Ćwiczenia 3
Determinanty dochodu narodowego, cz 1
Opracowanie: mgr Grzegorz Sobiecki
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Katedra Analizy Rynków i Konkurencji
Teorie wzrostu gospodarczego
Å›ð Kryterium I : główny czynnik wzrostu (ekonomia opisowa)
ð Rolnictwo i zasoby naturalne
ð Praca
ð KapitaÅ‚
ð Inwestycje (np. model Kaleckiego)
ð Nauka i postÄ™p techniczny
ð Informacje i regulacje
ð KapitaÅ‚ ludzki
Å›ð Kryterium II : tempo postulowanego wzrostu
(ekonomia normatywna)
ð Koncepcje wzrostu przyspieszonego
ð Koncepcje wzrostu zerowego
ð Koncepcje wzrostu zrównoważonego
Å›ð Kryterium III : baza teoretyczna
Przykład teorii wzrostu
Model Kaleckiego
(referat)
 nasz model  keynes owski
Kluczowy czynnik wzrostu: popyt (przede wszystkim konsumpcyjny)
Cel analizy modelu:
Å›ð OkreÅ›lenie produktu zapewniajÄ…cego równowagÄ™ w gospodarce
Założenia ogólne:
Å›ð Popyt konsumpcyjny (C) zależy od dochodu narodowego (Y), oprócz
tego istnieje popyt niezależny od dochodu (Ca), autonomiczny
Å›ð Popyt inwestycyjny (I) sprowadza siÄ™ do inwestycji niezależnych od
dochodu (autonomicznych)
Å›ð W gospodarce wystÄ™pujÄ™ wolne moce produkcyjne (niewykorzystane
czynniki produkcji)
Å›ð Analiza dotyczy krótkiego okresu
Keynes owski  bo model ten był podstawą dla Keynes a do pobudzania
gospodarki USA w czasie kryzysu
Model uproszczony
(dla potrzeb analizy)
Å›ð Nie uwzglÄ™dniamy paÅ„stwa (bez Te, Td, G, B)
Å›ð Gospodarka zamkniÄ™ta (bez NX)
Å›ð MajÄ…tek trwaÅ‚y siÄ™ nie zużywa (nie ma amortyzacji)
Å›ð Ceny i pÅ‚ace sÄ… staÅ‚e (nie zmieniajÄ… siÄ™ w czasie) ~
wiąże się to z małą albo brakiem elastyczności płac
(w krótkim okresie pracowników wiążą umowy, więc
nie ma możliwości zmiany płac i cen)
Składniki globalnego popytu
Globalny popyt AD
=
C (popyt konsumpcyjny) + I (popyt inwestycyjny)
RozporzÄ…dzalne dochody gospodarstw domowych: dochody, jakie
gospodarstwa domowe otrzymują od przedsiębiorstw (Y) +
transfery otrzymywane od państwa (B) pomniejszone o podatki
bezpośrednie płacone państwu (Td); są to dochody, które mogą być
przeznaczone na wydatki konsumpcyjne (C) lub oszczędności (S);
oszczędności stanowią natomiast z
ródło finansowania inwestycji (I)
S > 0 -  depozyt
S < 0 -  kredyt
Krańcowa skłonność
do konsumpcji
Krańcowa skłonność do konsumpcji (KSK) *  część każdej
dodatkowej złotówki rozporządzalnego dochodu, którą
gospodarstwa domowe są skłonne przeznaczyć na wzrost
konsumpcji
czyli: to, jaki odsetek z przyrostu dochodu przeznacza siÄ™ na
konsumpcjÄ™
geometrycznie: nachylenie funkcji konsumpcji
założenie upraszczające: jest stała
KSK + KSO = 1
Popyt autonomiczny (Ca)  popyt nie zwiÄ…zany z poziomem dochodu
C = Ca + KSK * Y
* używamy tu określenia krańcowej skłonności do konsumpcji z dochodu rozporządzalnego (oznaczamy KSK),
która w modelu bez państwa równa jest krańcowej skłonności do konsumpcji z dochodu narodowego (którą
będziemy oznaczać póz
niej KSK ), gdyż dochód rozporządzalny (Yr) = dochodowi narodowemu (Y)  nie ma podatków
Popyt konsumpcyjny,
funkcja konsumpcji
Funkcja konsumpcji  pokazuje
poziom zamierzonej
konsumpcji całkowitej przy
każdym poziomie
rozporządzalnych dochodów
gospodarstw domowych
Ca = 9
KSK = 0,8
9
Dochód, Produkcja (Y)
Popyt konsumpcyjny (C)
Popyt inwestycyjny,
funkcja popytu globalnego
Ca = 9
I = Ia = 21
KSK = 0,8
I
30
9
Dochód, Produkcja (Y)
Popyt globalny (AD)
Produkcja na poziomie równowagi
Przy danych założeniach uproszczonego modelu
(m.in. stałe ceny i płace), równowaga
(krótkookresowa) na rynku dóbr istnieje
wtedy, gdy globalny popyt lub planowane
wydatki (AD) dokładnie zrównają się z
rozmiarami faktycznie wytworzonej produkcji (Y)
planowane wydatki/popyt = faktyczna produkcja
AD = Y
Funkcja popytu globalnego a produkcja na
poziomie równowagi
Y = AD
AD= Ca + KSK * Y + Ia
Strona
POPYTOWA
C = Ca + KSK * Y
(planowane
wydatki)
Ca = 9
Ia = 21
30
KSK = 0,8
9
45Ú
Y1=45 Y2=150 Dochód, Produkcja (Y)
Strona PODAŻOWA
(rzeczywista produkcja
=>rzeczywisty dochód)
Popyt globalny (AD)
Determinanty równowagi i
dochodu narodowego
Å›ð Inwestycje autonomiczne
Å›ð KraÅ„cowa SkÅ‚onność do Konsumpcji
=> mechanizm mnożnika inwestycyjnego
Mnożnik inwestycyjny - stosunek zmian
produkcji zapewniającej utrzymanie równowagi
do powodujÄ…cej jÄ… zmiany w inwestycyjnych
wydatkach autonomicznych ("Ia)
Mnożnik inwestycyjny - mechanizm
KSK = 0,8
1. Popyt inwestycyjny ustalony na poziomie I = 21; przedsiębiorstwa
reagują wzrostem produkcji o 21  co przekłada się na dochód
gospodarstw domowych; popyt konsumpcyjny wzrasta o 0,8 * 21 (bo
gospodarstwa wydają na konsumpcję 0,8zł z każdej złotówki
dodatkowego dochodu)
2. Przedsiębiorstwa zwiększają produkcję o 0,8 * 21 (jest dodatkowy
popyt  jest dodatkowa produkcja), co przekłada się na dalszy (taki
sam) wzrost dochodów; popyt konsumpcyjny wzrasta o 0,8 * (0,8 * 21)
3. Rośnie produkcja przedsiębiorstw o 0,8 * (0,8 * 21)&
Faza Zmiany Y Zmiany C (0,8 * zmiana Y)
1 21 21 * 0,8
2 21 * 0,8 21 * 0,82
3 21 * 0,82 21 * 0,83
4 21 * 0,83 21 * 0,84
Mnożnik inwestycyjny - wzór
1
Mni =
1 - KSK
W modelu gospodarki bez państwa i bez handlu zagranicznego
popytowy impuls (przyrost wydatków inwestycyjnych) spowoduje przyrost
dochodu narodowego, zwielokrotniony wartością mnożnika inwestycyjnego
"Y = "Ia * Mni
dla KSK = 0,8 oraz Ia = 21
ilość dodatkowej produkcji (nowego produktu):
1
"Y = 21 * 1-0,8 = 105
Y2 = 45 + 105 = 150