Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 13
II SAB/Kr 122/14 - Wyrok
Data orzeczenia 2014-06-25
Data wpływu 2014-04-29
Sąd Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Sędziowie Aldona Gąsecka-Duda /przewodniczący sprawozdawca/
Jacek Bursa
Paweł Darmoń
Symbol z opisem 6365 Inne zezwolenia, zgody i nakazy z zakresu ochrony zabytków
659
Hasła tematyczne Administracyjne postępowanie
Skarżony organ Wojewódzki Konserwator Zabytków
Treść wyniku zobowiązano do wydania aktu lub podjęcia czynności
stwierdzono że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa
Powołane przepisy Dz.U. 2013 nr 0 poz 267; art. 6, art. 8, art. 12, art. 35-37, art. 97-98, art. 104-105; Ustawa z
dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2003 nr 162 poz 1568; art. 36 ust. 1 pkt 6; Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący:
Sędzia WSA Aldona Gąsecka  Duda (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Jacek Bursa Sędzia WSA
Paweł Darmoń Protokolant: Urszula Czerwińska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11
czerwca 2014 r. sprawy ze skargi D. S. na bezczynność [...] Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków w K. w sprawie znak: [...] I. zobowiązuje [...] Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków w K. do wydania aktu lub podjęcia czynności w terminie jednego miesiąca w sprawie
z wniosku D. S.  znak: [...]; II. stwierdza, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym
naruszeniem prawa; III. zasądza od [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w K. na rzecz
skarżącej D. S. kwotę 457 zł ( czterysta pięćdziesiąt siedem złotych), tytułem zwrotu kosztów
postępowania. [pic]
Uzasadnienie
Pismem z dnia 3 kwietnia 2914 r. D. S. wniosła do Wojewódzki Sąd Administracyjny w
Krakowie, za pośrednictwem organu, skargę na przewlekłe prowadzenie przez Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków w sprawie [...], dotyczącej wydania zgody na przeniesienie zabytku
nieruchomego. Skarżąca domagała się stwierdzenia, że przedmiotowe postępowanie jest
prowadzone w sposób przewlekły, z rażącym naruszeniem prawa i wyznaczenie terminu
końcowego wydania decyzji. Wnosiła także o wymierzenie organowi grzywny w kwocie 1000
zł. oraz zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa
adwokackiego, według norm przepisanych.
Uzasadniając powyższe podawała, że dnia 26 paz
dziernika 2012 r. złożyła wniosek do
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w K. w przedmiotowej sprawie. Ponadto w toku
postępowania składała pisma z prośba o udzielenie informacji w ramach obowiązków organu
wynikających z art. 8 i 9 k.p.a. oraz wnioski o charakterze formalnym - m.in. o zawieszenie
niniejszego postępowania do czasu wydania sformalizowanych zaleceń konserwatorskich w
trybie art. 27 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Pismem z dnia 16 kwietnia
2013 r. skarżąca złożyła zażalenie na przewlekłe prowadzenie postępowania w trybie art. 37 ż
1 k.p.a., które zostało uwzględnione postanowieniem Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego z dnia 30 stycznia 2014 r. [...]. Pomimo upływu terminu załatwienia sprawy,
wyznaczonego przez organ wyższego stopnia, Wojewódzki Konserwator Zabytków w dalszym
ciągu nie wydał rozstrzygnięcia w sprawie.
W piśmie z dnia 2 czerwca 2014 r. skarżąca, zaznajomiona z odpowiedzią na skargę,
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 2 / 13
dodatkowo zwróciła uwagę na fakt na podejmowania przez Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków czynności, które nie były bezwzględnie niezbędne dla wydana rozstrzygnięcia i nie
mogą usprawiedliwiać naruszenia terminów z art. 35 ż 3 k.p.a., czego przykład stanowi
wielotygodniowa korespondencja z organem wyższego stopnia na temat zaawansowania
postępowania karnego przeciwko mężowi skarżącej odnośnie zniszczenia willi " [...]".
Wskazywała również, że wnioski zawarte w piśmie z dnia 27 listopada 2012 r. były
sformułowane alternatywnie i nie wprowadzały niejasności co do żądania strony. W dniu
przeprowadzania oględzin skarżąca była obłożnie chora, o czym informowała organy i
uzyskała zwolnienie biegłego. Nadto w poprzednich latach wielokrotnie odbywały się oględziny
przedmiotowego budynku.
Na rozprawie skarżąca sprecyzowała, że w sprawie nie wydano dotąd aktu, a skarga jest w
istocie skargą na bezczynność organu.
W odpowiedzi na skargę Wojewódzki Konserwator Zabytków wnosił o jej oddalenie oraz
obciążenie strony kosztami niniejszego postępowania według norm przypisanych, składając
niżej podane wyjaśnienia dotyczące przebiegu postępowania.
Budynek willi "[...]", usytuowany na działce nr [...], obr [...]., przy ul. K. w Z. jest wpisany do
rejestru zabytków pod nr [...] na podstawie decyzji z dnia 3 stycznia 2001 r.
W dniu 26 paz
dziernika 2012 r. D. S. złożyła wniosek w sprawie przeniesienia zabytkowego
budynku willi "[...]". We wniosku powołała się na wcześniejsze stanowisko WKZ z dnia 15
grudnia 2011 r. oraz stanowisko Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków w K., które były
odpowiedzią na wniosek skarżącej z sierpnia 2011 r. o wydanie zaleceń konserwatorskich w
trybie art. 27 ustawy o ochronie i opiece nad zabytkami. Do wniosku załączono pismo Fundacji
[...] z 10 września 2012 r.
Zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. ustawy o ochronie zabytków i
opiece nad zabytkami, trwałe przeniesienie zabytku nieruchomego, wpisanego do rejestru
zabytków wymaga uzyskania pozwolenia konserwatorskiego.
Zasady wydawania pozwoleń konserwatorskich reguluje rozporządzenie Ministra Kultury i
Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 lipca 2011 r. w sprawie prowadzenia prac
konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań architektonicznych i
innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków. Rozporządzenie określa
wymagania jakim powinien odpowiadać wniosek o wydanie pozwolenia i określa warunki
wydania pozwolenia konserwatorskiego.
W ż 5 i ż 16 rozporządzenia określono wymagania odnośnie wniosku i pozwolenia na
przemieszczenie zabytku wpisanego do rejestru zabytków.
W związku z powyższym, w dniu 7 listopada 2012 r. WKZ wydał postanowienie o obowiązku
usunięcia braków formalnych, polegających między innymi na przedłożeniu projektu
budowlanego na przemieszczenie willi "[...]".
W odpowiedzi na postanowienie D. S. przesłała pismo z dnia 27 listopada 2012 r. (data
wpływu 29 listopada 2012r.), w którym wnosiła o zawieszenie postępowania do czasu
opracowania projektu budowlanego na przeniesienie zabytku - tj. do końca lutego 2013 r.,
wydanie zaleceń konserwatorskich w trybie art. 27 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami oraz wyjaśnienie w trybie art. 8 i 9 k.p.a. pojęcia "projekt budowlany" na
przemieszczenie zabytku. Do pisma został załączony odpis z KW nr [...]oraz wypis z rejestru
gruntów jako dowod, że działka nr [...], na której usytuowana jest zabytkowa willa stanowi
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 3 / 13
współwłasność osób fizycznych, a także akt notarialny potwierdzający własność działek nr [...] i
[...] w K., pow. [...], woj. mazowieckie, z którego wynikało, że wskazane jako nowa lokalizacja
nieruchomości nie są własnością Fundacji zainteresowanej przejęciem zabytkowej willi.
Powołany przez wnioskodawczynię art. 27 ustawy o ochronie i opiece nad zabytkami
umożliwia wydanie zaleceń wyłącznie odnośnie sposobu korzystania z zabytku, jego
zabezpieczenia, konserwacji a także dopuszczalnych przekształceń. Charakter prawny
zaleceń konserwatorskich nie jest określony w ustawie. Zalecenia konserwatorskie w swojej
istocie zawierają jedynie wytyczne, nie są powiązane z przymusem administracyjnym i nie
mają charakteru orzeczenia. Nie mogą być zatem wydawane w formie decyzji
administracyjnej.
W dniu 12 grudnia 2012 r., w związku z przesłanym przez D. S. odpisem z księgi wieczystej i
powziętą przez WKZ informacją o stanie własnościowym zabytkowej nieruchomości, organ
powiadomił L. S. o postępowaniu prowadzonym z wniosku D. S. i przesłał kopie
dotychczasowych akt sprawy.
Nadto, w odpowiedzi na pismo skarżącej z dnia 27 listopada 2012 r., w dniu 14 stycznia 2013
r. do stron postępowania zostało przesłane pismo, w którym na podstawie art. 27 ustawy o
ochronie zabytków i opiece nad zabytkami zostały wydane zalecenia konserwatorskie
dotyczące remontu konserwatorskiego i adaptacji willi "[...]". W przedmiotowym piśmie
wyjaśniono sytuacje w jakich ze stanowiska konserwatorskiego dopuszczalna jest translokacja
zabytku nieruchomego, oraz że w trybie art. 27 nie mogą być wydane zalecenia do
przeniesienia zabytku. Wskazano także standardy jakim powinna odpowiadać dokumentacja
projektowa. W tym samym piśmie poinformowano strony, iż zgodnie z sugestiami zawartymi w
piśmie z dnia 2 listopada 2012 r., z chwilą przystąpienia do opracowywania dokumentacji
projektowej postępowanie w sprawie translokacji willi "[...]" zostanie zawieszone do czasu
wykonania projektu. W piśmie strony ponownie zostały wezwane do uzupełnienia wniosku w
terminie do dnia 15 lutego 2013 r.
W dniu 14 stycznia 2013 r. D. S. stawiła się w siedzibie WKZ w K. i kontaktowała się z
inspektorem prowadzącym sprawę. W rozmowie poinformowała, że z uwagi na koszty
związane z projektem budowlanym na przeniesienie zabytkowego budynku zainteresowana
jest przede wszystkim stanowiskiem urzędu, co do możliwości przeniesienia willi na teren
województwa [...]. Inspektor prowadzący udzielił informacji, iż z uwagi na proponowaną
lokalizację na terenie innego województwa w kwestii translokacji będzie musiała wypowiedzieć
się ponownie Wojewódzka Rada Konserwatorska. Poinformowano także skarżącą, że braki
formalne wniosku, w tym brak projektu jest podstawą do oddalenia wniosku. Prowadzący
postępowanie przyznał, że kluczowym dla sprawy jest merytoryczna opinia Wojewódzkiej
Rady Konserwatorskiej oraz, że przystąpienie do opracowania projektu rozbiórki i projektu na
budowę ma uzasadnienie po uzyskaniu ww. opinii. Ze spotkania została spisana notatka
służbowa.
W dniu 29 stycznia 2013 r. oraz w dniu 6 lutego 2013 r., WKZ, w związku z proponowanym
przeniesieniem willi "[...]" na teren województwa mazowieckiego wystąpił do Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków z prośbą o opinię na temat przejęcia obiektu, a także z prośbą o
informacje czy działka [...] i [...] są objęte ustawową formą ochrony konserwatorskiej.
Odpowiedz
otrzymano w dniu 11.02.2013 r.
W dniu 13 lutego 2013 r. wpłynęło pismo Fundacji [...] z mapą przedstawiającą planowaną
lokalizację willi "[...]" oraz umową użyczenia gruntu, dającą podstawy Fundacji do ubiegania
się o przejęcie obiektu.
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 4 / 13
Tym samym dopiero w lutym 2013 r. został uzupełniony wniosek z dnia 26 listopada 2012 r.,
zgodnie z pismem [...] z dnia 14 stycznia 2013 r.
W dniu 1 marca 2013 r. strony postępowania zostały powiadomione, iż wniosek z dnia 26
listopada 2013r. pozwala na przedstawienie sprawy przeniesienia willi " [...]" na najbliższym
posiedzeniu Wojewódzkiej Rady Konserwatorskiej.
W dniu 14 marca 2013 r. na XIV posiedzeniu Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków zapadła
decyzja o przekazaniu sprawy translokacji willi "[...]" na Główną Komisję Konserwatorską.
W dniu 30 kwietnia 2013 r. na podstawie art. 98 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami sprawa została przekazana do Głównej Komisji Konserwatorskiej.
W dniu 26 sierpnia 2013 r. do WUOZ w Krakowie wpłynęło pismo Ministra Kultury i
Dziedzictwa Narodowego informujące o skardze D. S. z dnia 16 kwietnia 2013 r. na
niezałatwienie sprawy w terminie. W odpowiedzi, pismem z dnia 28 sierpnia 2013 r., znak [...]
WKZ wyjaśnił, że brak projektu budowlanego na translokację zabytkowej willi dawał podstawy
do odrzucenia wniosku z przyczyn formalnych. Poinformowano także, że istnieje podstawa do
zawieszenia postępowania do czasu uzyskania opinii Głównej Rady Konserwatorskiej. Z uwagi
jednak na koszty związane z wykonaniem projektu, a także wieloletni konflikt z właścicielami
oraz stan techniczny budynku, postępowanie jest nadal prowadzone. Celem Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków jest przede wszystkim uzyskanie merytorycznej opinii co do istoty
rozstrzygnięcia wniosku, a nie zakończenie postępowania z przyczyn z formalnych.
W dniach 13-14 listopada 2013 r. na posiedzeniu Głównej Komisji Konserwatorskiej omawiana
była kwestia przeniesienia willi "[...]" na teren województwa [...]. Komisja nie podjęła
jednoznacznej decyzji, zobowiązała natomiast Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków do
rozpoznania na jakim etapie jest prowadzone w stosunku do jednego z współwłaścicieli
postępowanie karne oraz jakie jest zainteresowanie Gminy Miasta [...], Starosty [...] lub [...]
Parku Narodowego ewentualnym przejęciem obiektu, a także podjęcia rozmów z
współwłaścicielami na temat ewentualnego remontu zastępczego. Generalny Konserwator
Zabytków został zobowiązany przez Główną Komisję Konserwatorską do ponownego zajęcia
się sprawą.
W związku ze stanowiskiem Głównej Komisji Konserwatorskiej, w dniu 19 listopada 2013 r. do
Dyrekcji [...] Parku Narodowego zostało skierowane pismo, w sprawie ewentualnego
przekazania zabytkowej willi. Pisma tej samej treści skierowano do Burmistrza Miasta [...] i
Starosty [...]. O wszystkich podmiotów uzyskano negatywne odpowiedzi.
WKZ zwrócił się również do Sądu Rejonowego w Z. z prośbą o informacje, na jakim etapie jest
sprawa karna prowadzona przeciwko L. S. w związku z podpaleniem i samowolną rozbiórką
werandy w zabytkowej willi. W odpowiedzi w dniu 5 grudnia 2013 r. uzyskano kopię wyroku.
Niezależnie od powyższych działań, WKZ na etapie prowadzonego postępowania usiłował na
podstawie art. 38 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami przeprowadzić kontrole
zabytkowej willi. Celem kontroli miała być ocena obecnego stanu technicznego, która jest
niezbędna do podjęcia ewentualnej decyzji o rozbiórce i ponownym postawieniu budynku w
nowym miejscu. Pomimo skutecznie doręczonych kilkakrotnych wezwań, współwłaściciele nie
stawili się na kontrole i nie udostępnili obiektu upoważnionym pracownikom.
W dniu 13 stycznia 2014 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pismem [...]
przesłało do sprawy prawomocny wyrok NSA w Warszawie z dnia 3 paz
dziernika 2013 r.,
sygn. akt II OSK 1054/12, oddalający skargę kasacyjną od wyroku WSA z dnia 19.12.2011r.
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 5 / 13
W dniu 24 stycznia 2014 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pismem [...]
przesłało do sprawy prawomocny wyrok WSA w Warszawie z dnia 19 grudnia 2011 r., sygn akt
l SA/Wa 1965/11, oddalający skargę L. S. na decyzję Ministra Kultury z dnia 30 września 2009
r. utrzymująca w mocy wcześniejszą decyzję ww. organu, odmawiającą skreślenia z rejestru
zabytków willi "[...]".
Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2014 r. (data wpływu 04.02.2014 r.), znak [...], Minister
Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pomimo zaleceń Głównej Komisji Konserwatorskiej, uznał
za zasadne zażalenie D. S. na niezałatwienie sprawy przeniesienia willi [...] w terminie i
zobowiązał Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków do zakończenia postępowania w terminie
30 dniu od daty otrzymania tego postanowienia. Na postanowienie nie przysługiwało
zażalenie, w związku z powyższym Wojewódzki Konserwator Zabytków w dniu 11 lutego 2014
r. przesłał na adres Generalnego Konserwatora Zabytków pismo z dnia 11 lutego 2014 r., znak
[...], w którym zwrócił uwagę na rozbieżność stanowiska Ministerstwa i Głównej Komisji
Konserwatorskiej. Przedmiotowe pismo do dnia dzisiejszego pozostało bez odpowiedzi.
W związku z zaleceniami Głównej Komisji Konserwatorskiej oraz nieobecnościami
współwłaścicieli na kontrolach WKZ, działając na podstawie art. 50 k.p.a., w dniu 10 lutego
2014 r. wezwał strony do stawiennictwa się w siedzibie Delegatury w N. celem złożenia
niezbędnych wyjaśnień na temat stanu technicznego, translokacji oraz ewentualnego remontu
zastępczego willi. Pomimo prawidłowego, skutecznego powiadomienia stron postępowania
oraz uzyskanego dzień wcześniej od D. S. telefonicznego potwierdzenia obecności, żadna ze
stron nie stawiła się na wyznaczone spotkanie, narażając tutejszy Urząd na koszty związane z
oddelegowaniem pracowników. Nieobecność do dnia dzisiejszego nie została
usprawiedliwiona.
Zgodnie z zaleceniami zawartymi w protokole z posiedzenia Głównej Komisji Konserwatorskiej
z dnia 13-14 listopada 2013 r., pismem z dnia 18 marca 2014 r. [...], na adres Departamentu
Ochrony Zabytków MKiDN przesłane zostały wymagane dokumenty z prośbą o ostateczną
opinię Głównej Komisji Konserwatorskiej na temat przeniesienia willi "[...]" na teren
województwa mazowieckiego. W piśmie powołano się na postanowienie Ministra Kultury i
Dziedzictwa Narodowego z dnia 30 stycznia 2014 r., sugerując termin zakończenia
postępowania. Niestety do dnia dzisiejszego stanowisko Głównej Komisji Konserwatorskiej nie
zostało przedstawione.
Podsumowując, powyższe Wojewódzki Konserwator Zabytków wskazywał, że sprawa
przeniesienia willi "[...]" na teren zespołu folwarcznego w K. jest wielowątkowa, zaś jest
prowadzona z wyjątkową starannością i dokładnością. Zwrócić uwagę na niekompletność
złożonego wniosku oraz niespójność żądań, gdzie z jednej strony skarżąca wnosi o wydanie
zaleceń konserwatorskich w trybie art. 27 ustawy o ochronie i opiece nad zabytkami, a z
drugiej o wydanie pozwolenia konserwatorskiego (decyzji administracyjnej) na przeniesienie
zabytku i jednocześnie zawieszenie prowadzonego w tej sprawie postępowania, przy czym
skarżąca została pisemnie poinformowana o procedurze wydawania pozwolenia i zaleceń
konserwatorskich, o których mowa powyżej (pisma z dnia 15 grudnia 2011 r., znak [...] i z dnia
14 stycznia 2013 r., znak [...]). Równolegle z postępowaniem w sprawie przeniesienia willi
"[...]" prowadzone było postępowanie karne przeciwko jednemu z współwłaścicieli oraz
postępowanie, w sprawie kasacji wyroku WSA, utrzymującego w mocy decyzję Ministra
Kultury i Dziedzictwa Narodowego, odmawiającą skreślenia willi "[...]" z rejestru zabytków. Nie
bez znaczenia jest fakt, że obiekt jest zaniedbany, a współwłaściciele od lat unikają kontroli i
uchylają się od ustawowego obowiązku opieki nad zabytkiem, w tym w szczególności
prowadzenia remontów konserwatorskich. Translokacje zabytkowych obiektów są
przeprowadzane w sytuacjach wyjątkowych i zawsze maja charakter działań ostatecznych,
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 6 / 13
ratunkowych. Na terenie [...] przenoszono obiekty wpisane do rejestru zabytków na teren
skansenów w związku z budową zbiornika przeciwpowodziowego w N. i S. oraz budynki
figurujące w ewidencji konserwatorskiej w związku z inwestycjami drogowymi. W wypadku
"[...]" celem przeniesienia jest wyłącznie nowa zabudowa działki nr [...] przy ul. K. w Z..
Przeniesienie willi "[...]" wiąże się ze zmianą stanu własnościowego zabytkowego obiektu, w
związku z powyższym dla zagwarantowania postawienia obiektu w nowym miejscu konieczny
jest udział w postępowaniu przyszłego właściciela obiektu, pomimo, że zgodnie z ustawą o
ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, a także rozporządzeniem Ministra Kultury i
Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 lipca 2011 r., w sprawie prowadzenia prac
konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań architektonicznych i
innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków pozwolenie konserwatorskie na
przeniesienie zabytku wydaje się na wniosek właściciela gruntu, na którym obiekt obecnie się
znajduje. Rolą wojewódzkiego konserwatora zabytków jest skuteczne doprowadzenie do
translokacji obiektu, czyli wyegzekwowanie warunków wydanego pozwolenia
konserwatorskiego. Trudno po sprzedaży pozostałego z rozbiórki materiału egzekwować od
obecnego właściciela, czyli od osoby dla której pozwolenie będzie wydane rekonstrukcji
budynku na działce, która jest własnością Fundacji. Ponadto, pozwolenie konserwatorskie, o
którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. ustawy o ochronie zabytków i
opiece nad zabytkami, nie zwalnia z obowiązku uzyskania pozwolenia budowlanego, przy
czym ustawa - Prawo budowlane nie operuje pojęciem "translokacja". W związku z
powyższym, konieczne będzie uzyskanie pozwolenia budowlanego na rozbiórkę, które może
być wyłącznie wydane na wniosek obecnych właścicieli oraz pozwolenia na budowę, które
będzie wydane na wniosek przejmującego zabytkowy obiekt. W tym wypadku pozwolenia będą
wydawane przez dwa różne starostwa z terenu różnych województw. Do ich wydania
konieczne będą projekty na rozbiórkę i budowę, uzgodnione odpowiednio przez [...]
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Postawa skarżącej, zdaniem tutejszego Urzędu nosi znamiona celowego utrudniania
postępowania albowiem D. S. dwukrotnie nie udostępniła obiektu do kontroli, nie można więc
było dokonać oceny obecnego stanu technicznego budynku. Nie stawiła się również na
wyznaczone spotkanie, dotyczące między innymi translokacji zabytkowej willi. Do dnia
dzisiejszego nie opracowała wymaganego projektu budowlanego. Wojewódzki Konserwator
Zabytków, pomimo podstaw do oddalenia wniosku, a także kontrowersji wobec przeniesienia
zabytku reprezentującego styl zakopiański na teren województwa mazowieckiego, dla którego
tego typu architektura jest obca stylistycznie, dążył do wydania merytorycznego stanowiska w
tej sprawie i tym samym rozwiązania wieloletniego konfliktu z właścicielami, a przede
wszystkim ratowania zagrożonego zniszczeniem obiektu. Właściciele wielokrotnie wnioskowali
o skreślenie obiektu z rejestru zabytków. Stanowisko Ministra Kultury i rzeczoznawców było
negatywne. Zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego
dla Gminy [...] działka nr [...] przeznaczona jest pod zabudowę. Translokacja willi "[...]"
umożliwi wykorzystanie nieruchomości na cele inwestycyjne.
Ponadto, na rozprawie dnia 11 czerwca 2014 r. Wojewódzkiego Konserwator Zabytków
akcentował precedensowy charakter postępowania oraz niemożność rozstrzygnięcia sprawy
bez udostępnienia budynku. Zwracał też uwagę na nowe okoliczności, wynikające ze
złożonych na rozprawie dnia 11 czerwca 2014 r. pism Dyrektora Departamentu Ochrony
Zabytków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 23 kwietnia 2014 r., znak [...]
oraz odpowiedz
na nie z 9 maja 2014 r., znak [...].
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Zgodnie z treścią art. 1 ż 1  2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów
administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz.1269 z póz
n. zm.), sądy administracyjne sprawują
wymiar sprawiedliwości przez kontrolę zgodności z prawem działalności administracji
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 7 / 13
publicznej, która w myśl art. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed
sądami administracyjnymi (tekst jednol. Dz. U. z 2012r., poz. 270 - oznaczana dalej jako
p.p.s.a.) odbywa się na zasadach określonych w przepisach tej ustawy.
Stosownie do art. 3 ż 2 pkt 8 p.p.s.a., kontrola ta obejmuje między innymi orzekanie w
sprawach ze skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach
określonych w pkt 1-4a, tj. niewydania decyzji administracyjnej ( pkt 1 ), postanowienia w
postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończącego postępowanie, a
także postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty ( pkt 2 ).
W sprawie niniejszej ta właśnie regulacja jest podstawą do rozpoznania skargi, która dotyczy
bezczynności w załatwieniu wniosku skarżącej z dnia 26 paz
dziernika 2012 r. Brak zatem
przesłanek do odrzucenia skargi na podstawie art. 58 ż 1 pkt 1 p.p.s.a.
Artykuł 58 ż 1 pkt 2- 6 p.p.s.a stanowi ponadto, że odrzuceniu podlega skarga: wniesiona po
upływie terminu do jej wniesienia (pkt 2); gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków
formalnych skargi (pkt 3); jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w
toku lub została już prawomocnie osądzona (4); jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej
albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel
ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą
zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie (5); jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi
jest niedopuszczalne (6 ).
W sprawie niniejszej nie zachodzą również przesłanki do odrzucenia skargi przyczyn
określonych w art. 58 ż 1 pkt 2- 6 p.p.s.a. W szczególności, skarżąca wyczerpał tryb
przesądowy poprzez wniesienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zażalenia z
dnia 16 kwietnia 2013 r. na niezałatwienie w terminie sprawy dotyczącej pozwolenia na
translokację willi " [...]", rozpoznanego postanowieniam z dnia 30 stycznia 2014 r., l.dz. [...].
Powoływany już przepis art. 3 ż 2 pkt 8 p.p.s.a. otwiera drogę do dokonania sądowej kontroli
sprawności postępowania administracyjnego, o czym w zależności od stanu faktycznego i
żądania skarżącego można orzekać w trybie art. 149 p.p.s.a. lub art. 154 p.p.s.a.
Zgodnie z treścią art 149 p.p.s.a.:
ż 1. Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania
przez organy w sprawach określonych w art. 3 ż 2 pkt 1-4a, zobowiązuje organ do wydania w
określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo
uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd
stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z
rażącym naruszeniem prawa.
ż 2. Sąd, w przypadku, o którym mowa w ż 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek
strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 ż 6.
Z art. 154 ż 6 p.p.s.a. wynika, że grzywnę wymierza się do wysokości dziesięciokrotnego
przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim,
ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych
przepisów.
Określając przedmiot kontroli sądowej w przepisach art. 3, 149 i 154 p.p.s.a. ustawodawca
rozróżnia bezczynność organu od przelekłego prowadzenia postępowania, przy czym nie
definiuje na czym wyodrębnione stany faktyczne mają polegać. Trzeba jadnak uwzględnić, że
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 8 / 13
instutucja sądowej kontroli legalności działań administracji publicznej w tych dwóch aspektach
jest ściśle związana z rgulacjami zawartymi w k.p.a., mającymi stanowić gwarancje sprawności
postępowania administracyjnego, zaś jeszcze przed nowelizacją przepisów w 2011r. stan
uznawany za przewlekłe prowadzenie postępowania w orzeczeniach powołanych przez
skarżącego podlegał kontroli sądowej w ramach skargi na bezczynność organu administracji
publicznej. Brzmienie art. 4171 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.- Kodeks cywilny ( tekst
jednol. Dz.U.2014 poz.121 ) jest analogiczne jak obecnie już od 2004 r.
Zgodnie z zasadą z art. 12 ż 1 k.p.a., organy administracji publicznej powinny działać w
sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do
jej załatwienia. Wyrażona w tym przepisie zasada szybkości i wnikliwości postępowania
została skonkretyzowana w art. 35 k.p.a., który stanowi :
ż 1. Organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki.
ż 2. Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o
dowody przedstawione przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub w
oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z urzędu organowi, przed którym
toczy się postępowanie, bądz
możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi rozporządza
ten organ.
ż 3. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie
póz
niej niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie póz
niej niż w ciągu
dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym - w
ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania.
ż 4. Przepisy szczególne mogą określać inne terminy niż określone w ż 3.
ż 5. Do terminów określonych w przepisach poprzedzających nie wlicza się terminów
przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów
zawieszenia postępowania oraz okresów opóz
nień spowodowanych z winy strony albo z
przyczyn niezależnych od organu.
Cytowana regulacja zawiera w art. 35 ż 1 k.p.a. ogólną dyrektywą , w myśl której sprawy
administracyjne powinny być załatwiane bez zbędnej zwłoki. W dalszej części, tj. w ż 2 i ż 3
wprowadza zróżnicowanie terminów załatwiania spraw w danej instancji, przy czym o ile
zaistnieją ku temu przesłanki, reguła niezwłocznego załatwiania spraw z ż 2 będzie miała
pierwszeństwo przed terminami wskazanymi w art. 35 ż 3 k.p.a. W doktrynie podnosi się
słusznie, że sformułowanie zawarte w art. 35 ż1 k.p.a. oznacza, że organ administracji
publicznej powinien załatwić sprawę bez zbędnej zwłoki, jeżeli w toku postępowania
administracyjnego okaże się, że sprawa może być załatwiona przed upływem ustawowych
terminów do jej załatwienia (komentarze do art. 35 kodeksu postępowania administracyjnego
M. Jaśkowska, A. Wróbel, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Lex, 2009,
wyd. III. oraz G. A
aszczyca, A. Martysz, A. Matan, Kodeks postępowania administracyjnego.
Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1-103, Lex, 2007, wyd. II ). Takie podejście odpowiada
też wyrażonej w art. 12 k.p.a. zasadzie szybkości postępowania, obowiązującej również do
kwestii incydentalnych.
Kolejny przepis, tj. art. 36 ż 1 k.p.a., obliguje organ administracji publicznej do zawiadomienia
strony o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 lub w
przepisach szczególnych, podania przyczyny zwłoki i wskazania nowego terminu załatwienia
sprawy. W myśl art. 36 ż 1 k.p.a. ż 2 k.p.a, ten sam obowiązek ciąży na organie administracji
publicznej również w przypadku zwłoki w załatwieniu sprawy z przyczyn niezależnych od
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 9 / 13
organu. Z przepisów art. 36 k.p.a wynika, że każdy przypadek niezałatwienia sprawy w
terminie określonym w art. 35 lub w przepisach szczególnych uznawany jest za zwłokę w jej
załatwieniu, którą mogą powodować przyczyny zależna lub niezależne od organu administracji
publicznej.
Artykuł 37 k.p.a. stanowi, że:
ż 1. Na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35, w przepisach szczególnych,
ustalonym w myśl art. 36 lub na przewlekłe prowadzenie postępowania stronie służy zażalenie
do organu wyższego stopnia, a jeżeli nie ma takiego organu - wezwanie do usunięcia
naruszenia prawa.
ż 2. Organ wymieniony w ż 1, uznając zażalenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin
załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych
niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających
naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Organ stwierdza jednocześnie, czy
niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa.
Stosownie do art. 38 k.p.a., pracownik organu administracji publicznej, który z
nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub nie dopełnił obowiązku
wynikającego z art. 36 albo nie załatwił sprawy w dodatkowym terminie ustalonym w myśl art.
37 ż 2, podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej
odpowiedzialności przewidzianej w przepisach prawa.
Powołane wyżej przepisy art. 37-38 k.p.a. normują instytucję nadzoru nad sprawnością
postępowania administracyjnego, przy czym istotnym jest to, że nadzór ten obejmuje po
pierwsze - niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35, w przepisach szczególnych,
ustalonym w myśl art. 36 albo art. 37 ż 2, lub po drugie  przewlekłe prowadzenie
postępowania.
Taka regulacja w powiązaniu z przepisami art. 3 ż 2 pkt 8 p.p.s.a., art. 149 p.p.s.a. i art. 154
p.p.s.a. pozwala na uznanie, że używane w tych ostatnich przepisach określenie "bezczynność
organu" jest tożsame z sytuacją niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35, w
przepisach szczególnych, ustalonym w myśl art. 36 myśl albo wyznaczonym na podstawie art.
37 ż 2.
W doktrynie i orzecznictwie przyjmuję się, że z bezczynnością organu administracji publicznej
mamy do czynienia wtedy, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych
czynności w sprawie lub prowadził postępowanie w sprawie, ale mimo istnienia ustawowego
obowiązku nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu,
albo nie podjął stosownej czynności. Dla dopuszczalności i zasadności skargi na bezczynność
nie ma znaczenia okoliczność z jakich powodów określony akt nie został podjęty lub czynność
dokonana, a w szczególności czy bezczynność została spowodowana zawinioną lub też
niezawinioną opieszałością organu, czy też wiąże się z jego przeświadczeniem, że stosowny
akt lub czynność w ogóle nie powinna zostać dokonana.
Po zmianach stany prawnego stan bezczynności organu administracji publicznej w
postępowaniu administracyjnym zachodzi w wyżej opisanej sytuacji.
Na marginesie powyższego, tytułem wyjaśnienia można dodatkowo wskazać, że jak słusznie
dostrzega się piśmiennictwie " Pojęcie przewlekłego prowadzenia postępowania na gruncie
ogólnego postępowania administracyjnego należy konstruować, odwołując się do brzmienia
przepisów kodeksowych. Ze względu na samą konstrukcję art. 37 k.p.a., zgodnie z którą
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 10 / 13
zażalenie służy na niezałatwienie sprawy w terminie lub przewlekłość postępowania, tej
ostatniej nie można identyfikować ze stanem niezałatwienia sprawy. Oznacza to, że zakres
przedmiotowy zastosowania zażalenia na przewlekłe prowadzenie postępowania nie obejmuje
sytuacji zaskarżalnych zażaleniem na niezałatwienie sprawy. W konsekwencji istota tego
zażalenia musi leżeć w znacznym stopniu gdzie indziej, niż wskazuje na to uzasadnienie
projektu ustawy nowelizującej kodeks. Sposób prowadzenia postępowania powinien być
zaskarżalny zażaleniem jedynie wówczas, gdy jest sprzeczny z prawem, a zatem przewlekłe
prowadzenie postępowania musi w jakiś sposób naruszać przepisy regulujące postępowanie
administracyjne (...) zaskarżalną zażaleniem z art. 37 ż 1 k.p.a. przewlekłość postępowania
można powiązać z naruszeniem ciążącego na organie administracji prawnego obowiązku
działania w sprawie bez zbędnej zwłoki (art. 35 ż 1 k.p.a.) (...) teoretycznie można wskazać na
sytuacje, w których wprawdzie jeszcze nie upłynął termin do załatwienia sprawy, ale organ
poprzez swoje zachowanie - np. niepodejmowanie w ogóle żadnych czynności w sprawie,
opieszałość w ich podejmowaniu lub ich przeciąganie, albo podejmowanie czynności zbędnych
- narusza obowiązek działania bez zbędnej zwłoki. Takie sytuacje, choć nie stanowią
bezczynności organu administracji publicznej, jako bezprawne, mogą konstytuować stan
przewlekłości postępowania zaskarżalnego ustanowionym w art. 37 ż 1 k.p.a. zażaleniem na
przewlekłe prowadzenie postępowania. Warto wskazać, że w stanie prawnym, w którym nie
istniało zażalenie na przewlekłe prowadzenie postępowania, treść obowiązku określonego w
art. 35 ż 1 k.p.a. bywała w orzecznictwie łączona z zakazem przewlekłego prowadzenia
postępowania". Takie trafne stanowisko prezentu je M. Malik ( monografia, Bezczynność
Organu Administracji Publicznej w Postępowaniu Administracyjnym, Lex 2011). Podobne, jak
wyżej podejście zostało wyrażone także w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w
Krakowie z dnia 31 stycznia 2013 r. II SAB/Kr 191/12 ( zam. zb. Lex nr 1274709 ), w którym
wskazano, że "...ze stanem przewlekłości mamy do czynienia wówczas, gdy organ podejmuje
czynności w toku postępowania w sposób nieefektywny lub pozorny, nie przekraczając
jednocześnie terminu załatwienia sprawy..."
W razie uwzględnienia skargi na bezczynność lub przewlekłość istotnym jest to, że wyrok nie
może dotyczyć kwestii mających wpływ na merytoryczną treść przyszłego aktu lub czynności (
tak m.in. NSA w wyroku z 18 maja 2011 r., sygn. akt I OSK 198/11, zam. zb. LEX nr 990211).
W wyroku uwzględniającym skargę na bezczynność albo przewlekłość sąd nie może w
szczególności określać w jaki sposób powinna być rozpoznana sprawa, w której organ
pozostaje w bezczynności, nie może bowiem nakazywać organowi wydania konkretnej decyzji,
postanowienia lub podjęcia czynności określonej treści. Także sama kontrola czynności
podejmowanych przez organ administracji publicznej w konkretnej sprawie obejmuje jedynie
ich kierunek wyznaczony przez przedmiot postępowania, zaś winna odbywać się bez
ingerencji w kwestie związane bezpośrednio z merytorycznym rozstrzyganiem, także wtedy,
gdy mają one znaczenie dla sposobu załatwienia sprawy jako jeden z wielu elementów, zaś
pozostały poza rozważaniami podmiotów zobowiązanych z uwagi na przyjęte przeszkody do
dalszej do aktywności.
Niestwierdzenie w ramach kontroli bezczynności, czy przewlekłości postępowania
administracyjnego skutkuje oddaleniem skargi na podstawie art. 151 p.p.s.a.
Skarga w niniejszej sprawie jest skargą na bezczynność organu administracji publicznej, co
wynika już z jej uzasadnienia, a zatem dokonana modyfikacja oznaczenia przedmiotu
zaskarżenia, będąca w istocie jego sprecyzowaniem, jest w sprawie dopuszczalna.
Stan faktyczny sprawy został w istotnym zakresie przedstawiony w odpowiedzi na skargę i
wykazany stosownymi dokumentami.
W odpowiedzi na skargę wskazano również, że materialnoprawną podstawą wydania decyzji
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 11 / 13
na wniosek skarżącej są przepisy ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece
nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568), a w szczególności art. 36 ust. 1 pkt 6, który stanowi,
że pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga przemieszczanie zabytku
nieruchomego wpisanego do rejestru. W myśl ust. 6 tego artykułu, pozwolenia takie wydaje się
na wniosek osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej posiadającej tytuł prawny do
korzystania z zabytku wpisanego do rejestru, wynikający z prawa własności, użytkowania
wieczystego, trwałego zarządu albo ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku
zobowiązaniowego.
Z odpowiedzi na skargę wynika ponadto, że stosowanym w sprawie aktem jest także
rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia z dnia 27 lipca 2011 r. w
sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań
konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do
rejestru zabytków oraz badań archeologicznych ( Dz.U. Nr 165, poz. 987 ). W ż 1 ust. 1 pkt 2
tego aktu wskazano, że rozporządzenie określa tryb i sposób wydawania pozwoleń, w tym
szczegółowe wymagania, jakim powinien odpowiadać wniosek o wydanie pozwolenia i
pozwolenie na przemieszczenie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków.
Przedmiotowy akt może zatem zawierać określone rozwiązania szczególne uzupełniające,
względnie wyłączające stosowanie przepisów k.p.a. w określonym w nim zakresie.
Mając na uwadze fakty dotyczące czynności podjętych w sprawie daty wpływu wniosku
skarżącej z 26 paz
dziernika 2012 r. należy uznać, że Wojewódzki Konserwatora Zabytków
pozostaje w bezczynności w uprzednio wskazanym rozumieniu tego pojęcia.
Do takiej oceny upoważnia choćby fakt, że dysponując określonym wnioskiem D. S. organ
pierwszej instancji uznawał, iż posiada on braki formalne uniemożliwiające nadanie sprawie
dalszego biegu, natomiast postanowieniem z dnia 7 listopada 2012 r., znak [...], wzywał o ich
uzupełnienie na podstawie art. 77 ż 1 k.p.a., a nie art. 64 k.p.a., bez wskazania rygoru
niezastosowania się strony do tego wezwania. Na podstawie takiego wniosku organ pierwszej
instancji wszczął postępowania, o którym zawiadomił L. S. pismem z dnia 12 grudnia 2012 r.
Po wszczęciu postępowania organ pierwszej instancji zaniechał rozpoznania wniosku
skarżącej z dnia 27 listopada 2012 r., o zawieszenie postępowania, co winien uczynić wydając
stosowne postanowienie w trybie art. 98 k.p.a. Powyższe winien uczynić wydając stosowne
postanowienie, a czego jednakże również zaniechał.
Po uzupełnieniu wniosku co do niektórych braków Wojewódzki Konserwator Zabytków 14
stycznia 2013 r. informował skarżącą o sankcjach związanych z brakiem projektu
budowlanego, które jak dotąd nie skutkowały wydaniem zapowiadanej decyzji odmownej na
podstawie art. 104ż 1 k.p.a. mimo takiego projektu nadal brak.
W piśmie organu pierwszej instancji z dnia 28 sierpnia 2013 r., znak [...], WKZ wyjaśnia się z
kolei, że brak projektu budowlanego na translokację zabytkowej willi dawał podstawy do
odrzucenia wniosku z przyczyn formalnych. Poinformowano także, że istnieje podstawa do
zawieszenia postępowania do czasu uzyskania opinii Głównej Rady Konserwatorskiej.
Przesłanki wydania z urzędu postanowienia o zawieszeniu postępowania zostały wymienione
w art. 97 ż 1 k.p.a., zaś mogą również być zamieszczone w przepisach szczególnych.
Zawieszenie postępowania wymaga jednaj wydania postanowienia, którego w aktach
administracyjnych jak dotąd brak.
Nie jest tak, że nadanie biegu wnioskowi niespełniającemu wymogów formalnych może być
postrzegane jako działanie legalne i podejmowane w interesie strony. Takie postępowanie
narusza bowiem zasadę praworządności ( art. 6 k.p.a.), zasadę pogłębiania zaufania obywateli
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 12 / 13
do organów Państwa ( art. 8 k.p.a.), a także zasadę należytej informacji i uwzględniania
słusznego interes strony, pozbawiając ją możliwości kwestionowania zasadności stanowiska
organu administracji publicznej w zakresie istnienia braków wniosku, czy z tym zapowiadanych
skutków ich nieuzupełnienia skutków.
Analogiczna uwaga dotyczy sytuacji braku formalnego wypowiedzenia się w kwestii istnienia
przesłanek usprawiedliwiających brak rozstrzygnięcia sprawy w terminach ustawowych.
Uchybienie polegające na nierozpoznaniu w prawem przewidzianej formie wniosku strony o
zawieszenie postępowania, albo zaniechanie wydania postanowienia o zawieszeniu
postępowania z urzędu, oznacza bezczynność organu administracji publicznej.
O ile zdaniem organu, w toku postępowania strona zmienia wniosek w taki sposób, że stanowi
on w istocie nową sprawę, względnie że postępowanie bezpodstawnie zostało wszczęte, to
również taka okoliczność podlega i może prowadzić do wydania decyzji na podstawie art. 105
k.p.a.
Prowadząc postępowanie administracyjne organ pierwszej winien mieć na uwadze treść
przepisów prawa materialnego, które będzie stosować w procesie subsumpcji, a także
przepisów proceduralnych regulujących tryb postępowania. Na sprawność postępowania
administracyjnego nie mogą rzutować niewiążące stron wewnętrzne procedury dotyczące
rozpatrywania spraw, nawet jeżeli mają one związek z działaniem organu administracji
publicznej w sferze objętej jego uznaniem.
Zarówno przedstawiony materiał, jak i treść odpowiedzi na skargę wskazuje że bez
usprawiedliwionych podstaw organ pierwszej instancji od 26 paz
dziernika 2012 r. nie wydał w
sprawie aktu, ani też nie podjął czynności równoznacznej z zakończeniem postępowania.
Powyższe okoliczności skutkują bezczynnością Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,
nawet jeżeli nie pozostaje on w sprawie bierny, zaś różnego typu czynności podejmuje w
nieodległych terminach. Stan na dzień orzekania w niniejszej sprawie jest taki, że w
przedstawionych aktach administracyjnych nie ma nawet projektu budowlanego, który
powoływane przez organ pierwszej instancji rozporządzenie wymienia jako załącznik do
wniosku.
Pomimo tych krytycznych uwag stwierdzony stan bezczynności organu nie ma w ocenie Sądu
cech rażącego naruszenia prawa.
Rażącym naruszeniem prawa jest stan, w którym bez żadnej wątpliwości i wahań można
powiedzieć, bez potrzeby odwoływania się do szczegółowej oceny okoliczności sprawy, że
naruszono prawo w sposób oczywisty ( tak NSA w wyroku z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt
I OSK 675/12, LEX nr 1218894 ). Tej oczywistości w sprawie niniejszej brak z kilku powodów.
Zgromadzony w sprawie materiał wskazuje bowiem, że będąc poinformowana iż projekt
budowlany posiada braki formalne skarżąca nie kwestionowała powyższego, a składając
wniosek dotkniętego brakami i wnosząc o zawieszenie postępowania do czasu ich
uzupełnienia, godziła się na pozostawanie sprawy bez biegu. O dążeniu skarżącej do
uzyskania niezwłocznego rozstrzygnięcia organ pierwszej instancji powziął wiedzę w dniu 26
sierpnia 2013 r., z pisma Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego informującego o skardze
D. S. z dnia 16 kwietnia 2013 r. na niezałatwienie sprawy w terminie. Obiektywną okoliczność
uwzględnianą w całokształcie oceny stanowi również fakt, że do chwili obecnej skarżąca nie
przedłożyła projektu budowlanego żądanego już w pierwszym piśmie, zaś niektóre czynności
uznane za istotne dla rozstrzygnięcia sprawy utrudniała jej choroba. Nie bez znaczenia w
analizowanym przypadku jest również fakt braku właściwego współdziałania po stronie
organów opiniodawczych utworzonych na poszczególnych szczeblach w strukturach
wewnętrznych organów ochrony zabytków, przy czym ta okoliczność w całokształcie oceny ma
2016-03-18 15:51
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 13 / 13
marginalne znaczenie, albowiem brak właściwej współpracy nie zwalnia Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków od rozstrzygnięcia sprawy w ustawowych terminach na podstawie
dostępnych materiałów.
Mając powyższe na uwadze, uwzględniając, Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł jak w pkt
I.-II. sentencji wyroku, biorąc za podstawę art. 149 ż 1 p.p.s.a. , przy czym brak podstawy do
wymierzenia organowi grzywny w przypadku, gdy bezczynność nie ma cech rażącego
naruszenia prawa.
Wyrok uwzględniający skargę na bezczynność nie może dotyczyć kwestii mających wpływ na
merytoryczną treść przyszłego aktu lub czynności. Rzeczą organu pierwszej instancji będzie
zatem kompleksowa analiza stanu faktycznego sprawy na tle obowiązujących przepisów
prawa oraz zakończenie w terminie 1 miesiąca przedmiotowego postępowania, względnie
wydanie aktu uzasadniającego brak rozstrzygnięcia sprawy do istoty, który podlega
zaskarżeniu w toku instancji, zaś następnie również merytorycznej kontroli sądowej.
Podstawę prawną orzeczenia o kosztach postępowania sądowoadministracyjnego zawartego
w pkt III. sentencji wyroku stanowi art. 200 p.p.s.a. oraz art. 205 ż 2 p.p.s.a.
2016-03-18 15:51