:   J.polski
zakres:   Romantyzm
dodano:   1999-08-17




Romantyzm, to
epoka nastała po krótkotrwałym klasycyzmie i potężnym Oświeceniu.
Twórcą, którego twórczość możemy uznać za inicjację nowego ruchu
filozoficznego był Adam Mickiewicz. Stało się tak dzięki
opublikowanym w 1822r. "Balladom i romansom". Z zbioru tych utworów
przedstawiających program literacki romantyzmu należy wymienić:
"Romantyczność", "Odę do młodości", "Świteziankę", "Dziady
kownieńsko - wileńskie". We wszystkich tych utworach mamy
przedstawione główne założenia epoki: opowiedzenie się po stronie
wiary, odrzucenie chłodnego racjonalizmu oświecenia, protest
przeciwko panującym stosunkom społecznym, krzywdom i
niesprawiedliwościom, występowanie postaci fantastycznych,
nowatorstwo językowe, czerpanie z mowy potocznej i ludowej, uznanie
ludowych norm moralnych oraz wybór nowego gatunku literackiego.
Zbiór poezji "Ballady i romanse" został określony jako brany z ludu
dla ludu i z narodu dla narodu. "Romantyczność" to ballada
nosząca charakter manifestu poetyckiego romantyków, opowiadająca o
przeżyciach młodej dziewczyny z ludu - Karusi, odczuwającej obecność
i bliskość zmarłego niedawno kochanka. ("Tyżeś to w nocy? to ty,
Jasieńku! Ach! i po śmierci kocha! Tutaj, tutaj, pomaleńku, Czasem
usłyszy macocha!"). Zebrani wieśniacy wierzą w obecność duszy
zmarłego i szepczą modlitwy. ("Mówcie pacierze! - krzyczy prostota -
|Tu jego dusza być musi."). Na to odzywa się starzec pogardzającego
przesądami i wiarą ludu, reprezentujący pokolenie klasyków, który
stwierdza, że nikogo wokół Karusi nie ma i żeby ludzie przestali się
bać. Jednakże, jak na polemikę z upadającymi racjami ostatnie słowo
należy do przedstawiciela romantyków, którzy odrzucali rozumowe
postrzeganie świata, jednoczyli się natomiast z uczuciami ludu.
("Słuchaj, dzieweczko!" - krzyknie śród zgiełku Starzec, i na lud
zawoła - |>>Ufajcie memu oku i szkiełku, Nic tu nie widzę
dokoła.<<| (...) >>Dziewczyna czuje - odpowiadam
skromnie - |A gawiedź wierzy głęboko; Czucie i wiara silniej mówi do
mnie| Niż mędrca szkiełko i oko.<<" Poeta stwierdza, że
poznawanie świata nie powinno się odbywać wbrew mądrości ludowej,
jego uczuciowości i wyobraźni, gdyż istnieją prawdy nie widoczne za
zasłony szkiełka - nie pojęte dla rozumu. ("Martwe znasz prawdy,
nieznane dla ludu, Widzisz świat w proszku, w każdej gwiazd
iskierce. Nie znasz prawd żywych, nie obaczysz cudu! Miej serce i
patrzaj w serce!". "Oda do młodości" to również manifest
pokolenia romantyków. Redefiniuje ona pozycję poety dla którego żąda
w miejsce wierszoklety pozycji przywódcy duchowego nad narodem.
Mickiewicz osiągnął to dzięki wypowiedziom wypowiadanym w trybie
rozkazującym w rodzaju: "Młodości! dodaj mi skrzydła! Niech nad
martwym wzlecę światem W rajską dziedzinę ułudy: Kędy zapał tworzy
cudy,(...) Młodości! Ty nad poziomy Wylatuj, a okiem słońca,
Ludzkości całe ogromy Przenikaj z końca do końca". W "Odzie ..."
mamy też zapowiedź nowego rodzaju bohaterów, którzy byli absolutnie
wyjątkowi i niezwykli: "...Dzieckiem w kolebce, kto łeb urwał
Hydrze, Ten młody zdusi Centaury...". Świadczy to o tym, że
bohaterem głównym utworów romantycznych nie będzie mógł stać się
każdy, a jedynie wybitne jednostki, które będą jako jedyne w stanie
ukazać właściwą drogę postępowania. Odnajdujemy tutaj również
nawoływania do tego, aby zamierzone przedsięwzięcia doprowadzać do
końca bez względu na środki, jakich to będzie wymagać: "I ten
szczęśliwy kto padł wśród zawodu, Jeżeli poległym ciałem, Dał innym
szczebel do sławy grodu,..". Również tutaj odnajdujemy przekonanie o
wyższości duchowego poznawania świata nad rozumowym (" Tam sięgaj,
gdzie wzrok nie sięga; Łam czego rozum nie łamie...").
"Świtezianka" - opowiada historię młodego strzelca
zakochanego w pięknej dziewicy, która nie chce mu wyjawić skąd
pochodzi i kim jest. Gdy pewnego razu składa on przysięgę na wieczną
wierność tej dziewczynie, wystawia go ona na próbę przybierając inną
postać, pod którą ów młodzieniec jej nie rozpoznaje i ofiaruje swe
serce nowo poznanej dziewczynie. Młodzieniec ten wkrótce ginie co
jest zgodne z romantycznymi postulatami wierności składanym
obietnicom. ("Chłopiec przyklęknął, chwycił w dłoń piasku. Piekielne
wzywał potęgi, Klął się przy świętym księżyca blasku, Lecz czy
dochowa przysięgi! >>Dochowaj, strzelcze, to moja rada: Bo kto
przysięgę naruszy, | Ach biada jemu, za życia biada! | I biada jego
złej duszy!"). Mamy też tu do czynienia z motywem ludowym co jest
cechą charakterystyczną twórczości romantycznej. Romantyczny
charakter "Dziadów cz. II i IV" - ogłoszonych w 1823r. podkreśla już
sama numeracja - nieuporządkowana i nie mająca żadnego logicznego
wytłumaczenia a także fakt, że poszczególne części są ze sobą bardzo
luźno powiązane. Łączy je faktycznie jedynie data - 1 listopada
symbolizująca ludowy obrzęd Dziadów i nastrój grozy i tajemniczości.
Obrządek ten, a w konsekwencji i utwór, miały przestrzegać przed
niewłaściwym i nieetycznym postępowaniem w życiu doczesnym i
wynikającymi z tego konsekwencjami. II część "Dziadów" wskazywała
więc, podobnie jak "Romantyczność", że doświadczenia ludowe ogarnia
znacznie większy zakres wiedzy niż nauka racjonalna, ale i ono staje
się bezradne wobec uczucia, które łamie wszystkie granice. Poeta
ostrzega również, aby ludzie postępowali zgodnie z normami
współżycia międzyludzkiego na przykładzie gospodarza, który za życia
nigdy nie chciał pomagać innym.("...Bo kto za życia nie był ni razu
człowiekiem Temu człowiek nic ni pomoże..."). Jest też w tym utworze
- w jego części IV - przedstawiona miłość prawdziwie romantyczna -
taka, jakiej oczekiwał poeta od młodego pokolenia. Romantycy
twierdzili, że największym i najwspanialszym uczuciem jest miłość
pomiędzy ludźmi i pomimo, że nieraz bardzo trudno jest jej dochować
należy do tego dążyć za wszelką cenę, gdyż inaczej grożą takie
cierpienia jakie dręczą Gustawa. Jednocześnie też utwór ten
przekonuje, że nawet jeśli ludzie dążący się uczuciem miłości są
oddzieleni od siebie, po śmierci połączą się na wieczność. ("...Gdy
nad podłym wzbijem się ciałem, Złączy się znowu jedność, dusza z
duszą zleje...").







Autor: Nieznany

Ocena : 0.0 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000