Praca socjalna wobec przemocy
Przemoc jest głównym z zjawisk destrukcyjnych z życiu człowieka. Dotyczy ona sfery życia
w płaszczyz
nie indywidulanej, jak i zbiorowej, w tym rodzinnej. Rodzina jest bardzo
szczegółowym miejscem, w którym stosowanie przemocy ma szkodliwy wymiar zarówno dla
środowiska rodzinnego, jak i każdego z jej członków, włącznie ze sprawcą. Stąd konieczne
jest podejmowanie działań wspomagających proces ograniczania i docelowo likwidacji form
przemocy, które w rodzinie mogą lub pojawiają się.
Praca socjalna z rodziną dotkniętą problemem przemocy, koncentruje się na rozwiązywaniu
problemów związanych z przemocą i wprowadza zmiany służące ograniczaniu i całkowitej
eliminacji czynników przemocotwórczych. Celem tej aktywności jest wzmacnianie sił
ludzkich poszczególnych członków rodzin doświadczających przemocy do przebudowy życia
rodzinnego, poprawy relacji interpersonalnych oraz tworzenia warunków sprzyjających
rozwojowi poszczególnych członków rodziny, jak i całego środowiska rodzinnego. Pozostaje
ona w ścisłym związku z innymi działaniami społecznymi, włącznie z terapeutycznym
wspomaganiem procesu zmiany człowieka. Rozumienie pracy socjalnej w rodzinie
doświadczającej przemocy obejmuje szereg działań, których przedmiotem jest sfera
motorycznego oddziaływania adresowanego do indywidualnych członków rodzin, rodziny
jako grupy społecznej, środowiska, w którym żyje rodzina doświadczająca przemocy, a także
ponadlokalnych środowisk społecznych, w których zjawisko przemocy bierze swe z
ródła 
systemy społeczne, środowiska zatrudnienia, edukacji, opieki, kultury.
Misja, cele i strategie pracy socjalnej z rodziną doświadczającą przemocy w rodzinie:
Misją jest ochrona życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej osób dotkniętych
przemocą w rodzinie oraz przeciwdziałanie przemocy w rodzinie.
Celem głównym jest stworzenie warunków sprzyjających uzyskaniu zdolności do
funkcjonowania w środowisku rodzinnym wolnym od przemocy w rodzinie, w pełnienia ról
rodzinnych, społecznych i zawodowych.
Celami szczegółowymi jest:
·ð Zatrzymanie przemocy w rodzinie
·ð Zapewnienie bezpieczeÅ„stwa osobÄ… dotkniÄ™tym przemocÄ… w rodzinie
·ð Zmiana postaw wobec przemocy w rodzinie zarówno przez osoby dotkniÄ™te przemocÄ…,
jaki i stosujÄ…ce przemoc w rodzinie
1
·ð Wykorzystanie potencjaÅ‚u rodziny i poszczególnych jej czÅ‚onków dla rozwiÄ…zania
problemu przemocy w rodzinie i zapobiegania wystąpienia jej w przyszłości
·ð Edukacja w zakresie psychologicznych oraz spoÅ‚ecznych z
ródeł zachowań
przemocowych
·ð Poprawa funkcjonowania prospoÅ‚ecznego, w tym poprawa samooceny zarówno osób
dotkniętych przemocą oraz osób stosujących przemoc w rodzinie
Wobec trudnej oraz skomplikowanej problematyki w rodzinach dotkniętych przemocą
w sugeruje siÄ™ stosowanie zintegrowanej metodyki pracy socjalnej prowadzonej w celu
wywołania i/lub wzmocnienia zmiany. Proces prowadzenia pracy socjalnej zorientowany jest
na rozwiązywanie problemów.
Z uwagi na wielokrotnej problemy występujące w rodzinie dotkniętej przemocą w rodzinie,
różnorodne współwystępujące dysfunkcje takie jak:
·ð Uzależnienie od alkoholu
·ð Zaburzenia osobowoÅ›ci
·ð Rozpad rodziny
Wskazane jest, aby w trakcie diagnozowania problemu zwrócić uwagę na te kwestie, które
mają bardzo istotny wpływ na życie rodziny, charakter relacji w niej występującej,
możliwości nawiązania komunikacji z poszczególnymi członkami rodziny i stosowania
właściwych form pracy socjalnej oraz stosowania adekwatnych do sytuacji usług. Z uwagi na
stan nasilenia przemocy w rodzinie fazę cyklu przemocy w rodzinie, stopień motywacji osób
dotkniętych przemocą w rodzinie, ich stan świadomości istoty przemocy w rodzinie
możliwości nawiązania relacji z osobą stosującą przemoc w rodzinie, proponuje się przyjęcie
następujących strategii działań:
·ð Ochrona życia i zdrowia osób dotkniÄ™tych przemocÄ… w rodzinie  strategia
dopuszczająca stosowanie wszelkich zgodnych z prawem działań, o charakterze
ratunkowym, podejmowanym niezwłocznie po powzięciu informacji o zagrożeniu
·ð Towarzyszenie w docelowym lub ostatecznym rozwiÄ…zaniu problemu przemocy
w rodzinie  strategia polegajÄ…ca na wnikliwym zdiagnozowaniu sytuacji zwiÄ…zanej
z przemocą w rodzinie, ale z czynnym udziałem pokrzywdzonej osoby, zaplanowaniu
dalszych działań mających przynieść trwały skutek polegający na rozwiązywaniu
problemu, a czasem także jego przyczyn
2
·ð Korygowanie i psychoedukacja adresowana do osób stosujÄ…cych przemoc w rodzinie
 strategia polega na angażowaniu sprawców przemocy w rodzinie w czynny udział
inicjonowania i utrwalania pożądanych zmian
Realizując podane strategie pomagania rodzinom dotkniętym przemocą w rodzinie, można
stosować zarówno metody pracy socjalnej zorientowanej na działaniach  zadaniach 
odnoszących się do zmiany zachowań osób dotkniętym problemem przemocy w rodzinie, jak
i podejścia skoncentrowanego na rozwiązania. Skoncentrowane na rozwiązaniach to nowa
metoda w pracy socjalnej, w której główny punkt ciężkości kłodzie się na poszukiwaniu
rozwiązań trudnej sytuacji życiowej osoby / rodziny.
Fazy przemocy:
1. Faza narastania napięcia  w tej fazie partner jest zazwyczaj napięty i stale
podirytowany. Starasz się go uspokoić, dbasz o starannie wypełnienie obowiązków
domowych. Zaczynasz się zastanawiać nad tym, co możesz zrobić, aby uniknąć
kolejnej awantury
2. Faz ostrej przemocy  partner jest gwałtowny wpada w szał, jakiś drobiazg wywołuje
potworną awanturę. Możesz zostać wtedy poważnie pobita lub zraniona. Najczęściej
wtedy decydujesz się wezwać policję, zwracasz się o pomoc
3. Faza miesiąca miodowego  jest to faza skruchy i okazywania miłości. Sprawca
przeprasza za swoje zachowanie, obiecuje poprawę. Jest czuły, troskliwy oraz
zapewnia o swojej miłości. Partner staje się podobny do mężczyzny, jakiego kobieta
pokochała. Ofiara zaczyna wierzyć, że jej partner się zmienił, i że przemoc była tylko
incydentem, który już się nie powtórzy
Faza miesiąca miodowego przemija i następuje pierwsza faza przemocy. Wszystko zaczyna
się od nowa. Przemoc w następnych cyklach na ogół jest bardziej gwałtowna i dłuższa, a fazy
miesiąca miodowego krótsze i nie takie miodowe.
Zadania pracownika socjalnego wobec ofiar przemocy w rodzinie
W ramach swoich kompetencji i zadań pracownik socjalny:
·ð Udziela wsparcia psychologicznego i socjalnego
·ð Przeprowadza wywiad Å›rodowiskowy umożliwiajÄ…cy diagnozÄ™ sytuacji rodziny lub
osoby
3
·ð Pomaga ustalić plan bezpieczeÅ„stwa w przypadku gdy ofiara decyduje siÄ™ pozostać ze
sprawcÄ…
·ð Pomaga znalez
ć bezpieczne schronienie, jeśli ofiara decyduje się na opuszczenie
domu
·ð Pomaga w razie potrzeby zapewnić pomoc medycznÄ…
·ð Kieruje do specjalistów zajmujÄ…cych siÄ™ pomaganiem ofiar przemocy
·ð Informuje o dalszych krokach jakie podejmie w sprawie pomocy rodzinie
i zapewnieniu bezpieczeństwa
·ð Pracownik informuje także o swoich uprawnieniach i możliwoÅ›ciach
·ð W razie potrzeby bÄ…dz
na życzenie zainteresowanych zwraca się do policji o podjęcie
działań prewencyjnych wobec sprawcy
·ð W przypadku stwierdzenia lud podejrzenia popeÅ‚nienia przestÄ™pstwa powiadamia
organy ścigania
·ð Uruchamia dziaÅ‚ania zwiÄ…zane z interwencjÄ… kryzysowÄ…
·ð Udziela informacji o przysÅ‚ugujÄ…cych Å›wiadczeniach i formy pomocy
·ð Pomaga w zaÅ‚atwieniu spraw urzÄ™dowych
·ð Informuje o możliwoÅ›ci uzyskania pomocy w Å›rodowisku lokalnym
·ð Monitoruje efekty podjÄ™tych dziaÅ‚aÅ„
·ð Współpracuje z innymi instytucjami
Bibliografia:
1. Ośrodek Pomocy Społecznej w Głuchołazach  zakładka przemoc w rodzinie
2. J. Grodecka, R. Kułacka, K. Sarzała, A. Żukeiwicz  Standard pracy socjalnej z
rodziną doświadczającą przemocy w rodzinie
4
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Lędzinach
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej znajduję w Lędzinach przy ulicy Lędzińskiej 47.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej działa w oparciu o przepisy:
a) Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (D. U. z 20014 r. nr 64 poz.
593)
b) Ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (D. U. z 2003 r. nr
228 poz. 2255 z póz
zm.)
c) Ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych
oraz zaliczce alimentacyjnej (D.U. z 2005 r. nr 86 poz. 732 z póz
. zm.)
d) Ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (D.U. z 2005 r. nr 249 poz.
2104)
e) Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (t.j. D.U. z
2000 r. nr 98 poz. 1071 z póz
. zm.)
f) Ustawy z dnia 9 marca 1990 r. o samorzÄ…dzie gminnym (D.U. z 2001 r. nr 142 poz.
1591 z póz
. zm.)
g) Uchwały Rady Miejskiej w Lędzinach nr XCI/12/99 z dnia 30 grudnia 1999 r.
w sprawie utworzenia Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lędzinach
Celem działalności ośrodka jest:
a) Kształtowanie lokalnej polityki społecznej oraz opracowanie i realizacja gminnej
strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem
programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup
szczególnego ryzyka
b) Umożliwianie osobom i rodzinom przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych,
których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne środki, możliwości
i uprawnienia, a także zapobieganie powstawaniu takich sytuacji
c) Zaspokajanie niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin oraz umożliwianie im
bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka, jak również
doprowadzenie do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze
środowiskiem
5
d) Prowadzenie postępowania i wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach
świadczeń, których obowiązek realizacji, nałożony został na Ośrodek ustawami oraz
realizacja tych świadczeń
Zadania Ośrodka w zakresie pomocy społecznej obejmują:
a) Zadania własne z zakresu pomocy społecznej realizowane przez gminy w tym zadania
o charakterze obowiÄ…zkowym
b) Zadania zlecone gminie przez administracjÄ™ rzÄ…dowÄ… podyktowane zapisami ustawy
o pomocy społecznej
c) Inne zadania z zakresu pomocy społecznej wynikające z rozeznanych potrzeb gminy,
rządowych programów pomocy społecznej bądz
innych ustaw majÄ…cych na celu
ochronę poziomu życia osób i rodzin, po otrzymaniu odpowiednich środków
d) Zadania w zakresie realizacji świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych w ramach
upoważnień udzielonych przez Burmistrza Miasta
Decyzje w sprawach świadczeń pomocy społecznej oraz świadczeń rodzinnych
i alimentacyjnych z zastrzeżeniem świadczeń określonych odrębnymi przepisami, wydawane
sÄ… w formie pisemnej.
W realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej Ośrodek współpracuje z organizacjami
społecznymi, Kościołek Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi,
fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Ośrodek
może zgodnie z obowiązującymi przepisami i upoważnieniami zlecać podmiotom
upoważnionym prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej, realizację
określonych zadań, po uprzednim przeprowadzeniu konkursu ofert, przyznając określone na
ten cel środki finansowe.
Działy Miejskiego Ośrodka Pomocy w Lędzinach:
a) Dział świadczeń społecznych  procedury postępowania w sprawach o świadczenia
z pomocy społecznej:
o celem pomocy społecznej jest zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych
osób i rodzin oraz umożliwienie im bytowania w warunkach odpowiadających
godności człowieka
o prawo do świadczeń z pomocy społecznej uwarunkowane jest wykazaniem się
własną aktywnością w zakresie zaspokajania swych potrzeb bytowych.
6
W pierwszej kolejności osoby, rodziny korzystające z pomocy społecznej
winny wykorzystać własne zasoby, możliwości i uprawnienia
o pomoc społeczna nie może stanowić stałego z
ródła utrzymania, zwłaszcza
w przypadku osób, które mają warunki i możliwości, aby podjąć pracę
b) dział świadczeń rodzinnych
c) dział interwencji socjalnej i profilaktyki  został utworzony z myślą o pomaganiu
osobom i rodzinom będących w trudnej sytuacji życiowej w kryzysie, ze szczególnym
uwzględnieniem sytuacji pomocy rodzinie
d) świetlica socjoterapeutyczna  zadana świetlicy:
o pomoc w kryzysach szkolnych, rodzinnych, rówieśniczych, osobistych
o zapewnienie dzieciom racjonalnego wypoczynku poprzez organizowanie
zabaw i kółek zainteresowań oraz pomoc w planowaniu przyszłości
i realizowaniu marzeń
o pomoc w nauce i odrabianiu lekcji
o sporzÄ…dzanie diagnozy indywidualnej dziecka i jego rodziny
o prowadzenie zajęć profilaktycznych i socjoterapeutycznych zgodnie
z programem przygotowanym według potrzeb i diagnozy indywidualnej dzieci
e) dom dziennego pobytu seniora  jest ro dział Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
zajmujący się zaspokajaniem podstawowych potrzeb wyższego rzędu ludzi starszych,
chorych, często z ustalonym stopniem niepełnosprawności i osób samotnych, często
nie mających oparcia w rodzinie. Pobyt w placówce daję także możliwość korzystania
z urządzeń sanitarno  higienicznych, korzystania z posiłków na miejscu i na wynos.
Obszarem, który powinny być rozwiązane, a nie są według mnie jest świetlica
socjoterapeutyczna, powinna zostać ona przeniesiona do innego budynku lub gruntownie
wyremontowana, aby dzieci w niej przebywające miały lepszy komfort przebywania w niej.
7