2. Wpływ kultury antycznej na literaturę renesansu (omówić na podstawie własnych przykładów).

Pisarze literatury renesansowej nawiązywali do wzorów antycznych (sam termin "renesans" oznacza "odrodzenie", m. in. kultury antycznej), wykorzystując wątki, motywy, tematykę utworów i poglądy filozoficzne. Najważniejszym hasłem tej epoki stały się słowa komediopisarza starożytnego Rzymu, Terencjusza: "Homo sum et nihil humanum a me alienum esse puto" (człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce). Zgodnie z tą maksymą ośrodkiem zainteresowania był człowiek (łac. "homo" - człowiek, "humanus" - ludzki). Humaniści interesowali się osobowością człowieka, społecznymi i przyrodniczymi warunkami jego życia. Bezpośrednie inspiracje czerpali z kultury antycznej. W literaturze polskiego renesansu istnieje wiele takich nawiązań. Np. w "Odprawie posłów greckich" J. Kochanowskiego tematyką jest debata na dworze króla Troi, Priama, dotycząca tego, czy Helena ma być wydana Grekom. Wątek ten zaczerpnął poeta z mitu o wojnie trojańskiej. Także w warstwie formalnej utwór wzorowany jest na założeniach dramatu starożytnego (ograniczona liczba aktorów, występowanie chóru pełniącego rolę komentatora, budowa). W "Trenach" pojawiają się postacie mitologiczne (np. bogini Persefona w "Trenie" V), motyw "wysp szczęśliwych" ("Tren X"), gdzie według mitologii panował ojciec Zeusa, Kronos. Poeta wspomina Charona, który przewoził dusze zmarłych przez rzekę Styks do Hadesu i "zdrój niepomny", czyli wody rzeki zapomnienia - Lety. W "Trenach" odnajdujemy także nawiązania do mitycznej Niobe, która straciła czternaścioro dzieci i skamieniała z bólu oraz do Orfeusza, cierpiącego po stracie ukochanej żony, Eurydyki. Z kolei we fraszce "Do gór i lasów" poeta przyrównuje siebie do Proteusza, mitologicznego bożka morskiego, mogącego zmieniać swą postać "to w smoka, to w deszcz, to w ogień, to w barwę obłoka". W innej fraszce, "Ku Muzom", umieszcza imię muzy Kaliope. W swych pieśniach Kochanowski posługuje się oratorstwem, a więc starożytną sztuką pięknego przemawiania i wysławiania się. Za jej wzór uznawano mowy Cycerona, mówcy i pisarza rzymskiego. Jako przykład oratorstwa może posłużyć Kochanowskiego "Pieśń o cnocie". Ponadto w pieśniach tych odnajdujemy echa filozofii stoickiej i epikurejskiej. Przykładem mogą być pieśni "Miło szaleć", "Chcemy sobie być radzi" (epikureizm) czy "Nie porzucaj nadzieje" (stoicyzm). Nawiązaniem do kultury starożytnej jest także u Kochanowskiego przekład "Psałterza Dawidowego", z doskonale oddanym w języku polskim patetycznym tonem psalmów. Także w twórczości innego poety doby renesansu, Szymona Szymonowica, widoczny jest silny wpływ kultury antycznej. Poeta ten, pisząc sielanki konwencjonalne, nawiązywał do idylli Teokryta, przedstawiciela antycznej literatury greckiej i do bukolik Wergiliusza (poety starożytnego Rzymu). Również przykładem uwielbienia dla poezji antycznej jest używanie przez Szymonowica greckiej formy imienia i nazwiska "Simon Simonides".
Czerpanie z antyku, odrodzenie myśli i sztuki starożytnej było istotnym czynnikiem kultury renesansowej. Najbardziej cenione było klasyczne piękno, oparte na poczuciu harmonii i naśladowaniu natury. Od poetów - humanistów wymagano gruntownego wykształcenia, znajomości co najmniej jednego języka starożytnego (łaciny, greki lub aramejskiego), filozofii i literatury starożytnej oraz reguł tworzenia, pozwalających osiągnąć poetycką doskonałość.