Ćw.4 MS EXCEL (1)
1. Rozpocząć pracę w nowym skoroszycie w arkuszu1.
2. Kliknąć myszką dowolną komórkę i wprowadzić dowolny tekst.
3. Wprowadzić dane do kilku komórek w różnych formatach, np.:
5 -4,5 20%
2,34E7 (tzw. format naukowy - odpowiada 2,34�"
�"107).
�"
�"
Ocenić prawidłowość wpisania liczb dziesiętnych (domyślne wyrównanie do prawej)
Jako separator części całkowitej i ułamkowej stosujemy standardowo przecinek, chyba że w systemie Win-
dows ustawiono inny w Panelu sterowania  Region i język  Ustawienia dodatkowe.
4. Ćwiczyć zaznaczanie prostokątnego wycinka arkusza przez:
" przeciąganie myszką po arkuszu uzyskując zaciemnienie prostokątnego fragmentu arkusza,
" poruszanie się po arkuszu przy pomocy klawiszy nawigacyjnych z klawiszem SHIFT,
" zaznaczanie całych kolumn lub wierszy przez przeciąganie myszką po nagłówkach kolumn lub nume-
rach wierszy.
Uwaga: komórka aktywna pozostaje niezaciemniona, lecz również wchodzi w skład
wycinka.
5. Po uaktywnieniu komórki z daną liczbową dokonywać zmian postaci wyświetlanej liczby i jej liczby
miejsc dziesiętnych, używając odpowiednich przycisków grupy Liczba.
6. Zapisać dokument w pliku.
7. Otworzyć okno drugiego pustego arkusza (zakładki na dole ekranu). W kilku komórkach wpisać tytuły
kolumn przykładowego zestawienia:
Lp. Data Towar Ilość Cena jednostkowa Wartość
8. Do komórki pod Lp. wpisać liczbę 1. Komórki poniżej wypełnić serią danych jednym ze sposobów:
" przeciąganie prawego dolnego narożnika komórki początkowej serii (z wpisaną liczbą) z wci-
śniętym klawiszem CTRL (seria z krokiem 1).
" przy pomocy operacji: Narzędzia główne/Edycja/Wypełnienie �! Seria danych... z opcjami:
wypełnianie kolumnami, typ danych arytmetycznych, z krokiem 1, ustalenie wartości końco-
wej serii,
" wpisać do sąsiadujących komórek w pionie dwie kolejne dane z serii (np. 1 i 2), zaznaczyć
obie komórki i przeciągać w dół za prawy dolny narożnik zaznaczonego obszaru.
Niektóre serie wykonywane są przez kopiowanie. Przykładowo wpisać do komórki nazwę
miesiąca lub nazwę dnia tygodnia i przeciągać prawy dolny narożnik tej komórki. Podobnie jest
z datami.
9. Do pierwszej komórki kolumny z datą wpisać datę dzisiejszego dnia, np. 2014-03-05 (to zależy od
formatu daty ustawionego dla Windows) lub 5/03. Do innej komórki daty wpisać tę samą datę,
z zastosowaniem funkcji wpisywanej poprzez: menu Formuły/Wstaw Funkcję, kategoria - Daty i cza-
su, wklejana funkcja  DZIŚ (jej wstawienie spowoduje, że arkusz otwarty jutro będzie miał uaktual-
nioną datę w tej komórce). Do kilku kolejnych komórek kolumny wpisać różne daty. Zaznaczyć ko-
mórkę z datą, wykorzystać z menu Narzędzia główne/Format/Komórki/Formatuj/Komórki (lub z me-
nu kontekstowego Formatuj/Komórki) kategoria Niestandardowe  zdefiniować własny format daty
(np. dd-mm-rrrr dddd).
Można również wprowadzać w komórkach liczby reprezentujące czas, w formacie godz:min:sek, np.
12:34 18:21:45
10. Zaznaczyć cały obszar arkusza (przeciągnięcie myszką wzdłuż kolumny numerów wierszy) i zmieniać
wysokość i szerokość wszystkich komórek, za pomocą operacji: Format �! Wysokość wiersza, Format
�! Szerokość Kolumny, ustawiając je na wartości 15 pkt i 10 znaków. Zmieniać niezależnie wysokości
niektórych wierszy i szerokości kolumn, za pomocą przeciągania granicy nagłówków kolumn/wierszy.
Powrócić do podstawowych wartości wysokości i szerokości wierszy/kolumn (Autodopasowanie).
11. Ćwiczyć sposoby formatowania danych: zaznaczyć dane w kolumnie Lp i zmieniać jej postać z menu
podręcznego dla zakresu komórek: Formatuj Komórki.. kategoria Liczbowe, w kolumnie data usta-
wiać różne postaci daty, w kolumnie cena jednostkowa zmienić postać danych na walutowe (można
wykorzystać ikony w grupie Narzędzia główne/Liczba).
12. Zapoznać się z parametrami formatowania (narzędzia grupy Czcionka i Wyrównanie), gotowe style
formatowania, opcje menu Formatuj komórki (zakładki Wyrównanie, Czcionka, Wypełnienie). Zapo-
znać się z parametrami operacji ustawiania i modyfikowania krawędzi komórek oraz ich wypełniania
kolorami. Dla projektowanej tabeli (uprzednio zaznaczając odpowiednie wycinki) ustawić kroje i roz-
miary czcionek, wyrównania, krawędzie pogrubieniem nagłówka tabeli i obramowaniem jej kolumn.
Wyrażenia obliczeniowe  formuły
Formułę (wyrażenie w komórce) rozpoczynamy znakiem =
Wyrażenie formuły zawierać może:
" adresy innych komórek
" nazwy własne komórek lub ich zakresów definiowane przez użytkownika, utworzone np. przez wpi-
sanie w polu adresowym na kolumną A lub zarządzać nazwami na karcie Formuły w grupie Nazwy
zdefiniowane/ Menedżer nazw,
" funkcje standardowe (ich definiowanie ułatwia kreator funkcji  narzędzie fx obok pola formuły lub
dostępne na karcie Formuły).
Postać funkcji:
nazwa_funkcji ( argument1; argument2; ...)
" operatory działań na adresach lub funkcjach (według hierarchii kolejności działań):
" powielenie znaku + i zmiana znaku 
" potęgowanie ^
" mnożenie * i dzielenie / (kolejność od lewej)
" dodawanie + i odejmowanie  (kolejność od lewej)
Nawiasy okrągłe zmieniają standardową hierarchię działań. Niektóre funkcje, np. SUMA, operują na zakre-
sach komórek, używamy wówczas zapisu z dwukropkiem, np. A1:A5.
Przykładowa formuła:
=  A1*B1 + C1^2  D1*SUMA(E1:E5)
13. Uaktywnić pustą komórkę wartości dla pierwszego towaru. Wpisać prostą formułę:
=E3*F3 (ENTER) (adresy wg własnego arkusza)
gdzie E3 i F3 to adresy komórek Cena jednostkowa i Ilość dla tego towaru. W trakcie wpisywania for-
muły do komórki można wskazywać myszką argumenty wyrażenia, będą one przepisywane do wyraże-
nia. Zaobserwować wynik.
14. Uaktywnić komórkę obliczonej Wartości. Wskazać myszką prawy dolny narożnik komórki (zmiana
wskaz
nika na krzyżyk). Przeciągać w dół do komórek dla pozostałych towarów. Obserwować skopio-
wanie formuły do sąsiednich komórek kolumny. Obejrzeć w polu formuły (lub podwójny klik w ko-
mórkę, lub F2) postacie wszystkich kopii formuły i odpowiednie przeadresowanie ich argumentów.
15. Obliczyć sumę wartości wszystkich towarów metodami:
a. wpisać formułę:
=G2+G3+G4+G5+G6+G7+G8+G9 (ENTER)
(dobrać adresy wg własnego arkusza)
b. skorzystać z grupy Autosumowanie (Ł),
c. wykorzystać funkcję SUMA:
=SUMA(G2:G9).
Funkcje matematyczne:
trygonometryczne. SIN(wyrażenie) sin(x)
(argument w radianach) !!!
COS(wyrażenie)
TAN(wyrażenie)
funkcje trygonometryczne odwrotne ASIN(wyrażenie)
ACOS(wyrażenie)
zamiana stopni na radiany RADIANY(wyrażenie)
zamiana radianów na stopnie STOPNIE(wyrażenie)
logarytm o podstawie p LOG(wyrażenie;p)
logarytm dziesiętny LOG10(wyrażenie)
logarytm naturalny LN (wyrażenie)
pierwiastek arytmetyczny PIERWIASTEK(wyrażenie)
potęga POT
GA(wyrażenie;wykładnik)
pierwiastek rzędu n POT
GA(wyrażenie; 1/n)
zaokrąglenia z dokładnością do okre- ZAOKR(wyrażenie; l_cyfr)
ślonej liczby cyfr dziesiętnych ZAOKR.GÓRA(wyrażenie; l_cyfr)
ZAOKR.DÓA
(wyrażenie; l_cyfr)
zaokrąglenia do najbliższej wielokrot- ZAOKR.W.GÓR
(wyrażenie; n)
ności n ZAOKR.W.DÓA
(wyrażenie; n)
zaokrąglenie do całkowitej ZAOKR.DO.CAA
K(wyrażenie)
średnia arytmetyczna ŚREDNIA(zakres)
ex EXP(wyrażenie)
PI()
liczba Ą - funkcja bezargumentowa
wartość bezwzględna MODUA
.LICZBY(wyrażenie)
reszta z dzielenia x/d MOD(x;d)
liczba losowa z przedziału 0, 1 LOS ()
silnia SILNIA(wyrażenie)
funkcje czasu = DZIŚ()
= TERAZ()
= CZAS (gg;mm;ss)
 = DATA(rr; mm ;dd)
funkcje statystyczne = SUMA(zakres)
= ŚREDNIA(zakres)
= ODCH.STANDARDOWE(zakres)
= MIN(zakres1;zakres2)
= MAX (zakres)
Zadanie
1. Do wszystkich komórek zakresu A1:B10 wpisać kilka liczb  całkowite, dziesiętne, dodatnie i ujemne.
Komórki A1 i A2 nazwać odpowiednio x i y.
W innych komórkach arkusza wpisać i zrozumieć przykłady obliczeń:
= 2,5*A1 =PI()/2
= B10/3 =COS(B2)
= A1+B2 =SIN(B2)
= B7-A5 =STOPNIE(PI()/2)
= B5^4 =RADIANY(30)
= B5^(A3*3,23) =SIN(RADIANY(90))
= (A4-B6)/6 =EXP(1)
= B3^3 =LOG10(X)
= (B7-A5)/(B10+A3) =LOG(EXP(A1);3)
mnożenie wielomianów!!!
= 2,8E7*B6 =LN(A4)
zapis wykładniczy liczby!
= (x+B7+A7^3)/(A5-6,5*A7) ułamek! =LOG(x;4)
=x +y =MOD(17;3)
operacja na nazwanych komórkach
= 1/(A1^2+A1^3) =2* RADIANY(90)
=SUMA(B3;B4;B6) =ZAOKR.GÓRA(3,6667; 2)
=SUMA(A3:A6;B2:B4) = ZAOKR.DO.CAA
K(-4,567)
=ILOCZYN(B3:B4) =ZAOKR.W.GÓR
(3,6667; 0,25)
=ŚREDNIA(B3:B4) =SILNIA(6)
=MODUA
.LICZBY(A3*PI()-17) =3*EXP(-x/2)
=PIERWIASTEK(A1); =DZIŚ( )
=POT
GA(A1;1/3) =TERAZ( )
=LOS() =DATA(2003;11;11)
Do tworzenia wyrażeń z użyciem funkcji wykorzystywać kreator fx
2. Wykonać przeniesienie komórki z formułą obliczeniową następującymi metodami:
a. - przeciągnięcie za krawędzie komórki/wycinka i upuszczanie w nowym miejscu,
b. - wycięcie komórki/wycinka do schowka (menu kontekstowe Wytnij lub CTRL+X) i wklejenie
w nowym miejscu (menu kontekstowe Wklej lub CTRL+V).
Po operacji przeniesienia przyjrzeć się formułom w pasku formuły (lub. dwukrotne kliknięcie w komórkę).
Adresy względne i bezwzględne
Adres względny : postać przykładowa A3
Adres bezwzględny : postać przykładowa $A$3 (lub nazwana komórka)
Adresy bezwzględne stosujemy, gdy nie chcemy by tak adresowany argument wyrażenia modyfikował się w
trakcie kopiowania formuły do innych komórek, czyli w formułach-kopiach odwołanie było do komórki o sta-
łym adresie.
Można również w wyrażeniach stosować zapis $A3 lub A3$, wówczas blokowana będzie modyfikacja tego
dresu w wyrażeniu przy kopiowaniu w kolumnie A ($A3) lub w wierszu 3 (A$3).
Przykładowo chcemy zrobić arkusz obliczający liczby dni dzielące kilka dat od dnia dzisiejszego.
1. Do komórki A1 wstawiamy datę dzisiejszą wpisując formułę:
=DZIŚ();
2. W kilku sąsiadujących pionowo komórkach (np. od B3 do B10) arkusza wstawiamy kilka dat z prze-
szłości. W komórce C3 wpisujemy:
=$A$1-B3
a następnie ją formatujemy (Format Komórki&  Liczby  Ogólne)
3. Kopiujemy formułę do pozostałych komórek. Sprawdzić jakie są postaci formuł kopii i czy wyniki są
prawidłowe.
Można również nazwać komórkę A1 np. data_dzis (w okienku nad kolumną A lub z menu Formuły/Menedżer
nazw lub Definiuj nazwę)  wtedy formuła może wyglądać:
=data_dzis  B3
Zadanie 1
1. Wpisać do komórek kolumny serię wartości kąta od 0 do 360 stopni z krokiem co 5 stopni.
2. W komórce obok kąta 0 wpisać formułę obliczającą wartość funkcji sin dla tego kąta (uwaga:
konieczne przeliczenie kąta w stopniach na radiany).
3. Skopiować formułę do pozostałych komórek, zaobserwować poprawność wyników.
Zadanie 2
Obliczyć wartości następujących wyrażeń dla wartości x= 4.23
3
sin2 x - (x - 3)x
-1 -
x2 4x
+10-12
x-3 + 4
e-2x - 0,3-1
cos3 x + ln x - x
x-3 + x2 - 3x
-106
e-2x - 5,4
tg x - 2,5