Kraków, 19.03.2009
POMIARY LINIOWE
Piotr Barczyński
gr. 10 rok II
2008/09
Tyczenie punktów pośrednich na prostej
W terenie, czy na placu budowy często wynika potrzeba wytyczenia linii prostej w celu ustalenia
punktów pośrednich, a nie mamy pod ręką odpowiednich dokładnych urządzeń. W takich wypadkach musimy
się posiłkować prostymi i ogólnodostępnymi przyrządami, jakimi są tyczki czy kije.
W trakcie ćwiczenia, mając wyznaczone dwa punkty na pewnej odległości i będąc w potrzebie
ustalenia kilku punktów pomiędzy nimi, wbijamy w ich miejsce dwie tyczki. Następnie jedna osoba bierze
trzecią i stara się ustawić ją na linii pomiędzy pierwszymi dwiema. W tym celu druga osoba klęka w
odległości mniej więcej jednego metra od jednego ze stałych punktów i ustawiając się tak aby dwie
krańcowe tyczki nakładały się na siebie. W tym momencie, u\
ywając powszechnie stosowanej metody  na
oko nakierowuje osobę trzymającą tyczkę na przesuwanie jej tak aby wszystkie trzy znalazły się na jednej
linii. W celu poprawienia dokładności i zmniejszenia ska\
enia wyznaczania przez nie ustawienie tyczek
pionowo, patrzeć nale\
y mo\
liwie blisko ziemi.
Do wyznaczania punktów pośrednich mo\
na zastosować bardzo proste urządzenie zwane
 węgielnicą . Składa się ona z dwóch pryzmatów umieszczonych jeden nad drugim oraz okienka między nimi.
U dołu podwieszony jest pion ułatwiający poprawne ustawienie urządzenia jak równie\
wyznaczenie
szukanego punktu pod węgielnicą. W celu wyznaczenia punktu pośredniego nale\
y ustawić się pomiędzy
tyczkami wbitymi w stałych punktach. Patrzymy przez pryzmaty staramy się ustawić tak aby widziane obie
tyczki, znalazły się na jednej linii. Wtedy przy pomocy pionu, mo\
emy wyznaczyć punkt pośredni znajdujący
się bezpośrednio pod węgielnicą.
Dodatkowo, zakładając \
e mamy wbitą trzecią tyczkę (nie le\
ącą na linii dwóch poprzednich),
mo\
emy wyznaczyć punkt który jest rzutem trzeciej tyczki na linię łączącą dwie pierwsze tyczki. Do tego celu
u\
ywamy okienka między pryzmatami węgielnicy przez które widzimy trzecią tyczkę będącą przed nami. Ta
tyczka powinna się zgrać z obrazami pozostałych tyczek w pryzmatach.
Naturalnym spostrze\
eniem jest fakt \
e w ten sam sposób mo\
na wyznaczyć prostą prostopadłą do
danej, tyle \
e tym razem to my wbijamy trzecią tyczkę tak aby obrazy w węgielnicy uło\
yły się na jednej
prostej.
Pomiary długości odcinka
Często jest tak \
e mamy odcinek do pomiaru długości, lecz jest on dłu\
szy od naszych mo\
liwości
pomiarowych (za krótka taśma). Wtedy więc, mając ju\
punkty pośrednie wbijamy w nie tyczki i mierzymy
długości poszczególnych odcinków (między osiami tyczek), a następnie sumując te długości. Dla
zmniejszenia błędów, wykonuje się 10 ró\
nych kompletów pomiarów, liczy średnią i odchylenie standardowe
jako błąd pomiarów. Dołączam wyniki naszych pomiarów.
lp. Pomiar A Pomiar B Suma
1 1314,5 1403,5 2718
2 958 1760 2718
3 638 2078,5 2716,5
4 1934 780 2714
5 2292 423 2715
6 1333 1383 2716
7 1695,5 1022 2717,5
8 1861 856,5 2717,5
9 2163 554 2717
10 725,5 1992 2717,5
Średnia 2716,7
Odchylenie
1,34
standartowe