Bertrand zasada konkurencji cenowej - traktują poziom ceny 13. Dane warunki popytowe w obu krajach, gusty nie Kurs walutowy zmienny - korzyści
swojego konkurenta jako daną wielkośd zależą od dochodu 1. kształtowanie kursu walutowego pod wpływem
14. Teoremat Obfitości zasobów: Produkowad te dobra, podstawowych kategorii ekonomicznych  ponieważ
Cło optymalne pozwala krajowi dużemu(wprowadzającemu dla wytwarzania których potrzebuje czynnika prod. kurs zmienny kształtują czynniki rynkowe, to może on
cło) odnosid korzyści pod warunkiem, że suma efektu występującego u niego we względnej obfitości w rzeczywistości odzwierciedlad wartośd waluty (w
protekcyjnego cła i efekt konsumpcyjnego cła będzie mniejsza, Dlaczego? skoro jest go dużo, jest on relatywnie tani . przeciwieostwie do kursu stałego). Mniejszy wpływ
niż efekt Terms of Trade. Cło wprowadzone na importowany Importowad - te dobra, które musiałby wytwarzad na destabilizującej spekulacji niż przy kursach stałych.
produkt przez kraj duży, którego on jest istotnym bazie czynnika występującego u niego we względnej Krótkookresowe wahania kursów są związane z
konsumentem powoduje, że producenci obniżają ceny rzadkości. różnicami stóp %, a długookresowe z różnicami stóp
eksportowanego do tego kraju dobra w obawie przed 15. Teoremat wyrównywania się cen czynników produkcji inflacji i tempa wzrostu wydajności, stąd wahania
spadkiem popytu, aby po doliczeniu cła ostateczna cena dla kursów zmiennych mniej zakłócają realne procesy
kupujących pozostała taka sama. Jeżeli w tym samym okresie Hystereza oznacza sytuację, gdy jedna ze zmiennych gospodarcze (niż w stałych kursach).
ceny eksportowanych dóbr nie uległy zmianie, to ekonomicznych, doznająca zmiany poziomu, nie powraca 2. zmniejszenie tendencji protekcjonistycznych  kurs
spowodowany wprowadzeniem ceł spadek cen towarów ponownie do swojego poziomu wyjściowego, mimo, że zanika zmienny spełnia też funkcję instrumentu chroniącego
importowanych prowadzi do poprawy relacji cen w eksporcie i przyczyna, która wywołała zmianę tej zmiennej. rynek, zabezpiecza równowagę bilansu płatniczego,
imporcie danego kraju. Ten dodatkowy efekt wprowadzenia bo kurs wpływa na poziom eksportu i importu (przy
cła, możliwy jedynie w kraju dużym, nazywamy efektem Terms Korzyści komparatywne Pojęcie korzyści komparatywnych wzroście wartości waluty krajowej spada eksport i
of Trade cła. odnosi się do teorii stworzonej przez Ricardo rośnie import).
(rozpowszechnionej przez Torrensa) zwanej teorią kosztów 3. zapobieganie importowi inflacji  oczekuje się
Cła wychowawcze: są nakładane na towary wybranej gałęzi komparatywnych. deprecjacji waluty krajów o wysokiej inflacji oraz
produkcji, które w początkowym okresie działalności otoczone Korzyści komparatywne to różnice względne w produkcji aprecjacji w krajach o niskiej inflacji. Kurs neutralizuje
są przez paostwo protekcyjną ochroną ceł. W efekcie towarów, które powodują, że może dojśd do korzystnej jej przepływ z innych krajów, bo jego zmiana jest
nałożenia cła importowane towary określonej gałęzi czy wymiany nawet, gdy jeden kraj ma absolutna przewagę nad odwrotna do zmiany inflacji.
branży stają się droższe, co poprawia warunki konkurencji dla drugim krajem w obu dobrach. Korzyści te można osiągnąd 4. niewielkie znaczenie kosztów zabezpieczenie przed
krajowych producentów tych dóbr. dzięki specjalizacji w danej dziedzinie, którą uzasadnia ryzykiem kursowym  należy się zabezpieczad przed
występowanie względnych różnic w kosztach wytwarzania ryzykiem, ale koszt takiego zabezpieczenia stanowi
Dumping stały(międzynarodowa dyskryminacja cenowa) - Ma mierzonych nakładami pracy jedynie ułamek kosztów transakcji.
miejsce wówczas, gdy przedsiębiorstwo mające odpowiednią
pozycjÄ™ monopolistycznÄ… sprzedaje za granicÄ… dany produkt Kryteria konwergencji: Marshall  krzywe zaoferowao - podstawowy instrument
ciągle poniżej kosztów lub po cenie niższej niż na rynku 1. Kryteria monetarne: badania równowagi ogólnej handlu  łączą w sobie popyt i
krajowym. ·ð stabilnoÅ›d cen-Å›rednia arytmetyczna z co najwyżej podaż i oznaczajÄ… wielkoÅ›d popytu danego kraju na dobra
trzech krajów o najniższej stopie inflacji + 1,5 % kraju drugiego, ale jednocześnie wielkośd podaży, którą dany
Dumping A
upieżczy - Utrzymywana czasowo sprzedaż danego kraj oferuje w zamian za towar partnera zagranicznego.
·ð stopa procentowa- bierzemy pod uwagÄ™
dobra na rynku zagranicznym poniżej ceny krajowej lub nawet długookresową stopę procentową  średnia Krzywa ta przedstawia jednocześnie wszystkie możliwe terms
poniżej kosztów wytwarzania, mająca na celu wyeliminowanie arytmetyczna stóp procentowych z co najwyżej of trade, przy których kraj jest skłonny do wymiany.
konkurentów i uzyskanie pozycji monopolistycznej. Cechą trzech krajów o najniższej stopie inflacji +2% Punkt przecięcia się krzywych zaoferowanie dwóch krajów: A i
dumpingu łupieżczego jest także to, że po ewentualnym B wyraża międzynarodowy stosunek wymiany danych dóbr
2. Kryteria fiskalne:
zniszczeniu konkurencji w kraju importera i uzyskaniu pozycji między tymi krajami.
·ð deficyt budżetowy- nie może przekraczad 3 % PKB
monopolistycznej na jego rynku ceny eksportowanego dobra Przy zmianie położenia krzywych zaoferowania, zmiana
·ð zadÅ‚użenie finansów publicznych-nie może
znacznie wzrastają, co pozwala eksporterowi na realizację międzynarodowego stosunku wymiennego zależy od
przekraczad 60% PKB ( kryterium nie spełniane przez
zysku monopolistycznego. elastyczności cenowej popytu.
wiele krajów)
Jeżeli elastycznośd cenowa popytu kraju A:
·ð wahania kursu walutowego- +/-15% w okresie dwóch
Efekt mnożnika handlu miÄ™dzynarodowego: ·ð zwiÄ™ksza siÄ™ (e >1), - przesuniÄ™cie krzywej
lat przed przystÄ…pieniem do unii walutowej
1. wzrost zdolności importowych - osłabia działanie zaoferowania w lewo - to kraj A musi zapłacid mniej
mnożnika, gdy rośnie kraocowa skłonnośd do towarów za ilośd towarów otrzymanych od kraju B,
Krzywa doświadczeo (uczenia się) To wykres, który
importu, maled musi kraocowa skłonnośd do ilośd towarów spada w obu przypadkach, ale w kraju
przedstawia kształtowanie się efektu doskonalenia organizacji
konsumpcji krajowej A bardziej, czyli za mniejszy import płaci o wiele
i funkcjonowania firmy, w miarÄ™ uczenia siÄ™, spadajÄ… koszty
2. obniżenie produkcji  gdy producenci, w reakcji na mniejszym eksportem  korzyśd kraju A  czyli jego
produkcji. Efekty zdobywanego przez firmę doświadczenia
wzrost konsumpcji nie reagujÄ… wzrostem produkcji, terms of trade polepszajÄ… siÄ™
pozwalają na obniżenie kosztów przeciętnych w miarę wzrostu
ale wzrostem ceny, spowoduje to osłabienie działania
·ð zmniejsza siÄ™ (e <1), -przesuniÄ™cie krzywej
skumulowanego wolumenu produkcji.
mnożnika; jeśli dojdzie do spadku produkcji spanie zaoferowania w prawo  to kraj A musi zapłacid dużo
Za pomocą tej krzywej można wyjaśnid genezę strategicznych
DN
więcej towarów za tylko nieco większą ilośd towarów
zachowao firm na rynku oligopolistycznym (np. samolotów).
3. stabilnośd cen  jest warunkiem zadziałania
z kraju B, ilośd towarów rośnie w obu przypadkach,
Przykład: AIRBUS i MCDONNELL-DOUGLAS
mnożnika, jeśli ceny nie będą stabilne, wzrost siły
ale w kraju A bardziej, czyli za nieco większy wolumen
Na rynku lotniczym analitycy stwierdzili, że rentownie tylko 2
nabywczej pochodzący ze wzrostu zatrudnienia importu musi zapłacid o wiele większym eksportem 
korporacje mogą funkcjonowad. Mc-D opanowały ten rynek 
spowoduje wzrost cen i nie wzrośnie konsumpcja, korzyśd kraju B  czyli jego terms of trade się
stworzyły DUOPOL. Gdy na rynek chciała wejśd trzecia firma 
więc mnożnik nie zadziała polepszają
europejska  AIRBUS, żeby to uczynid należało na początku
Zmianę terms of trade powoduje również:
ponieśd bardzo wysokie koszty, dlatego też paostwa
Efekt stabilizacyjny stabilizacji cen: W sytuacji wahao popytu i
europejskie zastosowaÅ‚y politykÄ™ subwencji dla AIRBUSA. ·ð każda zmiana preferencji i nabywców i możliwoÅ›ci
przy braku ceny stabilnej wzrostowi wolumenu towarzyszy
Dzięki temu udało mu się wejśd na rynek, w miarę upływu produkcyjnych,
wzrost ceny i na odwrot ( spadek wolumenu powoduje spadek
czasu koszty produkcji zaczęły spadad, aż do wyrównania siÄ™ ·ð spadek lub wzrost możliwoÅ›ci produkcyjnych w
ceny). Dochody znacznie się od siebie roznia- przy wzroście
(zakładamy, że Europa uczy się szybciej i jej krzywa uczenia którymś z krajów
popytu osiągamy maksymalny przychód eksportowy, przy
przebiega poniżej krzywej uczenia się Mc-D).
spadku- przychód minimalny. W wyniku wprowadzenia ceny
Gdyby nie zastosowana polityka subwencji, firma nie miałaby MEAD Policy Mix Model ten przedstawia, jakie instrumenty
stabilnej nastąpi złagodzenie tych wahao i stabilizacja
szans na rynku, bo na początku koszty produkcji są bardzo należy stosowad, aby zapewnid równowagę wewnętrzną (niska
dochodów eksportowych.
wysokie, a Mc-D w tym samym czasie produkuje już 50% inflacja i bezrobocie) i zewnętrzną (brak nadwyżki/deficytu).
taniej. Jest to teoria oparta na poglÄ…dach Keynesa, odnosi siÄ™ do
Finansowanie kompensacyjne:
krajów nie w pełni zintegrowanych z rynkiem światowym.
1. próbuje stabilizowad dochody eksportowe w krajach
Kurs walutowy stały - korzyści Stosując narzędzia: wydatki budżetowe i kurs walutowy;
rozwijajÄ…cych siÄ™ ex post
1 Przeciwdziałanie destabilizującej spekulacji - W paostwo przywraca równowagę.
2. system finansowania kompensacyjnego MFW 
systemie kursów elastycznych kursy walutowe są 1. Bezrobocie i deficyt
MFW uruchomi procedurÄ™ finansowania
permanentnie niestabilne. Zmiany kursu walutowego ·ð wzrost wydatków budżetowych -> wzrost Å›rodków
kompensacyjnego , gdy spadek dochodów
są permanentne i znajdują się pod wpływem pieniężnych w rękach ludzi -> wzrost popytu -> wzrost
eksportowych ma miejsce w krótkim okresie i jest
destabilizujących oczekiwao, a tym samym są w dużej produkcji -> wzrost zatrudnienia
wywołany przyczynami niezależnymi od tego kraju
mierze niezależne od fundamentalnych kategorii ·ð dewaluacja kursu walutowego -> spadek wartoÅ›ci
Ocena: nieefektywne, bo: relatywnie krótki okres, na
ekonomicznych. Jako przykład podaje się, że waluty -> wzrost eksportu -> spadek deficytu
jaki może byd zaciągnięty kredyt ; koniecznośd
oczekiwana aprecjacja waluty faktycznie jest 2. Nadmierne zatrudnienie i deficyt
współpracy z MFW w ramach restrukturyzacji swojej
realizowana, ponieważ popyt na określoną walutę
·ð spadek wydatków budżetowych -> spadek iloÅ›ci
gospodarki
rośnie, podczas, gdy jej podaż maleje. Zostają w ten środków finansowych w rękach ludzi -> spadek
3. STABEX(UE)  dla AKP, tylko surowce rolne. Może byd
sposób wywołane wahania kursów walutowych, popytu -> spadek możliwości sprzedaży -> spadek
zastosowany gdy eksport surowca, z którego
które wywierają wpływ na międzynarodowy podział produkcji -> spadek zatrudnienia -> spadek środków
sprzedaży spadły dochody, stanowi co najmniej 5%
pracy.
pieniężnych -> mały popyt -> mały import -> poprawa
dochodów eksportowych tego kraju(próg zależności) i
2 Dyscyplina polityki pieniężnej - System kursów stałych
bilansu
dochody eksportowe muszą spaśd o co najmniej 4,5
pozwala krajom-członkom systemu na bardzo
3. Bezrobocie i nadwyżka
% w przeciÄ…gu ostatnich 6 lat
ograniczoną autonomię polityki pieniężnej. Stałe
·ð wzrost wydatków budżetowych -> wzrost Å›rodków
4. SYSMIN(UE)  surowce mineralne, każdy spadek
kursy walutowe wymuszajÄ… dyscyplinowanie polityki
pieniężnych w rękach ludzi -> wzrost popytu -> wzrost
dochodów eksportowych może byd podstawą
pieniężnej i osłabiają nacisk na bank centralny do
produkcji -> wzrost zatrudnienia -> wzrost popytu ->
udzielenia pomocy Ocena: średnioefektywne, bo :
prowadzenia przystosowawczej polityki pieniężnej.
wzrost importu -> spadek nadwyżki
STABEX uwzględnia ograniczoną liczbę krajów i
Ekspansywna polityka pieniężna prowadzi bowiem do
4. Nadmierne zatrudnienie i nadwyżka
surowców co nie rozwiązuje problemu amplitudy
deficytu bilansu obrotów bieżących i wywiera nacisk
·ð spadek wydatków budżetowych -> spadek iloÅ›ci
wahao dochodów eksportowych w skali globalnej ;
dewaluacyjny na walutÄ™ danego kraju. W wyniku
środków finansowych w rękach ludzi -> spadek
fundusze ograniczone ; od transferu środków do ich
zobowiÄ…zao interwencyjnych bank centralny traci
popytu -> spadek możliwości sprzedaży -> spadek
wykorzystania mija zazwyczaj dużo czasu
rezerwy walutowe niezbędne do przystosowania do
produkcji -> spadek zatrudnienia
polityki pieniężnej kraju waluty wiodącej.
·ð rewaluacja kursu walutowego -> wzrost wartoÅ›ci
Heckscher-Ohlin:
3 Zapobieganie  wyścigowi dewaluacji - Praktykowany
waluty -> spadek eksportu -> spadek nadwyżki
1. Teoria wzajemnej współzależności cen czynników
w okresie międzywojennym  wyścig przy
produkcji i cen towarów
przeprowadzaniu dewaluacji własnych walut. Poprzez
Międzynarodowe umowy surowcowe
2. Teoria neoklasyczna
dewaluacje poszczególne kraje próbowały osiągad
1. tworzenie magazynu wyrównawczego (JMK)  aby
3. podejście podażowe  podaż czynnika produkcji
przewagę konkurencyjną na rynku światowym w celu
ograniczyd wahania cen do rozmiarów określonych w
decyduje o wymianie handlowej
przede wszystkim zwalczania bezrobocia. Ponieważ
umowie surowcowej zarzÄ…d magazynu dokonuje
4. 2 kraje, 2 dobra, 2 czynniki produkcji, brak kosztów
do takiej strategii  beggar-my-neighbour przyłączyły
interwencyjnego zakupu lub sprzedaży surowca.
transportu
się prawie wszystkie kraje niemożliwe było
Surowiec jest skupywany wtedy, gdy jego ceny na
5. Wolny handel i doskonała konkurencja
osiągnięcie oczekiwanych korzyści. W rezultacie na
rynku światowym spadają, a sprzedawany jest gdy
6. Eksport/import zależy od obfitości występowania
skutek bardzo restrykcyjnej polityki pieniężnej i
ceny na odpowiednio wysokim poziomie Ocena:
czynników produkcji
fiskalnej doszło do ogólnoświatowego załamania
nieefektywne. Bo: koszty ubezpieczenia i
7. Przenośnośd czynników produkcji w kraju ale nie za
popytu i kryzysu gospodarki światowej.
administracji tych magazynów; ryzyko błędnej
granicÄ™
4 Spadek ryzyka i kosztów transakcji
alokacji środków  skromne środki finansowe krs
8. Baza handlu: Kraje różnią się stopniem wyposażenia
międzynarodowych - Spadek ryzyka i
angażowane w produkcję następnie
w czynniki produkcji
kosztów jest rezultatem niewielkiego
magazynowanych surowców podlegałyby
9. Oba dobra  różne funkcje produkcji
dopuszczalnego we wzajemnych ustaleniach
zamrożeniu; wymaga to trafnych prognoz przyszłych
10. Dobro A funkcja produkcji taka sama w obu krajach
zakresu wahao kursowych, które eliminują w
cen na rynku światowym, a te w dużym stopniu
11. Stałe współczynniki technologiczne przy produkcji
praktyce nakłady na zabezpieczenie się
nieprzewidywalne; osłabienie motywacji krs do
dóbr
przed ryzykiem kursowym.
różnicowania produkcji i eksportu
12. Dobra sÄ… homogeniczne
2. kontyngenty eksportowe  krs umawiają się Reguła ujemnego sprzężenia zwrotnego - korporacja dochodzi Wyjaśnia to eksport dóbr zaawansowanych
określają z góry, ile mogą eksportowad danego do szczytu w jakiejś branży, zarząd nie dostrzega zmian w technologicznie przez USA, gdzie praca nie występuję
surowca, aby nie dopuścid do tego, żeby jego otoczeniu, rewolucyjne przedsiębiorstwa zajmują miejsce we względnej obfitości, ale jej fragment  kapitał
nadmierna podaż spowodowała spadek ceny Ocena: lidera ludzki  tak.
nieefektywne, bo: przyznane wielkoÅ›ci kontyngentów ·ð Teoria wieloczynnikowa - uwzglÄ™dnia cztery czynniki
opierają się na historycznych danych, wywołują Reguła wykładniczego wzrostu wartości - nagle firma zaczyna produkcji: pracę, kapitał ludzki, kapitał rzeczowy,
niebezpieczeostwo ich nieracjonalnego sie rozwijad w niezwykły sposób po długim okresie wolnego zasoby naturalne.
wykorzystania; krs się oszukują wzajemnie i gdy drugi stabilnego wzrostu, np microsoft (zmiana strategii firmy może
nie widzi, próbują coś sprzedad poza kontyngentem wywoład impuls do rozwoju) Teoria obszarów walutowych  założenie: podział
gospodarnie na różne strefy walutowe
Ricardo: (teoria klasyczna) W takich warunkach pojawiają się BIZ, które są naturalnym
Mill: (podejście popytowe ) 1. 2 kraje, 2 dobra, 1 czynnik produkcji (praca) skutkiem różnej pozycji walut na rynku pieniężnym. Inwestycje
1. Teoria i koncepcja wzajemnej intensywności popytu 2. Brak kosztów transportu są realizowane w oparciu o pozycję waluty: płyną z krajów o
2. 2 kraje, 2 dobra, 1 cz. produkcji(praca) 3. Wolny handel i doskonała konkurencja silnej walucie do krajów o walucie słabszej.
3. wewn. stosunek wymienny zależy od relacji 4. Przenośnośd pracy w kraju ale nie za granicę
cenowych 5. Baza handlu: różnica w wydajności pracy Teoria Podobieostwa Preferencji
4. ilośd jednostek towaru/1 roboczogodzinę 6. Identyczne struktury produkcji w obu krajach 1. Popytowo-podażowa
5. Baza handlu: relacje popytu na rynku mn, wewn 7. Ilośd roboczogodzin/ jednostka towaru 2. Eksport/import zależy od popytu na rynku
stosunek wymienny 8. Stały wewnętrzny stosunek wymienny światowym
6. Do wymiany dojdzie gdy ToT ukształtuje się między 9. Struktura handlu zależy od wielkości kosztów 3. Kraje o podobnym poziomie rozwoju (zbliżony
wewn. stosunkiem wymiany obu krajów komparatywnych dochód i struktura popytu)
7. Nierówne korzyści: Prawo wzajemnego popytu: Ten Produkowad te dobra, w których ma przewagę komparatywną. 4. Próbowała wyjaśnid dlaczego wymianę handlową
kraj, który wykazuje większy popyt na dobra kraju 2 Np. Portugalia ma przewagę absolutną w produkcji sukna i prowadzą kraje położone blisko siebie, o podobnym
ma mniej korzystnie kształtujące się ToT. wina nad Anglią mimo to może istnied wzajemna korzysta rozwoju gospodarczym, z którego by wynikało że
8. Struktura handlu zależy od wielkości kosztów wymiana gdy Anglia będzie produkowad sukno, bo różnica w specjalizacja w tych krajach jest podobna.
komparatywnych i od zgłaszanego popytu na dane kosz. Komp. Jest mniejsza niż przy winie. 5. eksportowane są te towary, na które istnieje za
towary granicÄ… tzw. reprezentatywny popyt, tzn. popyt w
9. POZYCJA KRAJU Teoria cyklu życia produktu (neotechnologiczna Vernona) kraju sąsiednim jest taki sam jak popyt na rynku
a. Teoria to uwzględnia koniecznośd ingerencji 1. Co decyduje o strukturze handlu? Faza cyklu życia krajowym. Preferencje rynku krajowego i preferencje
paostwa, które decyduje o kierunkach rozwoju badanego produktu zagranicy są podobne lub takie same, czyli produkcja
i specjalizacji. 2. 3 etapy: Testowanie - krótkie serie, pozycja eksportowa jest naturalnym rozszerzeniem produkcji
b. Wniosek: Zbyt daleko idąca specjalizacja może monopolisty, mała elastycznośd cenowa, lokalizacja na rynek krajowy.
doprowadzid do uzależnienia się danego kraju produkcji blisko odbiorców (łatwa komunikacja), 6. Wymiana mn pomiędzy paostwami jest tym
do innych. Zatem paostwo nie powinno wysokie zyski, wysokie ryzyko rynkowe; Dojrzewanie większa, im:
dopuszczad do zbyt daleko idącej specjalizacji i możliwości osiągania korzyści skali, większa
·ð bardziej zbliżone sÄ… struktury popytu krajów
uzależnienia się danego kraju od innych elastycznośd cenowa, spadek kosztów i cen, utrata
·ð mniejsze sÄ… różnice przeciÄ™tnych dochodów
krajów. A kraj, który wykazuje większą pozycji monopolisty, zaopatrzenie rynku krajowego i
indywidualnych
intensywnośd popytu na dobra drugiego kraju możliwośd ekspansji na rynki obce ( tam szansa
7. Warunki istnienia handlu: występowanie
ma mniej korzystne terms of trade. Co osiągnięcia przewagi komparatywnej); Standaryzacja
podobieostw i różnic poziomu dochodów
powoduje, że jego pozycja jest gorsza niż - produkcja masowa, stabilizacja produkcji i
indywidualnych
pozycja kraju, z którego importuje towary. konsumpcji, słabnie działalnośd innowacyjna, wzrost
roli konkurencji cenowej, możliwośd wydłużenia linii
Eklektyczna teoria produkcji międzynarodowej  DUNNING 
Mundell (Policy-mix) produkcyjnych (korzyści skali).
wykorzystuje inne teorie
Chodzi tu o jednoczesne zastosowanie instrumentów polityki
BIZ determinuje:
monetarnej i fiskalnej, a więc o kontrolę podaży pieniądza,
- przewaga specyfiki firmy:
żeby nie podnosid inflacji oraz z drugiej strony, żeby
·ð abstrahujÄ…ca od multinarodowoÅ›ci: wielkoÅ›d i pozycja
Teoria kształtowanie się pozycji inwestycyjnej na rynkach
przeciwdziaład jej poprzez obniżenie podatków. Ta mieszanka
firmy, dywersyfikacja produkcji, technologia, marka,
zagranicznych  (teoria poziomu rozwoju gospodarczego)
polityk monetarnej i fiskalnej  podatkowej, zastosowana
kapitał, system zarządzania, dostęp do rynków,
Chodzi o wyjaśnienia BIZ za pomocą zróżnicowania poziomu
jednocześnie, staje się skuteczna, zarówno jeżeli chodzi o
protekcja paostwa
rozwoju gospodarczego krajów.
walkę z inflacją, jak i zwiększenie zatrudnienia i w związku z
Miernik ich pozycji inwestycyjnej: wielkoÅ›d netto inwestycji /1 ·ð przewaga filii nad lokalnymi firmami: dostÄ™p do
tym aktywności gospodarczej.
mieszkaoca uogólnia się rozważania dotyczące zasobów firmy macierzystej, korzyśd ze
współzależności między miernikiem z dochodem narodowym scentralizowanej podaży produktów i popytu
Policy mix  kombinacja nastawienia polityki pieniężnej i
per capita. Wyróżnia siÄ™ 4 grupy  odpowiadajÄ…ce 4 stadiom ·ð bazujÄ…ca na wielonarodowoÅ›ci dziaÅ‚ania: lepszy
polityki fiskalnej występującej w danym okresie. Stanowi
rozwoju i 4 etapom kształtowania się pozycji inwestyc. dostęp do rynku, dywersyfikacja ryzyka,
miarę monetarnego i fiskalnego zacieśnienia (luzowania).
zagranicą wykorzystanie międzynarodowych różnic w
Zazwyczaj przedstawiany w układzie współrzędnych, gdzie na
1. kraje o bardzo niskim poziomie dochodu per capita  wyposażeniu
osi poziomej uwidocznione jest nastawienie monetarne
zerowa lub ujemna wielkośd netto BIZ, nie są - przewaga wynikająca z internacjonalizacji działalności
(monetary loosening, monetary tightening) mierzone
atrakcyjnym miejscem lokat gospodarczej: obniżka lub uniknięcie kosztów, spadek
zmianami w rzeczywistych krótkoterminowych stopach
2. średni poziom dochodu per capita  rosną BIZ z tych niepewności popytu, bezpośrednia kontrola jakości produktów
procentowych. OÅ› pionowa reprezentuje nastawienie fiskalne
gospodarkach, one inwestują mało i rynków, strategia konkurencyjna
(fiscal loosening, fiscal tightening) wyrażone zmianami w
3. i 4. jeszcze wyższe dochody, inwestują coraz więcej - przewaga lokacyjna: rozmieszczenie produktów, rynków,
saldzie pierwotnym ze względu na fazę cyklu koniunkturalnego
koszty transportu, produkcji, infrastruktura, korzyści ze skali
CAPB (cyclically-adjusted budget balances). Punkty
Teoria lokalizacji BIZ  DUNNING, RUGMAN, TESCH produkcji i marketingu
odpowiadajÄ…ce prowadzonej polityce monetarno-fiskalnej w
Czynniki przewagi lokalizacyjnej, które decydują o miejscu
określonych latach po chronologicznym połączeniu wykreślają
inwestycji: Teoria przewagi własnościowej przedsiębiorstwa  HYMER,
ścieżkę w czasie policy mix. Taka konstrukcja wykresu
·ð struktura rozmieszczenia czynników wytwórczych, KINDLEBERGER, CAVES
prowadzi do powstania czterech głównych obszarów
rynków Istotną przesłanką podejmowania przez przedsiębiorstwa
odpowiadających dwiartkom układu współrzędnych o różnych
ekspansji zagranicznej jest dysponowanie określoną przewagą
·ð jakoÅ›d i wydajnoÅ›d zasobów
kombinacjach polityki monetarnej i fiskalnej, przy czym za
oraz możliwościami trwałego wykorzystywania (zawłaszczania)
·ð koszty transportu
opcję najbardziej pożądaną w długim okresie uważa się
tej przewagi.
·ð zakres interwencji wÅ‚adz
skupienie punktów (odpowiadających nastawieniu w
Czynniki przewagi własnościowej:
·ð klimat dla BIZ
kolejnych latach) możliwie blisko początku układu
·ð ogólne  nie zwiÄ…zane z umiÄ™dzynarodowieniem
·ð infrastruktura
współrzędnych.
działalności firmy
·ð dystans psychologiczny (jÄ™zyk, kultura)
·ð specjalne  ksztaÅ‚tujÄ… przewagÄ™ filii nad lokalnym
·ð korzyÅ›ci skali
Prebish-Singer Teoria - Dotyczy kształtowania się
przedsiębiorstwem
długookresowego Terms of Trade krajów rozwijających się.
·ð wynikajÄ…ce z umiÄ™dzynarodowienia dziaÅ‚alnoÅ›ci
Teoria luki technologicznej (neotechnologiczna Posnera)
Zgodnie z tym twierdzeniem w długim okresie następuje stałe
przedsiębiorstwa.
1. Tłumaczy strumienie handlu międzynarodowego
pogarszanie relacji cenowych surowców mineralnych i
2. NawiÄ…zuje do dyfuzji technologii i uczenia siÄ™
artykułów rolnych w stosunku do cen dóbr przemysłowych.
Teoria transakcji wewnętrznych  COASE, BUCKEY, CASSON,
imitatorów od innowatorów
Efektem tego jest długookresowa tendencja do pogarszania
MAGEE, RUGMAN
3. Innowatorzy wciąż szukają nowych rozwiązao
się ToT krajów eksportujących dwa pierwsze z nich. Taka
Celem ekspansji poprzez BIZ są większe korzyści z
4. Co decyduje o strukturze handlu? Międzynarodowe
sytuacja ma miejsce właśnie w przypadku krajów
dokonywania transakcji w ramach 1 firmy, bo omija siÄ™ koszty
różnice w poziomie wiedzy technicznej w tempie
rozwijajÄ…cych siÄ™.
transakcji (ryzyko, opłaty administracyjne itp.)
postępu technologicznego
5. 3 etapy: Międzynarodowa luka popytowa Pełne
Protekcjonizm (argumenty): poprawa ToT ; ochrona przed
Teoria wewnątrzgałęziowa:
dysponowanie nowym produktem w kraju, zagranicÄ…
tanią siłą roboczą i dumpingiem ; pomoc w przywróceniu
1. Handel wewnątrzgałęziowy - gdy kraj jednocześnie
nie ma jeszcze inf. o nowym produkcie;
pełnego zatrudnienia ; ochrona waluty własnego kraju
eksportuje i importuje produkty należące do tej
Międzynarodowa luka imitacyjna  innowator
Instrumentami tej polityki są cła przywozowe, cła eksportowe
samej gałęzi
eksportuje zagranicÄ™, gdzie nie ma jeszcze
oraz subsydia
2. Gałąz
 grupa produktów, charakteryzująca się
imitatorów; Pełne dysponowanie nowym produktem
identycznym przeznaczeniem koocowym oraz
zagranicÄ…  pojawiajÄ… siÄ™ imitatorzy, innowator
podobna f. produkcji w zakresie podstawowych
poszukuje miejsc taoszej produkcji lub rezygnuje i
Reguła hojności - trzeba cos dad za darmo żeby w przyszłości
czynników produkcji
szuka nowych innowacji
odnieśd korzyści (np darmowe programy, za dodatkowe
3. Warunki istnienia handlu wewnątrzgałęziowego: 1.
funkcje trzeba płacid)
zróżnicowanie produktu (poziome i pionowe) 2.
Teorie neoczynnikowe - Teorie powstałe w reakcji na
Korzyści skali 3. Konkurencja niedoskonała
paradoks Leontiefa  aby wykazad jego pozorny charakter.
Reguła inwersji ceny  polega na tym, że coraz więcej nowych
4. Korzyści:
Cechy: - ogólne założenia teorii H-O ; - nowa interpretacja
produktów wysokiej technologii pojawia się na rynku, ale są
·ð wzrost dostÄ™pnoÅ›ci dóbr dla konsumentów
zasobów produkcyjnych  odrzucenie tezy o homogeniczności
one coraz taosze, bo jest bardzo duża konkurencja między
(zwiększenie możliwości wyboru),
czynników produkcji, uwzględnienie ich efektywności
przedsiębiorstwami. Kiedyś nowe produkty były najdroższe na
·ð obniżka kosztów produkcji i cen (wydÅ‚użenie serii
·ð Teoria trój czynnikowa  uwzglÄ™dniajÄ…c 3 czynniki:
rynku, zatem tą sytuację możemy taktowad jako inwersję.
produkcji, obniżenie cen towarów na rynkach
pracę, kapitał i surowce mineralne; wyjaśnia dlaczego
Reguła ta odnosi się do Nowej Gospodarki (New Economy).
krajowych i zagranicznych przez producentów
USA są importerem dóbr kapitałochłonnych (mimo że
wykorzystujących statyczne i dynamiczne korzyści
to kraj o dużych zasobach kapitału, czyli powinni
skali),
importowad dobra pracochłonne).
ReguÅ‚a nieefektywnoÅ›ci - przedsiÄ™biorstwo powinno ·ð zwiÄ™kszenie rozmiarów rynku (zwiÄ™ksza siÄ™ dostÄ™p do
USA importuje surowce, bo sÄ… to dobra
poszukiwad nowych możliwości a nie koncentrowad sie na rynków eksportowych)
kapitałochłonne (dużo kapitału przy ich wydobyciu),
bieżących problemach ·ð maleje wpÅ‚yw handlu mn na podziaÅ‚ dochodów
ale jednocześnie są dobrami występującymi we
Reguła obfitości - dużo warte te rzeczy, które występują w pomiędzy podstawowe czynniki produkcji (korzyści z
względnej rzadkości (USA ma zasoby, ale istnieje
dużej obfitości (odwrotnie niż w tradycyjnej gospodarce) handlu wewn mogą byd uzyskiwane przez wszystkie
ustawa o zachowaniu zasobów dla kolejnych pokoleo,
czynniki produkcji, zarówno te mniej obfite, jak i te
dlatego ich nie eksploatuje).
Reguła postępu - wprowadzanie sztucznego zagrożenia do które w modelu HOS traca na handlu).
·ð Teoria wewnÄ™trznej zÅ‚ożonoÅ›ci czynników produkcji
przedsiębiorstwa żeby wymuszad postęp, firma nie może czud 5. Znaczna częśd handlu światowego dokonuje się
 zakłada, że czynnik pracy nie jest dobrem
sie bezpiecznie pomiędzy krajami uprzemysłowionymi, nie
jednorodnym, bo obok pracy niskokwalifikowanej
różniącymi się znacznie od siebie pod względem
istnieje wysokokwalifikowana (kapitał ludzki).
Reguła substytucji - każdy produkt można zastąpid innym czynników produkcji czy technologii.
Teoria względnych przesunięd kosztów siły roboczej i
kapitału  dwa typy BIZ:
1. rezultat mikroekonomicznych kalkulacji na szczeblu
przedsiębiorstw, które chcą wykorzystywad przewagi rynku
monopolistycznego i oligopolistycznego
2. zagraniczne inwestycje nastawione na wykorzystywanie
zachodzących w czasie zmian pozycji poszczególnych krajów
spowodowany kształtowaniem się w nich kosztów
zastosowania siły roboczej i kapitału (ujawnia się w
gospodarkach typu rynkowego).
Teoria zawłaszczalności MAGEE: Ukazuje problem
zawłaszczalności - konflikt między publicznym korzystaniem z
innowacji a kształtowaniem się zysków firmy innowacyjnej.
Czyli jest tu chęd ochrony własnej myśli technicznej, poprzez
BIZ, aby nie przejęła jej konkurencja, bo innowator dużo
włożył w stworzenie technologii, a jej rozpowszechnienie się
spowoduje spadek jego zysków.
1. Teoria mikroekonomiczna BIZ
2. TÅ‚umaczy lokalizacjÄ™ BIZ
3. Nawiązuje do ochrony (zawłaszczania) technologii
przez innowatorów w celu ochrony swoich zysków, a
dyfuzja technologii odbywa siÄ™ poprzez BIZ
innowatorów w innych krajach
4. Innowatorzy starajÄ… siÄ™ chronid swojÄ… technologie
przed dyfuzją, aby mied duże zyski
Unia Walutowa:
1. KORZYÅšCI
a. korzyści makroekonomiczne
·ð racjonalne wykorzystywanie wspólnych zasobów
dewizowych unii do regulowania rozliczeo pomiędzy
krajami członkowskimi ze względu na
wyeliminowanie zjawiska równoległego zadłużenia
się większej liczby tych krajów, jak również
wyeliminowanie z rozliczeo wewnÄ…trzunijnych walut
krajów trzecich,
·ð wykorzystywanie w rozliczeniach miÄ™dzynarodowych
i przy zawieraniu różnych transakcji jednej wspólnej
waluty, która w dłuższym okresie może konkurowad z
określonymi walutami kluczowymi,
·ð automatyczne uzyskiwanie pomocy finansowej od
władz monetarnych unii w razie wystąpienia
trudności gospodarczych,
·ð wewnÄ…trzunijna koordynacja polityki pieniężnej i
fiskalnej.
b. korzyści mikroekonomiczne
·ð eliminacja kosztów transakcyjnych (eliminacja
kosztów wymiany walut),
·ð eliminacja ryzyka zmian kursów walutowych.
c. korzyści pozaekonomiczne (zwiększenie poczucia
bezpieczeostwa oraz stabilności warunków działania)
2. ZAGROŻENIA
a. utrata części suwerenności ekonomicznej na skutek
przesunięcia na szczebel unijny uprawnieo
poszczególnych krajów w zakresie polityki
monetarnej,
b. utrata kursu walutowego jako instrumentu
regulowania równowagi wewnętrznej i zewnętrznej,
c. wykorzystywanie przez kraje trzecie wspólnej waluty
unii
Wymienialnośd walut:
1. Korzyści z istnienia wymienialności walut:
·ð Umożliwienie producentom i konsumentom
zaopatrywanie siÄ™ w najtaoszych z
ródłach i
sprzedawanie po najwyższych cenach
·ð Każdy kraj i region może specjalizowad siÄ™ w
rodzajach produkcji, w których ma przewagę
komparatywną a importowad te towary, które inne
kraje produkujÄ… efektywniej
·ð OsiÄ…gniÄ™cie maksymalnej produkcji Å›wiatowej
2. Rodzaje wymienialności walut:
a. Pełna- przepływ walut odbywa się swobodnie w
dowolnej formie, dowolnym celu, czasie i wysokości
b. Zewnętrzna- gdy jest zagwarantowana wyłącznie nie
rezydentom
c. Wewnętrzna- gdy jest zagwarantowana wyłącznie
rezydentom
d. Rynkowa- wymiana jednej walut na innÄ… przez osoby
fizyczne i prawne
e. Oficjalna- wzajemna wymiana walut władz
monetarnych poszczególnych krajów lub walut na
aktywach rezerwowych poza rynkiem krajowym
Zubażający wzrost - Tego typu wzrost dotyczy kraju
rozwijającego się, który ma przewagę w wytwarzaniu
określonego surowca. Kraj jest jednocześnie kluczowym
dostawcą surowca na rynek światowy(np. Brazylia na rynku
kawy, Wybrzeże Kości Słoniowej na rynku kakao, Arabia
Saudyjska na rynku ropy naftowej), a wpływy z eksportu tego
surowca stanowią istotną częśd jego całkowitego dochodu.
Przyjmujemy ponadto, że popyt na surowiec eksportowany
przez dany wykazuje niewielką elastycznośd cenową. Inaczej
mówiąc, zmiany cen w niewielkim stopniu wpływają na
zmianę cen na rynku światowym: w okresie spadku cen popyt
nie rośnie odpowiednio szybko, a w okresie wzrostu cen nie
obniża się dramatycznie. W wyniku wzrostu gospodarczego
kraj osiąga znacznie większe możliwości produkcji dobra(w
którym ma przewagę), niż w okresie wyjściowym. Istotne
zwiększenie przez dany kraj eksportu staje się jednak
czynnikiem, który, przy istnieniu założonego dużego udziału
tego kraju w całości podaży i niewielkiej cenowej elastyczności
popytu, zmienia na niekorzyśd tego kraju relację
wymienną(dóbr eksportowanych i importowanych przez dany
kraj). Upraszczając gdy taki kraj podniesie podaż
produkowanego przez siebie dobra na rynku światowym to
wywoła przez to spadek jego ceny, co powoduje spadek jego
dochodów ze sprzedaży tego dobra. Wzrost zubażający nie jest
zjawiskiem powszechnym, ale możliwośd jego wystąpienia
musi byd brana pod uwagÄ™ przy prowadzeniu polityki wzrostu
gospodarczego.