Wstęp do Prawoznawstwa
Rozdział I:
Pojęcie i funkcja Prawa
Idea ładu społecznego i funkcje prawa
Idea A
adu społecznego  Idea twierdząca o samoistnym dążeniu człowieka do wykształceniu
więzi społecznych i samoistnym i naturalnym tworzeniu się systemów społecznych.
Różne sposoby pojmowania Prawa
- Kierunek pozytywistyczny  Zwolennicy tego nurtu
twierdzą, że tylko prawo stanowione (spisane) jest
prawem. Założeniami tego kierunku obecnie są:
1. Państwo głównym twórcą prawa
2. P Rawo nie powinno składać się jedynie z nakazów(A
ma zrobić B), ale także z zasad(A powinien osiągnąć
B), reguł sensu (,jeżeli A zrobił B to powstaje C) i
standardów etycznych
3. System nie zawszenie jest wewnętrznie niesprzeczny i
kompletny.
- Kierunek naturalny  Zwolennicy tego kierunku
wierzą, że prawo nie jest wyłącznym i najwyższym
prawem, bo prawo naturalne jest od niego ważniejsze.
Założeniami tego kierunku obecnie są:
1. Prawo naturalne wywodzi się od boga nie
pochodzi, więc z prawa pisanego, ale zakorzenione
jest w naszych sumieniach, ideałach itp.
2. Prawo naturalne stanowi wzór, który prawo
pozytywne powinno naśladować.
3. W przypadku sprzeczności między tymi prawami
(pozytywnym i naturalnym)Prawo naturalne ma
pierwszeństwo.
- Kierunek realistyczny  Zwolennicy tego kierunku
zakładają, że prawem jest tylko to, co właściwie jest
stosowane.
- Czwarty kierunek  Zyskujący obecnie coraz więcej
zwolenników, z założenia twierdzi, że prawo powstaje
na poziomie jego tworzenia przez różną jego
interpretacje na różnych poziomach władzy.
Prawo w znaczeniu prawniczym
Prawo w znaczeniu prawniczym - jest to zespół reguł ustanowionych bądz
uznanych przez
odpowiednie organy państwa, wobec których posłuch zapewniony bywa w ostateczności
dzięki przymusowi, jaki stanowić może państwo.
Prawo jako zjawisko społeczne.
Normatywność prawa
Prawo jako zjawisko społeczne objawia się:
- Prawo nie odnosi się do wewnętrznych przekonań
ideałów jednostki, ograniczając się tylko do jej
działalności i zachowania w społeczeństwie.
- Prawo wyraża wartości i potrzeby o zasięgu
społecznym i ma je chronić (za pomocą organów
państwa np. policji swądów itp.)
- Prawo powstaje jako produkt pionu decyzyjnego.
- Realne istnienie prawa jest ograniczone przez chęć
społeczeństwa do jego przestrzegania.
Normatywny charakter prawa  Prawem są normy (reguły, zasady, przykazania), tzn., że
istnieje pewien wzorzec zachowania (ideał), do którego obywatele powinni dążyć.
Posłuch wobec prawa może wynikać z:
- Szacunku do prawa (Postawa Legalistyczna).
- Chęci uzyskania korzyści, albo uniknięcia kar(Postawa
Oportunistyczna)
- Z chęci naśladowania zachowań innych osób (postawa
konformistyczna)
Funkcje prawa
Prawo pełni funkcje:
1)
- Stabilizacyjną  utrwalenie ustalonego porządku
- Dynamiczną  zmiany w istniejącym stanie prawnym.
- Ochronną  ochrona pewnych ideałów wartości
- Organizacyjną  tworzenie instytucjonalnych
warunków życie.
- Represyjną i wychowawczą  ochrona prawa przez
stosowanie sankcji i przez zaszczepianie
przeświadczenia o słuszności danych rozwiązań.
2)
- Kontrolną  kontrola zachowań społeczeństwa i
ochrona przestrzegalnoci norm
- Dystrybutywną  rozdzielenie swoistych obowiązków
powinności społeczeństwu.
- Regulacji konfliktów  rozstrzyganie sporów między
ludz
mi.
Wieloznaczność terminu  prawo
Prawo możemy podzielić na:
- Prawo materialne  Ogół norm regulujących treść
stosunków prawnych(obowiązki i uprawnienie oraz
sankcje za ich nie przestrzeganie).
- Prawo formalne  tryb postępowania przed organami
władzy publicznej(dochodzenie praw, egzekwowanie
stosowanie sankcji ujętych w prawie naturalnym).
- Prawo przedmiotowe  Ogół norm składających się

na system prawa obowiązującego zarówno dawniej,
dziś jak i tego, które właśnie powstaje.(np.  prawo
rzymskie okresu pryncypatu ,  prawie
energetycznym ,  polskim prawie karnym ).
- Prawo podmiotowe  zespół uprawnień
przysługujących podmiotom prawnym w ich
wzajemnych relacjach(np.  nabyłem prawo do
emerytury ,  prawa obywatelskie itp.)
Rozdział II:
Prawo jako przedmiot badań
naukowych
Podstawowe problemy nauk prawnych
Podział nauk prawnych:
- Dogmatyczne  Zajmujące się interpretacja przepisów
i ich systematyki.
- Filozoficzne - Zajmują się formułowaniem twierdzeń
o prawie(celach, funkcjach, pochodzeniu, sposobach
interpretacji, zasadach interpretacji i stosowania itp.)
- Historyczne  Zajmują się historią prawa i ustrojów
społecznych.
- Empiryczne  Zajmują się badaniem realnego
funkcjonowania prawa.
Podejście wielopłaszczyznowe - mające za zadanie zajęcie jednym z aspektów istnienia
prawa (Językowym, społecznym, psychologicznym, aksjologicznym)
Lista zagadnień, którymi zajmują się zwolennicy podejścia wielopłaszczyznowego:
a) Wprowadzenie aparatu pojęciowego prawoznawstwa, opis i systematyzacja reguł
uznawanych za prawo obowiązujące.
b) Zagadnienia filozoficzne i metodologiczne prawoznawstwa
c) Zagadnienia wykładni oraz stosowania obowiązujących przepisów.
d) Zagadnienia funkcjonowania państwa oraz prawa w społeczeństwie
e) Oceny prawa formułowane z punktu widzenia kryteriów zewnętrznych(np.
ekonomicznych, religijnych itp.)
f) Wnioski pod adresem przyszłego prawodawstwa i przyszłego orzecznictwa sądów
g) Zagadnienia władzy publicznej, państwa i jego formy organizacyjnej.