Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ang. International Civil Aviation
Organization, ICAO^ jest odpowiedzialna za opracowywanie i wdrażanie międzynarodowych
przepisów regulujących bezpieczeństwo ruchu lotniczego i ekonomię transportu lotniczego.
ICAO została powołana w 1944 r. na mocy konwencji o międzynarodowym lotnictwie
cywilnym. Na jej siedzibę wybrano Montreal. Faktyczną, działalność rozpoczęła w 1947 r. jako
wyspecjalizowana agenda ONZ. Polska należy do ICAO od jej powstania.
Do zadań ICAO należy nadzór nad przestrzeganiem przez kraje członkowskie
międzynarodowych norm i przepisów regulujących cywilny ruch lotniczy. Ponadto opracowuje
nowe standardy i normy dla lotnictwa, wspiera wprowadzanie nowej techniki i teclmologii w
lotnictwie cywilnym, opracowuje międzynarodowe zasady współpracy z tzw. służbami
naziemnymi. Przepisy ICAO to zbiór 18 aneksów z których każdy omawia i normuje wybraną
dziedzinÄ™ lotnictwa.
Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoz
ników Powietrznych (ang. International Air Transport
Association, IATA)_- światowa organizacja handlowa z siedzibą w Montrealu i Genewie IATA skupia ok. 240
(Szwajcaria) skupiajÄ…ca dziÅ› 280 przewoz
ników linie lotnicze. Przewoz
nicy powietrzni
przewoz
ników
zrzeszeni w lATA byli oskarżani m. in. o działania kartelowe ze względu na powszechne
ustalanie cen za pośrednictwem organizacji. Z tego też względu wiele tanich linii lotniczych nie
lotniczych (2013 r.)
stało się pełnoprawnym członkiem lATA. Głównym zadaniem organizacji jest wsparcie dla
przemysłu lotniczego w sprawach uczciwej konkurencji oraz jednorodności cen biletów: z tego
względu lATA podzieliła,świat na trzy regiony (tzw. geografia lATA):
" strefa 1. Północna i Południowa Ameryka,
" strefa 2. Europa - wg lATA również kraje: Maroko, Algieria i Tunezja; Kraje Bliskiego
Wschodu i Afiyka,
" strefa 3. Azja, Australia, Nowa Zelandia oraz Wyspy Pacyfiku
i
Zrzeszenie (podobnie jak ICAO) nadaje lotniskom kod lATA, a także dwuznakowy kod liniom
lotniczym. Pc,iiadto lATA stała się ogólnoświatowym regulatorem ds. transportu lotniczego
towarów niebezpiecznych i wydaje tzw. lATA Dangerous Goods Regulations manual będący
wykładnią prawną i praktyczną dotyczącą powyższego zagadnienia.
//w
.. ............... Geneza ICAO
Rozwój prawa dotyczącego tych kwestii datuje się od Konwencji w sprawie Lotnictwa Cywilnego,
podpisanej w Paryżu 13 paz
dziernika 1919 r. Konwencja ta została ratyfikowana przez 33 kraje
(także P olskę^'"ale'^zljS A , ZS^R i Chin) i weszła w życie 11 lipca 1924 r. Zgodnie z literą prawa
uznano przestrzeń powietrzną za część terytorium państwowego, stwierdzając, że do każdego państwa
należy zupełna i wyłączna suwerenność nad tą przestrzenią. Konwencja Paryska powołała
M iędzynarodową Komisję Żeglugi Powietrznej (działającą do 1939 r.), której powierzone zostały
funkcje ustalania standardów technicznych dotyczących lotnictwa cywilnego.
Ze względu na pilną potrzebę uporządkowania światowego ruchu lotniczego i rozpoczęcia
działalności przez organizację międzynarodową zajm ującą się lotnictwem cywilnym po II wojnie
światowej, pod koniec II wojny światowej rząd USA zwołał w Chicago międzynarodową konferencję
poświęconą lotnictwu cywilnemu. Rezultatem obrad przedstawicieli rządów_52 państwa (koalicja
Narodów Zjednoczonych bez ZSSR oraz państwa neutralne) była Konwencja o Międzynarodowym
Lotnictwie Cywilnym, podpisana 7 grudnia 1944 r. w Chicago (Konwencja Chicagowska). Na
mocy Konweńcji"Tóśtała powołana do"^ycia~Ofganizaćj'a'Mię3żyiiarodowego Lotnictwa Cywilnego 
ICAO. Faktyczną działalność ICAO rozpoczęła 4 kwietnia 1947 r., kiedy to Konwencja
Chicagowska weszła w życie (ratyfikowało ją wówczas 26 państw). Konwencja potwierdziła
zasadg suwerenności państwa w ie ^n njty^strzeni powietrznej oraz wolności przelotu c^^wilnych
samolotów prywatnych nad terytorium państwa. W paz
dzierniku 1947 r. ICAO stała się
wyspecjalizowana agencjÄ… ONZ. 
[W skrócie I po angielsku© Convention on International Civil Aviation (also known as Chicago
Convention), was signed on 7 Decennber 1944 by 52 States. Pending ratification of the
Convention by 26 States, the Provisional International Civil Aviation Organization (PICAO) was
established. It functioned from 6 June 1945 until 4 April 1947. By 5 March 1947 the 26th
ratification was received. ICAO came into being on 4 April 1947, In October of the same year,
ICAO became a specialized agency of the United IMations linked to Economic and Social Council
(ECOSOC). ] .
Różnice między ICAO a przedwojenną Międzynarodową Komisją Żeglugi Powietrznej
Zadania ICAO niewiele odbiegają od zadań Międzynarodowej Komisji Żeglugi Powietrznej
działającej do 1939 roku. Główna różnica pomiędzy nimi polega na tym, że ICAO posiada znaczniej
rozbudowaną strukturę organów.
I z 7
statut ICAO
Statutem ICAO jest druga część Konwencji Chicagowskiej.
Siedziba ICA O i depozytariusz K onw encji Chicagow skiej
Siedzibą ICAO jest Montreal. Depozytariuszem Konwencji Chicagowskiej, na mocy której została
założona ICAO, jest rząd USA.
Osobowość praw na ICAO
IC A O posiada osobowość p raw n ą: może zbywać lub nabywać m ajątek ruchomy bądz
nieruchomy,
zawierać umowy międzynarodowe oraz może być stroną w sporze.
Budżet
Zasilany jest wpłatami członkowskimi oraz innymi dodatkowymi wpływami. Zgromadzenie określa
wysokość udziału danego państwa członkowskiego w finansowaniu wydatków Organizacji. Udział
ten zależy od znaczenia państwa w międzynarodowym transporcie lotniczym oraz od jego możliwości
płatniczych.
Członkostwo pierw otne w ICAO '
Członkam i pierw otnym i ICA O są państwa, które wzięły udział w konferencji założycielskiej ICAO
i stały się stronami Konwencji Chicagowskiej (w tym P o lsk a)................
Połska była reprezentowana na konferencji założycielskiej ICAO w Chicago przez rząd londyński,
Problem
który 6 kwietnia 1945 roku złożył dokumenty ratyfikacyjne, gdy w Polsce istniał już Rząd
Tymczasowy. Rząd USA (jako depozytariusz Konwencji Chicagowskiej) uznał ważność
dyplomatyczny dot.
dokumentów. Jednak Rząd Tymczasowy w Polsce nie uznał działań rządu londyńskiego i w 1948
członkostwa Polski w
roku zgłosił akces Polski do ICAO. Wówczas powstał spór prawny. ICAO oraz rząd USA twierdziły,
ICAO!
iż Polska jest już członkiem Organizacji od chwili wejścia w życie umowy założycielskiej.
Spór został rozstrzygnięty w wyniku rokowań rządu polskiego z Sekretarzem Generalnym ICAO w
drodze kompromisu, bez rozstrzygania sprawy członkostwa Polski w ICAO w latach 1947-1956 i
skutków prawnych ratyfikacji umowy przez emigracyjny rząd w Londynie. Polska powiadomiła notą
(9 maja 1957 r.) rząd amerykański o przystąpieniu do Konwencji Chicagowskiej bez zastrzeżeń. W
ratyfikacji tej została nj>minieta d ata przystąpienia Połski do ICAO.
Od 1958 roku po uregulowaniu zaległości finansowych Polska Uczestniczy czynnie w pracach ICAO.
2z 7
Nowi członkowie ICAO
191 państw w 2013 r.
Członkami ICAO jest w sumie 190 państw (kwiecień 2008 r.).
Aby zostać członltiein ICAO należy przystąpić do Konwencji Chicagowslciej. Przystąpić do niej
może każde państwo przez przyjęcie statutu i powiadomienie rządu Stanów Zjednoczonycli, jako
depozytariusza Konwencji. Państwa, które podczas II wojny światowej były sojusznikami Niemiec.
muszą uzyskać zgodę każdego napadniętego państwa w czasie wojny oraz zgodę Zgromadzenia
Ogólnego NZ oraz Zgromadzenia ICAO. [Aliantów ZSRR to nie dotyczy!!!]
Państwo członkowskie ICAO może wypowiedzieć Konwencję i wystąpić z Organizacji. Wystąpienie
z Organizacji nabiera mocy prawnej po upływie roku od daty zawiadomienia innych państw
członkowskich o wystąpieniu.
Państwo członkowskie ICAO może być także wyłduczone z Organizacji. Ponowne przyjęcie po
wykluczeniu następuje na podstawie decyzji ONZ.
Pozbawienie prawa do głosowania przez Zgromadzenie ICAO dotyczy Członków, którzy nie
wywiązują się z zobowiązań finansowych
Struktura ICAO
= Zgromadzenie + Rada z ciałami pomocniczymi + Sekretariat
ICAO Jest organizacjÄ… wyspecjalizowanÄ…^l^^aTtniw-^Adfl^A^flnycIi. PowiÄ…zanie tej Organizacji z
ONZ ustala umową, zatwierdzona przez Zgroraadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 14 grudnia
1946 roku. Obejmuje ona między innymi takie kwestie jak: zasady tworzenia wzajemnych
przedstawicielstw, zalecenia ONZ, wymianę dokumentów i inforraacji, usługi administracyjne i
techniczne.
Organenł plenarnym ICAO jest Zgromadzenie. Składa się z przedstawicieli wszystkich państw
członkowskich i działa na podstawie statutu ICAO oraz stałego regulaminu wewnętrznego.
Co najmniej raz na trzy lata odbywają się sesje zwoływane przez Radę w dogodnym czasie i miejscu.
Sesje nadzwyczajne Zgromadzenia mogą odbywać się na wezwanie Rady ICAO lub na życzenie 10
państw członkowskich skierowane do Sekretarza Generalnego. Na każdym posiedzeniu Zgromadzenie
wybiera swego przewodniczącego. Każdemu państwu członkowskiemu przysługuje w trakcie
posiedzenia Zgromadzenia jeden głos. Dla uzyskania kworum wymagana jest obecność
przedstawicieli większości państw członkowskich. Uchwały Zgromadzenia zapadają zwykłą
większością oddanych głosów, chociaż dla różnych spraw ustalane są różne większości oddanych
głosów: 4/5 głosów wymaga decyzja dotycząca przyjęcia nowych członków, poprawki do statutu
m uszą być uchwalone większością 2/3 głosów.
Zgromadzenie uchwala zmiany do Konwencji Chicagowskiej, ustala regulamin wewnętrzny,
zatwierdza i zawiera porozumienia z innymi organizacjami międzynarodowymi, kieruje pracami
innych organów, wyznacza członków Rady. Zgromadzenie wytycza także ogólne ramy działalności
ICAO na kolejne trzy lata, %
3 z7
ICAO jest jedynÄ…
organizacjÄ… z rodziny
NZ, która posiada de
facto dwóch
przewodniczÄ…cych
(chief officers) -
PrzewodniczÄ…cego Rady
(President of the
Council) oraz Sekretarza
Generalnego (Secretary
General)!!!