Prawo konstytucyjne
Syllabus przedmiotu: Prawo konstytucyjne
{slide=Tematyka kursu prawa konstytucyjnego|closed}
1. Przedmiot, charakter i z
ródła prawa konstytucyjnego
- Pojęcie prawa konstytucyjnego.
- Pozycja prawa konstytucyjnego w systemie prawa.
- y
ródła prawa konstytucyjnego.
- Umowa międzynarodowa jako z
ródło prawa w Polsce.
2. Nauka o konstytucji
- Pojęcie konstytucji.
- Podziały konstytucji.
- Szczególna treść konstytucji.
- Szczególna forma konstytucji.
- Szczególna moc konstytucji.
- Gwarancje szczególnej mocy konstytucji.
- Tryb uchwalania ustaw o zmianie Konstytucji RP.
- Władza ustrojodawcza.
- Funkcje konstytucji.
- Struktura konstytucji (rola wstępów).
- Stosowanie konstytucji (zasada konstytucjonalizmu  art. 8).
3. Podstawowe zasady ustrojowe Rzeczypospolitej Polskiej.
- Zasada państwa republikańskiego.
- Zasada państwa demokratycznego.
- Zasada państwa prawnego.
- Zasada podziału władz.
- Zasada społeczeństwa obywatelskiego.
- Zasada państwa sprawiedliwości społecznej.
1 / 15
Prawo konstytucyjne
- Zasada państwa unitarnego, regionalnego i federalnego.
- Zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego.
- Zasada samorządu zawodowego.
- Zasada społecznej gospodarki rynkowej.
- Zasada pomocniczości (subsydiarności).
- Zasada bezstronności państwa w sprawach religijnych, światopoglądowych i
filozoficznych.
- Zasada neutralności politycznej sił zbrojnych oraz cywilnej i demokratycznej kontroli nad
siłami zbrojnymi.
- Zasada jednego języka urzędowego  języka polskiego i jego ochrona.
- Zasada konstytucyjnego określenia godła, barw, hymnu i ich ochrony prawnej.
- Zasada konstytucyjnego ustanowienia Warszawy jako stolicy Rzeczypospolitej polskiej.
- Zasada konstytucyjnych gwarancji podstawowych praw i wolności człowieka i obywatela.
4. Pojęcie suwerenności
- Pojęcie suwerenności w prawie konstytucyjnym.
- Podmiot suwerenności.
- Ewolucja podmiotu suwerenności - Monarchia: absolutna, konstytucyjna, parlamentarna
(charakterystyka). Republika demokratyczna.
- Interpretacje zasady suwerenności narodu (ludu).
- Formy realizacji zasady suwerenności.
- Zasada suwerenności w Konstytucji RP.
5. Prawa jednostki (prawa człowieka)
5.1. Zagadnienia ogólne.
- Indywidualistyczne i uniwersalistyczne koncepcje praw człowieka.
- Prawno-naturalne i pozytywistyczne koncepcje praw człowieka.
- Generacje praw jednostki.
- Pojęcie prawa jednostki.
- Pojęcie wolności jednostki.
- Prawo a wolność jednostki.
- Problem klasyfikacji praw jednostki.
- Pojęcie obowiązku obywatelskiego.
- Spór o prawa socjalne.
2 / 15
Prawo konstytucyjne
- Systemy regulacji wolności jednostki.
- Granice praw jednostki i możliwości ich ograniczenia w świetle Konstytucji RP i konwencji
międzynarodowych.
- Zagadnienie gwarancji praw jednostki.
5.2. Zasada równości
- Zasada równości wobec prawa i równości praw.
- Zasada równości a zasada sprawiedliwości społecznej.
- Granice możliwości różnicowania obywateli w orzecznictwie TK.
5.3. Regulacja wybranych praw jednostki w Polsce.
- Wolności i prawa polityczne w Konstytucji RP.
- Wolności osobiste jednostki w Konstytucji RP.
- Wolności i prawa gospodarcze społeczne i kulturalne w Konstytucji RP.
- Podstawowe obowiązki obywateli RP
Wolność zrzeszania się - pojęcie i historia.
- Formy zrzeszeń.
- Granice wolności zrzeszania się w prawie o stowarzyszeniach i ustawie o partiach
politycznych.
- Zakres podmiotowy wolności zrzeszania się w prawie o stowarzyszeniach i ustawie o
partiach politycznych.
- Definicja stowarzyszenia i partii politycznej w prawie polskim.
- Tworzenie stowarzyszeń.
- Tworzenie partii politycznych.
- Uprawnienia organów państwowych wobec stowarzyszeń i partii politycznych.
- Delegalizacja stowarzyszeń i partii politycznych.
- Zasady finansowania partii politycznych.
- Pojęcie instytucjonalizacji partii politycznych.
Wolność pokojowych zgromadzeń - pojęcie.
3 / 15
Prawo konstytucyjne
- Zakres obowiązywania ustawy prawo o zgromadzeniach.
- Definicja zgromadzenia.
- Organizowanie zgromadzeń.
- Uprawnienia organów państwowych wobec zgromadzeń.
- Granice wolności zgromadzeń.
Wolność słowa - pojęcie.
- Zakres obowiązywania ustawy prawo prasowe.
- Tworzenie wydawnictw prasowych.
- Wydawanie druków periodycznych.
- Tworzenie stacji radiowych i telewizyjnych.
- Granice wolności słowa wg ustawy prawo prasowe i ustawy o radiofonii i telewizji.
- Prawo prasy do informacji.
- Krytyka prasowa.
- Prasa a proces karny.
- Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.
System powiązania i rozdziału Kościoła i Państwa.
- Model państwa świeckiego w polskim prawie wyznaniowym.
- System z
ródeł polskiego prawa wyznaniowego.
- Wolność sumienia i wyznania - pojęcie.
- Granice wolności sumienia i wyznania w polskim prawie wyznaniowym.
- Tworzenie kościołów i związków wyznaniowych w Polsce.
- Podstawowe prawa kościołów i związków wyznaniowych w Polsce.
- Uprawnienia organów państwowych wobec kościołów i związków wyznaniowych.
- Organizacje religijne.
- Związki wyznaniowe a nauczanie religii i prowadzenie placówek oświatowych.
6. Formy realizacji władzy w państwie demokratycznym
6.1. Demokracja bezpośrednia i jej formy.
4 / 15
Prawo konstytucyjne
- Formy demokracji bezpośredniej.
- Inicjatywa ludowa i jej rodzaje.
- Inicjatywa ludowa w Polsce.
- Referendum i jego rodzaje.
- Czy referendum jest instytucją demokratyczną?
- Rodzaje referendum w Polsce.
6.2 Demokracja pośrednia i jej rodzaje.
- Mandat przedstawicielski.
- Pojęcie mandatu przedstawicielskiego.
- Rodzaje mandatu przedstawicielskiego.
- Mandat przedstawicielski w Polsce.
- Utrata mandatu przedstawicielskiego w Polsce.
- Prawa Posła i Senatora.
- Obowiązki Posła i Senatora.
6.3.Prawo wyborcze.
- Pojęcie przymiotników wyborczych.
- Zasada powszechności wyborów i jej gwarancje.
- Zasada równości wyborów i jej gwarancje.
- Zasada bezpośredniości wyborów.
- Zasada tajności głosowania i jej gwarancje.
- Zasada proporcjonalności wyborów.
- Pojęcie systemu wyborczego.
- System d Hondta.
- System Sainte-Lague' a.
- System najwyższej reszty.
- System większości bezwzględnej.
- System większości względnej.
- System wyborczy a system partyjny.
- Zgłaszanie kandydatów na posłów i senatorów w Polsce.
- Podział mandatów w okręgach wyborczych w wyborach do Sejmu.
- Podział mandatów między listy ogólnopolskie w wyborach do Sejmu.
- System wyborów do Senatu
- System wyborów prezydenckich w Polsce.
- Systemy powoływania prezydenta w zachodniej demokracji i ich wpływ na pozycję głowy
państwa.
5 / 15
Prawo konstytucyjne
- Kontrola ważności wyborów- modele.
- Kontrola ważności wyborów parlamentarnych w Polsce.
- Środki ochrony praworządności w procedurze wyborczej.
7. Zasady organizacji aparatu państwowego
- Zasada podziału władzy.
- Zasada podziału władzy w Konstytucji RP.
- Zasada jedności władzy.
8. Systemy rządowe
- Pojęcie  systemu rządowego i założenia determinujące te systemy.
- Systemy rządowe realizujące zasadę trójpodziału władzy.
- System prezydencki.
- Pozycja i kompetencje Prezydenta i Kongresu w Stanach Zjednoczonych.
- System dyrektorialny.
- System parlamentarno-gabinetowy.
- Proces i przejawy racjonalizacji parlamentaryzmu w państwie współczesnym (ze
szczególnym uwzględnieniem Francji i RFN).
- Systemy partyjne. Wpływ systemu partyjnego na funkcjonowanie systemu parlamentarno-
gabinetowego.
- System kanclerski.
- Pozycja kanclerza w RFN.
- System arbitrażu głowy państwa (system parlamentarno-prezydencki).
- Pozycja Prezydenta we Francji.
- Systemy rządowe realizujące zasadę jedności władzy.
- System rządów zgromadzenia (posiłkowo: konstytucja jakobińska 1793 roku, ustrój
Szwajcarii).
- System konsularny (cezaryzm demokratyczny).
9. Pozycja i struktura parlamentu
- Przejawy dwuizbowości w państwie współczesnym.
- Ogólna rola Sejmu RP.
- Skrócenie kadencji parlamentu w Polsce.
6 / 15
Prawo konstytucyjne
- Organy Sejmu i Senatu.
- Marszałek Sejmu i Senatu.
- Prezydium Sejmu i Prezydium Senatu - porównanie ich pozycji i uprawnień.
- Konwent Seniorów w Sejmie i w Senacie- porównanie ich pozycji i uprawnień.
- System komisji parlamentarnych w Sejmie.
- System komisji parlamentarnych w Senacie.
- Kompetencje komisji.
- System sesyjny i system permanencji prac parlamentarnych.
- Zasady organizacji prac Sejmu i Senatu.
10. Funkcje parlamentu
- Funkcje parlamentu.
- Uprawnienia Sejmu w zakresie ustrojodawstwa.
- Funkcja ustawodawcza Sejmu.
- Pojęcie ustawy.
- Zakres przedmiotowy ustawy.
- Tryb ustawodawczy w Polsce - rodzaje.
- Tryb uchwalania budżetu i wynikające stąd konsekwencje.
- Zasady polityki finansowej w Konstytucji RP.
- Inicjatywa ustawodawcza.
- Instytucja  czytań .
- Prawo do zgłaszania poprawek w polskim prawie konstytucyjnym.
- Kompetencje Senatu w zakresie ustawodawstwa.
- Kompetencje kreacyjne Senatu.
- Kompetencje kreacyjne Sejmu.
- Funkcja kontrolna Sejmu.
- Interpelacje i zapytania poselskie.
- Absolutorium i tryb jego uchwalania.
- Dezyderaty i opinie komisji sejmowych.
- Kompetencje Zgromadzenia Narodowego.
11. Rząd
- Pozycja ustrojowa Rady Ministrów.
- Zadania i kompetencje Rady Ministrów.
- Pozycja i kompetencje Prezesa Rady Ministrów w Polsce.
- Problemy działalności prawotwórczej władzy wykonawczej w systemach podziału władzy.
- Akty normatywne wydawane przez Radę Ministrów w Polsce.
7 / 15
Prawo konstytucyjne
- Instytucja votum nieufności w Polsce.
- Powoływanie rządu w Polsce.
- Struktura naczelnych organów administracji państwowej w Polsce.
- Skład i struktura Rady Ministrów.
- Tryb działania RM.
- Pozycja ministra w prawie polskim..
- Formy realizacji działań kierowniczo-koordynacyjnych przez rząd RP.
12. Prezydent
- Charakterystyka konstytucyjnej roli prezydenta RP.
- Wybór i odpowiedzialność prezydenta RP.
- Interpretacja art. 126 Konstytucji RP.
- Prezydent a Sejm i Senat.
- Prezydent a rząd.
- Problem podziału zadań i kompetencji między oba człony władzy wykonawczej.
- Prezydent a władza sądownicza.
- Kompetencje Prezydenta RP na wypadek stanu zagrożenia państwa.
- Zastępstwo Prezydenta.
- Wygaśnięcie mandatu prezydenckiego.
- Odpowiedzialność prezydenta RP.
- Zasada kontrasygnaty w Polsce.
- Ratyfikacja umów międzynarodowych w Polsce.
- Stany zagrożenia państwa w polskim prawie konstytucyjnym.
13. Gwarancje praworządności
13.1. Trybunał Konstytucyjny.
- Kontrola konstytucyjności prawa - pojęcie i rodzaje.
- Czy kontrola konstytucyjności ustaw jest zgodna z zasadą państwa demokratycznego?
- Amerykański model kontroli konstytucyjności prawa (judicial review).
- Kelsenowski model kontroli konstytucyjności prawa.
- Procedury kontroli konstytucyjności prawa w Polsce.
- Zakres kontroli konstytucyjności prawa przez TK.
- Etapy postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.
- Kontrola konkretna przez TK.
8 / 15
Prawo konstytucyjne
- Kontrola abstrakcyjna sprawowana przez TK.
- Prawa sądów powszechnych wobec aktów normatywnych administracji.
- Moc wiążąca orzeczeń polskiego TK.
- Pozycja ustrojowa TK.
- TK a Sejm.
- Czy TK jest sądem?
- Funkcje TK.
- Skarga konstytucyjna.
13.2. Trybunał Stanu.
- Trybunał Stanu - pozycja ustrojowa.
- Czy Trybunał Stanu jest sądem?
- Definicja deliktu konstytucyjnego w Polsce.
- Pojęcie odpowiedzialności politycznej i odpowiedzialności konstytucyjnej.
- Przebieg postępowania w sprawie odpowiedzialności konstytucyjnej w Polsce. Zakres
podmiotowy i przedmiotowy właściwości TS.
- Modele organów rozstrzygających w kwestii odpowiedzialności konstytucyjnej.
- TS a Sejm.
13.3. Rzecznik Praw Obywatelskich.
- Skandynawski i francusko-angielski model ombudsmana.
- RPO - pozycja ustrojowa.
- RPO a Sejm.
- RPO - środki działania.
- Przesłanki działania RPO.
- Funkcje RPO.
13.4. Najwyższa Izba Kontroli.
- Pozycja ustrojowa NIK.
- Organizacja NIK.
- Funkcje NIK.
- NIK a rząd.
- NIK a Sejm.
- Zakres kontroli sprawowanej przez NIK.
9 / 15
Prawo konstytucyjne
- Środki działania NIK.
14. Władza sadownicza
- Pojęcie wymiaru sprawiedliwości.
- Konstytucyjne zasady wymiaru sprawiedliwości.
- Zasada niezawisłości sędziowskiej i jej gwarancje.
- Systemy powoływania sędziów-ich zalety i wady.
- Powoływanie sędziów w Polsce.
- KRS - skład.
- KRS- kompetencje.
- Pozycja ustrojowa i kompetencje SN.
- Struktura sądownictwa w Polsce.
15. Struktura terytorialna państw współczesnych
15.1. Państwo unitarne. Charakterystyka państwa unitarnego.
15.2. Państwo federacyjne.
Charakterystyka państwa federacyjnego.
15.3. Państwo zregionalizowane.
Charakterystyka państwa zregionalizowanego, przyjmującego autonomię terytorialną.
16. Prawo-konstytucyjne zagadnienia integracji europejskiej
- Pojecie suwerenności (zewnętrznej).
- Problem transferu kompetencji na rzecz organów Unii Europejskiej.
- Reprezentacja państwa w organach Unii Europejskiej.
- "Deficyt demokratyczny" w Unii Europejskiej.
- Prawo wspólnotowe w systemie z
ródeł prawa państw członkowskich.
- Art. 90 Konstytucji RP.
{slide=Problematyka wykładów z prawa konstytucyjnego}
1. Przedmiot prawa konstytucyjnego.
2. Prawo konstytucyjne jako gałąz
nauk prawnych.
10 / 15
Prawo konstytucyjne
3. y
ródła prawa konstytucyjnego:
- Konstytucja i jej cechy charakterystyczne, sądownictwo konstytucyjne
- ustawy i akty wykonawcze wobec ustaw
- regulaminy organów konstytucyjnych
- Problem zasad ustrojowych (konstytucyjnych).
- Zagadnienie suwerenności jako pierwsza kwestia rozstrzygana przez normy prawa
konstytucyjnego (art. 4).
- Zasada państwa demokratycznego i zasada reprezentacji (art. 4 ust. 2, art. 104 i 105),
dopuszczalność referendum oraz inicjatywy ludowej, zasady prawa wyborczego. Zasada
pluralizmu politycznego (art. 11-14).
- Zasada państwa prawnego (art. 2), konstytucyjny system z
ródeł prawa (rozdział III),
wymogi co do  moralności prawa (ustalone w orzecznictwie TK), zasada legalizmu (art. 7),
konstytucjonalizmu (art. 8) oraz bezpośredniego stosowania prawa międzynarodowego (art. 9 i
art. 91), aspekty strukturalne sprawowania władzy w państwie prawnym (podział kompetencji).
- Zasada trójpodziału władzy i równowagi władz (art. 10), ze szczególnym uwzględnieniem
wykształconych w konstytucjonalizmie modeli (systemów) rządowych.
- Zasada państwa republikańskiego.
- Zasada państwa jednolitego (art. 3)  rozważania o federalizmie.
- Zasady ustroju społeczno-gospodarczego: państwo jako dobro wspólne (art. 1),
urzeczywistnienie zasad sprawiedliwości społecznej jako cel państwa (art. 2), zasada
społecznej gospodarki rynkowej (art. 20-23, art. 64), zasada społeczeństwa obywatelskiego,
zasada subsydiarności, zasady decentralizacji władzy publicznej i samorządności (art. 16-17),
stosunki między państwem a kościołami i związkami wyznaniowymi (art. 25).
- Status obywatela i jednostki w państwie polskim:
- Zasada nienaruszalności i poszanowania godności ludzkiej (wstęp, art. 30)
- Zasada wolnościowego statusu jednostki (wstęp, art. 5, art. 31)
- Zasada równości praw (art. 32)
- System gwarancji (art. 77-80)
- Możliwości ograniczania wolnościowego statusu jednostki (art. 31 ust. 3)
- Wolności o charakterze osobistym
- Wolności o charakterze politycznym
- Wolność wyrażania poglądów (art. 54) i jej realizacja w ustawodawstwie zwykłym
- Zagadnienia parlamentaryzmu:
- Zasada parlamentarnego systemu rządów (art. 154 ust. 2 i 3, art. 155)
- Prawo parlamentarne
- Struktura parlamentu
- Organizacja i funkcjonowanie (system sesyjny, system permanencji)
- Funkcje:
- ustawodawstwo (zakres, tryb ustawodawczy)
- kontrola (zakres, kompetencje)
11 / 15
Prawo konstytucyjne
- Stanowisko posła (senatora);
- Zasada aktywnej prezydentury (art. 126).
- Problematyka głowy państwa:
- Reprezentant państwa
- Notariusz państwa
- Organ  władzy rezerwowej
- Organ  władzy neutralnej
- Arbiter polityczny
- Zwierzchnik pozostałych władz
- Rządy państwem:
- Ciała zarządzające (Rada Ministrów, NBP, KRRiT)
- Powoływanie Rady Ministrów
- Skład Rady Ministrów
- Funkcje Rady Ministrów
- Zasada przywództwa premiera
- Komitety Rady Ministrów
- Odpowiedzialność Rady Ministrów
- NBP
- KRRiT
- Komisje wyborcze
- Władza sądownicza:
- Pojęcie wymiaru sprawiedliwości
- Organizacja sądownictwa w Polsce, uspołecznienie wymiaru sprawiedliwości
- Niezależność sądów i niezawisłość sędziowska
- Krajowa Rada Sądownictwa
- Trybunał Konstytucyjny
- Trybunał Stanu
- Władza kontrolująca:
- Najwyższa Izba Kontroli
- Rzecznik Praw Obywatelskich
- Prokuratura
- Prawno-konstytucyjne aspekty integracji europejskiej oraz jej wpływ na zasady ustroju
państw członkowskich (suwerenność, demokracja, podział władzy, ochrona praw jednostki).
12 / 15
Prawo konstytucyjne
{slide=Problematyka omawiana na ćwiczeniach z prawa konstytucyjnego}
1. y
ródła prawa.
2. Ustawa o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli.
3. Ustawa o referendum ogólnokrajowym.
4. Kodeks wyborczy.
5. Status deputowanych (ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora, Regulamin
Sejmu).
6. Parlament (Regulamin Sejmu, ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych, ustawa o
sejmowej komisji śledczej).
7. Rada Ministrów (ustawa o Radzie Ministrów, ustawa o działach).
8. Prezydent.
9. Trybunał Konstytucyjny (ustawa o Trybunale Konstytucyjnym).
10. Trybunał Stanu (ustawa o Trybunale Stanu).
11. Zrzeszenia (ustawa o partiach politycznych, prawo o stowarzyszeniach).
12. Zgromadzenia (prawo o zgromadzeniach).
13. Wolność sumienia (ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania).
14. Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich.
{slide=Zasady uczestnictwa i zaliczania ćwiczeń z prawa konstytucyjnego}
1. Ćwiczenia z prawa konstytucyjnego prowadzone są dla studentów prawa, w grupach
uruchamianych na studiach stacjonarnych i studiach niestacjonarnych.
2. Zapisy do grup ćwiczeniowych i zmiany grup dokonywane są przez studentów w systemie
USOS.
3. Zaliczenie ćwiczeń (co najmniej na ocenę dostateczną) upoważnia do przystąpienia do
egzaminu przedterminowego. Zaliczenie ćwiczeń na ocenę dobrą lub bardzo dobrą zwalnia
studenta z obowiązku rozwiązania kazusu na egzaminie. Ze zwolnienia nie korzystają studenci,
którzy uzyskali zaliczenie w poprzednim roku akademickim..
4. Podstawą do zaliczenia ćwiczeń jest obecność, aktywność na zajęciach przy
rozwiązywaniu kazusów, przygotowywaniu referatów, omówień, etc., oraz kolokwia
zaliczeniowe. O formie zaliczenia decyduje prowadzący ćwiczenia.
5. Na studiach stacjonarnych dopuszczalne są dwie nieobecności na ćwiczeniach w
semestrze (niezależnie od przyczyny). Na studiach niestacjonarnych dopuszczalne są trzy
nieobecności na ćwiczeniach w roku akademickim (niezależnie od przyczyny).
6. Do egzaminu przedterminowego z prawa konstytucyjnego mogą przystąpić jedynie
studenci posiadający zaliczenie z ćwiczeń. W terminach sesyjnych zaliczenie nie jest
wymagane. Uprawnieni do przystąpienia do egzaminu przedterminowanego są również
studenci, którzy uzyskali zaliczenie ćwiczeń w poprzednim roku akademickim.
13 / 15
Prawo konstytucyjne
{slide=Wykaz aktów normatywnych obowiązujących do egzaminu}
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
2. Ustawa z dnia 24 czerwca 1999 r. o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez
obywateli.
3. Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym.
4. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy.
5. Ustawa z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora.
6. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej.
7. Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych
aktów prawnych.
8. Ustawa z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej.
9. Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów.
10. Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej.
11. Ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym.
12. Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu.
13. Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych.
14. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach.
15. Ustawa z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o zgromadzeniach.
16. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania.
17. Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich.
18. Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (w zakresie omawianym na
wykładzie).
19. Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (w zakresie omawianym na
wykładzie).
20. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (w zakresie
omawianym na wykładzie).
{slide=Zasady egzaminu z prawa konstytucyjnego (obowiązują od roku akademickiego
2011/2012)}
1. Egzamin składa się z dwóch części: testowej i opisowej. Uzyskanie oceny pozytywnej z
egzaminu wymaga uzyskania oceny pozytywnej z obu części. W przypadku uzyskania oceny
niedostatecznej z części testowej, nie podlega ocenie odpowiedz
z części opisowej.
2. Część testowa składa się z trzydziestu pytań jednokrotnego wyboru z trzema wariantami
odpowiedzi. Prawidłowa odpowiedz
oznacza jeden punkt, skala ocen jest następująca: 16-18
pkt.  dostateczny; 19-21 pkt.  plus dostateczny; 22-24 pkt.  dobry; 25-27 pkt.  plus
dobry; 28-30 pkt.  bardzo dobry.
3. Część opisowa składa się z dwóch pytań otwartych oraz kazusu. Każda z trzech
14 / 15
Prawo konstytucyjne
odpowiedzi oceniana jest w skali ndst bdb. Uzyskanie oceny pozytywnej z części opisowej
wymaga uzyskania dwóch cząstkowych ocen pozytywnych (z dwóch pytań otwartych lub
jednego pytania otwartego i kazusu). Ocena pozytywna z części opisowej wystawiana jest na
podstawie średniej arytmetycznej z trzech ocen cząstkowych.
4. Zaliczenie ćwiczeń na ocenę dobrą lub bardzo dobrą zwalnia na egzaminie z
konieczności rozwiązania kazusu. Osoba korzystająca z tego przywileju wpisuje na arkuszu
odpowiedzi ocenę z ćwiczeń, ta ocena  po jej weryfikacji przez egzaminatora  jest
traktowana następnie jako ocena cząstkowa z kazusu. Zwolnienie z kazusu jest przywilejem,
zatem osoby, które nie chcą z niego skorzystać i nie wpiszą na arkuszu oceny z ćwiczeń,
oceniane będą także z uwzględnieniem odpowiedzi udzielonej na kazus.
5. Ocena końcowa z egzaminu wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z
oceny za część testową i oceny za część opisową. W przypadku gdy średnia w części
ułamkowej nie odpowiada wprost ocenie z zakresu dst, +dst, db, +db, bdb, rozstrzyga ocena z
części opisowej (przykład: 3 za test i +3 za część opisową daje ocenę końcową plus
dostateczny; natomiast +3 za test i 3 za część opisową daje ocenę końcową dostateczny).
6. Ocena pozytywna z testu nie jest uwzględniana na ewentualnym egzaminie
poprawkowym. Osoba poprawiająca ocenę niedostateczną, w drugim terminie pisze obie części
egzaminu zgodnie z punktem pierwszym.
{/slides}
15 / 15